background image

TNZ Rottera – podejście 

ilościowe  

Izabela Kaźmierczak

background image

Plan prezentacji

Problematyka technik projekcyjnych – 
szanse i zagrożenia?

wywiad jako podstawa interpretacji technik 
projekcyjnych

problemy etyczne

krytyczne głosy w ocenie testów projekcyjnych

 Techniki werbalne na przykładzie TZN 
Rottera
 

sposób przeprowadzania badania TZN Rottera

interpretacja ilościowa TZN Rottera

background image

Kontrakt i wywiad

Kontrakt

Powitanie i 
przedstawienie się

Nawiązanie kontaktu 

Zapytanie o dyktafon

Cel badania

Prawo do rezygnacji

Obowiązek dyskrecji

Zgoda na wzięcie 
udziału w badaniu

Anamneza

Pierwsze wrażenie

Obserwacja

Czy się spóźnia? 

Sposób wejścia do 
pokoju/sali? 

Wybór miejsca? Jak 
siedzi?

Jak mówi? Czy 
gestykuluje?

background image

Test Niedokończonych Zdań Rottera

Quiz: RISB jako metoda uzupełniania zdań:

Typowy bodziec: wyraz, dwa lub więcej

Swobodny charakter odpowiedzi

Pewien stopień ukrycia celu (+/-)

Prosta procedura i możliwość badań grupowych 

Obiektywne systemy oceny (+/-)

Relatywnie krótki czas badania i oceny

Elastyczność w tworzeniu nowych członów 

Wymóg kompetencji intelektualnych od OB. (-)

Aplikacja hipotezy projekcyjnej

Reakcje jednostki na wieloznaczne bodźce 
odzwierciedlają ważne i względnie trwałe 
właściwości jej osobowości

background image

Charakterystyka RISB

Narzędzie przesiewowe do wykrywania osób 

przystosowanych i nieprzystosowanych

Nieprzystosowanie (df): występowanie długotrwałych stanów 

przygnębienia czy poczucia nieszczęścia, trudności lub nieumiejętności 

radzenia sobie z frustracją, brak konstruktywnej aktywności lub 

zakłócenia w podejmowaniu i utrzymywaniu satysfakcjonujących relacji z 

ludźmi

Przystosowanie (df): nie tylko brak symptomów psychopatologicznych, 

ale zdolność do efektywnego działania oraz do nawiązywania i 

utrzymywania kontaktów interpersonalnych

Ocenie podlegają zarówno odpowiedzi sugerujące 

dobre jak i złe przystosowanie!!

Walory metody obiektywnej (rzetelność oceny – 

liczbowy Wskaźnik Ogólnego Przystosowania

oszczędność czasu, możliwość porównań między oraz 

wewnątrz-osobowych) 

Zalety technik projekcyjnych (swoboda odpowiedzi, 

ukrycie celu badania, analiza jakościowa odpowiedzi)

background image

Adaptacja RISB do warunków polskich 
(Grzegołowska-Klarkowska, Szustrowa)

3 wersje w polskiej adaptacji

dla dzieci (uczniów klas podstawowych), młodzieży 
(uczniów szkoły średniej) i dla dorosłych (studentów).

Struktura: 

40 trzonów (32 identyczne sformułowania, pozostałe: 
inne człony lub sformułowania dostosowane do wieku) 
i rząd kropek sugerujący, żeby zmieścić się w jednym 
wierszu (choć nie jest to wymagane!)

Analiza ilościowa – przyznanie punktów za każdą 
odpowiedź zgodnie z kluczem

Suma punktów = wskaźnik przystosowania

Im wyższy wynik, tym gorsze/lepsze przystosowanie?

background image

Procedura badania

Instrukcja

„Uzupełnij poniższe zdania tak, aby wyrażały 
Twoje prawdziwe uczucia. Staraj się uzupełnić 
każde zdanie. Pamiętaj, aby zdania były pełne”.

Czas badania: 10 – 40 min (średnia 25 minut)

Kiedy można kopiować arkusz testowy bez zgody 
Pracowni Testów PTP (zgodnie ze Standardami dla 
testów stosowanych w psychologii i pedagogice 
(1985) i Kodeksem etyczno-zawodowym 
psychologa 
(1992)?

Niestandardowa procedura badania – zagrożenia?

background image

Analiza ilościowa wyników RISB

Krok 1: sprawdzenie opuszczeń i odpowiedzi 

niepełnych

Opuszczenie – całkowity brak odpowiedzi

Odpowiedź niepełna – uzupełnienie, które nie zawiera 

żadnej dokończonej myśli, np. „Cierpię.. z powodu

Zdania niegramatyczne, lecz zawierające co najmniej 

jedną określoną myśl traktujemy jako odpowiedzi pełne, 

np. „W domu rodzinnym jest smutno od kiedy”, itp. 

UWAGA! Gdy: opuszczenia + odpowiedzi niepełne 

> 20, nie interpretujemy ilościowo!

Krok 2: zaklasyfikowanie każdej odpowiedzi do 

jednej z siedmiu kategorii

Krok 3: przypisanie każdej odpowiedzi odpowiedniej 

wartości liczbowej

Krok4: suma punktów = wskaźnik przystosowania

Im wyższy wskaźnik, tym gorsze przystosowanie

background image

Ostateczny wynik: X(40/n)

X: suma przyznanych punktów
n: liczba odpowiedzi diagnostycznych

background image

Reguły oceniania odpowiedzi

Odpowiedzi konfliktowe (K)

ujawniają złe przystosowanie, zły stan psychiczny

Np. „JA…. nie umiem poradzić sobie sama z sobą”

„JA... mam trudny charakter” 

Odpowiedzi pozytywne (P)

ujawniają dobre przystosowanie, dobry stan psychiczny

Np. „JA.. potrafię cieszyć się życiem”

„ JA.. jestem najważniejszy” 

Odpowiedzi neutralne (N)

w sposób oczywisty nie kwalifikują ani do K ani do P

stwierdzenia opisowe (obiektywny opis, bez wartościowania)

banały, tautologie, tytuły piosenek, na chwilowy ból, 

wskazujący na przeciętność własną lub świata, np. „JA.. 

nigdy nie zaczynam tak zdania” lub „JA to jestem, czuję, 

żyję”

background image

Reguły oceny odpowiedzi

Odpowiedzi konfliktowe 

K1: słabo, np. „JA... mam trudny charakter” 

K2: umiarkowania „ JA.. człowiek z kompleksami”

K3: silnie, np. „JA…. nie umiem poradzić sobie sama z 
sobą”

Odpowiedzi pozytywne 

P1: umiarkowanie pozytywne, np. „JA.. potrafię cieszyć 
się życiem”

P2: bardzo pozytywne, np. „JA.. jestem w porządku” 

P3: niezwykle pozytywne, np. „JA.. jestem 
najważniejszy” 

Odpowiedzi neutralne (N) 

np. „Ja.. jestem sobą”, „Ja.. chodzę późno spać”

background image

Zasady oceniania odpowiedzi 

ocena

symbol

nazwa kategorii odpowiedzi

6

K3

SILNIE KONFLIKTOWE

5

K2

UMIARKOWANIE KONFLIKTOWE

4

K1

SŁABO KONFLIKTOWE

2

P1

UMIARKOWANIE POZYTYWNE

1

P2

BARDZO POZYTYWNE

0

P3

NIEZWYKLE POZYTYWNE

3

N

NEUTRALNE

background image

Reguły oceny odpowiedzi cd.

Odpowiedzi złożone

Zawierają co najmniej dwa równoważne elementy, np. „
szkole … koledzy super i beznadziejni nauczyciele”

≠ „W szkole … można się wiele nauczyć, ale nie od 
wszystkich nauczycieli”

≠ Odpowiedzi ambiwalentne – wyrażają przeciwstawne 
emocje bądź stosunek do danego obiektu 

(ocenia się najczęściej na 4 punkty K1!)

Odpowiedzi długie

Mogą wskazywać na nieprzystosowanie

Jeśli długość słów >10, dodajemy 1 punkt

 (patrz 

wyjątki!)

Oceny skrajne

background image

Wskazówki

Każdą z odpowiedzi oceniaj ODDZIELNIE, 
niezależnie od innych 

Wyjątek gdy informacje w jednym zdaniu pozwalają 
zrozumieć znaczenie innej odpowiedzi

Trzymaj się podanych w kluczu przykładów

Unikaj konsekwentnych ocen „w jednym 
kierunku” kiedy się wahasz 

Gdy nie wiesz: P czy K, wybierz N

Uwzględniaj zawsze ostateczną wersję 
uzupełnień

Przy ocenie wyniku odnoś się do odpowiednich 
norm


Document Outline