background image

 

 

BADANIE METOD PRACY 

background image

 

 

BADANIE 

METOD 

PRACY 

– 

systematyczne 

rejestrowanie, 

analizowanie, 

krytyczna 

ocena 

istniejących 

lub 

proponowanych 

sposobów 

wykonania 

pracy 

oraz 

zaprojektowanie  i  wprowadzenie  w 
życie  metod  łatwiejszych  i  bardziej 
efektywnych.

Badanie pracy ma dwa ściśle 
powiązane ze sobą sposoby 
postępowania: badanie metod pracy – 
sprawdzenie sposobów wykonywania 
pracy oraz pomiar pracy, który jest 
oszacowaniem czasu, jaki praca 
powinna zająć. 

background image

 

 

CYKL BADANIA METOD 

PRACY

    Badanie metod pracy 

sprowadza się do:

•  podziału procesu na 

drobne części składowe, 

• zarejestrowania ich           

za pomocą umownych 
symboli graficznych,

• poddania każdej z nich      z 

osobna ocenie,

• połączenia i uproszczenia 

sposobu jej realizacji,

• opracowania zbiorczego 

projektu.

( Mreła H.: 1979)

Cel 

Rejestracja 

Analiza 

Projekt 

Wdrożenie 

background image

 

 

ZAKRES 

PRZEDMIOTOWY 

BADANIA METOD 

PRACY

• Procesy wytwórcze
• Operacje i elementy
• Alokacja stanowisk pracy
• Czynniki wzrostu wydajności
• Czynniki środowiska pracy
• Transport wewnętrzny
• Czas wykonania

(Martyniak Z.: 1996)

background image

 

 

Pewnymi wskazówkami o możliwej potrzebie badania metod pracy 

są:

zatory (wąskie gardła) powodujące długie kolejki w trakcie 
pracy (produkcji w toku), długie dostawy, czy niezrównoważony 
przepływ produkcji;

wyposażenie bądź ludzie bez zajęcia – niedostateczne 
wykorzystanie zasobów;

niewłaściwe zarobki, gdy poziom zarobków jest zależny od 
ukończonej pracy;

niska lub niewłaściwa jakość czy wysoki współczynnik błędów 
(braków), który może rodzić się ze złych czy nieodpowiednich 
metod, procedur czy warunków pracy.

Bardzo ważne jest to, by zbadać metodę każdej pracy, przy której 

nastąpił np. wypadek.

CZYNNIKI  WPŁYWAJĄCE  NA  PRZEBIEG  PROCESU 

PRACY:

Cel

Wykonawca

Sposób

Miejsce

Sprzęt

Kolejność

Wzór wytworu

Tworzywo

background image

 

 

ETAPY CYKLU BADANIA 

PRACY

Zlecenie  

kierownictwa 

Koniec 

Szczegółowa 

diagnoza 

1. Cel i 

przedmiot  

Celowość 

badania 

2. Rejestracja 

Kompletność 

informacji 

3. Analiza 

stanu 

Realność 

metody 

4. 

Projektowanie 

Zatwierdzanie 

 metody 

5. Nadzorowanie 

Ocena 

działania 

6. Ocena 

efektów 

Dokumentacja

Wywiady 

Obserwacja 

bezpośrednia 

Ocena 

 krytyczna 

Organizacja 

pracy 

Program 

wdrożenia 

Koniec 

Nie

Tak 

Nie 

Tak 

Nie 

Nie 

Tak 

Tak 

Nie 

background image

 

 

Badanie pracy rozpoczyna się rejestracją faktów

ŻRÓDŁA IMFORMACJI:

• proces pracy

• aktualna 

dokumentacja 

techniczna, 

ekonomiczna, 

organizacyjna, osobowa

• wykonawca procesu (człowiek)
 
TECHNIKI ZBIERANIA INFORMACJI:

• obserwacja ciągła, migawkowa

• techniki  socjopsychologiczne  (wywiad  kwestionariuszowy, 

badanie ankietowe) — stosowane, gdy źródłem informacji 
jest wykonawca.

• kartowanie 

• fotofilmowe 
 
3 ETAPY:

• przygotowanie do badań

• przeprowadzenie badań

• opracowanie wyników badania

Badania  mogą  być  przeprowadzone  drogą  listową  lub  tzw. 
audytoryjnie.  Ustala  się    próbę  reprezentatywną  (ile  osób  ma 
być poddanych badaniu, aby wyniki były reprezentatywne).

background image

 

 

METODY KARTOWANIA

Wykorzystywane  są  do  zbierania  informacji 
oraz  mogą  służyć  przetwarzaniu  usprawnień 
lub projektowaniu nowej organizacji.

Posługiwanie  się  metodą  kartowania  polega 
na  wybraniu  podmiotu  badania  (obiekt), 
który  zostaje  poddany  obserwacji  oraz 
zostają 

zarejestrowane 

wszystkie 

zaobserwowane 

czynności, 

stany 

bezczynności 

występujące 

sposób 

chronologiczny 

za 

pomocą 

umownie 

przyjętych  zwrotów  (geometrycznych  lub 
chronometrycznych).

background image

 

 

ILUSTRACJE W POSTACI KART I 

WYKRESÓW

Metody  kartowania  umożliwiają  rejestrację 
procesów 

przebiegu 

pracy, 

przebiegu 

materiału  w  procesie  produkcji,  przebiegu 
czynności  osób  uczestniczących  w  procesie 
pracy  (czynności  1  osoby  lub  wielu  osób,  lub 
obu  rąk  i  mikroruchów),  można  rejestrować 
obieg dokumentów. 

W  zależności  od  tego  czemu  ma  służyć 

wyodrębnia się:

• Karty procesów

• Karty przebiegu materiałów

• Karty przebiegu czynności

background image

 

 

Znaki geometryczne 

Operacja (w szczególności operacja technologiczna) – czynność 

zmieniająca własności materiału, również manipulacja – 
przenoszenie, mocowanie, obracanie itp 

Manipulacja (gdy rejestrujemy przebieg materiału) – dotyczy 

czynności przygotowawczo-zakończeniowych i pomocniczych w 
obrębie stanowiska roboczego. 

Kontrola i sprawdzenie cech ilościowych i jakościowych przedmiotu 

za pomocą specjalnych narzędzi lub organoleptycznie. 

Przemieszczenie przedmiotu pracy z jednego stanowiska na inne 

oraz człowieka poza stanowisko pracy.    Dla człowieka: 

--- z obciążeniem 
--- bez obciążenia 

Oczekiwanie (postój, zwłoka), stan bezczynności człowieka, postój 

maszyny, spoczynek przedmiotu pracy. Gdy warunki nie pozwalają 
na wykonanie planowanej czynności. 

Magazynowanie (składowanie) – spoczynek przedmiotu pracy w 

miejscu i w warunkach uniemożliwiających jego przyjęcie lub 
wydanie bez odpowiedniego polecenia ustnego lub pisemnego 

Operacja wykonywana w trakcie trwania czynności kontroli 

(jednocześnie operacja technologiczna i kontrolna). 

Operacja ................przemieszczania 
Wykonywanie innej pracy (
oderwanie do innej pracy): czynności 

produkcyjne i pomocnicze nie związane z badanym procesem 
(dotyczy czynności pracownika). 

background image

 

 

KARTA PROCESU

Zastosowanie i opis:

• Karta Procesu (KP) służy 

       do graficznego 
przedstawienia operacji i 
czynności kontrolnych, 
jakim są pod-dawane 
poszczególne części.

 

• Karta składa się z dwóch 

części i służących do:

– przedstawienia danych 

dotyczących procesu,

– utrwalenia wyników 

obserwacji.

Efektywność i koszty:

• Zalety posługiwania        

się kartą procesu to:

– szybka rejestracja,
– prostota stosowania,
– krótki czas 

przyuczenia

• Zasięg analizy karty 

procesu ogranicza           
się do zagadnień analizy 
przebiegu operacji            
   i kontroli.

background image

 

 

KARTA PRZEBIEGU 

CZYNNOŚCI

Zastosowanie i opis:

• Karta Przebiegu 

Czynności ( KPC) 
rejestruje przebieg 
czynności z punktu 
widzenia podmiotu      
pracy - człowieka.

• W karcie jest 

rejestrowany tylko czas i 
przebieg jego pracy.

• Obok KPC stosuje się do 

rejestrowania czynności 
rąk Kartę Czynności Obu 
Rąk (KCOR).

Efektywność i koszty:

• KPC jest szeroko 

stosowanym, a 
jednocześnie tanim 
instrumentem 
usprawniania procesów 
pracy.

• Efektywność ( stosunek 

efektów do nakładów)  
KPC określa się od 4: 1 
  do 150 :1.

background image

 

 

Karta Czynności Zespołowych

 służy do 

systematycznego rejestrowania kolejnych, zależnych od 
siebie czynności wszystkich członków zespołu uwzględniając 
ich wzajemne powiązania w czasie i na stanowiskach pracy.

Karta Czynności Zespołowych może służyć do rejestrowania 
przebiegu pracy:

• dwóch lub więcej osób,
• człowieka i maszyny,
• człowieka i kilku maszyn,
• dwóch lub więcej osób i jednej maszyny,
• dwóch lub więcej osób i dwóch lub więcej maszyn.

background image

 

 

Karta Czynności Zespołowych

 służy do 

systematycznego rejestrowania kolejnych, zależnych od 
siebie czynności wszystkich członków zespołu uwzględniając 
ich wzajemne powiązania w czasie i na stanowiskach pracy.

Karta Czynności Zespołowych może służyć do rejestrowania 
przebiegu pracy:

• dwóch lub więcej osób,
• człowieka i maszyny,
• człowieka i kilku maszyn,
• dwóch lub więcej osób i jednej maszyny,
• dwóch lub więcej osób i dwóch lub więcej maszyn.

background image

 

 

Zapis na 

Karcie Czynności Zespołowych

 

pozwala na ujawnienie niedomagania w zakresie podziału 
pracy oraz nierównomiernego obciążenia pracą 
poszczególnych członków zespołu. Stanowi zatem instrument 
wyzwalania rezerw tkwiących w pracy zespołowej.

background image

 

 

Karta Czynności Obu Rąk 

służy do 

systematycznego rejestrowania w kolejności chronologicznej 
wszystkich czynności wykonywanych przez ręce pracownika 
w czasie wykonywania pracy na jednym stanowisku.

Aby poprawnie sporządzić Kartę Czynności Obu Rąk 
należy przestrzegać następujących zasad:
• przed przystąpieniem do zapisu należy przeprowadzić 

obserwację cyklicznie powtarzających się operacji, 
aby ustalić punkty graniczne rozpoczęcia i 
zakończenia poszczególnych czynności,

• na tym poziomie zapisuje się tylko te czynności, które 

odbywają się równocześnie,

• zapis powinien wykazać wszystkie rodzaje 

wykonywanych czynności,

• należy unikać łączenia operacji z przemieszczaniem 

lub trzymaniem (podtrzymywaniem).

background image

 

 

Zapis na 

Karcie Czynności Obu Rąk

 umożliwia 

opracowanie metody pracy uwzględniającej zasady 
równomiernego obciążenia obu rąk i ekonomiki ruchów, a także 
dostosowanie do tego celu konstrukcji pomocy i urządzeń 
wykorzystywanych przez pracownika w badanym procesie.

background image

 

 

Nazwa przedsiębiorstwa

KARTA CZYNNOŚCI ZESPOŁOWYCH

Ark. Nr.

Opracował:

K.Z. Data: 19.04.02

Wydział – Oddział:

MONTAŻU

Stanowisko:

PRASA

Sprawdził:

J .B. Data: 23.04.02

Wyrób:

TABLICA ROZDZIELCZA

Operacja:

WYMIANA TABLICY ROZDZIELCZEJ

PRZEBIEG:

aktualny / proponowany

Czas

[min]

Elektryk

Pomocnik elektryka

Ślusarz

1

Odłącza główny

przewód

Bada na

przebicie

2

Odłącza

3

przewody

4

5

odkręca

6

zdejmuje

zdejmuje

śruby

7

tablice

tablice

sprawdza

background image

 

 

Nazwa przedsiębiorstwa

KARTA CZYNNOŚCI OSOBOWO-

MASZYNOWYCH

Ark. Nr.

Opracował:

K.Z. Data: 19.04.02

Wydział – Oddział:

PRAS

Stanowisko:

PRASOWANIA TULEJ EK

Sprawdził:

J .B. Data: 23.04.02

Wyrób:

TULEJ A TH – 37/12

Operacja:

PRASOWANIE TULEJ EK

PRZEBIEG:

aktualny / proponowany

MASZYNY

Robotnik

Czas

[min]

Prasa 1

Prasa 2

Prasa 3

Prasa 4

przygotowuje wsad,

uruchamia prasę 4

10

przygotowuje wsad,

uruchamia prasę 3

20

przygotowuje wsad,

uruchamia prasę 2

30

prasowa

nie

przygotowuje wsad,

uruchamia prasę 1

40

prasowa

nie

tulei

czeka na zakończenie cyklu

50

prasowa

nie

tulei

typu A-2

zatrzymuje prasę 4

wyjmuje wypraski

60

prasowa

nie

tulei

typu A-2

przygotowuje wsad,

uruchamia prasę 4

70

tulei

typu B-2

zatrzymuje prasę 3

wyjmuje wypraski

80

typu B-2

background image

 

 

KARTA OBIEGU 

DOKUMENTÓW

Zastosowanie i opis:

• Karta obiegu dokumentu 

  (KOD) stosuje się celu 
przejrzystego zapisu 
graficznego obiegu 
dokumentu i czynności z 
nim związanych.

• KOD pozwala na 

stwierdzenie, czy 
dokument służy jako 
nośnik informacji, czy 
też wiedzie „własny 
żywot”.

Efektywność i koszty:

• Analiza procesu obiegu 

dokumentu umożliwia:

– uproszczenie obiegu,
– zmniejszenie kopii,
– likwidację informacji.

• Przed sporządzeniem 

KOD należy określić:

– zakres badania,
– komórki 

organizacyjne,

– czynności.

background image

 

 

Kasa

Kierownik 
Działu 
Sprzedaż
y

Księgowość

Statystyka 
Sprzedaży 
Zagranicznej

Statystyk

Sprzedaż

Krajowej

Księgowość 
Finansowa

Kancelaria

Registratur
a

Księgowość „Dostawcy - 
Odbiorcy”

background image

 

 

KARTA PRZEBIEGU 

MATERIAŁU

Zastosowanie i opis:

• Karta Przebiegu 

Materiału (KPM) jest 
najczęściej stosowanym 
instrumentem badania i 
usprawniania procesów 
produkcji  i transportu.

• KPM jest rozwiniętą 

odmianą karty procesu i 
zawiera systematyczny 
zapis wszystkich 
czynności, którym 
poddawany jest materiał 
w procesie pracy.

Efektywność i koszty:

• KPM należy do 

najbardziej efektywnych 
technik badania i 
usprawniania procesów 
pracy.

• Uzyskiwane efekty za 

po-mocą KPM kształtują 
się na poziomie 4 - 150 
razy wyższym od sumy 
na-   kładów na 
usprawnienia.

background image

 

 

KARTA PRZEBIEGU MATERIAŁU

1. Główna 

– 

podstawowe 

informacje 

(przedmiot  pracy,  czynności,  miejsce, 
metoda, 

początek 

obserwacji, 

koniec 

zestawienia oper., różnica)
2. Część  robocza  –  czas,  odległość, 
narzędzie, opis, symbol
 
Nie  wszystkie  przebiegi  da  się  pokazać  na 
karcie,  np.  przebieg  dróg  transportowych 
materiału. 

Dlatego 

też 

stosuje 

się 

dodatkowo 

wykresy 

(płaskie 

lub 

przestrzenne).

background image

 

 

Badanie i analiza faktów oraz 
opracowanie nowej metody mogą i 
właściwie powinny być wykonywane z 
dala od miejsca, gdzie zad. jest 
wykonywane.
Dla zapewnienia, że opracuje się nową 
metodę, istotne są dwie rzeczy:

•otwarty umysł

•systematyczne podejście

Otwarty umysł to sprawa doświadczenia 
oraz klimatu wewnątrz instytucji. 
Podejście systematyczne może zostać 
wsparte przez odpowiednią technikę 
zadawania pytań.

background image

 

 

Prasy

Rozdzielni
a

D

Stanowiska 
montażu

Wanna

Stanowisko 
kontroli

Prasa

Szlifierk
a

Wykres przebiegu materiału

background image

 

 

Przestrzenny wykres przebiegu materiału

Oznaczenia:
A,B,C,E,F,K - 
stanowiska pracy
W - winda

background image

 

 

1

1

2

1

1

1

2

3

2

4

5

6

7

3

a) układ liniowy

b) układ zbieżny

background image

 

 

1

2

3

6

7

3

b) układ zbieżny

1

1

2

3

2

4

3

5

6

4

c) układ rozbieżny

1

4

5

2

8

9

background image

 

 

KRYTYCZNA OCENA I ANALIZA STANU 

ISTNIEJĄCEGO 

Podstawowe  pytania  organizatorskie  w  etapie  krytycznej 

oceny  i  analizy  obejmują  sześć  pytajników,  tzw.  „pięć 
w”:

• kto – who?
• co – what?
• gdzie – where?
• kiedy – when?
• jak – how?
• dlaczego – why?

background image

 

 

AEKUSZ KRYTYCZNEJ OCENY I 

ANALIZY STANU ISTNIEJĄCEGO 

Fakty, jakie się zdarzyły

 

Alternatywy

Wybór 

wariantu

Co osiągnięto? Dlaczego?

Co jeszcze 

można 

osiągnąć

Co powinno 

być 

osiągnięte?

Jak to 

wykonano?

Dlaczego w 

ten sposób?

Jak jeszcze 

można to 

osiągnąć?

Jak powinno 

być 

wykonane?

Kiedy to 

wykonano?

Dlaczego 

wtedy?

Jak i kiedy 

jeszcze można 

wykonać?

Kiedy powinno 

być 

wykonane?

Gdzie to 

zrobiono?

Dlaczego tam? Gdzie jeszcze 

może być 

wykonane?

Gdzie powinno 

być 

wykonane?

Kto to 

wykonał?

Dlaczego ta 

osoba?

Kto jeszcze 

może to 

wykonać?

Kto powinien 

to wykonać?

background image

 

 

ARKUSZ KRYTYCZNEJ OCENY I ANALIZY

Fazy

Czynniki

Ustalenie

stanu

Uzasadnieni

e stanu

Pokazanie

wariantów

Wybór

wariantu

1. Cel

Co się

osiąga?

Dlaczego się

to osiąga ?

Co osiągnąć

można ?

Co powinno

się zrobić?

2.

Materiał

Z czego się

wykonuje ?

Dlaczego się

wykonuje ?

Z czego mo-

żna

wykonać?

Z czego na-

leży

wykonać

3. Wzór

wyrobu

Co się

wykonuje?

Dlaczego się

wykonuje ?

Kiedy można

wykonać?

Co należy

wykonać ?

4.

Kolejnoś

ć

Kiedy się

wykonuje ?

Dlaczego się

wykonuje ?

Kiedy można

wykonać ?

Kiedy należy

wykonać?

5.

Miejsce

Gdzie się

wykonuje ?

Dlaczego się

wykonuje ?

Gdzie można

wykonać ?

Gdzie należy

wykonać?

6. Sprzęt Czym się

wykonuje?

Dlaczego się

wykonuje?

Czym można

wykonać?

Czym należy

wykonać?

background image

 

 

PROCEDURA ANALIZY I OCENY 

KRYTYCZNEJ OBEJMUJE:

1. Ustalenie stanu faktycznego
2. Uzasadnienie  stanu  faktycznego  przez 

kwestionowanie  pytaniem  „dlaczego?”  – 
(identyfikacja 

słabych 

stron 

dotychczasowego stanu org.)

3. Analiza 

możliwości 

usprawnień 

(wykorzystywanie 

techniki 

twórczego 

myślenia)

4. Wybór 

wariantu 

optymalnego 

(jest 

podstawą  projektu  uzasadnienia  i  powinien 
spełniać 

kryteria: 

organizacyjne, 

ekonomiczne, 

techniczne, 

psychosocjologiczne, 

BHP, 

ochrony 

środowiska, łatwości kontroli, itp.).

5. Uzasadnienie wariantu optymalnego

background image

 

 

BPR - BUSINESS 

PROCES 

REENGINEERING

Reenginering
•  Metoda gruntownego 

przekształcania cało-
ściowego procesów        
              w 
przedsiębiorstwie.

• Rodowód metody:

– AV - Value Analysis
– JIT - Just in Time
– TQM - Total Quality 

Management

(Martyniak Z.: 1996)

             J akość                                                Koszty

Czas 

background image

 

 

METODOLOGIA 

METODY BPR

Zasady BPR:
• wychodzić od potrzeb 

klienta

klienta,

• analizować 

procesy      

procesy      

            w 

            w 

przedsiębiorstwie

przedsiębiorstwie,

• uwzględniać istniejące 

ograniczenia,

ograniczenia,

myśleć inaczej

myśleć inaczej.

(Grange P.: 1990)

Metoda:
• wybór procesu 

rekonstrukcji,

• utworzenie zespołu 

roboczego,

• zrozumienie procesu
• rekonstrukcja 

procesu,

• wdrożenie procesu.

                                                    

(Hammer H., Champy 
J.:1993)

background image

 

 

GŁÓWNE WSKAZANIA 

BPR

• Koncentrowanie działania wokół wyników         

    a nie zadań.

• Użytkownicy procesu muszą być jego 

organizatorami.

• Zasoby rozproszone należy traktować               

jako jedność.

• Procesy równoległe koordynować w czasie        

  ich wykonania.

• Podejmowanie decyzji w miejscu realizacji 

procesu.

• Gromadzenie informacji w  banku danych.

background image

 

 

RODZAJE PROCESÓW    

   W 

PRZEDSIĘBIORSTWIE

Strategiczne:

• rozwijanie 

produktów          i 
usług,

• budowanie i pielę-

gnowanie kontaktów 
  z klientami,

• rozwijanie 

kompetencji 
przedsiębiorstwa.

Operacyjne:

• kreowanie wartości,
• materializowanie 

działań.

Pomocnicze:

• finansowe,
• koordynacyjne,
• wspierające.

background image

 

 

METODY BADAŃ 

WYROBU - ZAŁOŻENIA

Obserwacja 

Obserwacja 

bezpośrednia

bezpośrednia

Kwestionariusze         

Kwestionariusze         

 i stawianie pytań

 i stawianie pytań

Analizowanie 

Analizowanie 

wypadków przy pracy

wypadków przy pracy

Wycinkowe badania 

Wycinkowe badania 

pracy

pracy

Badania fizjologiczne

Badania fizjologiczne

Wybrane badania 

Wybrane badania 

medyczne

medyczne

ETAPY CYKLU :

faza założeń,

faza założeń,

• projekt wstępny,
• projekt 

techniczny,

• prototyp,
• wdrażanie,
• produkcja.

background image

 

 

METODY BADAŃ 

WYROBU - PROJEKT 

WSTĘPNY

• Techniki 

symulacyjne

symulacyjne

• Techniki 

modelowania

modelowania

• Techniki 

dokumentowania

dokumentowania

ETAPY CYKLU :
• faza założeń,

projekt wstępny,

projekt wstępny,

• projekt 

techniczny,

• prototyp,
• wdrażanie,
• produkcja.

background image

 

 

METODY BADAŃ 

WYROBU - PROJEKT 

TECHNICZNY

• Dobór 

pozycji

pozycji    

przy pracy

• Sprawdzanie 

momentów sił

momentów sił

• Badanie 

przebiegów 

przebiegów 

informacji

informacji

ETAPY CYKLU :
• faza założeń,
• projekt wstępny,

projekt 

projekt 

techniczny

techniczny,

• prototyp,
• wdrażanie,
• produkcja.

background image

 

 

METODY BADAŃ 

WYROBU - PROTOTYP

Lista 

ergonomiczna

ergonomiczna

Badania zgodności 

normami

normami

Badanie zgodności 

przepisami

przepisami

ETAPY CYKLU :
• faza założeń,
• projekt wstępny,
• projekt 

techniczny,

prototyp,

prototyp,

• wdrażanie,
• produkcja.

background image

 

 

METODY BADAŃ 

WYROBU - 

WDRAŻANIE

• Sprawdzanie 

zgodności konstrukcji 
           z 

dokumentacją

dokumentacją

• Sprawdzanie 

zgodności produktu    
          z wymaganiami 

ergonomicznymi

ergonomicznymi

• Sprawdzanie 

zgodności produktu    
          z wymaganiami 

technologicznymi

technologicznymi

ETAPY CYKLU :
• faza założeń,
• projekt wstępny,
• projekt 

techniczny,

• prototyp,

wdrażanie,

wdrażanie,

• produkcja.

background image

 

 

METODY BADAŃ 

WYROBU - PRODUKCJI

• Badania 

zadowolenia 

zadowolenia 

klientów

klientów

Analiza wypadków

Analiza wypadków     
w trakcie użytkowania

Analiza reklamacji

Analiza reklamacji    
od klientów

Doskonalenie 

Doskonalenie 

produktu

produktu

ETAPY CYKLU :
• faza założeń,
• projekt wstępny,
• projekt 

techniczny,

• prototyp,
• wdrażanie,

produkcja.

produkcja.

background image

 

 

Wykres Sznurkowy 

służy do ustalania długości 

drogi przebywanej przez pracownika oraz częstotliwości 
pokonywania określonych odcinków drogi w trakcie 
realizacji określonych zadań.

Technika ta w sposób bardzo przejrzysty prezentuje 
istniejące rozwiązania organizacyjne oraz pozwala na 
komunikatywne prezentowanie idei proponowanych zmian w 
rozmieszczeniu stanowisk pracy, miejsc kontroli, 
usytuowaniu magazynów, sklepów, rozdzielni i innych 
miejsc, wewnątrz których i między którymi odbywa się ruch 
ludzi i przedmiotów.

background image

 

 

Badanie czasu roboczego zmierzające do ustalenia stopnia jego 
wykorzystania i zwiększenia produktywności pracy należy do 
priorytetowych i standardowych badań organizatorskich. Jest 
podstawowym narzędziem wykrywania, zmniejszania i 
eliminowania czasu nieużytecznego, czyli czasu traconego przez 
pracownika zarówno z przyczyn obiektywnych (niezawinionych) 
jak i subiektywnych (zawinionych).

Upływ czasu podczas wykonania określonej czynności 
można analizować w odniesieniu do:
• wykorzystania czasu samego pracownika,
• wykorzystania czasu maszyn i urządzeń,
• czasu obróbki lub spoczynku materiału.

background image

 

 

A

B

C

D

E

F

background image

 

 

Struktura rezerw wydajności 

pracy

Rezerwy czasu 
pracy robotnika

Rezerwy czasu 
pracy maszyny

Rezerwy występujące w 

czasie przebiegu materiału 

przez poszczególne stadia 

procesu

background image

 

 

Czas pracy

[P]

Czas niepracy

[N]

f1

f2

zmianowy fundusz czasu pracy – 8h (6h)

(zmiana robocza)

Struktura zmianowego funduszu czasu pracy w 
układzie organizacyjnym dwufrakcyjnym, używana 
do badań metodą obserwacji migawkowych.

background image

 

 

Struktura zmianowego funduszu czasu pracy w układzie 
organizacyjnym wielofrakcyjnym, używana do badań metodą 
obserwacji migawkowych.

P

M

T

ND AE

F

W

J

f1

f2

f3

f4

f5

f6

f7

f8

zmianowy fundusz czasu pracy – 8h (6h) (zmiana robocza)

f1- czas pracy

f2- czas przestojów z braku materiałów

f3- czas przestojów spowodowany źle działającym transportem

f4- czas przestojów spowodowany barkiem narzędzi i dokumentacji

f5- czas przestojów spowodowany awarią i barkiem energii

f6- czas przerw na zaspokojenie potrzeb fizjologicznych

f7- czas przerw z winy pracownika

f8- czas innych przerw

background image

 

 

Schemat bilansu wykorzystania 

czasu pracy robotników

Godziny nadliczbowe

Absencje

Nominalny fundusz czasu pracy

Czas przebywania pracowników na stanowisku pracy

Pracochłonność produkcji według

progresywnych normatywów

Rezerwy

pracochłonności

produkcji

Czas pracy produktywnej (efektywnie wykorzystany)

Czas pracy

nieproduktywnej

Czas pracy

Czas pracy nienormowany

Czas pracy

normowany

II - b

II - a

I

background image

 

 

Schemat bilansu wykorzystania 

materiałów

Materiałochłonność wyrobów

według progresywnych normatywów

Rezerwy

materiałóchłonno

ści

Faktyczny materiał w wyrobie

Straty i odpady

Dysponowany materiał wyjściowy

II

I

background image

 

 

TECHNIKI MIERZENIA I NORMOWANIA 

PRACY:

MIERZENIE  PRACY  –  to  systematyczne 
ustalanie czasu wykonania określonej pracy przy 
wykorzystaniu 

odpowiednich 

technik 

badawczych.  Pracochłonność  badanej  pracy 
oblicza  się  na  podstawie  rejestracji  czasu 
niezbędnego 

do 

jej 

wykonania 

przez 

wykwalifikowanego  pracownika,  pracującego  w 
normalnym tempie.

background image

 

 

PODZIAŁ TECHNIK MIERZENIA PRACY:

1. Techniki  rejestracji  czasu  pracy  na 

podstawie bezpośredniej informacji:

• Obserwacja  ciągła  (fotografia  dnia 

pracy, chronometraż)

• Obserwacja migawkowa

2. Techniki  ustalania  czasu  pracy  na 

podstawie 

posiadanych 

danych 

(synteza)

3. Techniki szacunkowe (wykorzystuje się 

doświadczenie specjalisty)

background image

 

 

FOTOGRAFIA  DNIA  PRACY  –  jest  jedną  z 
technik  mierzenia  pracy,  pol.  na  obserwacji  i 
rejestracji  w  sposób  chronologiczny  zjawisk 
występujących  w  procesach  pracy  podczas 
zmiany roboczej. Służy ona ustaleniu:

• Stopnia  wykorzystania  dnia  roboczego 

przez robotników

• Stopnia 

wykorzystania 

czasu 

pracy 

maszyn lub urządzeń

• Wielkości strat czasu wynikających z winy 

pracownika  z  przyczyn  tech-org.  oraz  z 
niewłaściwych metod i warunków pracy.

• Metod  pracy  stosowanych  na  stanowisku 

pracy.

• Normatywów  czasu  uzupełniającego  i 

przygotowawczo-zakończeniowego

background image

 

 

KLASYFIKACJA 

FOTOGRAFII 

DNIA 

PRACY:

• Indywidualna fotografia dnia pracy

• Zespołowa...

• Wielostanowiskowa...

• Samofotografia (rejestracja wszystkich 

stanów  bezczynności  i  przyczyn  ich 
występowania)

• Fotografia  na  trasie  (obserwacja  kilku 

obiektów  w  ustalonych  momentach 
czasu 

określonych 

punktów 

obserwacyjnych).

background image

 

 

ETAPT  SPORZĄDZANIA  FOTOGRAFII 
DNIA PRACY:

• Przygotowanie  do  badań  (liczba  dni 

obserwacji  wg  K.  Makowskiego  5-10, 
wg T. Strzeleckiego 3-5)

• Przeprowadzenie 

obserwacji 

rejestracja 

stanu 

aktualnego 

(instrument 

badawczy 

– 

arkusz 

obserwacyjny  indywidualnej  fotografii 
dnia pracy oraz stoper).

• Opracowanie  wyników  obserwacji  i 

sformułowanie  wniosków  (instrument 
badawczy 

– 

arkusz 

zestawienia 

wyników 

indywidualnej 

obserwacji 

czasu roboczego).

background image

 

 

CHRONOMETRAŻ:

 

Jest  techniką  mierzenia  pracy,  polegającą  na 
obserwacji 

pomiarze 

czasu 

trwania 

powtarzalnych operacji lub ich elementów, celem 
ustalenia  (na  podstawie  określonej  liczby 
pomiarów)  właściwego  czasu  ich  trwania  oraz 
tempa pracy.

background image

 

 

Wyniki 

pomiarów 

chronometrażowych 

stanowią materiał do:
 

• Ustalenia  rzeczywistego  czasu  trwania 

operacji lub jej elementów

• Opracowania  normatywów  czasowych  na 

typowe czynności lub ruch robocze

• Sprawdzenia  adoptowanych  normatywów 

czasu

• Wprowadzenie 

poprawek 

dotychczasowych normach i normatywach

• Opracowanie 

norm 

pracy 

metodą 

analityczno-badawczą

• Opracowanie  normatywów  czasu  głównego, 

czasu wykonania i czasu pomocniczego.

background image

 

 

BADANIA MIGAWKOWE:

 

Są  techniką  mierzenia  pracy,  polegającą 
na 

przeprowadzeniu 

dużej 

liczby 

obserwacji  w  nieregularnych,  losowo 
dobranych 

momentach 

czasu 

określonych obiektów i notowaniu, które 
z  nich  pracują,  a  które  nie  i  dlaczego 
oraz 

na 

wyciągnięciu 

wniosków 

umożliwiających  przedstawienie  pełnej 
struktury czasu pracy.

background image

 

 

NORMOWANIE PRACY

 
Zajmuje  się  mierzeniem  czasu  trwania 
zracjonalizowanych elementów procesu pracy 
(takie,  które  są  poprawnie  wykonywane), 
ustalaniem normatywów i norm pracy.
 
 
NORMA PRACY – określa nakład pracy żywej 
niezbędnej  do  wykonania  wyznaczonych 
zadań  w  danych  warunkach  technicznych  i 
technologicznych  przy  optymalnej  organizacji 
pracy.
 

background image

 

 

ODMIANY NORM PRACY:

NORMA  CZASU  –  ilość  czasu  niezbędna  do 
wykonania określonej pracy.
NORMA  WYDAJNOŚCI  –  określa  liczbę 
jednostek 

zadaniowych 

możliwych 

do 

wykonania w jednostce czasu i w określonych 
warunkach techniczno – organizacyjnych.
NORMA  OBSŁUGI  –  liczba  stanowisk  pracy, 
które  powinien  obsłużyć  1  pracownik  lub 
grupa pracowników.
NORMA  OBSADY  –  określa  liczebność 
zespołów  pracowników  przydzielonych  do 
obsługi  1  lub  kilku  urządzeń  w  określonych 
warunkach techniczno – organizacyjnych.

background image

 

 

TECHNIKI NORMOWANIA PRACY:

 

Wyróżniamy 2 grupy technik normowania pracy:

 
TECHNIKI  SUMARYCZNE 

(są 

mniej 

dokładne, 

ponieważ pracę traktuje się jako 1 całość, nie dzieli się jej 
na elementy).
Technika statystyczna – umożliwia określanie normy na 
podstawie 

danych 

statystycznych 

uzyskanych 

rejestrowania  czasów  wykonania  pracy:  analogicznych, 
powtarzalnych  lub  prac  podobnych.  Wykorzystuje  się  w 
niej informacje zarejestrowane w przeszłości.
Technika  porównawcza  –  opiera  się  na  danych 
statystycznych z poprzednich okresów, tzn. wykorzystuje 
się  normy  ustalone  w  przeszłości  zarówno  technik 
sumarycznych  jak  i  analitycznych,  do  określania  normy 
na prace bieżące.
Technika  szacunkowa  –  opiera  się  na  ocenie  czasu 
potrzebnego  do  wykonania  danej  operacji  poprzez  jego 
szacowanie.  Ważne  jest  tutaj  doświadczenie  osoby 
wyznaczającej dane normy.

background image

 

 

TECHNIKI ANALITYCZNE :
 
Technika  analityczno-obliczeniowa
  –  polega  ona  na 
analizie  dysponowanego  lub  przewidywanego  przebiegu 
wykonania  pracy  oraz  na  określeniu  czasu  wykonania 
poszczególnych  składników  pracy  w  oparciu  o  tzw. 
normatywy. Normatywy – dane określające bezpośrednio 
lub  pośrednio  wartości  czasu  na  poszczególne  elementy 
pracy  lub  operacji  występujących  w  różnych  pracach 
przemysłowych.
Technika  analityczno-doświadczalna  –  istotą  jej  jest 
obserwacja  i  analiza  przebiegu  wykonywanej  pracy, 
usuwanie 

nieprawidłowości 

jej 

przebiegu 

jednoczesnym  dokonywaniem  pomiaru  czasu,  zwykle 
poprzez chronometraż.
Techniki  analityczno-badawcze  –  sprowadzają  się  do 
obserwacji  i  analizy  pracy  przy  wykorzystaniu  w  tej 
analizie  techniki  badania  metod  pracy.  Podstawa  normy 
czasu  są  pomiary  czasu  pracy  przeprowadzane  jedną  z 
technik  mierzenia  pracy,  zwykle  w  postaci  obserwacji 
bezpośredniej  (fotografia  dnia  pracy,  chronometraż, 
badania migawkowe). 

background image

 

 

METODY GRAFICZNE

 
Ich  instrumentami  są  harmonogramy  i 
wykresy.  Twórcami  tych  instrumentów  byli 
K. Adamiecki i Henry Lorentz Gantt.
 
HARMONOGRAM  –  graficzny  wykres 
przedstawiający 

przebieg 

określonych 

czynności  lub  też  przedstawia  przebieg 
obciążenia 

określonymi 

czynnościami 

pracowników  lub  stanowisk  roboczych  w 
czasie.

background image

 

 

SPORZĄDZANIE HARMONOGRAMU:

 
1. Opracować  spis  czynności,  które  składają 

się na daną pracę;

2. Dokonać  pomiaru  czasu  trwania  czynności 

lub  ustalić  czasy  trwania  czynności,  które 
planowane są do wykonania;

3. Ustalić  momenty  czasowe  rozpoczynania 

poszczególnych 

czynności 

ich 

zakończenia;

4. Ustalić chronologiczny przebieg czynności;
5. Zestawienie czynności z ich parametrami w 

tabelce;

6. Przeniesienie 

ich 

na 

wykres 

(harmonogram).


Document Outline