Podstawy
prawoznawstwa

Koncepcje prawa cz. I

dr Karol

Dąbrowski

[e-mail]

prawo

ogół prawideł normujących
postępowanie człowieka
i wymuszalnych w drodze
stosowania przymusu przez
państwo

Wielka Ilustrowana Encyklopedia
Powszechna Wydawnictwa
Gutenberga, t. 14, reprint, Poznań
1996.

prawo

zespół norm, ustanowionych przez
państwo w celu wywołania
pożądanych zachowań chronionych
przymusem

Grzegorz Leopold Seidler et.alt.

prawo

ogół swoistych norm postępowania,
ukształtowanych w ramach
organizacji państwowej
i pochodzących bądź uznanych
przez odpowiednie organy
państwowe

Leszek Leszczyński et.alt.

prawo

zespół reguł ustanowionych bądź
uznanych przez odpowiednie
organy państwowe, wobec których
posłuch zapewniony bywa
w ostateczności dzięki przymusowi,
jaki stosować może to państwo

Piotr Winczorek et.alt.

prawo

prawo to sposób skutecznej

(bo zabezpieczonej

przymusem) ochrony

podstawowych wartości

John Finnis

koncepcja prawa

przyjęcie określonej koncepcji
prawa ma wpływ na:

* zasady tworzenia prawa
* sposoby interpretacji
* orzecznictwo
* stosowanie prawa przez władze
publiczne

władze publiczne

Art. 7. Konstytucji RP z 2 kwietnia
1997 r.

Organy władzy publicznej działają na
podstawie i w granicach prawa.

Dz. U. 1997 Nr 78, poz. 483 ze zm.

koncepcja prawa

* ograniczona systemem prawnym
(europejskim, anglosaskim,
arabskim, dalekowschodnim itp.)

* uwarunkowana wyznawanymi
wartościami (sympatiami
politycznymi, modelem ustrojowym
itp.)

* zależna od zastanej kultury
(zwyczajów, obyczajów, moralności itp.)

kultura

= ogół wytworów

materialnych
i niematerialnych
stworzonych przez człowieka

Jan Szczepański (1913 - 2004)

Koncepcje prawa są więc ograniczone
przez obowiązujące prawo, ale również
uzasadniają zmiany tego prawa
i wyznaczają kierunki tych zmian.

Piotr Winczorek et.alt.

idee kształtujące prawo

*

sprawiedliwość

* równość
* wolność
* ...

wolność "do"
w totalitaryźmie

Wikimedia Commons

"...równych traktować należy równo,
podobnych należy traktować podobnie
i nie wolno tworzyć takiego prawa,
które różnicowałoby sytuację prawną
podmiotów, których sytuacja faktyczna
jest taka sama"

wyrok TK w sprawie renty socjalnej z
8 czerwca 2010 roku (SK 37/09)

starożytność

* prawo jako podstawa ładu
społecznego, naturalnego
stanu rzeczy, porządku w
naturze, naturalnego ładu

Arystoteles

(384 p.n.e. - 322 p.n.e.)

Obfitość rodzi zuchwalstwo, a ignorancja

w połączeniu z władzą rodzi szaleństwo.

dwa porządki prawne

* naturalny
* państwowy

idea dobrego ustroju

* spokój i bezpieczeństwo (ataraksja)
* dobry ustrój i dobre prawo (eunomia)
- zły ustrój (anomia)

prawo natury

* prawa mające swe źródło w naturze
człowieka jego osobowości i rozsądku
* prawo natury jako korekta prawa
stanowionego i wytyczna dla ustroju
państwowego (szczęście,
bezpieczeństwo, porządek)

wyodrębnienie prawa jako takiego

koniec cz. I