BUDOWLANE  

BUDOWLANE  

SPOIWA 

SPOIWA 

POWIETRZNE

POWIETRZNE

 

 

 

 

SPOIWA  WAPIENNE

SPOIWA  WAPIENNE

Występują jako:

Występują jako:



wapno palone,

wapno palone,



wapno hydratyzowane,

wapno hydratyzowane,



wapno pokarbidowe,

wapno pokarbidowe,



wapno hydrauliczne

wapno hydrauliczne

Do wytwarzania spoiw wapiennych stosuje się 

Do wytwarzania spoiw wapiennych stosuje się 

surowce, których podstawowym składnikiem 

surowce, których podstawowym składnikiem 

jest węglan wapnia CaCO

jest węglan wapnia CaCO

3

3

.

.

Do wapieni zalicza się skały węglanowe 

Do wapieni zalicza się skały węglanowe 

zawierające nie mniej niż 50% węglanu wapnia.

zawierające nie mniej niż 50% węglanu wapnia.

Węglan wapnia występuje w postaci kalcytu 

Węglan wapnia występuje w postaci kalcytu 

lub rzadziej aragonitu.

lub rzadziej aragonitu.

 

 

 

 

WAPIENIE

WAPIENIE

W zależności od pochodzenia dzielą się na:

W zależności od pochodzenia dzielą się na:



organogeniczne,

organogeniczne,



chemiczne,

chemiczne,



wapno klastyczne

wapno klastyczne

Do wytwarzania spoiw wapiennych stosuje 

Do wytwarzania spoiw wapiennych stosuje 

się surowce, których podstawowym 

się surowce, których podstawowym 

składnikiem jest węglan wapnia CaCO

składnikiem jest węglan wapnia CaCO

3

3

.

.

Do wapieni zalicza się skały węglanowe 

Do wapieni zalicza się skały węglanowe 

zawierające nie mniej niż 50% węglanu 

zawierające nie mniej niż 50% węglanu 

wapnia.

wapnia.

Węglan wapnia występuje w postaci kalcytu 

Węglan wapnia występuje w postaci kalcytu 

lub rzadziej aragonitu.

lub rzadziej aragonitu.

 

 

 

 

MARGLE

MARGLE

Są skałami przejściowymi między wapieniami i 

Są skałami przejściowymi między wapieniami i 

skałami ilastymi. Stosowane są do produkcji 

skałami ilastymi. Stosowane są do produkcji 

hydraulicznych materiałów wiążących.

hydraulicznych materiałów wiążących.

DOLOMITY

DOLOMITY

Są to skały węglanowe, których podstawowym 

Są to skały węglanowe, których podstawowym 

składnikiem jest minerał dolomit CaMg(CO

składnikiem jest minerał dolomit CaMg(CO

3

3

)

)

2

2

. 

. 

Dolomit bardzo często towarzyszy skałom 

Dolomit bardzo często towarzyszy skałom 

wapiennym, obniżając ich jakość jako surowca 

wapiennym, obniżając ich jakość jako surowca 

do produkcji wapna budowlanego.

do produkcji wapna budowlanego.

 

 

 

 

WAPNO  PALONE

WAPNO  PALONE

Wapno palone CaO otrzymuje się przez rozkład 

Wapno palone CaO otrzymuje się przez rozkład 

węglanu wapnia. Podczas jego wypalania w 

węglanu wapnia. Podczas jego wypalania w 

950-1050

950-1050

°

°

C przebiega endotermiczna reakcja:

C przebiega endotermiczna reakcja:

CaCO

CaCO

3

3

 ↔ CaO + CO

 ↔ CaO + CO

2

2

 – 176,6 kJ

 – 176,6 kJ

W zależności od sposobu wypalania wapna oraz 

W zależności od sposobu wypalania wapna oraz 

rodzaju stosowanych pieców uzyskuje się:

rodzaju stosowanych pieców uzyskuje się:



wapno lekko palone o dużej aktywności,

wapno lekko palone o dużej aktywności,



wapno ostro palone o mniejszej aktywności.

wapno ostro palone o mniejszej aktywności.

 

 

 

 

KLASYFIKACJA WAPNA 

KLASYFIKACJA WAPNA 

BUDOWLANEGO

BUDOWLANEGO

Zgodnie z normą PN-EN 459-1:2003 rozróżnia się następujące rodzaje

Zgodnie z normą PN-EN 459-1:2003 rozróżnia się następujące rodzaje

wapna budowlanego:

wapna budowlanego:

WAPNO

WAPNO

BUDOWLANE

BUDOWLANE

WAPNO

WAPNO

PALONE

PALONE

(niegaszone)

(niegaszone)

WAPNO

WAPNO

HYDRATYZO-

HYDRATYZO-

WANE

WANE

(suchogaszone)

(suchogaszone)

CIASTO 

CIASTO 

WAPIENNE

WAPIENNE

WAPNO

WAPNO

HYDRAULI-

HYDRAULI-

CZNE

CZNE

 

 

 

 

KLASYFIKACJA WAPNA 

KLASYFIKACJA WAPNA 

BUDOWLANEGO

BUDOWLANEGO

Zgodnie z normą PN-EN 459-1:2003 rozróżnia się następujące rodzaje

Zgodnie z normą PN-EN 459-1:2003 rozróżnia się następujące rodzaje

wapna budowlanego - 

wapna budowlanego - 

w zależności od jakości surowca

w zależności od jakości surowca

:

:

WAPNO

WAPNO

BUDOWLANE

BUDOWLANE

WAPNIOWE

WAPNIOWE

CL

CL

DOLOMITOWE

DOLOMITOWE

DL

DL

HYDRAULICZNE

HYDRAULICZNE

HL

HL

HYDRAULICZNE

HYDRAULICZNE

NATURALNE

NATURALNE

NHL

NHL

(wytwarzane

(wytwarzane

przez wypalenie

przez wypalenie

ilastego lub

ilastego lub

krzemionkowego

krzemionkowego

kamienia wapiennego

kamienia wapiennego

i sproszkowane w 

i sproszkowane w 

procesie gaszenia

procesie gaszenia

(wytwarzane

(wytwarzane

z wapieni

z wapieni

ilastych)

ilastych)

(wytwarzane

(wytwarzane

z wapieni

z wapieni

zdolomityzo-

zdolomityzo-

wanych)

wanych)

(wytwarzane

(wytwarzane

z wapieni

z wapieni

czystych)

czystych)

 

 

 

 

RODZAJE WAPNA BUDOWLANEGO

RODZAJE WAPNA BUDOWLANEGO

Zgodnie z normą PN-EN 459-1:2003 wyróżnia się trzy odmiany wapna

Zgodnie z normą PN-EN 459-1:2003 wyróżnia się trzy odmiany wapna

wapniowego - 

wapniowego - 

ze względu na zawartość CaO + MgO

ze względu na zawartość CaO + MgO

:

:

WAPNO

WAPNO

WAPNIOWE

WAPNIOWE

CL 90

CL 90

CL 80

CL 80

CL 70

CL 70

 

 

 

 

RODZAJE WAPNA BUDOWLANEGO

RODZAJE WAPNA BUDOWLANEGO

Zgodnie z normą PN-EN 459-1:2003 wyróżnia się dwie odmiany wapna

Zgodnie z normą PN-EN 459-1:2003 wyróżnia się dwie odmiany wapna

dolomitowego - 

dolomitowego - 

ze względu na zawartość CaO + MgO

ze względu na zawartość CaO + MgO

:

:

WAPNO

WAPNO

DOLOMITOWE

DOLOMITOWE

DL 85

DL 85

DL 80

DL 80

 

 

 

 

RODZAJE WAPNA BUDOWLANEGO

RODZAJE WAPNA BUDOWLANEGO

Zgodnie z normą PN-EN 459-1:2003 rozróżnia się trzy klasy wapna

Zgodnie z normą PN-EN 459-1:2003 rozróżnia się trzy klasy wapna

hydraulicznego - 

hydraulicznego - 

z uwagi na wytrzymałość zaprawy na ściskanie po 28 dniach

z uwagi na wytrzymałość zaprawy na ściskanie po 28 dniach

:

:

WAPNO

WAPNO

HYDRAULICZNE

HYDRAULICZNE

HL 2

HL 2

HL 3,5

HL 3,5

HL 5

HL 5

 

 

 

 

RODZAJE WAPNA BUDOWLANEGO

RODZAJE WAPNA BUDOWLANEGO

WAPNO

WAPNO

HYDRAULICZNE

HYDRAULICZNE

NATURALNE

NATURALNE

NHL 2

NHL 2

NHL 3,5

NHL 3,5

NHL 5

NHL 5

Zgodnie z normą PN-EN 459-1:2003 rozróżnia się trzy klasy wapna

Zgodnie z normą PN-EN 459-1:2003 rozróżnia się trzy klasy wapna

hydraulicznego - 

hydraulicznego - 

z uwagi na wytrzymałość zaprawy na ściskanie po 28 dniach

z uwagi na wytrzymałość zaprawy na ściskanie po 28 dniach

:

:

 

 

 

 

WYTRZYMAŁOŚĆ NA ŚCISKANIE 

WYTRZYMAŁOŚĆ NA ŚCISKANIE 

WAPNA HYDRAULICZNEGO 

WAPNA HYDRAULICZNEGO 

I WAPNA HYDRAULICZNEGO NATURALNEGO 

I WAPNA HYDRAULICZNEGO NATURALNEGO 

WG PN-EN 459-1:2003

WG PN-EN 459-1:2003

Rodzaj 

Rodzaj 

wapna

wapna

budowlanego

budowlanego

Wytrzymałość na 

Wytrzymałość na 

ściskanie, MPa

ściskanie, MPa

po 7 

po 7 

dniach

dniach

po 28 

po 28 

dniach

dniach

HL 2 i NHL 2

HL 2 i NHL 2

-

-

2-7

2-7

HL 3,5 i NHL 

HL 3,5 i NHL 

3,5

3,5

-

-

3,5-10

3,5-10

HL 5 i NHL 5

HL 5 i NHL 5

≥ 

≥ 

2

2

5-15

5-15

a

a

a

a

 Dla HL 5 i NHL 5 o gęstości nasypowej mniejszej niż 

 Dla HL 5 i NHL 5 o gęstości nasypowej mniejszej niż 

0,90 kg/dm

0,90 kg/dm

3

3

 dopuszcza się wytrzymałość do 20 MPa.

 dopuszcza się wytrzymałość do 20 MPa.

 

 

 

 

ZASTOSOWANIE  WAPNA  

ZASTOSOWANIE  WAPNA  

BUDOWLANEGO

BUDOWLANEGO

Powszechnie stosuje się dwa rodzaje wapna 

Powszechnie stosuje się dwa rodzaje wapna 

budowlanego:

budowlanego:

WAPNO

WAPNO

BUDOWLANE

BUDOWLANE

WAPNO

WAPNO

PALONE

PALONE

(NIEGASZONE)

(NIEGASZONE)

WAPNO

WAPNO

HYDRATYZOWANE

HYDRATYZOWANE

(SUCHOGASZONE)

(SUCHOGASZONE)

 

 

 

 

ZASTOSOWANIE  WAPNA  

ZASTOSOWANIE  WAPNA  

BUDOWLANEGO

BUDOWLANEGO

Ograniczone zastosowanie ma ciasto 

Ograniczone zastosowanie ma ciasto 

wapienne powstające w wyniku gaszenia 

wapienne powstające w wyniku gaszenia 

wapna kawałkowego.

wapna kawałkowego.

W budownictwie stosuje się wapno palone i 

W budownictwie stosuje się wapno palone i 

hydratyzowane do produkcji zapraw 

hydratyzowane do produkcji zapraw 

wapiennych i cementowo – wapiennych 

wapiennych i cementowo – wapiennych 

oraz gipsowo – wapiennych służących jako 

oraz gipsowo – wapiennych służących jako 

zaprawy tynkarskie.

zaprawy tynkarskie.

W przemyśle materiałów budowlanych:

W przemyśle materiałów budowlanych:



do produkcji autoklawizowanych betonów 

do produkcji autoklawizowanych betonów 

komórkowych,

komórkowych,



wapienno – piaskowych,

wapienno – piaskowych,



jako aktywatory spoiw mieszanych: 

jako aktywatory spoiw mieszanych: 

żużlowych, popiołowych, popiołowo – 

żużlowych, popiołowych, popiołowo – 

żużlowych oraz anhydrytowo – 

żużlowych oraz anhydrytowo – 

popiołowych.

popiołowych.