Koncepcja kształcenia
wielostronnego
Wincentego Okonia
Teoria kształcenia wielostronnego
jest wewnętrznie spójną koncepcją
dydaktyczną, bazującą na
osiągnięciach współczesnej
psychologii i pedagogiki
Teza: Proces kształcenia winien być
wszechstronny i wielostronny,
a zatem opierać się na
komplementarnych
względem siebie
rodzajach i drogach nauczania i
uczenia się.
Treści dotyczące teorii kształcenia
wielostronne obejmują:
1.
Założenia: podstawy fizjologiczne i
psychologiczne teorii
2.
Opis teorii
opis drogi uczenia się przez poznawanie
i strategii informacyjnej
opis drogi uczenia się przez odkrywanie
i strategii problemowej
opis drogi uczenia się przez
przeżywanie i strategii emocjonalnej
opis drogi uczenia się przez działanie i
strategii operacyjnej
Przesłanki fizjologiczne i
psychologiczne
Lewa półkula
:
lewa część
ciała,
ośrodki poczucia rytmu, rymu,
zdolności muzyczne, spostrzeganie
obrazów, przestrzeni, wyobraźnia,
odczuwanie i intuicja.
Prawa półkula
:
prawa część ciała człowieka,
ośrodki mowy,
języka,
zdolności matematyczne i logicznego myślenia.
Człowiek jest harmonijnie
funkcjonującą całością, która
poznaje
,
odczuwa
i
działa
w
świecie.
Proces kształcenia, jeśli ma na celu
rozwój całej osobowości
człowieka, jego różnorodnych
potencjałów, winien bazować na
harmonijnej interakcji obu półkul
mózgowych każdego ucznia
.
Zdaniem W.Okonia kształcenie
musi być
wielostronne
tzn.
uwzględniać trzy podstawowe
rodzaje ludzkiej aktywności:
1. aktywność poznawczą
2. aktywność emocjonalną
3. aktywność praktyczną
Aktywność intelektualna,
poznawcza człowieka może zostać
uruchomiona w dwóch ważnych i
uzupełniających się kierunkach:
asymilacji wiedzy
czyli
przyswajania
gotowych
wiadomości
odkrywania wiedzy
angażujące procesy
myślenia
produktywnego.
Aktywność emocjonalna
polega na
poznawaniu,
przeżywaniu i tworzeniu
wartości
poznawczych, moralnych,
estetycznych i wszelkich innych.
Aktywność praktyczna
polega na
działaniu i zmienianiu
świata
, wymaga z jednej strony
poznania wiedzy o rzeczywistości
i wzorów jej przekształcania, z
drugiej wiedzy bezpośrednio
użytecznej w rozwiązywaniu
problemów.
Sfery aktywności
–
drogi uczenia
się
Sfera
aktywności
Droga uczenia się
poznawcza
przez przyswajanie
przez odkrywanie
emocjonalna
przez działanie
praktyczna
przez działanie
Uczenie się przez przyswajanie
polega na:
• czerpaniu przez ucznia wiedzy o kulturze,
społeczeństwie, przyrodzie i technice
bezpośrednio z otaczającej
rzeczywistości
• asymilacji wiedzy gotowej głównie ze
źródeł drukowanych oraz ustnych przekazów.
Poprzez uczenie się przez przyswajanie
uczeń uczy się
odbierać, selekcjonować,
przetwarzać oraz zapamiętywać
informacje.
Uczenie się przez odkrywanie
droga uczenia się przez
odkrywanie
wiedzie nie przez myślenie
produktywne wymagające
samodzielnej aktywności i
najczęściej twórczego myślenia.
Uczenie się przez przeżywanie
polega na tworzeniu takich sytuacji, w
których pod wpływem eksponowanych
wartości ma miejsce wywoływanie
przeżyć emocjonalnych u
wychowanków.
Istotą uczenia się przez przeżywanie ich
podmiotowe poznawanie, przeżywanie
angażujące szczególnie sferę uczuć
wyższych oraz tworzenie wartości.
Uczenie się przez działanie
Zadaniem szkoły musi być tworzenie
takich sytuacji, w których uczeń
postawiony zostanie przed
koniecznością praktycznego
wykorzystania wiedzy
teoretycznej w rozwiązywaniu
problemów praktycznych oraz w
aktywności wytwórczej.
Cztery drogi uczenia
Proces kształcenia winien zatem
dokonywać się za pomocą
czterech
dróg kształcenia
, które są podstawą
budowania dydaktycznych układów
czynności nauczyciela i ucznia czyli
strategii kształcenia.
Teoria kształcenia
wielostronnego podkreśla
komplementarność
dróg
kształcenia, ich wzajemne związki,
przenikanie i dopełnianie się.
Strategie kształcenia
uczenie się przez
przyswajanie
strategia
informacyjna
uczenie się przez
przeżywanie
strategia
emocjonalna
uczenie się przez
odkrywanie
strategia
problemowa
uczenia się przez
działanie
strategia
operacyjna
A teraz strategie ….