Atomy wieloelektronowe

Model atomu wodoru. Jądro jest 

niewidoczne i znajduje się w miejscu 

o największym zagęszczeniu 

punktów

Inny stan atomu wodoru

Funkcje falowe dla 

elektronu w atomie 

wodoru

Tylko orbital s
Ma niezerowe 
Prawdopodobieństwo
W pobliżu jądra
Dla pozostałych = 0

Liczby kwantowe – atom 

wodoru

E

E

1

E

2

E

3

Widmo atomu wodoru

Funkcja falowa

• Informacje uzyskiwane ze 

znajomości funkcji falowej: które z 
informacji są ważne dla chemika i 
dlaczego?

Orbitale s o wyższych 

wartościach n

Funkcja falowa – część 

kątowa

Orbitale p

Orbitale p

Własności kierunkowe - 

znak

Orbitale p

Orbitale p

Orbitale d

 

 

orbitale F

Eksperyment Sterna  - 

Gerlacha Atomy 

wieloelektronowe

B

H, Na, K, Cd, 
Th,  
Cu, Ag, and Au 
Strumień 
atomów

 

Pole magnetyczne

Otrzymano 
Dwie wiązki

τ = 

B

 × 

i × A

 × sinθ   

Spinowy moment pędu

Spinowy moment pędu

•

Spinowy 

moment 

pędu 

(skł.z)

•

Spinowa 

liczba 

kwantowa

•

Całkowity 

spinowy 

moment 

pędu 

S =

Atomy wieloelektronowe

• Na każdy elektron 

działa siła 

przyciągająca: 

jądro – elektron

• Siły odpychające 

pomiędzy 

elektronami

Ładunek efektywny

• Każdy elektron jest ekranowany od sił 

przyciągających jądra przez pozostałe 
elektrony w atomie. Ekranowanie 
zmniejsza działanie sił przyciągających 
ponieważ pojawiają się siły 
odpychające pomiędzy elektronami. 

• Zasadnicze różnice pomiędzy 

„orbitalami”

Efektywny ładunek jądra

W przypadku atomu 

wieloelektronowego efekty 

przenikania i ekranowania 

elektronów powodują, że elektrony s 

mają mniejszą energię niż elektrony 

p tej samej powłoki. Energie orbitali 

w tej samej powłoce wzrastają w 

kolejności: 

s  p  d  f

Względne energie orbitali 

i podpowłok

Zakaz Pauliego

• Dowolny orbital 

może być 
obsadzony przez 
najwyżej dwa 
elektrony.

• Gdy dwa elektrony 

zajmują ten sam 
orbital, ich spiny 
muszą być 
sparowane.

Spiny sparowane

Spiny równoległe

Kolejnoś

ć

zapełnia

nia

orbitali

Reguła Hunda

• Elektrony 

zapełniają 
największą 
dopuszczalną 
liczbę orbitali

Układ okresowy

• Osobliwości:

Wodór i hel: porównanie 

konfiguracji elektronowej i 
własności pierwiastków

Powtarzające się 

sekwencje elektronowe

Konfiguracja anionu