background image

 

 

background image

 

 

Dieta

 oznacza kontrolę nad ilością i 

jakością zjadanych produktów oraz 
płynów,  dostosowanych do danej 
osoby oraz, co najważniejsze, do 
danych celów, a nie tylko ograniczenie 
sposobu odżywiania.

background image

 

 

Rodzaje diet: 

•odchudzające
•„głodówka”
•dla kobiet/mężczyzn
•dla sportowców
•wegetariańska
•dla kobiet w ciąży
•w okresie menopauzy
•dla diabetyków

background image

 

 

•Jest czynnikiem warunkującym sukces sportowy 
obok uwarunkowań genetycznych i techniki 
sportowej

•Ogólne zasady nie odbiegają zasad zdrowej diety 
dla wszystkich obywateli.

•Powinna być bardzo urozmaiconą dietą, w miarę 
możliwości składającą się z produktów najwyższej 
jakości o łatwo przyswajalnych związkach 
pokarmowych.

DIETA 

SPORTOWCÓW

background image

 

 

Wymogi diety sportowców:

• dostarczenie optymalnej ilości energii w celu 

zabezpieczenia bilansu energetycznego 
specyficznego dla danej dyscypliny sportowej,

• dostarczenie witamin i soli mineralnych 

niezbędnych dla regulacji intensywnej przemiany 
materii,

• dostarczenie odpowiedniej ilości płynów celem 

utrzymania na właściwym poziomie równowagi 
kwasowo-zasadowej a także termoregulacji. 

background image

 

 

•Niewystarczające pożywienie powoduje 
zmniejszenie masy ciała i może prowadzić do 
obniżenia wydolności zawodnika. 

•Przy zbyt obfitym żywieniu wzrasta masa 
ciała i w większości przypadków negatywnie 
odbija się na gotowości startowej. 

background image

 

 

Dieta sportowca powinna zawierać około 70 kcal 
energii na  każdy kg masy ciała, w tym:

•  białek od 10 do 18 % ogólnie dostarczonej 
energii, co daje dawkę od 1 do 4 g/kg masy ciała,

•  węglowodanów od 50 do 60 % ogólnie 
dostarczonej energii, co daje dawkę od 7 do 13 
g/kg masy ciała,

•  tłuszczów pozostałą część, przy czym trzecią 
część tłuszczów powinny zajmować tłuszcze 
pochodzenia roślinnego.

background image

 

 

DIETA PODCZAS MENOPAUZY

Prawidłowo dobrana dieta jest najlepszym sposobem 
wspomagającym łagodzenie objawów okresu menopauzy 

 Zasadą powinno być dostarczenie w racjach pokarmowych 
odpowiedniej ilości energii oraz niezbędnych składników 
odżywczych

Organizm kobiety po czterdziestce staje się coraz bardziej 
narażony na wszelkie dolegliwości i niebezpieczeństwa którymi 
są:

•choroby układu krążenia
• osteoporoza
• cukrzyca

Także spada także poziom leptyny - hormonu tkanki tłuszczowej, 
który uczestniczy w regulacji poczucia apetytu, powodując 
większe uczucie głodu, a w konsekwencji tycie. 

background image

 

 

Zaleca się spożywanie produktów roślinnych 
bogatych w fitoestrogeny, których głównym 
źródłem jest soja oraz otręby pszenne, 
siemię lniane, jabłka, jagody
. Mogą to być 
również przetworzone dodatki żywieniowe czy 
leki zawierające odpowiednią ilość tych 
substancji.

Fitoestrogeny, czyli estrogeny pochodzenia 
roślinnego, mają zbliżoną strukturę 
chemiczną do żeńskich hormonów 
płciowych
 i mogą skutecznie uzupełniać ich 
braki w momencie, kiedy jajniki stopniowo tracą 
swoją aktywność.

background image

 

 

Należy pamiętać, aby w codziennym jadłospisie 
znalazły się pokarmy zawierające wapń, takie 
jak chudy nabiał i produkty pełnoziarniste.
 
Pozwala to wzmocnić kości i uchronić organizm 
przed osteoporozą .

 Dla prawidłowego przyswajania wapnia istotne 
jest regularne spożywanie posiłków bogatych w 
fosfor, np. ryb, drobiu, pieczywa razowego. 

Kluczową rolę odgrywa również witamina D

W okresie zimowym jej źródłem są przede 
wszystkim produkty mleczne oraz tłuste ryby.

background image

 

 

Unikać należy: dużych ilości soli i kawy, których 
nadmiar spowodować może znaczne odwapnienie 
kości. Ograniczyć należy spożycie tłuszczów 
zwierzęcych oraz produktów takich jak: cukier, 
słodycze, tłuste sery, masło, śmietana, żółtka 
jaj i napoje alkoholowe.
 

 

Umiarkowany wysiłek fizyczny połączony z dobrze 
skomponowaną dietą pozwala kobietom zachować 
młodość i dłużej cieszyć się zgrabną sylwetką oraz 
zdrowym, aktywnym życiem.

background image

 

 

Dieta głodowa

Składniki pokarmowe:

• woda mineralna niegazowana;
• herbaty ziołowe np. zielona, czerwona;
• soki warzywne (z buraków, kapusty, 
selera,            pokrzywy);
• rozcieńczone buliony warzywne;

background image

 

 

Dieta głodowa

Zasady stosowania

• głodówkę powinna poprzedzać tygodniowa dieta niskobiałkowa;
• stosowana u osób z zaburzeniami przemiany materii;
• najlepszym okresem do rozpoczęcia diety głodowej jest wiosna;
• średni okres trwania diety to 10-14 dni;
• nie należy gwałtownie przerywać głodówki.

Przeciwwskazania u osób z:

• cukrzycą
• chorobą wrzodową
• nadczynnością tarczycy
• chorobą nowotworową
• w podeszłym wieku

background image

 

 

Dieta głodowa

Zalety:

 ubytek wagi nawet do 5 kg w 
ciągu tygodnia;

 regularne jednodniowe głodówki 
chronią przed chorobami serca;

 spalanie rezerw tłuszczu, 
zapobiegając odkładaniu się złogów 
w naczyniach krwionośnych;

Wady:

 

utrata masy mięśniowej ok. 1,5 

kg tygodniowo, czego efektem jest 
spowolnienie przemiany materii;

 niecałkowite spalanie tłuszczu i 
spalanie mięśni powoduje 
powstawanie w ustroju ciał 
ketonowych;

 nagromadzenie ciał ketonowych 
jest przyczyną zatrucia organizmu, 
czego objawami są bóle głowy, 
apatia, zmęczenie;

 organizm nastawia się na tryb 
magazynowania – po zakończonej 
diecie często występuje efekt jojo;

 zwiotczenie mięśni, 
zdeformowanie ciała;

background image

 

 

Dieta wegetariańska

   bezmięsny sposób żywienia, opiera 

się na doborze roślinnych 
składników pokarmowych, które 
zaspokajają wszystkie potrzeby 
organizmu

background image

 

 

Dieta wegetariańska

Podział

• laktoowowegetarianizm- całkowita rezygnacja z potraw mięsnych, 

dopuszcza się produkty pochodzenia zwierzęcegonabiał, jajka, miód;

• laktowegetarianizm- dopuszcza się spożywania mleka i przetworów 

mlecznych, brak jajek w jadłospisie;

• owowegetarianizm- z produktów pochodzenia zwierzęcego dopuszcza 

się jedynie spożywanie jajek (bez przetworów mlecznych);

• weganizm- rezygnacja ze wszystkich pokarmów pochodzenia 

zwierzęcego (jajka, sery, mleko, miód);

• witarianizm- spożywanie świeżych warzyw i owoców, wyklucza 

spożywanie pokarmów poddanych obróbce termicznej, dopuszczalne 

podgrzanie jedzenia do

• frutarianizm- dopuszczająca spożywanie wyłącznie owoców i warzyw, 

których zerwanie nie powoduje „śmierci rośliny”, czyli nie akceptują 

spożywania marchwi, sałaty, ziemniaków; radykalni frutarianie 

spożywają tylko owoce, które same spadły z drzewa;

41˚
C

background image

 

 

Dieta wegetariańska

    Składniki pokarmowe, w które muszą występować w 

produktach diety wegetariańskiej:

• BIAŁKO - 

ma istotny wpływ na pracę mózgu i rozwój mięśni, bogatym źródłem 

są: rośliny strączkowe (groch, fasola, bób, soczewica, soja), makaron, razowe 

pieczywo, orzechy;

• ŻELAZO – 

dzieli się na łatwo przyswajalne- pochodzenia zwierzęcego (20-25% 

organizm przyswaja ten pierwiastek z pokarmów zwierzęcych) i trudno 

przyswajalny pochodzenia roślinnego (5%), występuje w: zielone warzywa liściaste, 

fasola, orzechy, szpinak, nasiona dyni i słonecznika; 

       Niedostateczny poziom żelaza jest częstym zjawiskiem u kobiet, które stosują dietę 

wegetariańską zwłaszcza w okresie ciąży, podczas karmienia piersią i w czasie 

obfitych miesiączek. Wówczas zapotrzebowanie organizmu na ten pierwiastek 

zwiększa się i niezbędna jest dodatkowa suplementacja.

       Niedobór żelaza może powodować: nieprawidłowy rozwój płodu, szybkie męczenie, 

problemy z koncentracją, anemię. 

• WAPŃ - 

ziarna sezamu, mleko i produkty mleczne, tofu (serek sojowy), zielone 

warzywa (szpinak, brokuły), rośliny strączkowe, wzbogacane mleko sojowe i ryżowe, 
migdały, pomidory

;

background image

 

 

• CYNK - 

soczewica, dynia, chleb pełnoziarnisty, brązowy ryż, ziarna sezamu, 

orzechy, pieczarki;

• WITAMINA B12 – 

produkty mleczne, jaja, wzbogacone w tę witaminę żywność, 

niedobory mogą prowadzić do ciężkich chorób układu nerwowego oraz upośledzenie 
wchłaniania kwasu foliowego czego przyczyną może być niedokrwistość;

• WITAMINA D - 

produkty mleczne, zboża i margaryna roślinna, niedobory mogą 

prowadzić do: krzywicy u dzieci, rozmiękaniem i łamaniem kości u dorosłych, chorób 
układu nerwowego i mięśniowego, raka pęcherza moczowego, jajnika, okrężnicy;

background image

 

 

Dieta wegetariańska

Wady

• restrykcyjne formy diet wegetariańskich mogą wywierać niekorzystny 

wpływ na organizm rozwijającego się dziecka - krzywica (niedobór 
wapnia i wit. D), 

• niedokrwistość (niedobór wit. B 12, kwasu foliowego), 
• rak przełyku (niedobór żelaza),
• mała zawartość aminokwasów egzogennych może spowodować 

zahamowanie wzrostu, rozwoju fizycznego i psychicznego – u dzieci,

• produkty pochodzenia roślinnego zawierają dużo zanieczyszczeń 

chemicznych związanych z nawożeniem – pestycydy, azotany i 
azotyny,

background image

 

 

Dieta wegetariańska

Zalety

• utrata 2 kg masy ciała w przeciągu 2 tygodni,
• u wegetarian rzadziej występują:  otyłość, choroba niedokrwienna 

serca, nadciśnienie tętnicze, cukrzyca, rak okrężnicy, uchyłkowatość 
jelita grubego, osteoporoza, oraz kamica żółciowa i nerkowa,

 

diety wegetariańskie obniżają zawartość cholesterolu całkowitego w 

surowicy krwi nawet o 20-30%, w porównaniu do osób żywiących się 
tradycyjnie,

• mądrze stosowany wegetarianizm może zapewnić długowieczność i 

zdrowie,

• zwiększenie spożywania warzyw i owoców powoduje wzrost w 

organizmie ilości błonnika odpowiedzialnego za dobre trawienie,

•  mała zawartość soli kuchennej,
•  rezygnacja z mięsa, ale także z picia alkoholu i palenia tytoniu,

background image

 

 

Bibliografia:

Dieta wegetariańska prosta i zdrowa -Tomasz Nocuń,
• Przewodnik po kuracjach odchudzających - McGovern Stella

Zachować młodość. Diety i styl życia hamujące procesy 
starzenia
 - Barbara Jakimowicz-Klein, 2008, Astrum

 

Żywienie w sporcie. Kompletny przewodnik - Anita Bean, 2008, 
Zysk i S-ka

 

internet

background image

 

 

Dziękujemy za uwagę!


Document Outline