Slajd 1

Wyniki leczenia uzdrowiskowego chorych na cukrzycę oceniane metodą kwestionariuszową jakości życia Wyniki leczenia uzdrowiskowego chorych na cukrzycę oceniane metodą kwestionariuszową jakości życia

Autor: Magdalena Chełstowska

MAGNETOTERAPIA

KATEDRA I KLINIKA BALNEOLOGII I CHORÓB PRZEMIANY

MATERII AM W BYDGOSZCZY

MAGNETOTERAPIA

Wykorzystanie pola

magnetycznego do celów

leczniczych

ZJAWISKA MAGNETYCZNE

Zjawiska magnetyczne są

powszechne w biosferze

ziemskiej i w całej przyrodzie.

Nie są one rejestrowane przez

ludzkie zmysły.

POJĘCIA MAGNETYZMU

Podstawowe pojęcia magnetyzmu to :

MAGNESY I POLA MAGNETYCZNE

Źródłem magnetyzmu ziemskiego

są powstające wewnątrz ziemi

prądy elektryczne

PODSTAWOWE WIELKOŚCI

CHARAKTERYZUJĄCE POLE

ELEKTROMAGNETYCZNE

W zależności od zachowania się w

czasie wielkości charakteryzujących

pole elektromagnetyczne rozróżnia

się następujące rodzaje pól:

•

pola elektryczne

•

pola magnetyczne

•

pola elektromagnetyczne

POLE ELEKTRYCZNE

POLE MAGNETYCZNE

POLE ELEKTROMAGNETYCZNE

Dwa pierwsze pola nie zmieniają się w

czasie i noszą nazwę

pól

statycznych

, ostatnie zmienia

swoje właściwości w czasie.

POLA ELEKTRYCZNE I

MAGNETYCZNE

Pola magnetyczne występują wokół magnesu.

Podobnie pole elektryczne występuje wokół

ładunku elektrycznego. Jakakolwiek

dynamika każdego z tych pól powoduje

powstanie wtórnego pola elektrycznego

przy polu magnetycznym i magnetycznego

przy elektrycznym. Innymi słowy zmienne

pole elektryczne lub magnetyczne nie może

istnieć samo, lecz zawsze występuje jako

pole elektromagnetyczne.

POLE ELEKTRYCZNE

Charakteryzowane jest przez

natężenie pola elektrycznego – E

E=U/d

U – różnica potencjałów, czyli napięcie,

między dwoma punktami pola

odległymi od siebie o odległość d

•

Jednostką w układzie SI jest V/m.

POLE MAGNETYCZNE /1/

Głównym źródłem pola

magnetycznego są:

•

obroty elektronów dookoła swoich osi

– ruch wirowy – czyli spin

•

obroty elektronów dookoła jąder –

ruch orbitalny

•

obroty jąder atomowych dookoła

swoich osi

POLE MAGNETYCZNE /2/

•

W polu magnetycznym i magnesie

powstają zawsze jednocześnie dwa

bieguny

: północny i południowy.

Linie sił pola magnetycznego otaczają

magnes i biegną od bieguna

północnego do południowego oraz

przechodzą wewnątrz magnesu

tworząc obwód zamknięty.

•

Pole magnetyczne jest najsilniejsze na

biegunach magnesu.

POLE MAGNETYCZNE /3/

Charakteryzowane jest przez :

natężenie pola magnetycznego – H

którego jednostką w układzie SI jest

A/m

oraz

indukcję magnetyczną

– B

której jednostką jest

Tesla

H= I/2nr

dla przewodnika prostoliniowego

I – natężenie prądu płynącego przez przewodnik

r – odległość od przewodnika

POLE MAGNETYCZNE /4/

H= nI/l

dla cewki (selenoidu)

I – natężenie prądu płynącego przez cewkę

n – liczba zwojów cewki

l – długość powierzchni bocznej

•

Zwrot linii sił pola magnetycznego

przyjmuje się od bieguna północnego

(N) do południowego (S)

POLE MAGNETYCZNE /5/

Związek między indukcją magnetyczną a

natężeniem pola magnetycznego wyraża

się wzorem

B = u x uo x H

u – względna przenikalność magnetyczna

substancji, którą pole obejmuje

uo - przenikalność magnetyczna próżni

H – natężenie pola magnetycznego

Wartości indukcji pola ziemskiego wynoszą

od około 30uT do 70uT

POLE MAGNETYCZNE /6/

Jednostką indukcji operujemy w

określaniu dawki leczniczej pola

magnetycznego.

POLE ELEKTROMAGNETYCZNE

Pole elektromagnetyczne charakteryzują dwa

podstawowe prawa:

•

I – wokół zmiennego pola elektrycznego

wytwarza się zmienne wirowe pole

magnetyczne

•

II – wokół zmiennego pola magnetycznego

wytwarza się zmienne wirowe pole

elektryczne

Wystarczy istnienie jakiegokolwiek zmiennego

pola elektrycznego lub magnetycznego aby

powstało pole elektromagnetyczne

WIELKOŚCI CHARAKTERYZUJĄCE

POLE ELEKTROMAGNETYCZNE

•

natężenie pola elektrycznego (E)

•

natężenie pola magnetycznego

(H)

•

częstotliwość zmian parametrów

pola (f,v)

•

prędkość rozchodzenia się zmian

pola

(V)

MAGNETYCZNE CECHY CIAŁ /1/

Pierwiastki występujące w przyrodzie

dzieli się na:

•

pierwiastki magnetyczne

(paramagnetyczne i

ferromagnetyczne)

•

pierwiastki diamagnetyczne

MAGNETYCZNE CECHY CIAŁ /2/

•

Ciała paramagnetyczne

są bardzo słabo

przyciągane w polu magnetycznym i układają

się równolegle do linii sił pola. W ciałach

paramagnetycznych własne pole

magnetyczne, powstające w wyniku

namagnesowania, ma kierunek zgodny z

kierunkiem pola zewnętrznego. Usunięte z

pola magnetycznego nie wykazują

pozostałości magnetycznej. Paramagnetykami

są hemoglobina, powietrze i większość gazów

oraz liczne metale.

MAGNETYCZNE CECHY CIAŁ /3/

•

Ciała ferromagnetyczne

nabierają

bardzo silnych cech magnesu w zewnętrznym

polu magnetycznym, są silnie przyciągane

przez różnoimienne bieguny pola

magnetycznego. Po ustąpieniu działania

zewnętrznego pola magnetycznego w wielu

ciałach ferromagnetycznych pozostają

znaczne właściwości magnesu o większej lub

mniejszej trwałości. Do ferromagnetyków

należy przede wszystkim żelazo, a także

nikiel, kobalt, tytan, wanad, chrom, miedź,

molibden

MAGNETYCZNE CECHY CIAŁ /4/

•

Ciała diamagnetyczne

nie mają

własności magnesu. W ciałach

diamagnetycznych własne pole

magnetyczne powstające przy

namagnesowaniu ma kierunek

przeciwny niż pole zewnętrzne, przez

co osłabia nieco jego działanie. Do ciał

diamagnetycznych należy większość

ciał, wśród nich wodne roztwory

elektrolitów, szkło, złoto, bizmut

BIOFIZYCZNE MECHANIZMY

ODDZIAŁYWNIA POLA MAGNETYCZNEGO

Charakterystyczną cechą pola

magnetycznego jest

przenikanie

przez wszystkie struktury

ustroju

. Cecha ta odróżnia pole

magnetyczne od innych rodzajów

energii, które ulegają

pochłonięciu do określonej

głębokości tkanek.

BIOFIZYCZNE MECHANIZMY

ODDZIAŁYWNIA POLA

MAGNETYCZNEGO

•

Tkanki ustroju ludzkiego wykazują

zasadniczo właściwości

diamagnetyczne

•

W wielu strukturach biologicznych

mogą występować właściwości

paramagnetyczne

•

Oddziaływanie zewnętrznego pola

magnetycznego zmienia ich stan

energetyczny co może wpływać na

realizowane funkcje biologiczne

BIOFIZYCZNE MECHANIZMY

ODDZIAŁYWNIA POLA MAGNETYCZNEGO

/1/

•

oddziaływanie na nieskompensowane

spiny magnetyczne pierwiastków

paramagnetycznych i wolnych rodników

oraz molekuły diamagnetyczne

mogą powodować podwyższenie momentu

magnetycznego tych pierwiastków, co w

przypadku występowania ich w składzie

koenzymów lub grup prostetycznych

enzymów może powodować uaktywnienie

reakcji enzymatycznej

BIOFIZYCZNE MECHANIZMY

ODDZIAŁYWNIA POLA

MAGNETYCZNEGO /2/

•

działanie na ciekłe kryształy zawarte

w organizmie, a zwłaszcza na

wykazujące właściwości

ciekłokrystaliczne składowe błon

biologicznych

ciekłe kryształy wchodzą w skład wielu

struktur organicznych m.in. kory

nadnerczy, jajników, rdzenia kręgowego,

struktury mózgu, hormonów płciowych,

błony komórkowej i kwasu DNA

BIOFIZYCZNE MECHANIZMY

ODDZIAŁYWNIA POLA

MAGNETYCZNEGO /3/

•

przemieszczenia poruszających się

ładunków elektrycznych jako wynik

działania siły Lorentza i efektu Halla

Wskutek tego dochodzić może do

zmiany bądź osłabienia reakcji

poszczególnych organów odbierających

ładunki elektryczne jako źródło

informacji

BIOFIZYCZNE MECHANIZMY

ODDZIAŁYWNIA POLA

MAGNETYCZNEGO /4/

•

siły Lorenza – powstają one w przewodniku, w

którym płynie prąd elektryczny i działają na

elektrony i jony. Siły Lorenza powodują zmiany

orientacji jonów dodatnich i ujemnych, które są

przemieszczane w przeciwnych kierunkach. W

stałym polu magnetycznym jony te gromadzą się

na barierach biologicznych, min. na błonach

komórkowych, powodując zmiany w ich

polaryzacji, w zmiennym polu magnetycznym

zachodzi ich oscylacja w takt zmian pola.

Zjawiska te prowadzą do uruchomienia procesów

fizjologicznych, zwłaszcza w obrębie błon

biologicznych, które reagują na niewielkie

zmiany środowiskowe zmianami

przepuszczalności i transportu

BIOFIZYCZNE MECHANIZMY

ODDZIAŁYWNIA POLA

MAGNETYCZNEGO /5/

•

zmiany niektórych własności fizyko-

chemicznych wody

- wzrasta szybkość krystalizacji

- wzrasta stężenie rozpuszczonych gazów,

zwłaszcza tlenu

- wzrasta szybkość koagulacji i osiadania

zawiesin

- ulega zmianie pH oraz zdolność zwilżania

BIOFIZYCZNE MECHANIZMY

ODDZIAŁYWNIA POLA

MAGNETYCZNEGO /6/

•

wyindukowanie różnicy potencjałów

w przestrzeniach wypełnionych

elektrolitem

/zwłaszcza w tkankach i płynach

ustrojowych dobrze przewodzących prąd

elektryczny np. układ nerwowy,

mięśniowy/

•

wpływ na depolaryzację komórek

wykazujących własny automatyzm

BIOFIZYCZNE MECHANIZMY

ODDZIAŁYWNIA POLA MAGNETYCZNEGO

/7/

•

oddziałuje na struktury organizmu o

właściwościach piezoelektrycznych i

magnetostrykcyjnych np. na

kolagen, dentynę, hydroksyapatyt.

Zmienne pole magnetyczne, indukując w

tkankach prąd piezoelektryczny pobudza

wzrost kości, a także ruch komórek

EFEKTY BIOLOGICZNE PÓL

MAGNETYCZNYCH /1/

•

intensyfikacja procesu utylizacji

tlenu oraz oddychania

tkankowego

•

działanie wazodilatacyjne i

angiogenetyczne

•

nasilenie procesów regeneracji

tkanek miękkich

EFEKTY BIOLOGICZNE PÓL

MAGNETYCZNYCH /2/

•

przyspieszenie procesu

tworzenia zrostu kostnego

•

działanie przeciwzapalne i

przeciwobrzękowe

•

działanie analgetyczne

EFEKTY BIOLOGICZNE PÓL

MAGNETYCZNYCH /3/

Przez działanie pola

magnetycznego nie uzyskuje się

nagrzania tkanek.

ZASTOSOWANIE ZEWNĘTRZNYCH PÓL

MAGNETYCZNYCH W MEDYCYNIE

•

do celów diagnostycznych

•

do celów terapeutycznych

STOSOWANE W LECZNICTWIE POLA

MAGNETYCZNE DZIELI SIĘ NA:

•

statyczne

•

dynamiczne

LECZENIE STAŁYM POLEM

MAGNETYCZNYM

Źródłem statycznego pola

magnetycznego są różnego rodzaju

magnesy. Prace badawcze na ten temat

spełniają tylko część warunków

wiarygodności i nie umożliwiają

jednoznacznego osądu. Współcześnie nie

znajdują one szerszego zastosowania. Są

stosowane jako środki pomocnicze z

pogranicza placebo i medycyny

niekonwencjonalnej.

LECZENIE DYNAMICZNYM POLEM

MAGNETYCZNYM

DYNAMICZNYMI

nazywa się pola

magnetyczne indukowane przez prąd

elektryczny płynący w przewodniku

LECZENIE IMPULSOWYM POLEM

MAGNETYCZNYM MAŁEJ

CZĘSTOTLIWOŚCI (ELF-MF)

•

Impulsowe pole magnetyczne

wprowadzili do leczenia japońscy i

niemieccy badacze w początkach lat

70-tych XX wieku. Pierwsze

obserwacje dotyczyły przyspieszania

opóźnionych zrostów kostnych.

•

Najczęściej znajdują zastosowanie

impulsowe pola magnetyczne o

częstotliwości do 50Hz.

PARAMETRY LECZNICZE /

•

czas zabiegu

10-20 minut, seria

zabiegów obejmuje 5-15 zabiegów

•

częstotliwość

pola

magnetycznego

- stany ostre 1-5Hz

- stany podostre 5-20Hz

- stany przewlekłe 20-50 Hz

PARAMETRY LECZNICZE /2/

•

natężenie pola

- stany ostre < 3mT

- stany podostre do 5mT

- stany przewlekłe do 10mT

PARAMETRY LECZNICZE /3/

•

kształt impulsów

- prostokątne – układ kostno-

stawowy

- sinusoidalne – układ nerwowy,

tkanki

miękkie

- trapezowe

- trójkątne - osteoporoza

PRZYGOTOWANIE PACJENTA DO

ZABIEGU

•

pacjent nie musi się rozbierać,

ponieważ pole magnetyczne przenika

swobodnie przez tkaninę

•

powinien usunąć przedmioty żelazne,

również zegarki

POSTĘPOWANIE PRZY ZABIEGU

MAGNETOTERAPII /1/

•

zapoznanie się ze skierowaniem i

zaplanowanie zabiegu

•

przygotowanie i ułożenie pacjenta

•

ustawienie emitora i połączenie z

aparatem

•

zerowanie aparatu i włączenie

zasilania

POSTĘPOWANIE PRZY ZABIEGU

MAGNETOTERAPII /2/

•

nastawienie parametrów pola

magnetycznego

•

włączenie pola magnetycznego

•

obserwacja pacjenta w czasie

zabiegu

•

zakończenie zabiegu

ZASTOSOWANIA KLINICZNE

PÓL MAGNETYCZNYCH

CHOROBY NARZĄDU RUCHU

•

Opóźniony zrost kostny

•

Stawy rzekome

•

Osteoporoza – w tym zespół Sudecka

•

Choroba zwyrodnieniowa i stany

zapalne stawów

•

Zwichnięcia stawów, naderwanie

ścięgien, więzadeł, torebki stawowej,

krwiaki

CHOROBY UKŁADU NERWOWEGO

•

Stany po udarach mózgowych

•

Migrena, naczynioruchowe bóle

głowy

•

Zaburzenia czynności nerwów

czaszkowych i obwodowych

(neuropatia cukrzycowa)

•

Stwardnienie rozsiane

CHOROBY NARZĄDU WZROKU

•

Choroby infekcyjne rogówki

•

Zanik nerwu wzrokowego

•

Endokrynooftalmopatie - retinopatia

cukrzycowa

CHOROBY GÓRNYCH DRÓG

ODDECHOWYCH

•

Przewlekłe zapalenie zatok

obocznych nosa

CHOROBY PRZEWODU

POKARMOWEGO

•

Choroba wrzodowa żołądka i

dwunastnicy

•

Colon irritabile

•

Przewlekłe zapalenie trzustki

CHOROBY ŻEŃSKICH NARZĄDÓW

PŁCIOWYCH

•

Zapalenie przydatków

CHOROBY SKÓRY I TKANEK

MIĘKKICH

•

Infekcje bakteryjne skóry i tkanek

miękkich

•

Oparzenia

•

Leczenie bliznowców

•

Owrzodzenia i zmiany troficzne

podudzi

PRZECIWWSKAZANIA DO

STOSOWANIA MAGNETOTERAPII /

•

Ciąża

•

Choroba nowotworowa

•

Czynna gruźlica płuc

•

Młodzieńcza cukrzyca

•

Niewydolność krążenia

PRZECIWWSKAZANIA DO

STOSOWANIA MAGNETOTERAPII /

•

Niestabilna dusznica bolesna

•

Krwawienia z przewodu pokarmowego

•

Nadczynność tarczycy

•

Ostre choroby infekcyjne pochodzenia

wirusowego, bakteryjnego i

grzybiczego

•

Elektroniczne implanty np. rozrusznik

serca

Nie ma przeciwwskazań do

stosowania pola

magnetycznego przy

metalowych zespoleniach

kości.

Document Outline