Krwawienia urazowe
Krwawienia urazowe
Krwawienia urazowe
Krwawienia urazowe
USZKODZENIE NACZYŃ -
USZKODZENIE NACZYŃ -
KRWAWIENIA
KRWAWIENIA
Przyczyny
Przyczyny
zadziałanie silnego urazu zewnętrznego
zadziałanie silnego urazu zewnętrznego
powodującego uszkodzenie powłok i
powodującego uszkodzenie powłok i
powstanie rany
powstanie rany
tępy uraz od zewnątrz nie powodujący
tępy uraz od zewnątrz nie powodujący
zranienia powłok ale uszkodzenie tkanek
zranienia powłok ale uszkodzenie tkanek
wewnętrznych
wewnętrznych
uszkodzenie naczyń w wyniku złamań kości
uszkodzenie naczyń w wyniku złamań kości
rozerwanie dużych mas tkankowych, np.
rozerwanie dużych mas tkankowych, np.
mięśni
mięśni
PODZIAŁ KRWAWIEŃ
PODZIAŁ KRWAWIEŃ
Kierunek krwawienia
Kierunek krwawienia
na zewnątrz
na zewnątrz
do tkanek
do tkanek
do jam ciała
do jam ciała
do przewodu pokarmowego
do przewodu pokarmowego
do dróg oddechowych
do dróg oddechowych
PODZIAŁ KRWAWIEŃ
PODZIAŁ KRWAWIEŃ
Rodzaj krwawienia
Rodzaj krwawienia
tętnicze
tętnicze
duża strata krwi w krótkim czasie
duża strata krwi w krótkim czasie
mechanizmy obronne - skurcz naczynia
mechanizmy obronne - skurcz naczynia
obecność błony mięśniowej w ścianie tętnicy
obecność błony mięśniowej w ścianie tętnicy
odroczone krwawienie po ustąpieniu skurczu
odroczone krwawienie po ustąpieniu skurczu
żylne
żylne
wielkość krwawienia zależy od rozmiaru naczynia i jego
wielkość krwawienia zależy od rozmiaru naczynia i jego
lokalizacji
lokalizacji
nie ma tendencji do samoistnego zatrzymania poza
nie ma tendencji do samoistnego zatrzymania poza
aktywacją kaskady krzepnięcia w miejscu urazu
aktywacją kaskady krzepnięcia w miejscu urazu
naczynia
naczynia
PODZIAŁ KRWAWIEŃ
PODZIAŁ KRWAWIEŃ
Wielkość krwawienia
Wielkość krwawienia
krwawienia lekkie
krwawienia lekkie
kroplowy wypływ krwi
kroplowy wypływ krwi
sączenie z rany
sączenie z rany
krwawienia silne
krwawienia silne
krew wypływa ciągłym lub
krew wypływa ciągłym lub
przerywanym strumieniem
przerywanym strumieniem
KRWAWIENIA ZEWNĘTRZNE
KRWAWIENIA ZEWNĘTRZNE
Postępowanie
Postępowanie
identyfikacja źródła krwawienia
identyfikacja źródła krwawienia
badanie chorego
badanie chorego
rozebranie w miejscach gdzie są ślady lub cechy kliniczne
rozebranie w miejscach gdzie są ślady lub cechy kliniczne
urazu
urazu
ślady krwi, bolesność itp.
ślady krwi, bolesność itp.
określenie wielkości krwawienia
określenie wielkości krwawienia
lekkie, silne, krwotok
lekkie, silne, krwotok
określenie typu krwawienia (tętnicze, żylne)
określenie typu krwawienia (tętnicze, żylne)
zatamowanie, ograniczenie krwawienia
zatamowanie, ograniczenie krwawienia
założenie opatrunku
założenie opatrunku
okresowa kontrola aktywności krwawienia
okresowa kontrola aktywności krwawienia
czy zastosowane środki są skuteczne
czy zastosowane środki są skuteczne
czy są cechy zaburzeń krzepnięcia krwi
czy są cechy zaburzeń krzepnięcia krwi
kontrola parametrów życiowych chorego
kontrola parametrów życiowych chorego
KRWAWIENIA W
KRWAWIENIA W
POSZCZEGÓLNYCH
POSZCZEGÓLNYCH
LOKALIZACJACH - postępowanie
LOKALIZACJACH - postępowanie
Kończyny
Kończyny
chorego należy położyć
chorego należy położyć
unieść kończynę do góry
unieść kończynę do góry
wykorzystanie działania ciśnienia hydrostatycznego słupa krwi
wykorzystanie działania ciśnienia hydrostatycznego słupa krwi
co zmniejsza różnicę ciśnień między sercem a miejscem
co zmniejsza różnicę ciśnień między sercem a miejscem
uszkodzenia naczynia
uszkodzenia naczynia
ucisk bezpośredni na miejsce krwawienia
ucisk bezpośredni na miejsce krwawienia
należy zadbać o zapobieganie zakażeniu rany
należy zadbać o zapobieganie zakażeniu rany
opatrunek uciskowy
opatrunek uciskowy
zwykły opatrunek jałowy następnie dociśnięty pakietem
zwykły opatrunek jałowy następnie dociśnięty pakietem
uciskowym
uciskowym
do zawiązania opatrunku można użyć bandaża, opaski uciskowej,
do zawiązania opatrunku można użyć bandaża, opaski uciskowej,
paska materiału
paska materiału
selektywny ucisk na naczynie tętnicze doprowadzające krew do
selektywny ucisk na naczynie tętnicze doprowadzające krew do
rany (t. udowa, t. podkolanowa, t. ramienna, t. promieniowa)
rany (t. udowa, t. podkolanowa, t. ramienna, t. promieniowa)
należy pamiętac o anatomicznej lokalizacji tych naczyń
należy pamiętac o anatomicznej lokalizacji tych naczyń
sprawdzić obwodowe tętno w stosunku do ucisku
sprawdzić obwodowe tętno w stosunku do ucisku
brak tętna na obwodzie świadczy o skutecznym ucisku
brak tętna na obwodzie świadczy o skutecznym ucisku
opaska zaciskowa
opaska zaciskowa
KRWAWIENIA W
KRWAWIENIA W
POSZCZEGÓLNYCH
POSZCZEGÓLNYCH
LOKALIZACJACH - postępowanie
LOKALIZACJACH - postępowanie
Opaska zaciskowa (hemostatyczna, tzw.
Opaska zaciskowa (hemostatyczna, tzw.
opaska Esmarcha)
opaska Esmarcha)
celem jej założenia jest całkowite zablokowanie
celem jej założenia jest całkowite zablokowanie
przepływu krwi w obwodowej od opaski części
przepływu krwi w obwodowej od opaski części
kończyny
kończyny
nie powinno się jej stosować rutynowo
nie powinno się jej stosować rutynowo
nie może być stosowana przez zbyt długi okres -
nie może być stosowana przez zbyt długi okres -
maksymalnie 40 - 60 minut
maksymalnie 40 - 60 minut
opaska powinna być szeroka przynajmniej na
opaska powinna być szeroka przynajmniej na
kilka cm, nie może to być b. wąska tasiemka,
kilka cm, nie może to być b. wąska tasiemka,
sztywny materiał, drut itp. ze względu na b.
sztywny materiał, drut itp. ze względu na b.
wysokie ryzyko uszkodzenia nerwów biegnących
wysokie ryzyko uszkodzenia nerwów biegnących
w jednym pęczku naczyniowo-nerwowym
w jednym pęczku naczyniowo-nerwowym
KRWAWIENIA W
KRWAWIENIA W
POSZCZEGÓLNYCH
POSZCZEGÓLNYCH
LOKALIZACJACH - postępowanie
LOKALIZACJACH - postępowanie
Wskazania do stosowania opaski uciskowej
Wskazania do stosowania opaski uciskowej
masywny krwotok z rozległej rany
masywny krwotok z rozległej rany
złamanie otwarte z dużym krwawieniem z
złamanie otwarte z dużym krwawieniem z
uszkodzonych naczyń
uszkodzonych naczyń
rozerwanie tkanek kończyny
rozerwanie tkanek kończyny
Opaskę można założyć jedynie na
Opaskę można założyć jedynie na
ramieniu lub na udzie
ramieniu lub na udzie
Oziębienie kończyny zmniejsza przemiany
Oziębienie kończyny zmniejsza przemiany
metaboliczne w niedokrwionych tkankach i
metaboliczne w niedokrwionych tkankach i
ewentualne uszkodzenia związane z
ewentualne uszkodzenia związane z
niedokrwieniem
niedokrwieniem
KRWAWIENIA ZEWNĘTRZNE Z
KRWAWIENIA ZEWNĘTRZNE Z
INNYCH OKOLIC CIAŁA
INNYCH OKOLIC CIAŁA
Inne lokalizacje:
Inne lokalizacje:
głowa
głowa
szyja
szyja
tułów
tułów
duża masa tkankowa bez możliwości ograniczenia
duża masa tkankowa bez możliwości ograniczenia
dopływu krwi do rany
dopływu krwi do rany
w tych przypadkach stosujemy ucisk na ranę
w tych przypadkach stosujemy ucisk na ranę
przez opatrunek, najlepiej jałowy
przez opatrunek, najlepiej jałowy
w razie braku opatrunku prowizoryczny opatrunek np. z
w razie braku opatrunku prowizoryczny opatrunek np. z
pakietu materiału, chustki itp.
pakietu materiału, chustki itp.
obowiązuje zawsze dbałość o własne bezpieczeństwo
obowiązuje zawsze dbałość o własne bezpieczeństwo
(zakażenia) - rękawiczki gumowe, plastikowe itp.
(zakażenia) - rękawiczki gumowe, plastikowe itp.
KRWAWIENIA
KRWAWIENIA
WEWNĘTRZNE
WEWNĘTRZNE
Objawy
Objawy
cechy narastającego wstrząsu przy braku
cechy narastającego wstrząsu przy braku
cech krwawienia zewnętrznego lub jeśli
cech krwawienia zewnętrznego lub jeśli
wielkość zewnętrznego krwawienia nie
wielkość zewnętrznego krwawienia nie
tłumaczy objawów wstrząsu
tłumaczy objawów wstrząsu
na ewentualne miejsce krwawienia
na ewentualne miejsce krwawienia
wewnętrznego może wskazywać chartakter
wewnętrznego może wskazywać chartakter
urazu, zewnętrzne ślady urazu - stłuczenie,
urazu, zewnętrzne ślady urazu - stłuczenie,
krwiaki otarcia naskórka, zranienia
krwiaki otarcia naskórka, zranienia
KRWAWIENIA
KRWAWIENIA
WEWNĘTRZNE
WEWNĘTRZNE
Postępowanie
Postępowanie
na miejscu zdarzenia możliwości tamowania
na miejscu zdarzenia możliwości tamowania
krwawienia bardzo ograniczone
krwawienia bardzo ograniczone
postępowanie nakierowane na zmniejszenie
postępowanie nakierowane na zmniejszenie
skutków krwawienia
skutków krwawienia
spokój, leki przeciwbólowe
spokój, leki przeciwbólowe
zapobieganie utracie ciepła i obniżeniu temperatury
zapobieganie utracie ciepła i obniżeniu temperatury
ciała
ciała
zapobiega to zaburzeniom krzepnięcia
zapobiega to zaburzeniom krzepnięcia
podjęcie jak najwcześniejszych działań resuscytacyjnych
podjęcie jak najwcześniejszych działań resuscytacyjnych
podawanie płynów dożylnych
podawanie płynów dożylnych
jak najszybszy transport do ośrodka gdzie chory może
jak najszybszy transport do ośrodka gdzie chory może
uzyskać kwalifikowaną pomoc lekarską
uzyskać kwalifikowaną pomoc lekarską
WSTRZĄS URAZOWY
WSTRZĄS URAZOWY
URAZ - DEFINICJA
URAZ - DEFINICJA
Każde zdarzenie fizyczne (mechaniczne,
Każde zdarzenie fizyczne (mechaniczne,
termiczne, i inne) prowadzące do
termiczne, i inne) prowadzące do
obrażenia (uszkodzenia) ciała
obrażenia (uszkodzenia) ciała
W tej definicji mieści się też uraz
W tej definicji mieści się też uraz
spowodowany np. czynnikami
spowodowany np. czynnikami
biologicznymi np. zakażeniem, ale nie
biologicznymi np. zakażeniem, ale nie
będzie to przedmiotem obecnych dociekań
będzie to przedmiotem obecnych dociekań
BODŹCE URAZOWE
BODŹCE URAZOWE
BODŹCE USZKADZAJĄCE TKANKI
BODŹCE USZKADZAJĄCE TKANKI
BODŹCE POWODUJĄCE
BODŹCE POWODUJĄCE
HYPOWOLEMIĘ (ZMNIEJSZENIE
HYPOWOLEMIĘ (ZMNIEJSZENIE
OBJĘTOŚCI KRWI KRĄŻĄCEJ)
OBJĘTOŚCI KRWI KRĄŻĄCEJ)
BODŹCE WYWOŁUJĄCE
BODŹCE WYWOŁUJĄCE
ODPOWIEDŹ (REAKCJĘ) ZAPALNĄ
ODPOWIEDŹ (REAKCJĘ) ZAPALNĄ
WSTRZĄS - definicja
WSTRZĄS - definicja
Stan, w którym w wyniku
Stan, w którym w wyniku
niedostatecznego przepływu krwi
niedostatecznego przepływu krwi
przez tkanki dochodzi do
przez tkanki dochodzi do
dysproporcji między
dysproporcji między
zapotrzebowaniem a zaopatrzeniem
zapotrzebowaniem a zaopatrzeniem
komórek i tkanek w tlen
komórek i tkanek w tlen
TYPY WSTRZĄSU
TYPY WSTRZĄSU
WSTRZĄS HYPOWOLEMICZNY
WSTRZĄS HYPOWOLEMICZNY
WSTRZĄS KARDIOGENNY
WSTRZĄS KARDIOGENNY
WSTRZĄS SEPTYCZNY
WSTRZĄS SEPTYCZNY
WSTRZĄS ANAFILAKTYCZNY
WSTRZĄS ANAFILAKTYCZNY
(UCZULENIOWY)
(UCZULENIOWY)
INNE TYPY
INNE TYPY
toksyczny
toksyczny
reakcja autonomicza (przywspółczulna)
reakcja autonomicza (przywspółczulna)
inne
inne
WSTRZĄS
WSTRZĄS
HYPOWOLEMICZNY
HYPOWOLEMICZNY
typowy obraz wstrząsu powodowany
typowy obraz wstrząsu powodowany
różnymi bodźcami urazowymi
różnymi bodźcami urazowymi
utrata krwi (np. krwotok)
utrata krwi (np. krwotok)
utrata osocza (np. oparzenie)
utrata osocza (np. oparzenie)
utrata wody (np. biegunka, wymioty,
utrata wody (np. biegunka, wymioty,
niedrożność jelit)
niedrożność jelit)
WSTRZĄS KRWOTOCZNY
WSTRZĄS KRWOTOCZNY
najbardziej charakterystyczny i
najbardziej charakterystyczny i
typowy po urazach
typowy po urazach
spowodowany zwykle znaczną i
spowodowany zwykle znaczną i
szybką utratą krwi
szybką utratą krwi
krwotok z dużych naczyń
krwotok z dużych naczyń
krwotok z pękniętych narządów miąższowych
krwotok z pękniętych narządów miąższowych
krwawienie ze złamań kości
krwawienie ze złamań kości
inne pzryczyny utraty krwi
inne pzryczyny utraty krwi
CZYNNIKI SPRZYJAJĄCE /
CZYNNIKI SPRZYJAJĄCE /
NASILAJĄCE WSTRZĄS PO URAZIE
NASILAJĄCE WSTRZĄS PO URAZIE
WCZEŚNIE PO URAZIE
WCZEŚNIE PO URAZIE
Hypowolemia związana z utratą płynów
Hypowolemia związana z utratą płynów
ustrojowych
ustrojowych
Ból
Ból
PÓŹNIEJSZY OKRES
PÓŹNIEJSZY OKRES
Zakażenie
Zakażenie
Uogólniona reakcja zapalna (SIRS)
Uogólniona reakcja zapalna (SIRS)
WSTRZĄS KRWOTOCZNY
WSTRZĄS KRWOTOCZNY
Zmniejszenie objętości krwi krążącej (TBV - total
Zmniejszenie objętości krwi krążącej (TBV - total
blood volume) o ok. 1/3 (33%)
blood volume) o ok. 1/3 (33%)
utrata mniejszej ilości krwi u zdrowych osób nie
utrata mniejszej ilości krwi u zdrowych osób nie
prowadzi do wstrząsu dzięki uruchomieniu
prowadzi do wstrząsu dzięki uruchomieniu
wewnątrzustrojowych mechanizmów wyrównawczych
wewnątrzustrojowych mechanizmów wyrównawczych
utrata nagła krwi powoduje
utrata nagła krwi powoduje
zmniejszenie rzutu serca
zmniejszenie rzutu serca
spadek ciśenienia perfuzyjnego przez tkanki
spadek ciśenienia perfuzyjnego przez tkanki
obniżenie dowozu tlenu i niedotlenienie tkankowe
obniżenie dowozu tlenu i niedotlenienie tkankowe
nieprawidłowy metabolizm tkankowy
nieprawidłowy metabolizm tkankowy
kwasica
kwasica
martwica tkanek i narządów
martwica tkanek i narządów
reakcja zapalna itd.
reakcja zapalna itd.
niewydolność narządowa
niewydolność narządowa
zgon
zgon
CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA
CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA
NASTĘPSTWA WSTRZĄSU
NASTĘPSTWA WSTRZĄSU
KRWOTOCZNEGO
KRWOTOCZNEGO
Ciężkość (rozległość) urazu (obrażeń
Ciężkość (rozległość) urazu (obrażeń
tkanek) i wielkości utraty krwi
tkanek) i wielkości utraty krwi
Wyjściowy stan chorego (wiek, stan
Wyjściowy stan chorego (wiek, stan
zdrowia itp.)
zdrowia itp.)
Szybkość i jakość wdrożonego
Szybkość i jakość wdrożonego
postępowania
postępowania
KONSEKWENCJE WSTRZĄSU
KONSEKWENCJE WSTRZĄSU
KRWOTOCZNEGO
KRWOTOCZNEGO
Ostra niewydolność nerek
Ostra niewydolność nerek
ograniczenie przepływu przez korę nerek
ograniczenie przepływu przez korę nerek
niedotlenienie kanalików nerkowych
niedotlenienie kanalików nerkowych
martwica nabłonka kanalików nerkowych
martwica nabłonka kanalików nerkowych
oliguria - diureza < 0,3 - 0,5
oliguria - diureza < 0,3 - 0,5
ml/kg/godzinę
ml/kg/godzinę
anuria
anuria
KONSEKWENCJE WSTRZĄSU
KONSEKWENCJE WSTRZĄSU
KRWOTOCZNEGO
KRWOTOCZNEGO
Niedokrwienie jelit i wątroby
Niedokrwienie jelit i wątroby
przepływ trzewny stanowi ok. ¼ objętości minutowej serca
przepływ trzewny stanowi ok. ¼ objętości minutowej serca
w łożysku trzewnym żylnym zmagazynowane jest ok. 1/3
w łożysku trzewnym żylnym zmagazynowane jest ok. 1/3
objętości krwi krążącej
objętości krwi krążącej
cechy uszkodzenia komórki wątrobowej
cechy uszkodzenia komórki wątrobowej
zaburzenia produkcji albumin i innych białek
zaburzenia produkcji albumin i innych białek
zaburzenia produkcji czynników krzepnięcia
zaburzenia produkcji czynników krzepnięcia
zaburzenia metabolizmu i wydalania toksycznych
zaburzenia metabolizmu i wydalania toksycznych
produktów przemiany materii
produktów przemiany materii
cechy uszkodzenia błony śluzowej jelit
cechy uszkodzenia błony śluzowej jelit
tzw. translokacja bakterii i ich toksyn z przewodu
tzw. translokacja bakterii i ich toksyn z przewodu
pokarmowego do krwiobiegu
pokarmowego do krwiobiegu
uwolnienie mediatorów reakcji zapalnej
uwolnienie mediatorów reakcji zapalnej
KONSEKWENCJE WSTRZĄSU
KONSEKWENCJE WSTRZĄSU
KRWOTOCZNEGO
KRWOTOCZNEGO
Zmiany metaboliczne
Zmiany metaboliczne
wzmożony katabollizm pourazowy
wzmożony katabollizm pourazowy
wzmożone zapotrzebowanie na energie i tlen
wzmożone zapotrzebowanie na energie i tlen
niedotlenienie tkanek
niedotlenienie tkanek
przemiany beztlenowe
przemiany beztlenowe
kwasica metaboliczna
kwasica metaboliczna
dalsze wtórne uszkodzenie tkanek i narządów
dalsze wtórne uszkodzenie tkanek i narządów
wyczerpanie zapasów glukozy z glikogenu
wyczerpanie zapasów glukozy z glikogenu
wątrobowego
wątrobowego
niewrażliwość tkanek na insulinę endogenną
niewrażliwość tkanek na insulinę endogenną
zahamowanie glukoneogenezy (produkcja glukozy z
zahamowanie glukoneogenezy (produkcja glukozy z
aminokwasów) w niedokrwionej wątrobie
aminokwasów) w niedokrwionej wątrobie
zaburzenia dowozu energii do m. sercowego i mózgu -
zaburzenia dowozu energii do m. sercowego i mózgu -
zależne wyłącznie od glukozy jako źródła energii
zależne wyłącznie od glukozy jako źródła energii
FAZY ZAAWANSOWANIA
FAZY ZAAWANSOWANIA
WSTRZĄSU HYPOWOLEMICZNEGO
WSTRZĄSU HYPOWOLEMICZNEGO
33% TBV
hypowolemia
kompensacja
proces dekompensacji
umieranie - zgon
faza
przedws
t
rząsowa kontrolowane
przemieszczenie
płynów
niekontrolowane
przemieszczenie
płynów
faza wstrząsu
nieodwracalnego
WEWNĄTRZUSTROJOWE
WEWNĄTRZUSTROJOWE
MECHANIZMY WYRÓWNAWCZE
MECHANIZMY WYRÓWNAWCZE
Centralizacja krążenia - wynik reakcji
Centralizacja krążenia - wynik reakcji
autonomicznego ukladu nerwowego i
autonomicznego ukladu nerwowego i
wyrzutu hormonów naczynioskurczowych,
wyrzutu hormonów naczynioskurczowych,
głównie adrenaliny z nadnerczy do
głównie adrenaliny z nadnerczy do
krwiobiegu w odpowiedzi na stress (wstrząs)
krwiobiegu w odpowiedzi na stress (wstrząs)
skurcz naczyń obwodowych (skóra)
skurcz naczyń obwodowych (skóra)
skurcz naczyń nerkowych i ograniczenie strat
skurcz naczyń nerkowych i ograniczenie strat
wody i sodu przez nerki
wody i sodu przez nerki
skurcz naczyń trzewnych - ograniczenie
skurcz naczyń trzewnych - ograniczenie
przepływu krwi przez jelita, wątrobę, inne
przepływu krwi przez jelita, wątrobę, inne
narządy wewnętrzne
narządy wewnętrzne
zmniejszenie przepływu krwi przez mięśnie
zmniejszenie przepływu krwi przez mięśnie
obkurczenie łożyska żylnego
obkurczenie łożyska żylnego
ROLA CENTRALIZACJI KRĄŻENIA W
ROLA CENTRALIZACJI KRĄŻENIA W
WALCE ZE WSTRZĄSEM
WALCE ZE WSTRZĄSEM
zapewnienie przepływu krwi w mięśniu
zapewnienie przepływu krwi w mięśniu
sercowym
sercowym
zapewnienie odpowiedniego wypełnienia
zapewnienie odpowiedniego wypełnienia
serca krwią w fazie rozkurczu
serca krwią w fazie rozkurczu
zapewnienie rzutu serca niezbędnego dla
zapewnienie rzutu serca niezbędnego dla
utrzymania wystarczającego przepływu
utrzymania wystarczającego przepływu
krwi przez mózg
krwi przez mózg
odpowiedni rzut minutowy
odpowiedni rzut minutowy
odpowiednie średnie ciśnienie perfuzyjne przez
odpowiednie średnie ciśnienie perfuzyjne przez
OUN
OUN
WEWNĄTRZUSTROJOWE
WEWNĄTRZUSTROJOWE
MECHANIZMY WYRÓWNAWCZE
MECHANIZMY WYRÓWNAWCZE
Zwiększenie objętości krwi
Zwiększenie objętości krwi
wyrzut krwi zmagazynowanej w śledzionie do
wyrzut krwi zmagazynowanej w śledzionie do
krwiobiegu
krwiobiegu
przemieszczenie płynu pozakomórkowego
przemieszczenie płynu pozakomórkowego
(redystrybucja) do łożyska naczyniowego w
(redystrybucja) do łożyska naczyniowego w
mechnizmie odwrócenia przesiąkania przez
mechnizmie odwrócenia przesiąkania przez
kapilary naczyniowe
kapilary naczyniowe
wyrzut krwi zmagazynowanej w szpiku kostnym
wyrzut krwi zmagazynowanej w szpiku kostnym
zwiększenie zawartości albuminy w osoczu -
zwiększenie zawartości albuminy w osoczu -
większe ciśnienie onkotyczne krwi i
większe ciśnienie onkotyczne krwi i
redystrybucja płynów z przestrzeni
redystrybucja płynów z przestrzeni
pozanaczyniowej do łożyska naczyniowego
pozanaczyniowej do łożyska naczyniowego
WEWNĄTRZUSTROJOWE
WEWNĄTRZUSTROJOWE
MECHANIZMY WYRÓWNAWCZE
MECHANIZMY WYRÓWNAWCZE
uruchomienie mechanizmów
uruchomienie mechanizmów
hormonalnych
hormonalnych
adrenalina i inne katecholaminy - nadnercza
adrenalina i inne katecholaminy - nadnercza
obkurczenie łożyska naczyniowego (tętniczego)
obkurczenie łożyska naczyniowego (tętniczego)
wzrost siły skurczu mięśnia sercowego
wzrost siły skurczu mięśnia sercowego
przyspieszenie czynności serca
przyspieszenie czynności serca
przysadka - hormon antydiuretyczny (ADH)
przysadka - hormon antydiuretyczny (ADH)
zwiększa resorpcję zwrotną wody w nerkach
zwiększa resorpcję zwrotną wody w nerkach
układ renina-angiotensyna-aldosteron
układ renina-angiotensyna-aldosteron
obkurczenie tt. trzewnych
obkurczenie tt. trzewnych
hamuje utratę sodu w nerkach
hamuje utratę sodu w nerkach
OBJAWY KLINICZNE WSTRZĄSU
OBJAWY KLINICZNE WSTRZĄSU
Bladość powłok
Bladość powłok
Oziębienie powłok
Oziębienie powłok
Zimny pot
Zimny pot
Niepokój chorego, poczucie strachu
Niepokój chorego, poczucie strachu
Dreszcze
Dreszcze
Zaburzenia świadomości
Zaburzenia świadomości
Tachykardia > 120-150/min
Tachykardia > 120-150/min
Słabo wyczuwalne lub niewyczuwalne tętno na tt.
Słabo wyczuwalne lub niewyczuwalne tętno na tt.
obwodowych
obwodowych
należy badać tętno na dużych naczyniach, np. tt. szyjnych
należy badać tętno na dużych naczyniach, np. tt. szyjnych
Przyspieszenie oddechu
Przyspieszenie oddechu
Spadek ciśnienia tętniczego o 50-60 mmHg
Spadek ciśnienia tętniczego o 50-60 mmHg
PRZEBIEG WSTRZĄSU
PRZEBIEG WSTRZĄSU
UTRATA KRWI
NIEDOBÓR TLENU W TKANKACH
URUCHOMIENIE ENDOGENNYCH
MECHANIZMÓW WYRÓWNAWCZYCH
LECZENIE WSTRZĄSU
NASILENIE ZABURZEŃ PRZEPŁYWU
TKANKOWEGO
BRAK LUB NIESKUTECZNE LECZENIE
UZUPEŁNIENIE UBYTKU KRWI
POPRAWA PRZEPŁYWU TKANKOWEGO
POPRAWA UTLENOWANIA TKANEK
ZABURZENIA PRZEMIANY MATERII
NIEWYDONOŚĆ WIELONARZĄDOWA
USTĘPOWANIE INNYCH ZABURZEŃ
ZWIĄZANYCH ZE WSTRZĄSEM
ZDROWIENIE
ZGON
wstrząs
niedostateczn
ie lub nie
leczony
WALKA ZE WSTRZĄSEM
WALKA ZE WSTRZĄSEM
Prawidłowa pierwsza pomoc i dalsza
Prawidłowa pierwsza pomoc i dalsza
kontynuacja leczenia mogą zapobiec
kontynuacja leczenia mogą zapobiec
pogłębieniu wstrząsu
pogłębieniu wstrząsu
niewydolności wielonarządowej
niewydolności wielonarządowej
przejściu wstrząsu w fazę nieodwracalną
przejściu wstrząsu w fazę nieodwracalną
ZAPOBIEGANIE I WALKA ZE
ZAPOBIEGANIE I WALKA ZE
WSTRZĄSEM KRWOTOCZNYM
WSTRZĄSEM KRWOTOCZNYM
Zatamowanie krwawienia
Zatamowanie krwawienia
Ułożenie chorego
Ułożenie chorego
Ochrona przed utratą ciepła
Ochrona przed utratą ciepła
Walka z bólem
Walka z bólem
Kontrola parametrów życiowych
Kontrola parametrów życiowych
Jak najwcześniejsza płynoterapia już na
Jak najwcześniejsza płynoterapia już na
miejscu wypadku
miejscu wypadku
Transport do właściwego ośrodka i
Transport do właściwego ośrodka i
dalsza pomoc kwalifikowana
dalsza pomoc kwalifikowana