plik

Prąd stały



Stała polaryzacja elektrod



Anelektrotonus – stan zmniejszonej
pobudliwości, odczyn kwaśny



Katelektrotonus – stan podwyższonej
pobudliwości, odczyn zasadowy

Badania nad wpływem prądu na gojenie się

ran

Dodatni potencjał wnętrza rany (Burr 1940, Barker 1982)

Podczas ziarninowania początkowy dodatni potencjał

przechodzi w wysoko ujemny, który wraz z procesem

gojenia się rany zmniejsza się (Becker 1974)

Migracje fibroblastów w kierunku katody (Ericsson 1984,

Ross 1989)

Wzrost syntezy kolagenu w stałym polu elektrycznym

(Basset 1969, 1984)

Modyfikacja tempa proliferyzacji przez prąd stały

(Vodownik 1992)

Anoda przyśpiesza epitelializację i syntezę kolagenu

(Alvarez 1983)

Działanie bakteriobójcze katody (Rowley 1974)

Przyciąganie krwinek białych przez katodę podczas stanu

zapalnego tkanki (Gentzkow 1991)

Propozycja zabiegu w terapii ran

Wydaje się właściwym zastosowanie katody w pierwszych

dniach gojenia się ran – podwyższenie pH, zmniejszenie

obrzęku, silne przekrwienie jest bodźcem stymulującym

rozpoczęcie procesu gojenia się rany i pobudza fagocytozę

po kilku dniach stymulacja prądem zmiennym – wpływ na

syntezę kolagenu (zjawisko piezoelektryczności)

Dodatkowo jonoforeza wit.C – zmniejszenie wolnych

rodników tlenowych uwalnianych podczas fagocytozy i

wpływ na enzymy syntezy kolagenu

Prąd zmienny



Zmiana polaryzacji – nie powoduje zmian

elektrochemicznych na powierzchni elektrody i skóry



Szybko narastające natężenie impulsów pozwala na
zastosowanie tych prądów do stymulacji struktur
nerwowo-mięśniowych bez odczynu
zwyrodnieniowego



Wolno narastające natężenie impulsów pozwala na
stymulację mięśni z odczynem zwyrodnieniowym oraz
mięśni gładkich

Parametry impulsów

1. Czas trwania impulsu

2. Kształt impulsu i czas narastania
impulsu

3. Amplituda natężenia impulsu

4. Napięcie impulsu

Czas trwania impulsu

Im krótszy czas tym większe natężenie potrzebne do

wywołania pobudzenia.

Najwrażliwsze pod względem czasu trwania bodźca są w

kolejności:

➢

Receptory czucia

➢

Nerwy motoryczne

➢

Receptory bólowe

➢

Włókno mięśniowe

Kształt impulsu

—Prostokątny – prawo Du Bois-Raymonda

oraz zjawisko akomodacji. Na ten rodzaj

impulsu reagują mięśnie bez odczynu

zwyrodnieniowego.

—Trójkątny – brak akomodacji mięśni
odnerwionych.

Im krótszy czas trwania impulsu tym

większy kąt graniczny – przy krótkim czasie

trwania impulsu nie ma znaczenia jego

kształt

Amplituda natężenia impulsu

imp

= I x t

imp

sek

= I x t

imp

x f

Im krótszy czas trwania impulsu tym

wyższe natężenie impulsu potrzebne do

wywołania pobudzenia.

Im większa częstotliwość tym mniejsze

natężenie impulsu potrzebne do

wywołania pobudzenia.

Generalnie natężenie nie powinno przekraczać

100mA; podczas galwanizacji 0,5mA/cm

(nie więcej

jednak niż 50mA)

Napięcie impulsu

—Prądy niskonapięciowe

—Prądy wysokonapięciowe

U = I x R

Elektrodiagnostyka

Metody jakościowe

Wzór Erba KZS>AZS

AOS>KOS

Metody ilościowe

Chronaksymetria
Krzywa i/t

Zmiany w obrazie krzywej

i/t

jako

efekt terapii

Algorytm postępowania

elektroterapeutycznego

—Zakwalifikowanie pacjenta do zabiegu (przeciwskazania)

—Wykonanie elektrodiagnostyki:

—Jakościowej – reakcja na katodę i anodę

—Ilościowej – krzywa i/t lub chronaksymetrii

—Określenie następujących parametrów zabiegu:

—Impuls

—Częstotliwość

— Sekwencja (seria) impulsów

—Czas trwania zabiegu

IMPULS

Mięsień prawidłowo unerwiony

—Czas narastania impulsu -

im krótszy tym lepsza

reakcja na impuls zgodnie z

prawem Du Boisa Raymonda

—Czas impulsu – im krótszy
tym mniejsza energia
potrzebna do wywołania
skurczu

Czas impulsu będzie też uzależniony od

ilości włókien mięśniowych

unerwianych przez jeden motoneuron

Częstotliwość impulsu – uzależniona od

typów włókien mięśniowych.

Włókna ST lub I typu wolnokurczące się

(czerwone):

➢

Maksymalne napięcie uzyskują

przeciętnie w ciągu 80-110ms

➢

Unerwiane są przez motoneurony o

niskim progu pobudliwości

CZĘSTOTLIWOŚĆ

Mięsień prawidłowo unerwiony

Częstotliwość impulsu – uzależniona od

typów włókien mięśniowych.

Włókna FT lub II typu szybkokurczące

się (białe):

➢

Maksymalne napięcie uzyskują

przeciętnie w ciągu 8-30ms

➢

Unerwiane są przez motoneurony o

wysokim progu pobudliwości

CZĘSTOTLIWOŚĆ

Mięsień prawidłowo unerwiony

Badania dotyczące wpływu stymulacji

na typy włókien mięśniowych

Vrbowa (1979) – po przeszczepie nerwu z mięśnia z

włóknami ST na mięsień złożony z FT i odwrotnie

spowodowano zmianę charakterystyki włókien obu mięśni

Pete i Vrbova (1999) – wpływ elektrostymulacji prądem o

niskiej częstotliwości na przekształcenie fast-to-slow

Andersen, Schjerling i Saltin (2000) – wpływ wysiłku

beztlenowego na przemianę u sprinterów slow-to-fast

Gollnic (1975) - wysiłki o małej i umiarkowanej

intensywności zmniejszają zasoby glikogenu we włóknach

ST, a podczas wysiłków o dużej intensywności we włóknach

FT, natomiast przy bardzo długo trwającej pracy o

umiarkowanej intensywności w miarę narastania zmęczenia

stwierdzono zwiększenie udziału włókien FT

Mięsień prawidłowo unerwiony

Może być stymulowany przez:

a)Prąd stały lub zmienny przerywany

b)Prąd udarowy (5-10 udarów na na sekundę)
pobudza wolne włókna mięśniowe

c)Prąd impulsowy <20Hz wolne włókna
mięśniowe

d)Prąd impulsowy >50Hz szybkie włókna
mięśniowe

e)Impulsowy prąd wysokiego napięcia

f)Prąd interferencyjny

g)Prąd diadynamiczny

Prądy diadynamiczne a

intereferencyjne

Głębokość wnikania w głąb tkanek

Oddziaływanie na receptory czucia

Fazowość

Stymulacja mięśni odnerwionych

Odpowiedni czas

narastania impulsu.

Korzyści stosowania prądów

trójkątnych:

➢

Powolny wzrost natężenia

nie drażni receptorów
czucia

➢

Pozwala na wybiórczą

stymulację włókien
mięśniowych odnerwionych
bez pobudzenia tych
prawidłowo unerwionych

Stymulacja mięśni odnerwionych

Elektrostymulacja metodą dwuelektrodową

(biegun ujemny dystalnie) lub elektrodą

czynną - katodą (elektrostymulacja

elektrodą czynną) w punkcie motorycznym.

Patel (1984) stwierdził, że neuryty są przyciągane przez

katodę, a odpychane przez anodę.

Pomeranc (1991) zauważył zwiększony efekt regeneracji

uszkodzonych nerwów obwodowych pod katodą, a pod

anodą porównywalny z grupą kontrolną

Mięsień odnerwiony

Może być stymulowany przez:

—Prądy niskiego napięcia (czas trwania
impulsu powyżej 10ms).

—Prądy interferencyjne (przy
częstotliwości 10-

20Hz pojawia się

skurcz tężcowy).

—Prądy średniej częstotliwości
formowane w impulsy trójkątne lub
trapezowe.

Podsumowanie

Forma bodźca w postaci impulsu elektrycznego wywołuje

pobudzenie tkanek pobudliwych

Każdy rodzaj tkanki pobudliwej (nawet uszkodzonej)

reaguje na stosunkowo specyficzny dla niej bodziec

elektryczny

Chronaksymetria i inne metody są ważnymi i prostymi

metodami diagnostycznymi

Różnorodność reakcji tkanek na prąd wskazuje na potrzebę

dalszych badań i doświadczeń klinicznych

Document Outline