background image

 

 

WYWIADY Z ZAKRESU 

UKŁADU MOCZOWEGO

Lek. Agata Majewska

Lek. Agata Majewska

Katedra i Klinika Nefrologii, Dializoterapii i Chorób 

Katedra i Klinika Nefrologii, Dializoterapii i Chorób 

wewnętrznych.

wewnętrznych.

background image

 

 

GŁÓWNE DOLEGLIWOŚCI

background image

 

 

GŁÓWNE DOLEGLIWOŚCI

BÓL W OKOLICY LĘDŹWIOWEJ, 

BÓL W OKOLICY LĘDŹWIOWEJ, 

PODBRZUSZA, CEWKI MOCZOWEJ

PODBRZUSZA, CEWKI MOCZOWEJ

STANY PODGORĄCZKOWE I 

STANY PODGORĄCZKOWE I 

GORĄCZKA

GORĄCZKA

OBRZĘKI

OBRZĘKI

BÓLE GŁOWY

BÓLE GŁOWY

ZABURZENIA W ODDAWANIU 

ZABURZENIA W ODDAWANIU 

MOCZU

MOCZU

background image

 

 

BÓL

NASILENIE

NASILENIE

RODZAJ

RODZAJ

 (ostry, przewlekły) 

 (ostry, przewlekły) 

CHARAKTER

CHARAKTER

 (kłucie, rozpieranie, 

 (kłucie, rozpieranie, 

pieczenie, ucisk, ból tępy, 

pieczenie, ucisk, ból tępy, 

przeszywający)

przeszywający)

CZAS TRWANIA

CZAS TRWANIA

 (ciągły, kolkowy)

 (ciągły, kolkowy)

PROMIENIOWANIE DO INNYCH OKOLIC 

PROMIENIOWANIE DO INNYCH OKOLIC 

(kamica nerkowa – okolica pachwinowa)

(kamica nerkowa – okolica pachwinowa)

background image

 

 

BÓL   c.d.

CO ŁAGODZI BÓL

CO ŁAGODZI BÓL

 (odpoczynek, leki 

 (odpoczynek, leki 

przeciwbólowe – jakie)

przeciwbólowe – jakie)

Z CZYM ZWIĄZANY 

Z CZYM ZWIĄZANY 

(wysiłek, 

(wysiłek, 

spoczynek, kaszel, posiłek, mikcja, 

spoczynek, kaszel, posiłek, mikcja, 

zdenerwowanie)

zdenerwowanie)

background image

 

 

BÓL W OKOLICY LĘDŹWIOWEJ

background image

 

 

BÓL W OKOLICY LĘDŹWIOWEJ

Kamica nerkowa i moczowodowa

Kamica nerkowa i moczowodowa

Ostre odmiedniczkowe zapalenie nerek

Ostre odmiedniczkowe zapalenie nerek

Ostre kłębuszkowe zapalenie nerek

Ostre kłębuszkowe zapalenie nerek

Zaawansowane nowotwory nerek

Zaawansowane nowotwory nerek

Wodonercze – upośledzenie odpływu 

Wodonercze – upośledzenie odpływu 

moczu, rozdęcie układu kielichowo-

moczu, rozdęcie układu kielichowo-

miedniczkowego

miedniczkowego

Zaczopowanie moczowodu np. przez 

Zaczopowanie moczowodu np. przez 

skrzepy krwi

skrzepy krwi

background image

 

 

c.d.

Wielotorbielowate zwyrodnienie 

Wielotorbielowate zwyrodnienie 

nerek

nerek

Uwięźnięcie nerki opadniętej

Uwięźnięcie nerki opadniętej

Gruźlica nerek

Gruźlica nerek

Zapalenie okołonerkowe

Zapalenie okołonerkowe

Zespoły korzeniowe

Zespoły korzeniowe

 

 

background image

 

 

BÓL W OKOLICY SPOJENIA 
ŁONOWEGO I PODBRZUSZA

background image

 

 

BÓL W OKOLICY SPOJENIA 
ŁONOWEGO I PODBRZUSZA

Ostre i przewlekłe zapalenia pęcherza 

Ostre i przewlekłe zapalenia pęcherza 

moczowego

moczowego

Nowotwory pęcherza

Nowotwory pęcherza

Gruźlica pęcherza

Gruźlica pęcherza

Zatrzymanie moczu (duży, przepełniony, 

Zatrzymanie moczu (duży, przepełniony, 

bolesny pęcherz moczowy)

bolesny pęcherz moczowy)

Zapalenie cewki moczowej (ból w cewce 

Zapalenie cewki moczowej (ból w cewce 

moczowej zwykle na początku mikcji)

moczowej zwykle na początku mikcji)

background image

 

 

STANY PODGORĄCZKOWE 
I GORĄCZKA

background image

 

 

STANY PODGORĄCZKOWE 
I GORĄCZKA

Ostre odmiedniczkowe zapalenie nerek 

Ostre odmiedniczkowe zapalenie nerek 

(wysoka gorączka do 40°C, dreszcze)

(wysoka gorączka do 40°C, dreszcze)

Ostre kłębuszkowe zapalenie nerek

Ostre kłębuszkowe zapalenie nerek

Zaostrzenie przewlekłych zapaleń nerek

Zaostrzenie przewlekłych zapaleń nerek

Posocznica z punktem wyjścia z układu 

Posocznica z punktem wyjścia z układu 

moczowego

moczowego

Stany zapalne pęcherza, cewki, gruczołu 

Stany zapalne pęcherza, cewki, gruczołu 

krokowego

krokowego

Gruźlica układu moczowego

Gruźlica układu moczowego

Rak nerki

Rak nerki

background image

 

 

OBRZĘKI

Zwykle na podudziach

Zwykle na podudziach

ale także:  

ale także:  

powieki, twarz, 

powieki, twarz, 

okolica krzyżowa (pacjent leżący)

okolica krzyżowa (pacjent leżący)

uogólnione

uogólnione

background image

 

 

OBRZĘKI

background image

 

 

OBRZĘKI

Niewydolność nerek

Niewydolność nerek

Zespół nerczycowy – utrata białka, 

Zespół nerczycowy – utrata białka, 

     

     

hipoalbuminemia

hipoalbuminemia

Przewodnienie ustroju

Przewodnienie ustroju

background image

 

 

BÓLE GŁOWY

background image

 

 

BÓLE GŁOWY

Nadciśnienie tętnicze – może być 

Nadciśnienie tętnicze – może być 

wtórne do chorób nerek

wtórne do chorób nerek

Zaburzenia elektrolitowe 

Zaburzenia elektrolitowe 

(hiponatremia)

(hiponatremia)

Mocznica

Mocznica

background image

 

 

ZABURZENIA 
W ODDAWANIU MOCZU

background image

 

 

ZABURZENIA 
W ODDAWANIU MOCZU

DYZURIA

DYZURIA

 - ból i pieczenie przy 

 - ból i pieczenie przy 

opróżnianiu pęcherza moczowego

opróżnianiu pęcherza moczowego

zakażenie dróg moczowych

zakażenie dróg moczowych

nowotwory pęcherza i cewki 

nowotwory pęcherza i cewki 

moczowej

moczowej

background image

 

 

POLAKIZURIA (częstomocz) 

POLAKIZURIA (częstomocz) 

- częste uczucie parcia 

- częste uczucie parcia 

na mocz i oddawanie moczu w małych ilościach

na mocz i oddawanie moczu w małych ilościach

zapalenie pęcherza moczowego, cewki moczowej

zapalenie pęcherza moczowego, cewki moczowej

przerost / rak gruczołu krokowego

przerost / rak gruczołu krokowego

nowotwory dróg moczowych

nowotwory dróg moczowych

zmniejszenie pojemności pęcherza moczowego z 

zmniejszenie pojemności pęcherza moczowego z 

powodu zmian marskich (długotrwałe 

powodu zmian marskich (długotrwałe 

utrzymywanie cewnika 

utrzymywanie cewnika 

w pęcherzu, nawracające zapalenia pęcherza)

w pęcherzu, nawracające zapalenia pęcherza)

background image

 

 

NYKTURIA (częstomocz nocny)

NYKTURIA (częstomocz nocny)

 

 

-konieczność oddawania moczu w 

-konieczność oddawania moczu w 

nocy

nocy

niewydolność nerek, serca

niewydolność nerek, serca

przerost gruczołu krokowego

przerost gruczołu krokowego

leczenie diuretykami

leczenie diuretykami

background image

 

 

ZATRZYMANIE MOCZU

ZATRZYMANIE MOCZU

 – uczucie 

 – uczucie 

przepełnienia pęcherza moczowego, 

przepełnienia pęcherza moczowego, 

ból w podbrzuszu, parcie na mocz

ból w podbrzuszu, parcie na mocz

kamień w szyi pęcherza

kamień w szyi pęcherza

przerost gruczołu krokowego

przerost gruczołu krokowego

niedowład lub porażenie mięśnia  

niedowład lub porażenie mięśnia  

wypieracza pęcherza lub zwieracza 

wypieracza pęcherza lub zwieracza 

cewki

cewki

background image

 

 

NIETRZYMANIE MOCZU

NIETRZYMANIE MOCZU

 – u osób 

 – u osób 

starszych, podczas kaszlu, wysiłku, 

starszych, podczas kaszlu, wysiłku, 

jako wynik uszkodzeń i porażeń 

jako wynik uszkodzeń i porażeń 

nerwowych

nerwowych

PRZERYWANE ODDAWANIE MOCZU 

PRZERYWANE ODDAWANIE MOCZU 

- przerywany strumień moczu 

- przerywany strumień moczu 

podczas mikcji

podczas mikcji

kamica pęcherza moczowego

kamica pęcherza moczowego

przerost gruczołu krokowego

przerost gruczołu krokowego

background image

 

 

ZABURZENIA W ILOŚCI 
WYDALANEGO MOCZU

background image

 

 

ZABURZENIA W ILOŚCI 
WYDALANEGO MOCZU

ANURIA (BEZMOCZ) 

ANURIA (BEZMOCZ) 

OLIGURIA (SKĄPOMOCZ)

OLIGURIA (SKĄPOMOCZ)

background image

 

 

ZABURZENIA W ILOŚCI 
WYDALANEGO MOCZU

ANURIA (BEZMOCZ) 

ANURIA (BEZMOCZ) 

< 100 ml moczu na dobę

< 100 ml moczu na dobę

< 5 ml  na godzinę

< 5 ml  na godzinę

OLIGURIA (SKĄPOMOCZ)

OLIGURIA (SKĄPOMOCZ)

background image

 

 

ZABURZENIA W ILOŚCI 
WYDALANEGO MOCZU

ANURIA (BEZMOCZ) 

ANURIA (BEZMOCZ) 

< 100 ml moczu na dobę

< 100 ml moczu na dobę

< 5 ml  na godzinę

< 5 ml  na godzinę

OLIGURIA (SKĄPOMOCZ)

OLIGURIA (SKĄPOMOCZ)

< 500 ml moczu na dobę

< 500 ml moczu na dobę

< 20 ml na godzinę

< 20 ml na godzinę

background image

 

 

Przyczyny:

Schyłkowa faza przewlekłej 

Schyłkowa faza przewlekłej 

niedwydolności nerek

niedwydolności nerek

Ostra niewydolność nerek 

Ostra niewydolność nerek 

(przednerkowa, nerkowa, 

(przednerkowa, nerkowa, 

pozanerkowa)

pozanerkowa)

Często u osób starszych 

Często u osób starszych 

(odwodnienie, mała podaż płynów)

(odwodnienie, mała podaż płynów)

Stany gorączkowe (zwiększone 

Stany gorączkowe (zwiększone 

parowanie przez skórę)

parowanie przez skórę)

background image

 

 

Przednerkowa ONN

Wstrząs hipowolemiczny

Wstrząs hipowolemiczny

Wstrząs kardiogenny (zawał serca, 

Wstrząs kardiogenny (zawał serca, 

niewydolność serca)

niewydolność serca)

Okres pooperacyjny

Okres pooperacyjny

Tętniak rozwarstwiający aorty 

Tętniak rozwarstwiający aorty 

(obustronna niedrożność tętnic 

(obustronna niedrożność tętnic 

nerkowych)

nerkowych)

Ostra zakrzepica żył nerkowych

Ostra zakrzepica żył nerkowych

background image

 

 

Nerkowa ONN

Kłębuszkowe zapalenie nerek

Kłębuszkowe zapalenie nerek

Ostra martwica cewek nerkowych 

Ostra martwica cewek nerkowych 

(niedokrwienie, hemoliza - odczyn 

(niedokrwienie, hemoliza - odczyn 

poprzetoczeniowy; 

poprzetoczeniowy; 

liza mięśni prążkowanych - uraz, 

liza mięśni prążkowanych - uraz, 

oparzenie, zapalenie mięśni; 

oparzenie, zapalenie mięśni; 

ciąża – poród septyczny, krwotok; 

ciąża – poród septyczny, krwotok; 

polekowa martwica cewek)

polekowa martwica cewek)

background image

 

 

c. d.

Śródmiąższowe zapalenie nerek 

Śródmiąższowe zapalenie nerek 

(polekowe – środki cieniujące, 

(polekowe – środki cieniujące, 

pochodne sulfonylomocznika, 

pochodne sulfonylomocznika, 

halotan, NLPZ, metale ciężkie; 

halotan, NLPZ, metale ciężkie; 

alergiczne)

alergiczne)

Choroby układowe (toczeń, 

Choroby układowe (toczeń, 

twardzina)

twardzina)

Choroby rozrostowe (szpiczak mnogi)

Choroby rozrostowe (szpiczak mnogi)

background image

 

 

Pozanerkowa ONN

Mechaniczna przeszkoda w 

Mechaniczna przeszkoda w 

odpływie moczu z moczowodu, 

odpływie moczu z moczowodu, 

pęcherza, cewki, moczowej:

pęcherza, cewki, moczowej:

kamień

kamień

guz

guz

naciek nowotworowy

naciek nowotworowy

przerośnięty gruczoł krokowy

przerośnięty gruczoł krokowy

background image

 

 

POLIURIA (WIELOMOCZ)

> 3000 ml moczu na dobę

Ośrodkowa (moczówka prosta – niedobór 

Ośrodkowa (moczówka prosta – niedobór 

wazopresyny na skutek uszkodzenia tylnej 

wazopresyny na skutek uszkodzenia tylnej 

części przysadki przez guz, krwotok, 

części przysadki przez guz, krwotok, 

niedokrwienie)

niedokrwienie)

Nerkopochodna (moczówka oporna na 

Nerkopochodna (moczówka oporna na 

wazopresynę wynikająca z redukcji 

wazopresynę wynikająca z redukcji 

czynnego miąższu nerek – przewlekła 

czynnego miąższu nerek – przewlekła 

niewydolność nerek w okresie wielomoczu)

niewydolność nerek w okresie wielomoczu)

Psychogenna (choroba psychiczna, w 

Psychogenna (choroba psychiczna, w 

której występuje wzmożone pragnienie)

której występuje wzmożone pragnienie)

background image

 

 

c.d.

Cukrzyca (diureza osmotyczna – 

Cukrzyca (diureza osmotyczna – 

glukoza w moczu indukuje wzrost 

glukoza w moczu indukuje wzrost 

jego wydzielania, co z kolei 

jego wydzielania, co z kolei 

prowadzi do wzrostu pragnienia)

prowadzi do wzrostu pragnienia)

Alkohol (hamowanie wydzielania 

Alkohol (hamowanie wydzielania 

hormonu antydiuretycznego) 

hormonu antydiuretycznego) 

background image

 

 

WYGLĄD MOCZU

Ciemny – gdy zagęszczony, 

Ciemny – gdy zagęszczony, 

odwodnienie, gorączka

odwodnienie, gorączka

Pieniący się – obecność białka

Pieniący się – obecność białka

Brunatno-żółty – bilirubina, urobilinogen

Brunatno-żółty – bilirubina, urobilinogen

Mętny – infekcyjny, bakterie, nabłonki, 

Mętny – infekcyjny, bakterie, nabłonki, 

śluz, grzyby

śluz, grzyby

Karminowy – porfiria

Karminowy – porfiria

Ciemniejący na powietrzu – alkaptonuria

Ciemniejący na powietrzu – alkaptonuria

Skrzepy krwi w moczu - guz pęcherza

Skrzepy krwi w moczu - guz pęcherza

background image

 

 

Krwisty, „popłuczyny mięsne”

Krwisty, „popłuczyny mięsne”

KRWIOMOCZ

KRWIOMOCZ

 

 

– widoczny makroskopowo

– widoczny makroskopowo

 

 

nowotwory nerek i dróg moczowych, kamica 

nowotwory nerek i dróg moczowych, kamica 

nerkowa, zapalenie pęcherza moczowego 

nerkowa, zapalenie pęcherza moczowego 

(krwotoczne, gruźlicze), urazy (po zakładaniu 

(krwotoczne, gruźlicze), urazy (po zakładaniu 

cewnika do pęcherza), skaza krwotoczna, 

cewnika do pęcherza), skaza krwotoczna, 

leczenie p-krzepliwe, wielotorbielowatość 

leczenie p-krzepliwe, wielotorbielowatość 

nerek, endometrioza dróg moczowych

nerek, endometrioza dróg moczowych

KRWINKOMOCZ

KRWINKOMOCZ

 

 

– widoczny pod mikroskopem 

– widoczny pod mikroskopem 

(norma  erytrocytów w badaniu ogólnym 

(norma  erytrocytów w badaniu ogólnym 

moczu 1-2 wpw)

moczu 1-2 wpw)

kłębuszkowe zapalenie nerek, rak nerki, 

kłębuszkowe zapalenie nerek, rak nerki, 

kamica nerkowa

kamica nerkowa

background image

 

 

CHOROBY NEREK W 

WYWIADACH

Częste zakażenia dróg 

Częste zakażenia dróg 

moczowych? 

moczowych? 

Rozpoznana kamica nerkowa? 

Rozpoznana kamica nerkowa? 

Przebyte zapalenie nerek? 

Przebyte zapalenie nerek? 

Rozpoznana niewydolność 

Rozpoznana niewydolność 

nerek? 

nerek? 

background image

 

 

PRZYPADKI KLINICZNE

background image

 

 

PRZYPADEK 1

Mężczyzna lat 60, od kilku dni bóle w 

Mężczyzna lat 60, od kilku dni bóle w 

okolicy krzyżowej kręgosłupa, ból 

okolicy krzyżowej kręgosłupa, ból 

przy oddawaniu stolca, oddaje 

przy oddawaniu stolca, oddaje 

mocz często, małymi kroplami, 

mocz często, małymi kroplami, 

mikcje są bolesne, występuje 

mikcje są bolesne, występuje 

gorączka do 39°C. 

gorączka do 39°C. 

background image

 

 

ROZPOZNANIE 

WSTĘPNE:

background image

 

 

ROZPOZNANIE 

WSTĘPNE:

Zapalenie gruczołu 

Zapalenie gruczołu 

krokowego

krokowego

background image

 

 

PRZYPADEK 2

Kobieta lat 36, od 3 dni bóle w 

Kobieta lat 36, od 3 dni bóle w 

podbrzuszu, objawy dyzuryczne, 

podbrzuszu, objawy dyzuryczne, 

częstomocz, ból w końcowej fazie 

częstomocz, ból w końcowej fazie 

mikcji, temp. 38°C, od wczoraj 

mikcji, temp. 38°C, od wczoraj 

występuje krwiomocz.

występuje krwiomocz.

background image

 

 

ROZPOZNANIE 

WSTĘPNE:

background image

 

 

ROZPOZNANIE 

WSTĘPNE:

Krwotoczne zapalenie 

Krwotoczne zapalenie 

pęcherza moczowego

pęcherza moczowego

background image

 

 

PRZYPADEK 3

Kobieta lat 27, zgłasza nasilone 

Kobieta lat 27, zgłasza nasilone 

dolegliwości bólowe w okolicy 

dolegliwości bólowe w okolicy 

lędźwiowej kręgosłupa, objawy 

lędźwiowej kręgosłupa, objawy 

dyzuryczne, gorączkę do 39.5°C, 

dyzuryczne, gorączkę do 39.5°C, 

dreszcze, bóle brzucha, nudności, 

dreszcze, bóle brzucha, nudności, 

wymioty.

wymioty.

background image

 

 

ROZPOZNANIE 

WSTĘPNE:

background image

 

 

ROZPOZNANIE 

WSTĘPNE:

Ostre odmiedniczkowe 

Ostre odmiedniczkowe 

zapalenie nerek

zapalenie nerek

background image

 

 

PRZYPADEK 4

Mężczyzna lat 45, od 2 dni 

Mężczyzna lat 45, od 2 dni 

występują objawy dyzuryczne, ból 

występują objawy dyzuryczne, ból 

na początku mikcji, pieczenie i 

na początku mikcji, pieczenie i 

bolesność cewki moczowej

bolesność cewki moczowej

background image

 

 

ROZPOZNANIE 

WSTĘPNE:

background image

 

 

ROZPOZNANIE 

WSTĘPNE:

Zapalenie cewki moczowej

Zapalenie cewki moczowej


Document Outline