EKOLOGIA 

i 

OCHRONA 

ŚRODOWISKA

OSOBISTE UŻYTKOWANIE 

ENERGII

Autorka prezentacji: Dominika Średnicka 

Temat IV. 

Cele ćwiczenia

1. Dlaczego temat jest ważny???

2. Ocena indywidualnego wpływu 

każdego z nas na wielkość zużycia 
energii

3. Poznanie praktycznych metod 

ograniczenia zużycia energii w 
codziennym życiu oraz wynikające z 
tego korzyści…

Energia…

• Nie jest jedynie czynnikiem 

umożliwiającym postęp

• Spalanie surowców nieodnawialnych, 

w wyniku którego powstaje energia, 

jest główną przyczyną 

zanieczyszczenia powietrza, 

zagrożeniem dla środowiska 

naturalnego oraz zdrowia ludzi.

Zagrożenia 

• Wzrost zużycia energii na świecie

• Wyczerpywanie się zasobów 

nieodnawialnych

•Rosnące zanieczyszczenie 

środowiska

Szybko się wyczerpują; 

ich eksploatacja wiążę 

się z dużymi kosztami 

środowiskowymi

Nie wyczerpują się; 

mniejszy wpływ na 

środowisko naturalne

Źródła energii

Nieodnawialne

Odnawialne

•Węgiel kamienny

•Węgiel brunatny

•Torf

•Ropa naftowa

•Gaz ziemny

•Energia spadku wody

•Energia słoneczna

•Energia wiatru

•Energia biomasy

•Energia pływów morskich

•Energia geotermalna

Skąd czerpiemy energię ???

 

NIEODNAWIALNE ŹRÓDŁA:

> 95%

 !!!!!!

 

ODNAWIALNE ŹRÓDŁA: 

2,65%

 (w 2003 r.), dziś ok. 4%...

Wykorzystanie OZE w 

Polsce

• W Polsce nałożono obowiązek zakupu 

energii z odnawialnych źródeł energii 

(rozporządzenie ministra gospodarki z dnia 19 

grudnia 2005 r.) 

• Wielkość wzrostu udziału energii ze źródeł 

odnawialnych: 

od 2,65% w 2003 r. do 9% 

w 2010 roku

• W 2006r. przyjęto nowelizację ustawy, 

ustalając nowy poziom 

10,4% w 2010r.

Optymistyczne 

prognozy…

• w 2020 roku udział OZE w zużyciu 

energii finalnej wyniesie 15%, a w 
2030 – 20%

• Nastąpi spadek zużycia węgla 

kamiennego o 16,3% do 2030 roku 
i brunatnego o 23%.

*Wg polityki energetycznej resortu gospodarki.

Możemy wpłynąć na ilość 
energii zużywanej do:

• Ogrzewania i klimatyzacji 

domu/mieszkania

• Ogrzewania wody

• Oświetlenia

• Komunikacji

• Użytkowania urządzeń elektrycznych

kWh – jednostka stosowana 

do określania zużycia energii 

w gospodarstwach 

domowych

= ilość energii zużywana przez 

urządzenie o mocy 1000 W w 
okresie 1 godziny

KOSZT:

1 kWh = ok. 0,32 zł 

(brutto)

CO MOŻNA ZROBIĆ,

ZUŻYWAJĄC 1 kWh 

ENERGII?

• Oglądać telewizję przez 

10-15 godzin

• Odkurzać przez 1 

godzinę

• Prasować przez 1 

godzinę

• Brać ciepły prysznic 

przez 2 minuty

• Prać 5,6 kg bielizny
• Schłodzić 160 litrów piwa

• Oświetlać 11W, 

energooszczędną 
żarówką przez ponad 90 
godzin

• Ugotować obiad na 

kuchence elektrycznej 
dla czteroosobowej 
rodziny

• Przygotować 9 litrów 

kawy lub herbaty z 
ekspresu

• 6 razy suszyć włosy po 

10 minut

• Słuchać muzyki przez 

40 godzin

• Pokroić 200 kg warzyw 

przy pomocy robota 

kuchennego

• Pozmywać naczynia z 

posiłku 

sześcioosobowej 

rodziny przy pomocy 

zmywarki

• Golić się 

maszynką 
elektryczną przez 
3 lata

• Używać 

komputera przez 
4-6 godzin

• Korzystać z 

wiertarki 
elektrycznej przez 
2 godziny

CO MOŻNA ZROBIĆ,

ZUŻYWAJĄC 1 kWh 

ENERGII?

Średnie zużycie energii 

w gosp. domowym w 

Polsce

2200 kWh/rok

= ok. 700 zł/rok

Jak ograniczyć 

zużycie energii 

w codziennym 

życiu?

Kupuj energooszczędne 

modele urządzeń (klasa 

A++)

Lodówka i 

zamrażarka…

• Regularnie rozmrażać

 

(szron o 

grubości 3 mm =  zwiększenie zużycia 
energii elektrycznej o 10% a 7 mm szronu 
2 x zwiększa dotychczasowy jej pobór)

• 

Unikać częstego otwierania drzwi

• Nie wstawiać potraw gorących/ciepłych
• Umieścić lodówkę z dala od źródeł 

ciepła: kuchenki, grzejnika, promieni 

słonecznych
• Nie obniżać temperatury zamrażalnika 

poniżej - 18 

o

C

•Zamiana starych urządzeń 

(dziesięcioletnich i starszych) na nowe 

pozwoli zaoszczędzić do 45% kosztów 

energii.

Gotowanie…..

• Dopasować średnicę garnka do 

wielkości elementu grzejnego 

• Stosować pokrywki podczas 

gotowania 

(zużycie prądu elektrycznego < o 30%)

• Gotuj tyle wody ile 

potrzebujesz. 

Czajnik 
elektryczny

 

zużywa dużo energii

Gotowanie…..

• Do 

ręcznego 

zmywania

 trzeba 

średnio 30 l wody 

Zmywanie…..

• Zmywarka

 na 

jeden cykl pobiera 

jedynie 12-17 l 

wody

• Zamontuj na kranach 

kuchennych zwężki 

niskoprzepływowe, które 

zmniejszą przepływ wody 

nawet o 60%. Ich koszt 

zwraca się już po miesiącu.

Zmywanie…..

• Nie myj naczyń pod 

bieżącą wodą.

• Do płukania naczyń 

używaj  zimnej wody. 

• Naprawiaj cieknące 

krany, wymieniaj stare 

uszczelki. 

Sprzęt RTV

RADIO, TV, WIEŻA, KOMPUTER, 

zużywają prąd elektryczny nawet 

wtedy, gdy z nich nie korzystamy 

(gdy pozostają w funkcji „stand-

by”)

Należy wyłączać je z sieci, gdy z nich nie 

korzystamy

 Ładowarki 

komórek wpięte do 

gniazdka pobierają energię 

nawet wtedy, kiedy nie są 

podłączone do telefonu. 

Pobierają prąd również wówczas, 

gdy telefon jest już naładowany 

Ładowarki…..

Wpływ funkcji stand-by na zużycie energii 

elektrycznej i związane z nią koszty dla 

uśrednionego polskiego gospodarstwa 

domowego oraz całego kraju 

(w Polsce średnio 4 urządzenia o łącznej mocy 20 W na 

gospodarstwo)

Skala 

porównawcz

a

Średnia 

łączna 

moc 

urządze

ń

Średnie 

dobowe 

zużycie 

energii na 

stand-by

Roczne 

zużycie 

energii 

na 

stand-by

Roczny 

koszt 

energii 

na 

stand-by

Średnie 

gospodar

stwo 

domowe

[W]

[kWh]

[kWh]

[zł]

20,0

0,48

175

>50

Polska

[MW]

[GWh]

[TWh]

[mln zł]

267,1

6,41

2,34

>800

Komputery…..

 Laptop

 zużywa o 

połowę mniej 
energii 
elektrycznej niż 
komputer 
stacjonarny

 Jeżeli nie zamierzasz 

używać 

komputera

 

stacjonarnego dłużej 

niż 16 minut, wyłącz 

go. 16 minut pracy 

równoważy energię 

potrzebną do jego 

ponownego włączenia

Komputery…..

 Stosowanie 

wygaszacza ekranu

 

nie zmniejsza zużycia 

prądu przez komputer

Komputery…..

Pralka 

automatyczna

• Wybrać 

energooszczędny model

 (A++)

• Jeśli posiada automatyczne dostosowanie 

ilości wody do wielkości prania, to 

oszczędza się nie tylko wodę, ale i energię 

elektryczną potrzebną do jej podgrzania i czas 

prania 

• Zapełniać  pralkę w całości (dwa prania z 

niepełnym ładunkiem, to zużycie + 35 % 

energii)

• Najwięcej prądu 

pralka

 zużywa na podgrzanie 

wody. Pierz w niskich temperaturach, w 

których nowoczesne proszki są równie skuteczne.

Pralka 

automatyczna

Oświetlenie…

• Lepiej kupić jedną żarówką 100 W niż dwie 

60 W lub trzy o mocy 40 W - dają tyle samo 

światła, a zużywają 20% więcej energii 

elektrycznej 

• Używać żarówek odpowiednio do rodzaju 

pomieszczenia

• Zapalać światło tylko tam, gdzie 

przebywamy

• Używać energooszczędnych źródeł 

światła 

RODZAJE 

ENERGOOSZCZĘDNYCH

ŹRÓDEŁ ŚWIATŁA

Świetlówka energooszczędna

• Wysoka skuteczność świetlna (ok. 4 x żarówka 

tradycyjna)

•  30% - 40% energii elektrycznej przetwarzane jest 

na światło (żarówka tradycyjna: 5-10%)

• Długa trwałość (do 15 000 godzin pracy).

Białe wysokowydajne diody LED

• Wysoka skuteczność świetlna

• trwałość od 30 000 do 100 000 godzin!

Żarówki halogenowe

• Trwałość: 2 x żarówka tradycyjna

• Zużycie energii: do 30% mniej 

energii w porównaniu z tradycyjną 

żarówką.

Porównanie oświetlenia tradycyjnego 

żarowego i oświetlenia 

energooszczędnego w funkcji zużycia 

energii i kosztów eksploatacji

 (energia + koszty zakupu)

Typ

Orien

tacyj

ny 

koszt 

zaku

pu 

[zł]

Liczba 

lamp w 

ciągu 

5000 

godzin 

użytkow

a-nia

Łączny 

koszt 

zakupó

w [zł]

Zużyci

e 

energii 

w tym 

okresie 

[kWh]

Koszt 

energii

Łączny 

koszt 

użytko

-wania 

[zł]

Żarówka 

tradycyjna 

100W

1,2

5

6

500 160 166

Świetlówk

a 

kompakto

wa 25W

25

1

25

125

40

65

• Nie zabudowuj i 

nie zastawiaj 

grzejników

, bo 

ogranicza to 

cyrkulację 

ciepłego 

powietrza

Ogrzewanie…..

Ogrzewanie…..

• Obniżenie temperatury 

ogrzewania o stopień daje 
oszczędność na poziomie 
6% energii

• Średni roczny koszt podgrzania wody w 4-

osobowej rodzinie wynosi 

ok. 625 zł

 dla 

prysznica i aż 

ok. 3500 zł

 dla wanny!

Myj się z głową :) 

• W wannie zużyjesz 100-

150 litrów wody, podczas 
gdy prysznic zużywa tylko 8 
l/min.

• Zakręcaj wodę

, 

gdy mydlisz ciało 
i włosy 

• Myjąc zęby

 zakręcaj 

bieżącą wodę

• Nie odkurzaj, gdy worek 

odkurzacza

 jest 

zbyt pełny. Zwiększa to zużycie energii

Odkurzanie…..

Potencjał redukcji zużycia energii 

elektrycznej w średnim polskim 

gospodarstwie domowym wynosi

 

ponad 21%

Jeśli np. wysokość miesięcznego rachunku za 

energię elektryczną wynosi 100 zł, to rocznie 

możemy zaoszczędzić nawet 

2 5 0  zł….

Co to oznacza w praktyce?

…Wpływając 

jednocześnie 

korzystnie na stan 

środowiska

 

Zadanie 1. 

Ogrzewanie i klimatyzacja

Jedną z głównych dróg, jaką energia wydostaje się z 

pomieszczeń, są okna

Strata/zysk ciepła [W=J/s]:

   W = 5,675 x [(S x ∆T)/R]

S – powierzchnia okna [m

2

]

∆T – różnica temperatur (pomiędzy T w pomieszczeniu i za 

oknem) [

o

C]

R – współczynnik przenikania

Przypadek I.

• Zima, temperatura za oknem: -2 

o

C

• Temperatura w pomieszczeniu: 22 

o

C 

• Pojedyncza szyba: R = 0,9

• Duże okno: 2m x 3m

Co liczymy?
- Strata energii (W=J/s)
- Strata energii przez 1 miesiąc (kJ/m-c)
- Ile to jest kWh? (1 kWh = 3600 kJ)
- Ile ta strata nas kosztuje? (1 kWh = 0,32 zł)

Przypadek II.

•Zima, temperatura za oknem: -2 

o

C

•Temperatura w pomieszczeniu: 

17

o

C

 

•Pojedyncza szyba: R = 0,9

•Duże okno: 2m x 3m

Co liczymy?
- Strata energii (W=J/s)
- Strata energii przez 1 miesiąc (kJ/m-c)
- Ile to jest kWh? (1 kWh = 3600 kJ)
- Ile ta strata nas kosztuje? (1 kWh = 0,32 

zł)

Przypadek III.

• Zima, temperatura za oknem: -2 

o

C

• Temperatura w pomieszczeniu: 17 

o

C 

• Podwójna szyba: R = 1,85

• Duże okno: 2m x 3m

Co liczymy?
- Strata energii (W=J/s)
- Strata energii przez 1 miesiąc (kJ/m-c)
- Ile to jest kWh? (1 kWh = 3600 kJ)
- Ile ta strata nas kosztuje? (1 kWh = 0,32 zł)

Przypadek IV.

• Zima, temperatura za oknem: -2 

o

C

• Temperatura w pomieszczeniu: 17 

o

C 

• Podwójna szyba: R = 1,85

• Mniejsze okno: 1,5m x 1,5m

Co liczymy?
- Strata energii (W=J/s)
- Strata energii przez 1 miesiąc (kJ/m-c)
- Ile to jest kWh? (1 kWh = 3600 kJ)
- Ile ta strata nas kosztuje? (1 kWh = 0,32 

zł)

Podsumowanie 

wyników…

Przypadek

Straty 

(zł/m-

c)

Oszczędno

ść

I.

209,00

II. Obniżenie temp. w 
pomieszczeniu o 6

o

C

156,90

52,10

III. Obniżenie temp w 

pomieszczeniu + podwójna 
szyba

76,26

132,74

IV. Obniżenie temp w 

pomieszczeniu + podwójna 
szyba + mniejsze okno

28,62

180,38

Zadanie 2. 

Transport 

• Pieszo
• Rowerem
• Samochodem
• Autobusem

• Pociągiem
• Metrem
• Tramwajem 
• Samolotem

Co wybrać:

Samochód 

czy autobus?

Wykaż, ile energii 

[kJ/rok/osobę oraz w %]

zaoszczędzisz, jeżeli 

przesiądziesz się z samochodu 

do autobusu komunikacji 

miejskiej?

Oblicz różnicę kosztów ON

Samochó

d

Autobus

Ilość km 

przejechanych/
rok

10000 km

Spalanie

8 l/100 

km

60 l/100 

km

Liczba 

pasażerów

1-5

60

Wartość 

opałowa ON 

48200 kJ/l

Cena ON

3,40 zł

• Zrób listę urządzeń, które używałeś 

w okresie ostatniego tygodnia (w 
tabeli)

• Zapisz czas pracy poszczególnych 

urządzeń

• Zapisz moc urządzeń

Zadanie 3. 

Urządzenia elektryczne 

Oblicz ile energii [kWh] 

zużywasz stosując te 

urządzenia

Liczba (kWh) =

1000

Moc x liczba minut 
użycia/60

Przelicz zużycie energii na 

zł

…

Dziękuję 

za uwagę