PARACELSUS
“Wszystko jest trucizną i nic nie jest trucizną, bo tylko
dawka czyni truciznę”
NaCl spożycie dziennie ok. 10-15 g
śmiertelna dawka 200 g jednorazowo
Witamina D śmiertelna dawka 5 g
Dawka toksyczna Botulina 10-9 g
Etanol 250 g w krótkim
czasie
Kofeina 10 g (100
filiżanek)
Możliwe szlaki powstawania akrylamidu
CH
2
OOR
CHOOR
CH
2
OOR
CH
2
=CH C
H
O
CH
2
=CH C
OH
O
CH
2
=CH C
NH
2
O
CH
CH
2
C
COOH
NH
2
O
NH
2
triglicerydy
akroleina
kwas akrylowy
asparagina
glukoza
akrylamid
Wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA)
Polynuclear aromatic hydrocarbons
naftalen
antracen
fluoren
chryzen
piren
benzo(a)piren
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
a
Polichlorowane bifenyle (PCB)
Cl
Cl
4,4'-dichlorobifenyl
2
3
4
5
6
1
1'
2' 3'
4'
5'
6'
Freony (halony)
Chlorofluorowęglowodory np.
CFCl
3
trichlorofluorometan –Freon 11
CCl
2
F
2
dichlorodifluorometan -Freon 12
CCl
3
F
freon 11
11 + 90 = 101
C
H
F
(Du Pont)
CCl
2
F
2
CClF
2
Cl
Cl O
3
ClO O
2
+
+
+
HF
SbF
5
CCl
4
CCl
3
F CCl
2
F
2
trichlorofluorometan
t. wrz. 24
o
C
t. wrz. 77
o
C
dichlorodifluorometan
t. wrz. -30
o
C
HF
SbF
5
CFC-11
CFC-12
R
odnik chloru rozkłada cząsteczkę
ozonu
Persistent organic pollutants (POPs) – dirty dozen
"stałe zanieczyszczenia organiczne”
ponadto DDT, DIOKSYNY, BENZOFURANY, CHLOROBIFENYLE
Endrin, Heptachlor Hexachlorobenzen, Toxaphene
(C
10
H
10
Cl
8
)
Mirex Aldrin Chlordane Dieldrin
Dioksyny
2
3
4
6
1
O
O
O
O
O
Cl
Cl
Cl
Cl
8
9
7
2
3
4
6
1
8
9
7
Cl
Cl
Cl
Cl
PCDD -
p
oli
c
hlorowane
d
ibenzo-p-
d
ioksyny
PCDF -
p
oli
c
hlorowane
d
ibenzo
f
urany
2,3,7,8-tetrachlorodibenzo-p-dioksyna
Cl
Cl
Cl
kwas 2,4,5-trichlorofenoksyoctowy
O CH
2
COOH
Cl
Cl
Cl
O
CH
2
COOH
Cl
Na
O
O
Cl
Cl
Cl
Cl
O
Cl
Cl
Cl
Cl
Cl
Cl
Na
Na O
O
O
Cl
Cl
Cl
Cl
2,3,7,8-tetrachlorodibenzo-p-dioksyna
Seveso (Włochy) 0,01 μg/kg -> 0,05mg/kg
Świnka morska 1μg
Chomik 5mg
Człowiek ?
Budowa chemiczna wybranych plastyfikatorów
COOR
COOR
Estry kwasu ftalowego
Ftalan dibutylu DBP MW 278 T.WRZ. 340
Ftalan di(2-etyloheksylu) DEHP MW 390 T.WRZ. 361
Ftalan dioktylu DOP MW390 T.WRZ. 384
R = (CH
2
)
3
CH
3
R = CH
2
CH(CH
2
)
3
CH
3
CH
2
CH
3
R = (CH
2
)
7
CH
3
Właściwości fizykochemiczne wybranych plastyfikatorów
•
Rozp. H
2
O Biodegradacja; Log KOW
•
(mg/dm3) okres półtrwania Współczynnik
podziału
•
oktanol woda
• Ftalan dimetylu 4000 1-7 dni 1.60
• Ftalan dibutylu 11.2 2 – 23 dni 4.45 -4.90
• Ftalan
• di(2-etyloheksylu)
0.3 5 - 23, 21 - 54 dni 4.2 - 7.6
