Projekt z ergonomii

Spawacz

Część 3

Ocena obciążenia 

psychicznego

Radosław Wachowiak
Tomasz Walkowiak

Ocena obciążenia 

psychicznego

Ocena wielkości obciążenia psychicznego dla 

indywidualnego człowieka jest bardzo trudna.

Stan psychiczny zależy od:
• stanu zdrowia
• wieku
• uzdolnień
• zmęczenia
• stanu emocjonalnego
itp.

Ocena szacunkowa

Ocena obejmuje:
• wysiłek psychiczny

– uzyskiwanie informacji (złożoność, 

wieloznaczność, napięte czuwanie itp.)

– podejmowanie decyzji (charakter decyzji 

prosty, złożony, konfliktowy, presja czasu, 
konieczność zachowania precyzji itp.)

– wykonywane czynności (jednoczesność 

ruchów, możliwość wyłączania wzroku itp.)

• monotonia pracy

Stanowi monotonii 

sprzyjają:

• Mały zakres obserwaci
• Ogólny brak pobudliwości
• Tylko okazyjnie potrzebne zmiany 

pozycji

• Obecność jednostajnego, 

rytmicznego bodźca

• Brak możliwości ruchu ciała
• Ciepłe pomieszczenie robocze

Ocena szacunkowa

• We wszystkich etapach procesu pracy 

istotnymi parametrami wysiłku psychicznego 
w odniesieniu do informacji, decyzji i 
czynności są:

– Złożoność
– Zmienność
– Powtarzalność
– Ważność
– Dokładność
– Szybkość przebiegu danego zjawiska

Wysiłek psychiczny

• Zwiększa się przy wzroście 

złożoności, zmienności i ważności 
odbieranej informacji oraz 
dokładności i szybkości odbioru

• Zmniejsza się przy informacjach 

powtarzających się.

Uzyskiwanie informacji

Czy określony czynnik może stanowić problem?

Rodzaj czynnika

Ocena 

wystąpienia 

czynnika

Złożoność informacji

1

Wyróżnienie z tła poszczególnych sygnałów

2

Wieloznaczność informacji – możliwość fałszywego 
interpretowania napływającej informacji

1

Rodzaj napływającej informacji (np. zbyt krótki sygnał, duże 
tempo napływu informacji, koniczność zachowania stałej uwagi 
w oczekiwaniu na informacje)

3

Utrudniony odbiór informacji (przeszkody)

3

SUMA:

10

Skala 0- 5 (0 – problem nie występuje, 5 – problem jest 
ekstremalnie istotny)

Ocena obciążenia 

wynikającego z

podejmowania decyzji

Rodzaj czynnika

Ocena 

wystąpienia 

czynnika

Charakter decyzji - trudność (proste, złożone, konfliktowe, 
odpowiedzialne)

2

Częstotliwość występowania poszczególnych decyzji

1

Presja czasu

2

Podejmowanie decyzji na podstawie wielu zmiennych (wielu 
informacji)

1

Konieczność zachowania precyzji w podejmowaniu decyzji

5

SUMA:

11

Ocena obciążenia wynikająca z

wykonywania czynności

Rodzaj czynnika

Ocena 

wystąpienia 

czynnika

Położenie urządzeń sterowniczych w zasięgu nóg i rak (łatwość 
dostępu)

3

Jednoczesność ruchów, wymagana koordynacja, podzielność 
uwagi podczas wykonywanych czynności

1

Konieczność zachowania ciągłej uwagi podczas wykonywania 
czynności

5

Ocena prawidłowości rozmieszczenia urządzeń sterowniczych 
(np. sterowanie od lewej do prawej w kolejności realizacji danej 
sekwencji, ruch w prawo – zwiększanie, w lewo zmniejszanie 
itp..)

2

SUMA:

11

Ocena obciążenia wynikająca z

wykonywania czynności

• Suma punktów: 

32

• Ocena słowna:

 wysiłek średni

 

Ocena monotonii pracy

Kryteria oceny monotonii

Wystąpienie

czynnika

Niezmienność procesu pracy

1

Niezmienność warunków otoczenia

1

Konieczność ciągłego zachowania uwagi

1

Negatywny wpływ łatwości pracy (brak 

zaangażowania intelektu, praca nużąca, nudna)

1

Ilość czynników negatywnych

4

0 – czynnik nie występuje, 1 – czynnik występuje

Ocena monotonii pracy

• Liczba elementów:

 4

• Ocena słowna: 

Duża