Prezentacja programu PowerPoint

Obszar  funkcjonowania  rynku  energii
elektrycznej  jest  z  przyczyn  oczywistych
ograniczony  możliwościami  przesyłu  energii.
W  skali  międzynarodowej  w  rynku  tym
uczestniczyć  mogą  kraje,  których  systemy
elektroenergetyczne są wzajemnie połączone i
w praktyce tworzą jeden wspólny system.

Kraje  europejskie,  których  systemy  narodowe
tworzą  jeden  wspólny  europejski  system
elektroenergetyczny  należą  do  organizacji  o
nazwie UCTE.

UCTE

jako

organizacja

koordynuje interesy operatorów
systemów przesyłowych z 20
europejskich krajów, których
wspólnym

celem

jest

zagwarantowanie
bezpieczeństwa

działania

międzynarodowego

systemu

elektroenergetycznego.
Członkami są firmy przesyłowe
z krajów UE (Austrii, Belgii,
Francji,

Grecji,

Hiszpanii,

Holandii,

Luksemburga,

Niemiec,

Portugalii,

Włoch)

oraz

Bośni-Hercegowiny,

Chorwacji, Czech, Federalnej
Republiki

Jugosławii,

Macedonii, Polski, Słowacji,
Słowenii, Szwajcarii i Węgier.

Polski system

elektroenergetycz

ny połączony

został z systemem

krajów należących

do UCTE w dniu

18 października

1995 r.

Handel na międzynarodowym rynku energią
odbywa się w formie transakcji zawieranych
pomiędzy poszczególnymi firmami lub na giełdach
energii. Do największych europejskich giełd
energii należą :

• EEX (European Energy Exchange) - ponad 130
firm-uczestników z 16 krajów;

• Nord Pool (giełda rynku skandynawskiego) -
uczestniczy w niej ponad 120 firm.

Struktura  wytwarzania  energii  elektrycznej  w
poszczególnych  krajach  uzależniona  jest  przede
wszystkim  od  posiadanych  przez  nie  zasobów  paliw
lub  naturalnych  możliwości  wytwarzania  energii.  W
większości  krajów  podstawowym  paliwem,  z  którego
wytwarzania  jest  energia  elektryczna  jest  węgiel
(kamienny i brunatny).

Kraje  posiadające  odpowiednie  warunki  wynikające
z  położenia  geograficznego,  wytwarzają  znaczącą
część  energii  w  elektrowniach  wodnych  (przede
wszystkim Austria i Szwecja)

Kraje  takie  jak  Francja,  Belgia  i  Szwecja  ponad
połowę  zużywanej  energii  elektrycznej  produkują  w
elektrowniach  jądrowych.  Paliwem,  z  którego
produkowana  jest  energia  elektryczna  jest  również
gaz ziemny.

We wszystkich krajach europejskich rośnie natomiast
ilość energii wytwarzanej w Odnawialnych Źródłach
Energii (OZE)

Polska jako uczestnik europejskiego rynku energii

Jednym

podstawowych

ograniczeń

funkcjonowaniu europejskiego rynku energii jest
niedostateczna

przepustowość

linii

elektroenergetycznych

łączących

poszczególne

systemy krajowe.

Problem ten dotyczy oczywiście również Polski. Brak
dostatecznej  przepustowości  linii  łączących  polski
system  elektroenergetyczny  z  systemami  krajów
sąsiednich  ogranicza  możliwości  zarówno  eksportu,
jak  i  importu  energii  przez  nasz  kraj.  W  chwili
obecnej  polski  eksport  energii  elektrycznej  przeszło
trzykrotnie przewyższa jej import z zagranicy.

Jednym

elementów

rozwoju

połączeń

transgranicznych polskiego systemu jest budowa
tzw.

mostu

energetycznego

Polska-Litwa.

perspektywie  zamknięcia  do  2009  r.  litewskiej
elektrowni  atomowej  w  Ingalinie,  do  czasu
wybudowania  nowego  źródła  energii,  Litwa  chce
zaopatrywać się w energię między innymi z Polski

Polskie

Sieci

Elektroenergetyczne

S.A.

dysponują  w  Walnym  Zgromadzeniu  UCTE  siłą
głosu 5,37%, co stawia nas na piątym miejscu - za
Niemcami,  Francją,  Włochami  i  Hiszpanią.  W
Walnym  Zgromadzeniu  PSE  S.A.  ma  trzech
przedstawicieli,  jeden  przedstawiciel  PSE  SA
zasiada  w  Komitecie  Sterującym.  Kolejnym
sukcesem  jest  objęcie  przez  przedstawiciela  PSE
SA  funkcji  przewodniczącego  grupy  statystycznej
UCTE,  a  także  udział  przedstawiciela  PSE  SA  w
pracach grupy zajmującej się analizami możliwości
rozszerzenia strefy synchronicznej.

Synchroniczna

praca

ramach

dużego

połączonego  systemu  elektroenergetycznego  (moc
zainstalowana  516  000  MW,  obciążenie  szczytowe
340  000  MW)  daje  Polsce  wyższe  bezpieczeństwo
prowadzenia  systemu  elektroenergetycznego  w
stanach  awaryjnych  i  możliwość  uzyskania  pomocy
zgodnie z zasadami UCTE

„Blackout” jako negatywny aspekt połączenia

systemów krajowych.

"Blackout" – tak nazywamy przerwę w pracy systemu
elektroenergetycznego lub jego znacznej części,
powodującą

zanik

napięcia

sieci

elektroenergetycznej  na  dużym  obszarze.  Przyczyny  i
przebieg  tego  zjawiska  są  w  każdym  przypadku  inne,
natomiast  można  mówić  o  podobnym  generalnym
schemacie rozwoju awarii systemowej typu "blackout".
W wyniku nałożenia się kilku losowych zdarzeń (awarie
sieciowe,  planowe  bądź  awaryjne  odstawienia  bloków
elektrowni,

gwałtowne

zjawiska

atmosferyczne)

dochodzi do przekroczenia krytycznych wartości
podstawowych

parametrów

technicznych

pracy

systemu (częstotliwości i napięcia), a następnie do
automatycznego

odłączania

sieci

jednostek

wytwórczych  i  utraty  napięcia  na  całym  obszarze
objętym  zakłóceniem.  Charakterystyczną  cechą  awarii
systemowych jest ich kaskadowość, niekiedy używa się
pojęcia "efekt domina". Po ustabilizowaniu się sytuacji
operator  systemu  przesyłowego  przystępuje  do
odbudowy systemu, która może trwać nawet kilka dni.

Europejski „blackout” z 4 listopada 2006

Przyczyny awarii:

Ze  stoczni  Meyer  w  Papenburgu  miał  wypłynąć
nowy  statek  wycieczkowy  "Norwegian  Pearl”,
dlatego  nad  rzeką  Ems  odłączone  zostało  zasilanie
linii  wysokiego  napięcia.  „Dla  dużych  statków  zbyt
ryzykowne  jest  przepływanie  pod  linią  będącą  pod
prądem”  -  wyjaśnił  rzecznik  stoczni  w  Papenburgu.
Przyczyną  było  odcięcie  zasilania  w  sieci
niemieckiego  dostawcy  energii  E.ON.  Zasilanie
należało  przekierować  na  inne  przewody,  co
doprowadziło do ich późniejszego przeciążenia.

Ministerstwo gospodarki w Nadrenii Północnej-
Westfalii poinformowało, że równocześnie doszło do
zakłóceń przy wykorzystaniu prądu wytwarzanego z
energii wiatru.

Europejski „blackout” z 4 listopada 2006

Efekt domina w UCTE :

O  godzinie  22:10  miało  miejsce  poważne  zakłócenie  w
połączonych systemach UCTE, które było zainicjowane w
północnej  części  systemu  niemieckiego  (w  obszarze
regulacyjnym E.ON Netz). Zakłócenie to doprowadziło do
podziału  systemu  niemieckiego,  a  w  dalszej  kolejności
podziału systemów UCTE na trzy części, jak przedstawia
rysunek.

- znacząco obniżona częstotliwość
(odbiorcy wyłączeni przez
automatykę SCO – samoczynnego
częstotliwościowego odciążenia)

- podwyższona częstotliwość

- lekko obniżona częstotliwość

Europejski „blackout” z 4 listopada 2006

System  polski,  będąc  największym  systemem  w
wydzielonej części UCTE, miał decydujące znaczenie
dla opanowania wzrostu częstotliwości w pierwszym
okresie  po  wystąpieniu  zakłócenia,  przejmując  na
siebie  zbilansowanie  znacznej  części  pozostałej  w
tym obszarze nadwyżki mocy.

Dzięki natychmiastowym działaniom podjętym przez
Kierownictwo PSE Operatora S.A. i służby
dyspozytorskie sytuacja w Krajowym Systemie
Elektroenergetycznym

(KSE)

była

pełni

kontrolowana i nie dopuszczono do dalszego
podziału

systemu.

Przywracanie

normalnej

częstotliwości w tej części systemu i powtórna
synchronizacja z pozostałymi częściami systemu
UCTE zakończyła się powodzeniem.

Strategia energetyczna Unii Europejskiej.

Pierwszym

priorytetem

określonym

drugim

przeglądzie  strategicznym  jest  przyjęcie  i  szybkie
wdrożenie  środków  umożliwiających  osiągnięcie
wyznaczonych  przez  Radę  Europejską  celów  polityki
energetycznej, czyli 3 x 20 (strategia Unii Europejskiej
zakładająca

20%

udziału

OZE

strukturze

wytwarzania energii do 2020 roku). Ten pakiet według
KE musi zostać w nadchodzących tygodniach
ostatecznie zaakceptowany przez Radę i Parlament -
uważa Komisja.

Według KE energia z ekologicznych i bardziej
zdywersyfikowanych

źródeł

połączeniu

racjonalizacją zużycia oferuje korzyści dla europejskiej
gospodarki, a także z punktu widzenia zaopatrzenia w
energię. Nowe przepisy przyczynią się również do
stworzenia

bardziej

stabilnych,

spójnych

przejrzystych ram dla nowych inwestycji w sektorze
energetycznym.

Strategia energetyczna Unii Europejskiej.

Drugi priorytet sformułowany przez Komisję to
uwzględnienie

rosnącej

niepewności

bezpieczeństwa dostaw energii dla Europy. KE zwraca
uwagę, że nawet jeśli cele w odniesieniu do energii ze
źródeł  odnawialnych  zostaną  osiągnięte,  uzależnienie
Europy  od  importu  będzie  prawdopodobnie  wzrastać.
Unia  musi  również  ulepszyć  obecne  ramy  polityczne,
jeśli  chce  osiągnąć  wyznaczone  cele  w  zakresie
racjonalizacji  zużycia  energii.  Należy  także  wzmocnić
europejskie  możliwości  wspólnego  reagowania  w
sytuacjach kryzysowych.

Do  osiągnięcia  celów  polityki  energetycznej,  a  także
do  zwiększenia  w  tym  zakresie  wpływu  UE  na  arenie
międzynarodowej,  przyczyni  się  według  KE  również
zwrócenie  większej  uwagi  na  kwestie  energii  w
stosunkach zewnętrznych Unii, w tym poprzez oparcie
na zasadzie wzajemnej zależności stosunków z krajami
będącymi  dostawcami  i  odbiorcami  energii  oraz
krajami tranzytu.

Strategia energetyczna Unii Europejskiej.

Zasadnicze znaczenie dla całego pakietu ma również
kwestia inwestycji. Według KE niezbędne są idące w
miliardy

euro

nakłady

europejskie

sieci

energetyczne

celem

wymiany

przestarzałej

infrastruktury i przystosowania ich do przesyłu energii
pochodzącej

źródeł

odnawialnych

niskoemisyjnych.

zielonej

księdze

poświęconej

sieciom

energetycznym

określono

sześć

strategicznych

inicjatyw  o  kluczowym  znaczeniu  dla  bezpieczeństwa
energetycznego  UE:  plan  połączeń  międzysieciowych
w  basenie  Morza  Bałtyckiego,  śródziemnomorski
pierścień  energetyczny,  odpowiednie  połączenia  sieci
gazowych i elektroenergetycznych z Europą Środkową
i  Południowo-Wschodnią  na  osi  północ-południe,  sieć
przybrzeżną  na  Morzu  Północnym,  południowy
korytarz  gazowy  oraz  skuteczny  system  dostaw
skroplonego gazu ziemnego (LNG) dla Europy.

Document Outline