Krótki przewodnik dla nauczycieli
Krótki przewodnik dla nauczycieli
Prawo autorskie a TI
Prawo autorskie a TI
Krótki przewodnik dla nauczycieli
Krótki przewodnik dla nauczycieli
Prawo autorskie a TI
Prawo autorskie a TI
Rola nauczycieli
Rola nauczycieli
•
Postęp techniczny kryzys prawa
Postęp techniczny kryzys prawa
autorskiego
autorskiego
•
Sposób przeciwdziałania łamaniu
Sposób przeciwdziałania łamaniu
prawa autorskiego
prawa autorskiego
„
„
wychowywanie”
wychowywanie”
•
Zadanie dla nauczycieli
Zadanie dla nauczycieli
O czym będzie mowa?
O czym będzie mowa?
•
Przepisy prawne
Przepisy prawne
•
Podstawowe pojęcia
Podstawowe pojęcia
•
Przykładowe problemy szkolne
Przykładowe problemy szkolne
POLSKIE PRZEPISY PRAWNE
POLSKIE PRZEPISY PRAWNE
ZWIĄZANE Z PRAWEM AUTORSKIM - ustawy:
ZWIĄZANE Z PRAWEM AUTORSKIM - ustawy:
•
Ustawa o prawie autorskim i prawach
Ustawa o prawie autorskim i prawach
pokrewnych - 4.02.1994 r.
pokrewnych - 4.02.1994 r.
•
Ustawa o ochronie baz danych
Ustawa o ochronie baz danych
– z 27.07.2001 roku w kształcie z 10.11.2002
– z 27.07.2001 roku w kształcie z 10.11.2002
•
Ustawa o świadczeniu usług drogą
Ustawa o świadczeniu usług drogą
elektroniczną
elektroniczną
– z 18.07.2002, weszła w życie 10.03.2003
– z 18.07.2002, weszła w życie 10.03.2003
•
Ustawa Prawo własności przemysłowej -
Ustawa Prawo własności przemysłowej -
30.06.2000
30.06.2000
•
Ustawa o radiofonii i telewizji
Ustawa o radiofonii i telewizji
- 29.12.1992, z późniejszymi zmianami
- 29.12.1992, z późniejszymi zmianami
POLSKIE PRZEPISY PRAWNE
POLSKIE PRZEPISY PRAWNE
ZWIĄZANE Z PRAWEM AUTORSKIM - ustawy:
ZWIĄZANE Z PRAWEM AUTORSKIM - ustawy:
•
Ustawa Prawo prasowe - 26.01.1984, z późniejszymi zmianami
•
Ustawa o dostępie do informacji publicznej - 6.09.2001
•
Ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów - 15.12.2000
•
Ustawa o ochronie danych osobowych - 29.08.1997
•
Ustawa o kinematografii - 16.07.1987
•
Ustawa o podpisie elektronicznym - 18.09.2000
•
Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji - 16.04.1993 z
późniejszymi zmianami
POLSKIE PRZEPISY PRAWNE
POLSKIE PRZEPISY PRAWNE
ZWIĄZANE Z PRAWEM AUTORSKIM
ZWIĄZANE Z PRAWEM AUTORSKIM
- inne akty normatywne:
- inne akty normatywne:
•
Konstytucja RP z dn. 2.04.1997
•
Kodeks Cywilny (tu szczeg.: roszczenia, współwłasność, umowy o
dzieło, przyrzeczenie publiczne)
•
Kodeks postępowania cywilnego
•
Kodeks rodzinny i opiekuńczy
•
Kodeks postępowania karnego
•
Kodeks pracy
•
Kodeks celny
•
Ustawa o zamówieniach publicznych
•
Ustawa Prawo budowlane
•
ustawy podatkowe
i inne
Podstawowe pojęcia
Podstawowe pojęcia
Utwór
Utwór
Przedmiot prawa autorskiego
Przedmiot prawa autorskiego
Utwór
Utwór
czyli każdy przejaw działalności
czyli każdy przejaw działalności
twórczej o indywidualnym
twórczej o indywidualnym
charakterze,
charakterze,
•
ustalony w jakiejkolwiek postaci,
ustalony w jakiejkolwiek postaci,
•
niezależnie od
niezależnie od
wartości,
wartości,
przeznaczenia,
przeznaczenia,
sposobu wyrażenia.
sposobu wyrażenia.
Przykłady:
Przykłady:
•
strona internetowa,
strona internetowa,
•
praca dyplomowa,
praca dyplomowa,
•
program komputerowy,
program komputerowy,
•
zdjęcie,
zdjęcie,
•
artykuł,
artykuł,
•
utwór muzyczny,
utwór muzyczny,
•
film, książka ...
film, książka ...
Nie podlegają ochronie
Nie podlegają ochronie
•
pomysły,
pomysły,
•
metody i procedury, będące podstawą
metody i procedury, będące podstawą
algorytmów,
algorytmów,
•
znaki i symbole - w tym państwowe oraz
znaki i symbole - w tym państwowe oraz
dotyczące samorządu terytorialnego,
dotyczące samorządu terytorialnego,
•
akty normatywne (kodeksy, ustawy,
akty normatywne (kodeksy, ustawy,
rozporządzenia),
rozporządzenia),
•
proste informacje prasowe...
proste informacje prasowe...
Bazy danych - szczególny
Bazy danych - szczególny
przypadek
przypadek
•
„
„
Twórcze” podlegają wyjątkowej
Twórcze” podlegają wyjątkowej
ochronie
ochronie
Dozwolone jest:
Dozwolone jest:
•
Zwielokrotnienie dla użytku prywatnego
Zwielokrotnienie dla użytku prywatnego
(wyjątek – elektroniczne)
(wyjątek – elektroniczne)
•
korzystanie
korzystanie
w celach zilustrowania
w celach zilustrowania
nauczania lub badań naukowych
nauczania lub badań naukowych
Utwór jest chroniony
Utwór jest chroniony
•
Bez rejestracji
Bez rejestracji
•
Bez adnotacji
Bez adnotacji
•
Bez formalności
Bez formalności
Podmiotem prawa
Podmiotem prawa
autorskiego
autorskiego
może być każda osoba
może być każda osoba
,
,
niezależnie od tego, czy posiada
niezależnie od tego, czy posiada
zdolności do czynności prawnych
zdolności do czynności prawnych
np.
np.
małoletni
małoletni
,
,
ubezwłasnowolniony z powodu
ubezwłasnowolniony z powodu
choroby psychicznej
choroby psychicznej
Nie może jedynie samodzielnie
dysponować prawami
autorskimi.
•
Prawo autorskie
Prawo autorskie
przysługuje
przysługuje
twórcy
twórcy
,
,
o ile ustawa (o prawie autorskim i
o ile ustawa (o prawie autorskim i
prawach pokrewnych) nie stanowi
prawach pokrewnych) nie stanowi
inaczej.
inaczej.
Autorskie prawa:
Autorskie prawa:
•
Osobiste
Osobiste
•
Majątkowe
Majątkowe
Autorskie prawa osobiste
Autorskie prawa osobiste
•
chronią nieograniczoną w czasie i nie
chronią nieograniczoną w czasie i nie
podlegającą zrzeczeniu się lub zbyciu
podlegającą zrzeczeniu się lub zbyciu
więź twórcy z utworem,
więź twórcy z utworem,
W szczególności chronią prawo
W szczególności chronią prawo
do:
do:
1)
1)
autorstwa utworu,
autorstwa utworu,
2)
2)
oznaczenia utworu swoim nazwiskiem lub
oznaczenia utworu swoim nazwiskiem lub
pseudonimem albo do udostępniania go
pseudonimem albo do udostępniania go
anonimowo,
anonimowo,
3)
3)
nienaruszalności treści i formy utworu oraz
nienaruszalności treści i formy utworu oraz
jego rzetelnego wykorzystania,
jego rzetelnego wykorzystania,
4)
4)
decydowania o pierwszym udostępnieniu
decydowania o pierwszym udostępnieniu
utworu publiczności,
utworu publiczności,
5)
5)
nadzoru nad sposobem korzystania z
nadzoru nad sposobem korzystania z
utworu.
utworu.
Autorskie prawa majątkowe
Autorskie prawa majątkowe
Wyrażają się w
Wyrażają się w
wyłącznym
wyłącznym
prawie
prawie
twórcy do:
twórcy do:
•
korzystania
korzystania
i
i
rozporządzania
rozporządzania
utworem,
utworem,
•
do
do
wynagrodzenia
wynagrodzenia
za korzystanie z
za korzystanie z
utworu przez inne osoby.
utworu przez inne osoby.
Przenoszenie praw
Przenoszenie praw
majątkowych
majątkowych
Autorskie prawa maj
Autorskie prawa maj
ą
ą
tkowe mog
tkowe mog
ą
ą
przej
przej
ś
ś
ć na inne osoby w drodze
ć na inne osoby w drodze
dziedziczenia lub na podstawie
dziedziczenia lub na podstawie
umowy.
umowy.
Z utworu może korzystać
Z utworu może korzystać
•
Lub nim rozporządzać tylko
Lub nim rozporządzać tylko
osoba
osoba
uprawniona:
uprawniona:
–
Twórca,
Twórca,
–
Osoba, która nabyła prawa majątkowe,
Osoba, która nabyła prawa majątkowe,
–
Osoba posiadająca licencję.
Osoba posiadająca licencję.
Ograniczenia monopolu
Ograniczenia monopolu
autorskiego
autorskiego
•
Dozwolony użytek prywatny
Dozwolony użytek prywatny
(osobisty)
(osobisty)
•
Dozwolony użytek publiczny
Dozwolony użytek publiczny
►
Nie można:
Nie można:
naruszać normalnego korzystania z
naruszać normalnego korzystania z
utworu,
utworu,
godzić w słuszne interesy twórcy.
godzić w słuszne interesy twórcy.
Dozwolony użytek prywatny
Dozwolony użytek prywatny
•
Bez zezwolenia twórcy wolno
Bez zezwolenia twórcy wolno
nieodpłatnie korzystać z
nieodpłatnie korzystać z
rozpowszechnionego utworu
rozpowszechnionego utworu
w zakresie
w zakresie
własnego użytku
własnego użytku
osobistego
osobistego
Zakres własnego użytku osobistego
Zakres własnego użytku osobistego
obejmuje
obejmuje
•
Krąg osób pozostających w związku
Krąg osób pozostających w związku
osobistym
osobistym
(rodzina)
(rodzina)
•
W stosunku
W stosunku
towarzyskim
towarzyskim
(koledzy)
(koledzy)
•
Warunek - brak korzyści materialnych
Warunek - brak korzyści materialnych
Uwaga!
Uwaga!
•
Tak określany użytek osobisty
Tak określany użytek osobisty
nie
nie
dotyczy programów
dotyczy programów
komputerowych !!!
komputerowych !!!
Dozwolony użytek publiczny
Dozwolony użytek publiczny
•
Prawo przedruku
Prawo przedruku
•
Prawo cytatu
Prawo cytatu
•
Specjalne uprawnienia instytucji
Specjalne uprawnienia instytucji
o charakterze
o charakterze
oświatowym
oświatowym
i
i
ośrodków informacyjnych
ośrodków informacyjnych
Cytowanie
Cytowanie
Urywków rozpowszechnionych utworów lub
Urywków rozpowszechnionych utworów lub
drobne utwory w całości,
drobne utwory w całości,
Dozwolone jest jedynie w utworach
Dozwolone jest jedynie w utworach
stanowiących samoistną
stanowiących samoistną
całość
całość
W zakresie
W zakresie
uzasadnionym
uzasadnionym
:
:
•
wyjaśnianiem,
wyjaśnianiem,
•
analizą krytyczną,
analizą krytyczną,
•
nauczaniem,
nauczaniem,
•
prawami gatunku twórczości (pastisz,
prawami gatunku twórczości (pastisz,
parodia, karykatura)
parodia, karykatura)
Warunek
Warunek
•
Podajemy źródła
Podajemy źródła
•
Dozwolony użytek nie może naruszać
Dozwolony użytek nie może naruszać
normalnego korzystania z utworu lub
normalnego korzystania z utworu lub
godzić w słuszne interesy twórcy.
godzić w słuszne interesy twórcy.
Specjalne uprawnienia szkół
Specjalne uprawnienia szkół
•
Szkoły mogą w celach dydaktycznych:
Szkoły mogą w celach dydaktycznych:
–
Korzystać z opublikowanych utworów
Korzystać z opublikowanych utworów
–
Sporządzać w tym celu egzemplarze
Sporządzać w tym celu egzemplarze
fragmentów opublikowanych utworów
fragmentów opublikowanych utworów
Specjalne uprawnienia szkół
Specjalne uprawnienia szkół
•
Szkoły mogą w celach dydaktycznych:
Szkoły mogą w celach dydaktycznych:
–
Udostępniać nieodpłatnie egzemplarze
Udostępniać nieodpłatnie egzemplarze
utworów opublikowanych (biblioteki,
utworów opublikowanych (biblioteki,
gazetki szkolne)
gazetki szkolne)
Przykładowe problemy
Przykładowe problemy
szkolne
szkolne
•
Prace nauczycieli i uczniów
Prace nauczycieli i uczniów
•
Szkolna strona internetowa
Szkolna strona internetowa
•
Gazetka szkolna
Gazetka szkolna
Prace nauczycieli i uczniów
Prace nauczycieli i uczniów
•
Do wykorzystania na zajęciach w szkole
Do wykorzystania na zajęciach w szkole
–
Specjalne uprawnienia szkół
Specjalne uprawnienia szkół
•
Do publikacji
Do publikacji
–
Autorskie prawa osobiste
Autorskie prawa osobiste
Szkolna strona internetowa
Szkolna strona internetowa
1.
1.
Rozpowszechnianie
Rozpowszechnianie
2.
2.
Ochrona wizerunku
Ochrona wizerunku
1.Rozpowszechnianie na stronach
1.Rozpowszechnianie na stronach
WWW
WWW
•
Dopóki nie uzyskamy zgody autora na
Dopóki nie uzyskamy zgody autora na
umieszczenie dzieła na stronie WWW,
umieszczenie dzieła na stronie WWW,
nie mamy prawa tego zrobić.
nie mamy prawa tego zrobić.
•
Twórcy przysługuje wyłączne prawo do
Twórcy przysługuje wyłączne prawo do
korzystania
korzystania
z utworu i
z utworu i
rozporządzania
rozporządzania
nim oraz do
nim oraz do
wynagrodzenia
wynagrodzenia
.
.
Zgoda na
Zgoda na
rozpowszechnianie
rozpowszechnianie
•
Najczęściej wyrażona w formie
Najczęściej wyrażona w formie
umowy licencyjnej – może być ustna.
umowy licencyjnej – może być ustna.
•
Umieszczona bezpośrednio w
Umieszczona bezpośrednio w
publikacji.
publikacji.
2. Ochrona wizerunku:
2. Ochrona wizerunku:
Dwa wyjątki:
Dwa wyjątki:
1) rozpowszechnianie wizerunku osoby
1) rozpowszechnianie wizerunku osoby
znanej, jeśli fotografię wykonano w związku
znanej, jeśli fotografię wykonano w związku
z pełnieniem przez nią funkcji publicznych
z pełnieniem przez nią funkcji publicznych
2) osoby stanowiącej jedynie szczegół
2) osoby stanowiącej jedynie szczegół
całości, np. jest ona elementem
całości, np. jest ona elementem
zgromadzenia, krajobrazu czy imprezy
zgromadzenia, krajobrazu czy imprezy
publicznej.
publicznej.
Gazetka szkolna
Gazetka szkolna
•
Wersja drukowana (bezpłatna)
Wersja drukowana (bezpłatna)
–
Specjalne uprawnienia szkół
Specjalne uprawnienia szkół
–
Prawo cytatu
Prawo cytatu
•
Wersja internetowa
Wersja internetowa
–
Prawo cytatu
Prawo cytatu
Przestrzeganie prawa
Przestrzeganie prawa
•
Znajomość przepisów
Znajomość przepisów
•
Ich umiejętna interpretacja
Ich umiejętna interpretacja
•
Chęć przestrzegania
Chęć przestrzegania
Dziękuję za uwagę
Dziękuję za uwagę
Artykuł z rozwinięciem tematu:
Artykuł z rozwinięciem tematu:
Kontakt:
Kontakt: