Intensywna opieka

Intensywna opieka

nad chorym

nad chorym

nieprzytomnym

nieprzytomnym

Do OIT przyjmowani są chorzy w stanie

Do OIT przyjmowani są chorzy w stanie

bezpośredniego zagrożenia życia, z

bezpośredniego zagrożenia życia, z

zaburzeniami układu oddechowego i/lub

zaburzeniami układu oddechowego i/lub

krążenia oraz w stanie nieprzytomności.

krążenia oraz w stanie nieprzytomności.

Prawidłowa opieka nad takimi chorymi

Prawidłowa opieka nad takimi chorymi

stanowi ogromne wyzwanie zarówno dla

stanowi ogromne wyzwanie zarówno dla

lekarzy jak i dla pielęgniarek

lekarzy jak i dla pielęgniarek

zatrudnionych w tych jednostkach.

zatrudnionych w tych jednostkach.



Przytomność jest to całość procesów umożliwiających

Przytomność jest to całość procesów umożliwiających

prawidłowe spostrzeganie, skupienie uwagi i

prawidłowe spostrzeganie, skupienie uwagi i

uprzytamnianie sobie wydarzeń.

uprzytamnianie sobie wydarzeń.



Nieprzytomność czy też utrata przytomności to stan

Nieprzytomność czy też utrata przytomności to stan

zaburzenia czynności ośrodkowego układu nerwowego,

zaburzenia czynności ośrodkowego układu nerwowego,

przede wszystkim wyłączenia funkcji kory mózgowej.

przede wszystkim wyłączenia funkcji kory mózgowej.

Utrata przytomności jest stanem zagrożenia życia,

Utrata przytomności jest stanem zagrożenia życia,

pomimo faktu utrzymania funkcji układu oddechowego i

pomimo faktu utrzymania funkcji układu oddechowego i

krążenia.

krążenia.



Oprócz czynnika przyczynowego nieprzytomności,

Oprócz czynnika przyczynowego nieprzytomności,

zagrożenie życia w przypadku takiej osoby może

zagrożenie życia w przypadku takiej osoby może

wynikać z niedrożności dróg oddechowych

wynikać z niedrożności dróg oddechowych

(wynikających najczęściej z opadania żuchwy, zapadania

(wynikających najczęściej z opadania żuchwy, zapadania

się języka, zachłyśnięcia) prowadzącej w rezultacie do

się języka, zachłyśnięcia) prowadzącej w rezultacie do

ostrej niewydolności oddechowej, następnie ostrej

ostrej niewydolności oddechowej, następnie ostrej

niewydolności krążenia.

niewydolności krążenia.



W konsekwencji dochodzi najczęściej do nagłego

W konsekwencji dochodzi najczęściej do nagłego

zatrzymania krążenia w mechanizmie asystolii.

zatrzymania krążenia w mechanizmie asystolii.



Istotą opieki pielęgniarskiej nad chorym

Istotą opieki pielęgniarskiej nad chorym

nieprzytomnym jest chronienie go przed

nieprzytomnym jest chronienie go przed

wszystkimi grożącymi niebezpieczeństwami.

wszystkimi grożącymi niebezpieczeństwami.

Pielęgniarka przez troskliwą i świadomą

Pielęgniarka przez troskliwą i świadomą

opiekę ma zastąpić choremu chwilowo

opiekę ma zastąpić choremu chwilowo

niesprawne narządy zmysłów, a przede

niesprawne narządy zmysłów, a przede

wszystkim odruchy obronne, których został on

wszystkim odruchy obronne, których został on

z powodu swojego stanu pozbawiony.

z powodu swojego stanu pozbawiony.



Właściwa pielęgnacja ma stworzyć choremu

Właściwa pielęgnacja ma stworzyć choremu

nieprzytomnemu sztuczne środowisko

nieprzytomnemu sztuczne środowisko

życiowe, wolne od czynników szkodliwych.

życiowe, wolne od czynników szkodliwych.



Wskazania do postępowania pielęgniarskiego

Wskazania do postępowania pielęgniarskiego

wynikają z uświadomienia sobie

wynikają z uświadomienia sobie

niebezpieczeństw grożących choremu, które

niebezpieczeństw grożących choremu, które

spowodowane są w szczególności:

spowodowane są w szczególności:



niemożnością utrzymania drożności dróg

niemożnością utrzymania drożności dróg

oddechowych

oddechowych



brakiem odruchu kaszlowego

brakiem odruchu kaszlowego



brakiem odruchu połykania

brakiem odruchu połykania



zniesieniem czucia bólu

zniesieniem czucia bólu



niemożnością poruszania się

niemożnością poruszania się



zaburzeniem funkcji oddawania moczu

zaburzeniem funkcji oddawania moczu



zaburzeniem funkcji oddawania stolca

zaburzeniem funkcji oddawania stolca



niemożnością przyjmowania płynów

niemożnością przyjmowania płynów



niemożnością przyjmowania posiłków

niemożnością przyjmowania posiłków



niemożnością utrzymywania stałej temperatury

niemożnością utrzymywania stałej temperatury

ciała

ciała



niemożnością utrzymywania higieny osobistej

niemożnością utrzymywania higieny osobistej



wystąpieniem powikłań ze strony:

wystąpieniem powikłań ze strony:

   - centralnego układu nerwowego

   - centralnego układu nerwowego

   - układu krążenia

   - układu krążenia

   - układu oddechowego

   - układu oddechowego

   - układu kostno - mięśniowego 

   - układu kostno - mięśniowego 

   - skóry

   - skóry

Utrzymanie drożności dróg

Utrzymanie drożności dróg

oddechowych

oddechowych

Do działań diagnostycznych pielęgniarki należą w

Do działań diagnostycznych pielęgniarki należą w

tym przypadku:

tym przypadku:



obserwacja i ocena stanu ogólnego chorego

obserwacja i ocena stanu ogólnego chorego



obserwacja częstości, charakteru oddychania

obserwacja częstości, charakteru oddychania



obserwacja ilości i jakości wydzieliny z drzewa

obserwacja ilości i jakości wydzieliny z drzewa

oskrzelowego

oskrzelowego



zanotowanie charakteru zaburzeń oddychania

zanotowanie charakteru zaburzeń oddychania



zanotowanie nasilenia duszności u chorego

zanotowanie nasilenia duszności u chorego



stwierdzenie pojawienia się sinicy

stwierdzenie pojawienia się sinicy



stwierdzenie pojawienia się kaszlu lub zmiana jego

stwierdzenie pojawienia się kaszlu lub zmiana jego

charakteru

charakteru



pobieranie krwi do badań gazometrycznych

pobieranie krwi do badań gazometrycznych

Dodatkowo do zadań

Dodatkowo do zadań

pielęgniarki należy stała

pielęgniarki należy stała

dbałość o:

dbałość o:



odpowiednie nawilżanie gazów oddechowych,

odpowiednie nawilżanie gazów oddechowych,

bowiem dłuższe oddychanie mieszaniną tlenu i

bowiem dłuższe oddychanie mieszaniną tlenu i

powietrza nie nawilżonego powoduje tworzenie

powietrza nie nawilżonego powoduje tworzenie

się trudnych do usunięcia strupów zaschniętej

się trudnych do usunięcia strupów zaschniętej

wydzieliny, które mogą doprowadzić do

wydzieliny, które mogą doprowadzić do

znacznego stopnia zwężenia światła dróg

znacznego stopnia zwężenia światła dróg

oddechowych.

oddechowych.



stosowanie fizykoterapii, mającej na celu

stosowanie fizykoterapii, mającej na celu

usuwanie wydzieliny z drzewa oskrzelowego i

usuwanie wydzieliny z drzewa oskrzelowego i

zapobiegającej pojawieniu się niedodmy płuc.

zapobiegającej pojawieniu się niedodmy płuc.

Fizykoterapia skład się w tym wypadku m.in. z

Fizykoterapia skład się w tym wypadku m.in. z

drenażu ułożeniowego oraz cyklu polegającego

drenażu ułożeniowego oraz cyklu polegającego

na oklepaniu - odessaniu - rozprężeniu płuc u

na oklepaniu - odessaniu - rozprężeniu płuc u

nieprzytomnego chorego.

nieprzytomnego chorego.



W celu zapewnienia drożności dróg

W celu zapewnienia drożności dróg

oddechowych chorego nieprzytomnego z

oddechowych chorego nieprzytomnego z

samoistnym oddechem należy ułożyć go w

samoistnym oddechem należy ułożyć go w

pozycji bocznej ustalonej (zwaną też

pozycji bocznej ustalonej (zwaną też

inaczej "bezpieczną", Simsa, NATO).

inaczej "bezpieczną", Simsa, NATO).



Pozycja ta zapobiega zapadaniu się języka i

Pozycja ta zapobiega zapadaniu się języka i

umożliwia odpływ na zewnątrz wydzieliny z

umożliwia odpływ na zewnątrz wydzieliny z

jamy ustnej. W pozycji takiej chory może

jamy ustnej. W pozycji takiej chory może

przebywać

przebywać

do 2 godzin

do 2 godzin

. Po tym czasie

. Po tym czasie

należy przełożyć go na drugi bok.

należy przełożyć go na drugi bok.



Inną przyczyna, której zaniedbanie może

Inną przyczyna, której zaniedbanie może

powodować niedrożność dróg oddechowych

powodować niedrożność dróg oddechowych

mogą być niedostatecznie umocowane protezy

mogą być niedostatecznie umocowane protezy

zębowe. W każdym przypadku pielęgniarka

zębowe. W każdym przypadku pielęgniarka

zobowiązana jest sprawdzić czy chory ma

zobowiązana jest sprawdzić czy chory ma

sztuczne uzębienie i ewentualnie dokonać jego

sztuczne uzębienie i ewentualnie dokonać jego

usunięcia.

usunięcia.



Aby zapobiec niedrożności dróg oddechowych

Aby zapobiec niedrożności dróg oddechowych

stosować można także metody przyrządowe np.

stosować można także metody przyrządowe np.

rurki ustno - gardłowe lub nosowo - gardłowe.

rurki ustno - gardłowe lub nosowo - gardłowe.

Najłatwiej jest dobrać długość rurki

Najłatwiej jest dobrać długość rurki

przykładając ją z boku do głowy chorego tak,

przykładając ją z boku do głowy chorego tak,

aby jej

aby jej

początek

początek

sięgał ok.

sięgał ok.

0,5 - 1 cm nad zębami

0,5 - 1 cm nad zębami

,

,

koniec

koniec

natomiast znajdował się

natomiast znajdował się

nad kątem

nad kątem

żuchwy

żuchwy

.

.

Zakładanie rurki ustno - gardłowej

Zakładanie rurki ustno - gardłowej



zakładaj choremu rurke ustno - gardłową w pozycji na

zakładaj choremu rurke ustno - gardłową w pozycji na

wznak lub bocznej

wznak lub bocznej



po otwarciu ust chorego włóż rurkę wypukłością

po otwarciu ust chorego włóż rurkę wypukłością

skierowaną w dół tj. do podbródka chorego, a stroną

skierowaną w dół tj. do podbródka chorego, a stroną

wklęsłą zwróconą do podniebienia

wklęsłą zwróconą do podniebienia



w połowie długości języka obróć rurkę o 1800 czyli

w połowie długości języka obróć rurkę o 1800 czyli

wypukłością ku podniebieniu

wypukłością ku podniebieniu



czynność tę wykonuj ostrożnie, uważając aby nie

czynność tę wykonuj ostrożnie, uważając aby nie

zepchnąć języka

zepchnąć języka



(u dzieci dopuszcza się możliwość nierotowania rurki i

(u dzieci dopuszcza się możliwość nierotowania rurki i

zakładania jej jak w pozycji ostatecznej po uprzednim

zakładania jej jak w pozycji ostatecznej po uprzednim

przytrzymaniu języka za pomocą szpatułki)

przytrzymaniu języka za pomocą szpatułki)

Zakładanie rurki nosowo -

Zakładanie rurki nosowo -

gardłowej

gardłowej



nawilż rurkę nosowo - gardłową np. 2% żelem

nawilż rurkę nosowo - gardłową np. 2% żelem

Lignocaina A

Lignocaina A



wprowadzaj rurkę przez nozdrze tak aby

wprowadzaj rurkę przez nozdrze tak aby

skośne ścięcie rurki było skierowane ku górze

skośne ścięcie rurki było skierowane ku górze



po przejściu rurki poza małżowiny nosowe (po

po przejściu rurki poza małżowiny nosowe (po

ustąpieniu oporu) obróć ją o 180 stopni

ustąpieniu oporu) obróć ją o 180 stopni

Podczas zakładania rurek nosowo - gardłowych

Podczas zakładania rurek nosowo - gardłowych

mogą wystąpić opory sprawiające trudności i

mogą wystąpić opory sprawiające trudności i

często obfite krwawienia z nosa.

często obfite krwawienia z nosa.

Zakładanie rurki intubacyjnej

Zakładanie rurki intubacyjnej



Uwaga: Konieczna jest częsta i skrupulatna kontrola

Uwaga: Konieczna jest częsta i skrupulatna kontrola

sprawności działania laryngoskopu, szczególnie

sprawności działania laryngoskopu, szczególnie

systemu oświetlenia tj. baterii i żarówek!!!

systemu oświetlenia tj. baterii i żarówek!!!



ułóż chorego w pozycji na wznak, z głową lekko

ułóż chorego w pozycji na wznak, z głową lekko

uniesioną o 8 - 10 cm. ponad podłoże (powoduje to

uniesioną o 8 - 10 cm. ponad podłoże (powoduje to

wyrównanie osi tchawicy i gardła)

wyrównanie osi tchawicy i gardła)



sprawdź czy chory nie posiada protez i ew. usuń je

sprawdź czy chory nie posiada protez i ew. usuń je



przy użyciu ssaka oczyść górne drogi oddechowe z

przy użyciu ssaka oczyść górne drogi oddechowe z

ew. płynów, wydzieliny itp.

ew. płynów, wydzieliny itp.



palcami prawej ręki uchyl choremu usta

palcami prawej ręki uchyl choremu usta



wprowadź laryngoskop trzymany w lewej ręce od

wprowadź laryngoskop trzymany w lewej ręce od

prawego kącika ust stopniowo odsuwając język w

prawego kącika ust stopniowo odsuwając język w

lewo (nie opieraj łopatek laryngoskopu o górne zęby

lewo (nie opieraj łopatek laryngoskopu o górne zęby

lub przy ich braku o dziąsła chorego)

lub przy ich braku o dziąsła chorego)



gdy koniec łyżki znajdzie się miedzy nasadą języka, a

gdy koniec łyżki znajdzie się miedzy nasadą języka, a

nagłośnią lekko unieś ją do góry i ustal położenie wejścia

nagłośnią lekko unieś ją do góry i ustal położenie wejścia

do krtani

do krtani



pamiętaj o nawilżeniu końcówki rurki intubacyjnej np. 2%

pamiętaj o nawilżeniu końcówki rurki intubacyjnej np. 2%

żelem Lignocaina A przed wprowadzeniem

żelem Lignocaina A przed wprowadzeniem



przygotuj rurkę intubacyjną:

przygotuj rurkę intubacyjną:

   - dla

   - dla

mężczyzn

mężczyzn

o średnicy wewnętrznej

o średnicy wewnętrznej

8 - 9 mm

8 - 9 mm

   - dla

   - dla

kobiet

kobiet

o średnicy wewnętrznej

o średnicy wewnętrznej

7 - 8 mm

7 - 8 mm



włóż rurkę intubacyjną, której szczelność mankietu była

włóż rurkę intubacyjną, której szczelność mankietu była

wcześniej sprawdzona, w widoczny otwór krtani

wcześniej sprawdzona, w widoczny otwór krtani



uszczelnij mankiet rurki

uszczelnij mankiet rurki



sprawdź prawidłowe położenie rurki osłuchując

sprawdź prawidłowe położenie rurki osłuchując

stetoskopem szczyty obu płuc w trakcie wentylacji

stetoskopem szczyty obu płuc w trakcie wentylacji

workiem AMBU

workiem AMBU

Zakładanie rurki intubacyjnej

Zakładanie rurki intubacyjnej



jeśli szmer oddechowy nie jest symetryczny (zwykle

jeśli szmer oddechowy nie jest symetryczny (zwykle

głośniejszy po stronie prawej) może świadczyć to o zbyt

głośniejszy po stronie prawej) może świadczyć to o zbyt

głębokim położeniu rurki

głębokim położeniu rurki



możesz ją nieznacznie wysunąć ale zawsze po uprzednim

możesz ją nieznacznie wysunąć ale zawsze po uprzednim

odessaniu z przestrzeni nadgłośniowej i wypuszczeniu

odessaniu z przestrzeni nadgłośniowej i wypuszczeniu

powietrza z balonu uszczelniającego

powietrza z balonu uszczelniającego



po skorygowaniu ponownie uszczelnij mankiet i wykonaj

po skorygowaniu ponownie uszczelnij mankiet i wykonaj

osłuchiwanie

osłuchiwanie



załóż rurkę ustno - gardłową w celu zabezpieczenia

załóż rurkę ustno - gardłową w celu zabezpieczenia

przygryzienia rurki intubacyjnej przez chorego

przygryzienia rurki intubacyjnej przez chorego



ponownie skontroluj położenie rurki dotchawiczej i

ponownie skontroluj położenie rurki dotchawiczej i

umocnij ją przylepcem

umocnij ją przylepcem



po intubacji ułóż głowę chorego pod kątem około 30

po intubacji ułóż głowę chorego pod kątem około 30

stopni co zabezpiecza przed przyleganiem do ściany

stopni co zabezpiecza przed przyleganiem do ściany

tchawicy dystalnego otworu rurki (może to powodować

tchawicy dystalnego otworu rurki (może to powodować

odleżyny i owrzodzenia) oraz poprawia krążenie

odleżyny i owrzodzenia) oraz poprawia krążenie

mózgowe

mózgowe

Zakładanie rurki intubacyjnej

Zakładanie rurki intubacyjnej

Powikłania intubacji

Powikłania intubacji



uszkodzenie traumatyczno - mechaniczne

uszkodzenie traumatyczno - mechaniczne

(spowodowane nieostrożnym postępowaniem podczas

(spowodowane nieostrożnym postępowaniem podczas

intubacji). Do najczęstszych powikłań tego

intubacji). Do najczęstszych powikłań tego

typu należą:

typu należą:

   - uszkodzenia zębów

   - uszkodzenia zębów

   - uszkodzenie rogówki

   - uszkodzenie rogówki

   - perforacja przełyku (przy użyciu prowadnicy)

   - perforacja przełyku (przy użyciu prowadnicy)

   - oderwanie części krtani

   - oderwanie części krtani



nierozpoznane wprowadzenie rurki do przełyku, które

nierozpoznane wprowadzenie rurki do przełyku, które

prowadzi do narastania hipoksji i śmierci

prowadzi do narastania hipoksji i śmierci



wprowadzenie rurki do jednego oskrzela głównego, z

wprowadzenie rurki do jednego oskrzela głównego, z

reguły prawego

reguły prawego



niedostateczne wypełnienie mankietu uszczelniającego

niedostateczne wypełnienie mankietu uszczelniającego

rurkę intubacyjną lub jego nieszczelność (pogarsza to

rurkę intubacyjną lub jego nieszczelność (pogarsza to

wentylację oraz pozbawia drogi oddechowe dostatecznej

wentylację oraz pozbawia drogi oddechowe dostatecznej

ochrony przed zachłyśnięciem).

ochrony przed zachłyśnięciem).

Możliwa jest także intubacja nosowo - tchawicza,

Możliwa jest także intubacja nosowo - tchawicza,

która jak się wydaje jest korzystna w niektórych

która jak się wydaje jest korzystna w niektórych

sytuacjach klinicznych.

sytuacjach klinicznych.



Mówiąc o drożności dróg oddechowych nie

Mówiąc o drożności dróg oddechowych nie

można zapominać o mechanicznym ich

można zapominać o mechanicznym ich

zatkaniu wydzieliną z drzewa oskrzelowego. W

zatkaniu wydzieliną z drzewa oskrzelowego. W

oskrzelach i oskrzelikach bez przerwy powstaje

oskrzelach i oskrzelikach bez przerwy powstaje

wydzielina śluzowa, która jest przesuwana

wydzielina śluzowa, która jest przesuwana

przez rzęski do tchawicy, a stamtąd usuwana

przez rzęski do tchawicy, a stamtąd usuwana

podczas kaszlu. Nie usuwana wydzielin może

podczas kaszlu. Nie usuwana wydzielin może

ulegać zakażeniu i staje się przyczyną dalszych

ulegać zakażeniu i staje się przyczyną dalszych

komplikacji płucnych.

komplikacji płucnych.



Jedynym skutecznym sposobem na usunięcie

Jedynym skutecznym sposobem na usunięcie

tej wydzieliny jest systematyczne, umiejętne,

tej wydzieliny jest systematyczne, umiejętne,

sztuczne jej odsysanie. Przed odsysaniem

sztuczne jej odsysanie. Przed odsysaniem

należy zawsze oklepać klatkę piersiową

należy zawsze oklepać klatkę piersiową

chorego co powoduje rozluźnienie wydzieliny w

chorego co powoduje rozluźnienie wydzieliny w

drogach oddechowych.

drogach oddechowych.

Oklepywanie klatki piersiowej

Oklepywanie klatki piersiowej

chorego

chorego



zaczynaj zawsze od podstawy klatki piersiowej

zaczynaj zawsze od podstawy klatki piersiowej



kieruj się wzdłuż przebiegu żeber do szczytu płuc

kieruj się wzdłuż przebiegu żeber do szczytu płuc



oklepuj obie strony klatki piersiowej

oklepuj obie strony klatki piersiowej



omijaj łopatki, nerki i kręgosłup

omijaj łopatki, nerki i kręgosłup



oklepywanie wykonuj lekko zgiętą dłonią, złącz

oklepywanie wykonuj lekko zgiętą dłonią, złącz

palce i kciuk razem uzyskując kształt "łódki",

palce i kciuk razem uzyskując kształt "łódki",

"miseczki"

"miseczki"



rozpocznij oklepywanie w trakcie wydechu chorego

rozpocznij oklepywanie w trakcie wydechu chorego



stopniowo zwiększaj siłę i tempo oklepywania

stopniowo zwiększaj siłę i tempo oklepywania

wprowadzając klatkę piersiową chorego w stan

wprowadzając klatkę piersiową chorego w stan

wibracji

wibracji

Odsysanie

Odsysanie



Odsysanie musi być wykonane w sposób jałowy (częstym i

Odsysanie musi być wykonane w sposób jałowy (częstym i

niestety błędnym wytłumaczeniem personelu nie

niestety błędnym wytłumaczeniem personelu nie

używającego jałowego sprzętu do odsysania jest - fakt iż

używającego jałowego sprzętu do odsysania jest - fakt iż

chory "i tak otrzymuje już antybiotyk").

chory "i tak otrzymuje już antybiotyk").



Do odsysania należy używać wyłącznie jałowych rękawiczek

Do odsysania należy używać wyłącznie jałowych rękawiczek

i jałowego cewnika.

i jałowego cewnika.



Cewnik użyty raz do odsysania nie może być użyty do niego

Cewnik użyty raz do odsysania nie może być użyty do niego

powtórnie.

powtórnie.



Samo odsysanie nie jest pozbawione niebezpieczeństw dla

Samo odsysanie nie jest pozbawione niebezpieczeństw dla

chorego. Po pierwsze w czasie odsysania przerywa się na

chorego. Po pierwsze w czasie odsysania przerywa się na

chwilę wentylację chorego, a ponadto odciąga się nasycone

chwilę wentylację chorego, a ponadto odciąga się nasycone

tlenem powietrze z płuc chorego przez co może dochodzić

tlenem powietrze z płuc chorego przez co może dochodzić

do hipoksemii i niedodmy spowodowanej zapadnięciem się

do hipoksemii i niedodmy spowodowanej zapadnięciem się

pęcherzyków płucnych.

pęcherzyków płucnych.



Odsysanie

Odsysanie

dłuższe niż przez 10-15 sekund

dłuższe niż przez 10-15 sekund

może być

może być

przyczyną

przyczyną

zatrzymania krążenia

zatrzymania krążenia

szczególnie w ciężkiej

szczególnie w ciężkiej

niewydolności oddechowej.

niewydolności oddechowej.



Jeżeli w tym czasie nie udało się usunąć całej wydzieliny

Jeżeli w tym czasie nie udało się usunąć całej wydzieliny

zabieg należy powtórzyć następnym cewnikiem ale

zabieg należy powtórzyć następnym cewnikiem ale

koniecznie po przerwie na kilka oddechów chorego lub u

koniecznie po przerwie na kilka oddechów chorego lub u

nieoddychających samoistnie po kilkakrotnym rozprężeniu

nieoddychających samoistnie po kilkakrotnym rozprężeniu

płuc workiem AMBU z rezerwuarem tlenu.

płuc workiem AMBU z rezerwuarem tlenu.



Grubość cewnika do odsysania nie powinna przekraczać

Grubość cewnika do odsysania nie powinna przekraczać

1/3 średnicy rurki intubacyjnej

1/3 średnicy rurki intubacyjnej

lub tracheostomijnej.

lub tracheostomijnej.



Cewnik należy zakładać do tchawicy delikatnie przy

Cewnik należy zakładać do tchawicy delikatnie przy

zamkniętym ssaniu aż do wyczucia oporu, a wyciągać

zamkniętym ssaniu aż do wyczucia oporu, a wyciągać

ruchem śrubowym przy otwartym ssaniu.

ruchem śrubowym przy otwartym ssaniu.



W przypadku gdy wydzielina w drzewie oskrzelowym jest

W przypadku gdy wydzielina w drzewie oskrzelowym jest

bardzo gęsta można ją

bardzo gęsta można ją

rozrzedzić np. Mistabronem

rozrzedzić np. Mistabronem

.

.

Przed odessaniem podaje się do rurki dotchawiczej

Przed odessaniem podaje się do rurki dotchawiczej

1 - 2

1 - 2

ml

ml

preparatu rozcieńczonego w takiej samej ilości wody

preparatu rozcieńczonego w takiej samej ilości wody

destylowanej lub 0,9% NaCl. Zabieg można powtarzać co

destylowanej lub 0,9% NaCl. Zabieg można powtarzać co

godzinę aż do rozluźnienia wydzieliny.

godzinę aż do rozluźnienia wydzieliny.



Innym sposobem jest tez podanie tuż przed odessaniem

Innym sposobem jest tez podanie tuż przed odessaniem

około

około

10 ml jałowej soli fizjologicznej

10 ml jałowej soli fizjologicznej

.

.

Odsysanie

Odsysanie

Pielęgnacja rurki dotchawiczej i

Pielęgnacja rurki dotchawiczej i

tracheostomijnej

tracheostomijnej



Największym niebezpieczeństwem dla chorego jest

Największym niebezpieczeństwem dla chorego jest

niedrożność rurki intubacyjnej spowodowana:

niedrożność rurki intubacyjnej spowodowana:

- zagięciem rurki

- zagięciem rurki

- przepukliną balona uszczelniającego

- przepukliną balona uszczelniającego

- przyleganiem do ściany tchawicy dystalnego otworu

- przyleganiem do ściany tchawicy dystalnego otworu

rurki

rurki

-

czopami zaschniętego śluzu

czopami zaschniętego śluzu

Rurka w tchawicy musi być uszczelniona mankietem.

Rurka w tchawicy musi być uszczelniona mankietem.

Kilka razy dziennie należy sprawdzać wypełnienie

Kilka razy dziennie należy sprawdzać wypełnienie

balonika wskaźnikowego oraz jeśli to możliwe mierzyć

balonika wskaźnikowego oraz jeśli to możliwe mierzyć

ciśnienie w balonie za pomocą specjalnego urządzenia

ciśnienie w balonie za pomocą specjalnego urządzenia

wskaźnikowego.

wskaźnikowego.



Minimum

Minimum

dwa razy dziennie

dwa razy dziennie

należy

należy

zmieniać

zmieniać

położenie mankietu

położenie mankietu

uszczelniającego rurkę

uszczelniającego rurkę

poprzez:

poprzez:

- usunięcie powietrza z balonu, po uprzednim

- usunięcie powietrza z balonu, po uprzednim

dokładnym odessaniu chorego i przesunięcie

dokładnym odessaniu chorego i przesunięcie

rurki nieco do góry lub w dół

rurki nieco do góry lub w dół

- zmianie ilości powietrza w balonie (zmiana

- zmianie ilości powietrza w balonie (zmiana

ciśnienia)

ciśnienia)

Zawsze pamiętaj o kontroli ułożenia i

Zawsze pamiętaj o kontroli ułożenia i

szczelności mankietu rurki po wyżej

szczelności mankietu rurki po wyżej

wykonanych czynnościach.

wykonanych czynnościach.

Usuwanie rurki intubacyjnej -

Usuwanie rurki intubacyjnej -

ekstubacja

ekstubacja



usuwaj rurkę intubacyjną zawsze po wcześniejszym

usuwaj rurkę intubacyjną zawsze po wcześniejszym

odessaniu wydzieliny z nad balonu uszczelniającego.

odessaniu wydzieliny z nad balonu uszczelniającego.

Zapobiega to dostawaniu się do dróg oddechowych

Zapobiega to dostawaniu się do dróg oddechowych

resztek wydzieliny znajdujących się nad balonem

resztek wydzieliny znajdujących się nad balonem

uszczelniającym.

uszczelniającym.



ułóż chorego na prawym boku

ułóż chorego na prawym boku



rozluźnij umocowania rurki

rozluźnij umocowania rurki



poinformuj chorego o potrzebie wykonania głebokiego

poinformuj chorego o potrzebie wykonania głebokiego

wydechu podczas usuwania rurki dotchawiczej

wydechu podczas usuwania rurki dotchawiczej



przez rurkę dotchawiczą wprowadź cewnik do odsysania

przez rurkę dotchawiczą wprowadź cewnik do odsysania



opróżnij balon uszczelniający rurki i usuń ją w czasie

opróżnij balon uszczelniający rurki i usuń ją w czasie

wydechu chorego wraz z cewnikiem (zapobiega to

wydechu chorego wraz z cewnikiem (zapobiega to

dostawaniu się do dróg oddechowych resztek wydzieliny

dostawaniu się do dróg oddechowych resztek wydzieliny

znajdujących się nad balonem uszczelniającym)

znajdujących się nad balonem uszczelniającym)



zachęcaj chorego do odkrztuszania wydzieliny

zachęcaj chorego do odkrztuszania wydzieliny



podłącz choremu tlen przez maskę lub wąsy

podłącz choremu tlen przez maskę lub wąsy



obserwuj chorego

obserwuj chorego



W przypadku kiedy intubacja

W przypadku kiedy intubacja

dotchawicza przedłuża się

dotchawicza przedłuża się

ponad

ponad

10-12

10-12

dni należy rozważyć

dni należy rozważyć

konieczność wykonania

konieczność wykonania

tracheostomii

tracheostomii

.

.

Technika głębokiego odsysania z

Technika głębokiego odsysania z

obu oskrzeli

obu oskrzeli

A. głębokie odsysanie prawego oskrzela

A. głębokie odsysanie prawego oskrzela



ułóż klatkę piersiową chorego nieco w prawo - na

ułóż klatkę piersiową chorego nieco w prawo - na

prawym boku

prawym boku



głowę chorego zwróć maksymalnie w lewo

głowę chorego zwróć maksymalnie w lewo



bez użycia siły włóż cewnik na maksymalną głębokość

bez użycia siły włóż cewnik na maksymalną głębokość

i odessij wydzielinę

i odessij wydzielinę

B. głębokie odsysanie lewego oskrzela

B. głębokie odsysanie lewego oskrzela



ułóż klatkę piersiową chorego nieco w lewo - na

ułóż klatkę piersiową chorego nieco w lewo - na

lewym boku

lewym boku



głowę chorego zwróć maksymalnie w prawo

głowę chorego zwróć maksymalnie w prawo



zwróć uwagę aby krzywizna cewnika do odsysania

zwróć uwagę aby krzywizna cewnika do odsysania

była skierowana w lewo

była skierowana w lewo



bez użycia siły włóż cewnik na maksymalną głębokość

bez użycia siły włóż cewnik na maksymalną głębokość

i odessij wydzielinę

i odessij wydzielinę

Rurki tracheostomijne wyposażone są w jeden lub

Rurki tracheostomijne wyposażone są w jeden lub

dwa mankiety uszczelniające, które wypełnia się

dwa mankiety uszczelniające, które wypełnia się

powietrzem. Powietrze z mankietu uszczelniającego

powietrzem. Powietrze z mankietu uszczelniającego

jednokanałowego, należy wypuszczać co

jednokanałowego, należy wypuszczać co

3-4 godziny

3-4 godziny

na okres

na okres

około 5 minut

około 5 minut

. Gdy rurka wyposażona jest

. Gdy rurka wyposażona jest

w dwa mankiety, wypełnia się je naprzemiennie. Przed

w dwa mankiety, wypełnia się je naprzemiennie. Przed

spuszczeniem powietrza z pełnego balonu wypełnia się

spuszczeniem powietrza z pełnego balonu wypełnia się

najpierw drugi, dotychczas pusty. Pamiętać należy aby

najpierw drugi, dotychczas pusty. Pamiętać należy aby

przed wypuszczeniem powietrza z mankietu dokładnie

przed wypuszczeniem powietrza z mankietu dokładnie

odessać wydzielinę z nad balonu.

odessać wydzielinę z nad balonu.

Opróżnianie balonu uszczelniającego w rurce

Opróżnianie balonu uszczelniającego w rurce

tracheostomijnej powinno odbywać się

tracheostomijnej powinno odbywać się

:

:

- u chorego na oddechu zastępczym z respiratora - w

- u chorego na oddechu zastępczym z respiratora - w

czasie wydechu

czasie wydechu

- u chorego nieprzytomnego z zachowanym

- u chorego nieprzytomnego z zachowanym

oddechem - w czasie wdechu

oddechem - w czasie wdechu

Podczas karmienia ciężko chorego

Podczas karmienia ciężko chorego

z rurką tracheostomijną przez

z rurką tracheostomijną przez

sondę dożołądkową

sondę dożołądkową

:

:



pamiętaj o konieczności wypełnienia

pamiętaj o konieczności wypełnienia

mankietu uszczelniającego podczas

mankietu uszczelniającego podczas

procedury

procedury



uszczelniony mankiet utrzymuj

uszczelniony mankiet utrzymuj

wypełniony przynajmniej 1 godzinę po

wypełniony przynajmniej 1 godzinę po

zakończeniu karmienia

zakończeniu karmienia

Zakładanie opatrunku wokół

Zakładanie opatrunku wokół

tracheostomii:

tracheostomii:



opatrunek choremu nieprzytomnemu z założoną rurką

opatrunek choremu nieprzytomnemu z założoną rurką

tracheostomijną zmieniaj zawsze po uprzednim wykonaniu:

tracheostomijną zmieniaj zawsze po uprzednim wykonaniu:

   - oklepania klatki piersiowej

   - oklepania klatki piersiowej

   - odessania wydzieliny z rurki tracheostomijnej

   - odessania wydzieliny z rurki tracheostomijnej

   - toalety jamy ustnej

   - toalety jamy ustnej



przestrzegaj zasad aseptyki

przestrzegaj zasad aseptyki



przynajmniej raz dziennie zmieniaj opatrunek wokół tracheostomii

przynajmniej raz dziennie zmieniaj opatrunek wokół tracheostomii

i zawsze w przypadku zabrudzenia

i zawsze w przypadku zabrudzenia



usuń opatrunek brudny

usuń opatrunek brudny



przemyj skórę wokół rurki środkiem do dezynfekcji np. 70%

przemyj skórę wokół rurki środkiem do dezynfekcji np. 70%

roztworem alkoholu

roztworem alkoholu



zwróć uwagę na stan skóry wokół przetoki (stan zapalny, wyciek,

zwróć uwagę na stan skóry wokół przetoki (stan zapalny, wyciek,

krwawienie)

krwawienie)



załóż jałowy opatrunek - wybierz jeden z trzech możliwych

załóż jałowy opatrunek - wybierz jeden z trzech możliwych

sposobów:

sposobów:

   1. nacięty gazik w kształcie litery "Y"

   1. nacięty gazik w kształcie litery "Y"

   2. gazik ułożony w kształcie litery "V"

   2. gazik ułożony w kształcie litery "V"

   3. cztery gaziki ułożone i zachodzące jeden na drugi, wokół rurki

   3. cztery gaziki ułożone i zachodzące jeden na drugi, wokół rurki



wymień tasiemki mocujące rurkę

wymień tasiemki mocujące rurkę



sprawdź szczelność i wypełnienie mankietu rurki tracheostomijnej

sprawdź szczelność i wypełnienie mankietu rurki tracheostomijnej

Nawilżanie gazów oddechowych

Nawilżanie gazów oddechowych



W przypadku człowieka zdrowego nos i górne

W przypadku człowieka zdrowego nos i górne

drogi oddechowe nawilżają w stopniu

drogi oddechowe nawilżają w stopniu

wystarczającym wdychane gazy oddechowe. Aby

wystarczającym wdychane gazy oddechowe. Aby

utrzymać odpowiednią wilgotność organizm

utrzymać odpowiednią wilgotność organizm

poprzez drogi oddechowe traci dziennie

poprzez drogi oddechowe traci dziennie

250 -

250 -

500 ml wody

500 ml wody

.

.



Intubacja, tracheostomia powoduje więc ominięcie

Intubacja, tracheostomia powoduje więc ominięcie

struktur stojących na straży odpowiedniego

struktur stojących na straży odpowiedniego

nawilżenia i ogrzania powietrza wdychanego.

nawilżenia i ogrzania powietrza wdychanego.



Optymalne warunki jakie powinno zapewnić

Optymalne warunki jakie powinno zapewnić

ogrzewanie i nawilżanie gazów oddechowych, to

ogrzewanie i nawilżanie gazów oddechowych, to

temperatura

temperatura

32 st. C

32 st. C

i wilgotność względna

i wilgotność względna

70 -

70 -

100%

100%

.

.



Najprostszym sposobem nawilżania gazów

Najprostszym sposobem nawilżania gazów

oddechowych jest użycie tzw. "sztucznych nosów"

oddechowych jest użycie tzw. "sztucznych nosów"

czyli kondensatorów wilgotności. Ciasno zwiniętych

czyli kondensatorów wilgotności. Ciasno zwiniętych

siateczek z metalu lub częściej tworzywa sztucznego.

siateczek z metalu lub częściej tworzywa sztucznego.

zakłada się je na rurki intubacyjne, tracheostomijne.

zakłada się je na rurki intubacyjne, tracheostomijne.



Zatrzymują one parę wodną, przy wydechu, a

Zatrzymują one parę wodną, przy wydechu, a

podczas następnego wdechu oddają wilgoć suchemu

podczas następnego wdechu oddają wilgoć suchemu

powietrzu oraz ogrzewają je. Muszą one jednak być

powietrzu oraz ogrzewają je. Muszą one jednak być

wymieniane codziennie gdyż zatrzymująca się na

wymieniane codziennie gdyż zatrzymująca się na

siateczce wydzielina zwiększa opory oddechowe i jest

siateczce wydzielina zwiększa opory oddechowe i jest

miejscem rozmnażania się drobnoustrojów.

miejscem rozmnażania się drobnoustrojów.

Nawilżanie gazów oddechowych

Nawilżanie gazów oddechowych



Nawilżacze stosowane przy tlenoterapii biernej

Nawilżacze stosowane przy tlenoterapii biernej

wykorzystują nawilżanie gazów przepływających nad

wykorzystują nawilżanie gazów przepływających nad

poziomem wody o temperaturze pokojowej. Groźnym

poziomem wody o temperaturze pokojowej. Groźnym

powikłaniem występującym przy tego typu

powikłaniem występującym przy tego typu

procedurze może być zakażenie bakteryjne

procedurze może być zakażenie bakteryjne

pojemników z wodą. Zaleca się więc wyjaławianie

pojemników z wodą. Zaleca się więc wyjaławianie

pojemników przed użyciem oraz wypełnianie ich

pojemników przed użyciem oraz wypełnianie ich

wodą destylowaną tuż przed podłączeniem

wodą destylowaną tuż przed podłączeniem

nawilżania do chorego. Co 24 godziny należy

nawilżania do chorego. Co 24 godziny należy

wymieniać pojemnik z wodą na nowy. Niektórzy

wymieniać pojemnik z wodą na nowy. Niektórzy

proponują dodawanie do wody chlorheksydyny.

proponują dodawanie do wody chlorheksydyny.

Nawilżanie gazów oddechowych

Nawilżanie gazów oddechowych



Kolejnym sposobem jest tzw.

Kolejnym sposobem jest tzw.

nebulizacja

nebulizacja

polegająca na mechanicznym wytworzeniu

polegająca na mechanicznym wytworzeniu

mgiełki z pary wodnej o temperaturze 23 - 26

mgiełki z pary wodnej o temperaturze 23 - 26

stopni C. Do drzewa oskrzelowego dostaje się w

stopni C. Do drzewa oskrzelowego dostaje się w

przypadku tej metody stosunkowo duża ilość

przypadku tej metody stosunkowo duża ilość

wody.

wody.



Innym sposobem jest nawilżanie gazów

Innym sposobem jest nawilżanie gazów

oddechowych przechodzących przez wodę o

oddechowych przechodzących przez wodę o

temperaturze pokojowej lub podgrzewaną

temperaturze pokojowej lub podgrzewaną

grzałką. Nawilżacze z podgrzewaniem

grzałką. Nawilżacze z podgrzewaniem

stosowane są w większości respiratorów.

stosowane są w większości respiratorów.

Nawilżanie gazów oddechowych

Nawilżanie gazów oddechowych

Monitorowanie układu krążenia

Monitorowanie układu krążenia



Czynność elektryczna serca

Czynność elektryczna serca



Ciśnienie tętnicze krwi

Ciśnienie tętnicze krwi

- nieinwazyjna metoda pomiaru

- nieinwazyjna metoda pomiaru

- inwazyjna metoda pomiaru

- inwazyjna metoda pomiaru



Badanie tętna

Badanie tętna



Saturacja i oksymetria

Saturacja i oksymetria



Kapnometria

Kapnometria



Badanie gazometryczne pO2 i pCO2

Badanie gazometryczne pO2 i pCO2



Pomiar ośrodkowego ciśnienia żylnego

Pomiar ośrodkowego ciśnienia żylnego

Czynność elektryczna serca

Czynność elektryczna serca



Monitory nowej generacji, nie tylko sygnalizują zaburzenia

Monitory nowej generacji, nie tylko sygnalizują zaburzenia

rytmu serca, ale po analizie wybranych parametrów, same

rytmu serca, ale po analizie wybranych parametrów, same

alarmują w sytuacji poważnego zagrożenia oraz pomagają

alarmują w sytuacji poważnego zagrożenia oraz pomagają

w ustaleniu właściwego rozpoznania.

w ustaleniu właściwego rozpoznania.



Do monitorowania służą najczęściej

Do monitorowania służą najczęściej

trzy

trzy

przyklejone do

przyklejone do

skóry klatki piersiowej

skóry klatki piersiowej

elektrody

elektrody

, najwygodniejsze są

, najwygodniejsze są

jednorazowe, fabrycznie pokryte specjalnym

jednorazowe, fabrycznie pokryte specjalnym

żelem

żelem

.

.



Do elektrod podłączamy klipsy przewodu

Do elektrod podłączamy klipsy przewodu

monitora EKG

monitora EKG

w następującym porządku:

w następującym porządku:

- elektroda żółta - koniuszek serca

- elektroda żółta - koniuszek serca

- elektroda czerwona - prawa okolica podobojczykowa

- elektroda czerwona - prawa okolica podobojczykowa

- elektroda czarna lub zielona - lewa okolica

- elektroda czarna lub zielona - lewa okolica

podobojczykowa

podobojczykowa

Należy zawsze dostosowywać się do zaleceń

Należy zawsze dostosowywać się do zaleceń

producentów aparatury monitorującej. Poniżej

producentów aparatury monitorującej. Poniżej

przykłady innych sposobów podłączania

przykłady innych sposobów podłączania

elektrod do chorego:

elektrod do chorego:



Miejsce podłączenia elektrod należy dobrać tak aby

Miejsce podłączenia elektrod należy dobrać tak aby

uzyskać maksymalnie duży zespół QRS!

uzyskać maksymalnie duży zespół QRS!



Trzeba jednak uwzględniać konkretne okoliczności

Trzeba jednak uwzględniać konkretne okoliczności

takie jak

takie jak

:

:

- rany

- rany

- miejsca przechodzenia pasów unieruchamiających

- miejsca przechodzenia pasów unieruchamiających

- dreny, itp.

- dreny, itp.



Ponieważ

Ponieważ

napięcie elektryczne

napięcie elektryczne

powstałe w

powstałe w

mięśniu

mięśniu

serca

serca

jest bardzo małe i na skórze klatki piersiowej może

jest bardzo małe i na skórze klatki piersiowej może

wynosić około

wynosić około

0,5 - 2 mV

0,5 - 2 mV

należy odpowiednio

należy odpowiednio

przygotować skórę aby uzyskać maksymalny odbiór

przygotować skórę aby uzyskać maksymalny odbiór

sygnału.

sygnału.



W tym celu należy

W tym celu należy

:

:

- wybrać miejsce podłączenia elektrod

- wybrać miejsce podłączenia elektrod

- usunąć owłosienie w miejscu ich przyklejenia

- usunąć owłosienie w miejscu ich przyklejenia

- dokładnie umyć, osuszyć i odtłuścić za

- dokładnie umyć, osuszyć i odtłuścić za

pomocą np. spirytusu skórę klatki piersiowej

pomocą np. spirytusu skórę klatki piersiowej

- sprawdzić czy opakowanie elektrod nie jest

- sprawdzić czy opakowanie elektrod nie jest

przeterminowane (zwykle termin ważności

przeterminowane (zwykle termin ważności

sięga około 2 lat) i czy żel fabrycznie

sięga około 2 lat) i czy żel fabrycznie

umieszczony na elektrodzie nie wysechł

umieszczony na elektrodzie nie wysechł

- po wyschnięciu skóry przykleić elektrody

- po wyschnięciu skóry przykleić elektrody

- wymieniać elektrody codziennie lub częściej

- wymieniać elektrody codziennie lub częściej

jeśli sytuacja tego wymaga

jeśli sytuacja tego wymaga

- przy ponownym zakładaniu elektrod,

- przy ponownym zakładaniu elektrod,

zmieniać miejsce ich przyklejenia z powodu

zmieniać miejsce ich przyklejenia z powodu

drażniącego działania żelu

drażniącego działania żelu



Uzyskany w taki sposób obraz EKG nie może

Uzyskany w taki sposób obraz EKG nie może

służyć do interpretacji innej niż określenie rytmu

służyć do interpretacji innej niż określenie rytmu

serca i ew. skurczów dodatkowych. Drżenie

serca i ew. skurczów dodatkowych. Drżenie

mięśniowe, ruchy oddechowe chorego, zły

mięśniowe, ruchy oddechowe chorego, zły

kontakt elektrod, poruszanie pacjenta przez

kontakt elektrod, poruszanie pacjenta przez

personel może powodować artefakty wywołujące

personel może powodować artefakty wywołujące

w konsekwencji alarm.

w konsekwencji alarm.



Po kilkudziesięciu takich fałszywych alarmach,

Po kilkudziesięciu takich fałszywych alarmach,

słabnie jak wynika z wielu badań, czujność

słabnie jak wynika z wielu badań, czujność

personelu, który przeoczyć może groźne dla

personelu, który przeoczyć może groźne dla

życia faktyczne zaburzenia rytmu z

życia faktyczne zaburzenia rytmu z

zatrzymaniem serca włącznie.

zatrzymaniem serca włącznie.

Ciśnienie tętnicze krwi

Ciśnienie tętnicze krwi

Optymalne

Optymalne

c

c

iśnienie skurczowe

iśnienie skurczowe

[mmHg] < 120

[mmHg] < 120

c

c

iśnienie rozkurczowe

iśnienie rozkurczowe

[mmHg] < 80

[mmHg] < 80

Dysponując wartościami ciśnienia skurczowego i

Dysponując wartościami ciśnienia skurczowego i

rozkurczowego, można obliczyć

rozkurczowego, można obliczyć

dodatkowe parametry

dodatkowe parametry

przydatne do monitorowania chorych w

przydatne do monitorowania chorych w

ciężkim stanie

ciężkim stanie

ogólnym

ogólnym

:

:

Ciśnienie tętna

Ciśnienie tętna

= Ciśnienie skurczowe - Ciśnienie

= Ciśnienie skurczowe - Ciśnienie

rozkurczowe

rozkurczowe

/Norma: 30-50 mmHg/

/Norma: 30-50 mmHg/

Średnie ciśnienie tętnicze /MAP/ =

Średnie ciśnienie tętnicze /MAP/ =

Ciśnienie

Ciśnienie

rozkurczowe + (Ciśnienie skurczowe - Ciśnienie

rozkurczowe + (Ciśnienie skurczowe - Ciśnienie

rozkurczowe) / 3 lub (Ciśnienie skurczowe + 2 x Ciśnienie

rozkurczowe) / 3 lub (Ciśnienie skurczowe + 2 x Ciśnienie

rozkurczowe) / 3

rozkurczowe) / 3

/Norma: 75-100 mmHg/

/Norma: 75-100 mmHg/

W OIT dostępne są dwie metody

W OIT dostępne są dwie metody

pomiaru ciśnienia tętniczego krwi.

pomiaru ciśnienia tętniczego krwi.

Nieinwazyjna (bezkrwawa) metoda pomiaru

ciśnienia krwi



Mankiet aparatu pomiarowego musi być

dostatecznie szeroki zwykle około 12 - 14 cm,

co stanowi około 40% obwodu ramienia (przy

średnim obwodzie kończyny 22 - 32 cm)!



W przypadku kończyny o większym obwodzie

zastosowanie zbyt wąskiego mankietu powoduje

zawyżenie odczytanych wartości ciśnienia

tętniczego.



W przypadku kończyny o mniejszym obwodzie,

zbyt szeroki mankiet spowoduje zaniżony

odczyt ciśnienia tętniczego krwi.

Nieinwazyjna (bezkrwawa) metoda

pomiaru ciśnienia krwi



Za ciśnienie skurczowe uznaje się pojawienie pierwszego

Za ciśnienie skurczowe uznaje się pojawienie pierwszego

słyszalnego tonu serca (pierwsza faza Korotkowa). Za

słyszalnego tonu serca (pierwsza faza Korotkowa). Za

ciśnienie rozkurczowe uznaje się całkowite wyciszenie

ciśnienie rozkurczowe uznaje się całkowite wyciszenie

tonów serca (piąta faza Korotkowa)

tonów serca (piąta faza Korotkowa)



W przypadku niedomykalności zastawki aortalnej i/lub

W przypadku niedomykalności zastawki aortalnej i/lub

starszych chorych z dużą miażdżycą tętnic za

starszych chorych z dużą miażdżycą tętnic za

ciśnienie

ciśnienie

rozkurczowe

rozkurczowe

można uznać

można uznać

ściszenie tonów serca

ściszenie tonów serca

(czwarta faza Korotkowa).

(czwarta faza Korotkowa).



Ręczne pomiary ciśnienia tętniczego, szczególnie u

Ręczne pomiary ciśnienia tętniczego, szczególnie u

chorych w ciężkim stanie ogólnym zastępowane są przez

chorych w ciężkim stanie ogólnym zastępowane są przez

pomiary automatyczne oparte na zjawisku Dopplera,

pomiary automatyczne oparte na zjawisku Dopplera,

oscylometrii lub wykorzystaniu krystalicznych

oscylometrii lub wykorzystaniu krystalicznych

mikrofonów.

mikrofonów.

Inwazyjna (krwawa) metoda

Inwazyjna (krwawa) metoda

pomiaru ciśnienia krwi

pomiaru ciśnienia krwi



Pomiar ciśnienia krwi

Pomiar ciśnienia krwi

metodą krwawą

metodą krwawą

jest bardziej

jest bardziej

dokładny niż sposób bezkrwawy.

dokładny niż sposób bezkrwawy.



Metoda bezpośrednia polega na wprowadzeniu do

Metoda bezpośrednia polega na wprowadzeniu do

naczynia tętniczego

naczynia tętniczego

kaniuli

kaniuli

połączonej z zestawem

połączonej z zestawem

pomiarowym -

pomiarowym -

przetwornikiem ciśnienia

przetwornikiem ciśnienia

za

za

pomocą układu przewodów wypełnionych płynem.

pomocą układu przewodów wypełnionych płynem.

Płyn ten może jednak tworzyć system rezonansowy,

Płyn ten może jednak tworzyć system rezonansowy,

który poprzez spontaniczną oscylację może

który poprzez spontaniczną oscylację może

zniekształcać krzywą ciśnienia. Przetwornik ciśnienia

zniekształcać krzywą ciśnienia. Przetwornik ciśnienia

w wypadku pomiarów hemodynamiki układu krążenia

w wypadku pomiarów hemodynamiki układu krążenia

umieszcza się na wysokości

umieszcza się na wysokości

linii pachowej

linii pachowej

środkowej

środkowej

.

.

Kaniulacja tętnic

Kaniulacja tętnic

Kaniulacja tętnic jest stosowana dość często w OIT.

Kaniulacja tętnic jest stosowana dość często w OIT.

- umożliwia pomiar ciśnienia krwi metodą krwawą

- umożliwia pomiar ciśnienia krwi metodą krwawą

- ułatwia pobieranie krwi do badań gazometrycznych i

- ułatwia pobieranie krwi do badań gazometrycznych i

laboratoryjnych

laboratoryjnych



Najchętniej wybieraną tętnicą jest

Najchętniej wybieraną tętnicą jest

tętnica promieniowa

tętnica promieniowa

,

,

która leży powierzchownie, a tym samym jest łatwo

która leży powierzchownie, a tym samym jest łatwo

dostępna i łatwa do uciśnięcia.

dostępna i łatwa do uciśnięcia.



Ponadto w obrębie ręki utrzymuje się duży przepływ

Ponadto w obrębie ręki utrzymuje się duży przepływ

oboczny z połączeń przez tętnicę łokciową i łuk dłoniowy.

oboczny z połączeń przez tętnicę łokciową i łuk dłoniowy.



Utrzymanie okolicy wkłucia w czystości nie sprawia także

Utrzymanie okolicy wkłucia w czystości nie sprawia także

większych trudności dla personelu pielęgniarskiego.

większych trudności dla personelu pielęgniarskiego.



Główną niedogodnością tej metody jest w mała średnica

Główną niedogodnością tej metody jest w mała średnica

tętnicy.

tętnicy.

Wykonanie testu Allena:

Wykonanie testu Allena:



uciśnij tętnice promieniową i łokciową za pomocą

uciśnij tętnice promieniową i łokciową za pomocą

kciuka i palca wskazującego

kciuka i palca wskazującego



unieś ramię chorego powyżej głowy, aż do

unieś ramię chorego powyżej głowy, aż do

zblednięcia palców

zblednięcia palców



zwolnij ucisk na tętnicy łokciowej

zwolnij ucisk na tętnicy łokciowej



określ czas powrotu zabarwienia palców dłoni do

określ czas powrotu zabarwienia palców dłoni do

stanu normalnego

stanu normalnego

Prawidłowy czas powrotu krążenia wynosi około

Prawidłowy czas powrotu krążenia wynosi około

7 sekund

7 sekund

, niedostateczne krążenie oboczne

, niedostateczne krążenie oboczne

powyżej 14 sekund

powyżej 14 sekund

.

.

Technika zakładania kaniuli do tętnicy

Technika zakładania kaniuli do tętnicy

promieniowej:

promieniowej:



w czasie nakłucia przestrzegać zasad jałowości chirurgicznej

w czasie nakłucia przestrzegać zasad jałowości chirurgicznej



nadgarstek ułożyć w pozycji maksymalnego odgięcia i podłożyć

nadgarstek ułożyć w pozycji maksymalnego odgięcia i podłożyć

wałek lub utrzymać w tej pozycji wolną ręką operatora

wałek lub utrzymać w tej pozycji wolną ręką operatora



używać kaniul o średnicy 0,8-1,2 mm

używać kaniul o średnicy 0,8-1,2 mm



igłę trzymać w ręce jak ołówek

igłę trzymać w ręce jak ołówek



zdjąć kapturek z przeźroczystej części igły

zdjąć kapturek z przeźroczystej części igły



zbadać przebieg tętnicy

zbadać przebieg tętnicy



wprowadzić kaniulę wraz z igłą przezskórnie pod kątem 30

wprowadzić kaniulę wraz z igłą przezskórnie pod kątem 30

stopni do powierzchni skóry

stopni do powierzchni skóry



po ukazaniu się krwi w igle, przytrzymać ją i wprowadzić tylko

po ukazaniu się krwi w igle, przytrzymać ją i wprowadzić tylko

plastikową kaniulę

plastikową kaniulę



dokładnie umocować założoną kaniulę

dokładnie umocować założoną kaniulę



oznaczyć czerwonym napisem -

oznaczyć czerwonym napisem -

TĘTNICA

TĘTNICA



na koniec kaniuli założyć kranik trójdrożny (ułatwia pobieranie

na koniec kaniuli założyć kranik trójdrożny (ułatwia pobieranie

krwi i zapobiega zatorom powietrznym)

krwi i zapobiega zatorom powietrznym)



stale przepłukiwać kaniulę roztworem soli i heparyny

stale przepłukiwać kaniulę roztworem soli i heparyny

Badanie tętna

Badanie tętna

W zależności od kalibru naczynia, tętno na

W zależności od kalibru naczynia, tętno na

tętnicy

tętnicy

promieniowej

promieniowej

wyczuwa się przy ciśnieniu

wyczuwa się przy ciśnieniu

skurczowym powyżej ok.

skurczowym powyżej ok.

80 mmHg

80 mmHg

, na

, na

tętnicy

tętnicy

ramiennej

ramiennej

powyżej ok.

powyżej ok.

70 mmHg

70 mmHg

a na

a na

tętnicy

tętnicy

szyjnej

szyjnej

powyżej ok.

powyżej ok.

60 mmHg

60 mmHg

.

.

Sposób badania tętna na tętnicy szyjnej

Sposób badania tętna na tętnicy szyjnej

:

:



lewą ręką odchylić głowę chorego do tyłu

lewą ręką odchylić głowę chorego do tyłu



dwoma lub trzema palcami prawej ręki znaleźć

dwoma lub trzema palcami prawej ręki znaleźć

chrząstkę tarczowatą krtani

chrząstkę tarczowatą krtani



przesunąć palce do boku szyi, do rowka między

przesunąć palce do boku szyi, do rowka między

tchawicą i mięśniem po stronie bliższej

tchawicą i mięśniem po stronie bliższej



wyczuć dokładnie tętnice

wyczuć dokładnie tętnice



lekko ucisnąć badaną okolicę (nie zaciskać tętnicy)

lekko ucisnąć badaną okolicę (nie zaciskać tętnicy)



policzyć uderzenia tętna

policzyć uderzenia tętna

Saturacja i oksymetria

Saturacja i oksymetria



Utlenowanie tkanek zależy od

Utlenowanie tkanek zależy od

:

:

- wentylacji

- wentylacji

- funkcjonowania układu krążenia

- funkcjonowania układu krążenia

- perfuzji tkankowej

- perfuzji tkankowej

-

ilości hemoglobiny w surowicy krwi

ilości hemoglobiny w surowicy krwi



Do pomiaru oksymetrii służą

Do pomiaru oksymetrii służą

pulsoksymetry

pulsoksymetry

,

,

badające w sposób nieinwazyjny wysycenie tlenem

badające w sposób nieinwazyjny wysycenie tlenem

hemoglobiny w krwi tętniczej. Dodatkowym

hemoglobiny w krwi tętniczej. Dodatkowym

pomiarem jaki można uzyskać dzięki tym aparatom

pomiarem jaki można uzyskać dzięki tym aparatom

jest częstość tętna, a uzyskane informacje

jest częstość tętna, a uzyskane informacje

prezentowane są dźwiękowo i optycznie.

prezentowane są dźwiękowo i optycznie.

Do problemów przy odczycie z pulsoksymetru

Do problemów przy odczycie z pulsoksymetru

może dochodzić w przypadku kiedy

może dochodzić w przypadku kiedy

:

:



pacjent porusza się

pacjent porusza się



paznokcie pacjentek

paznokcie pacjentek

pokryte są lakierem

pokryte są lakierem



chory leży w pobliżu

chory leży w pobliżu

silnego źródła światła

silnego źródła światła

Ograniczenia pulsoksymetrii

Ograniczenia pulsoksymetrii

:

:



brak dostatecznej pulsacji przy ciśnieniach

brak dostatecznej pulsacji przy ciśnieniach

poniżej 50-60 mmHg

poniżej 50-60 mmHg



brak dostatecznej pulsacji w przypadku

brak dostatecznej pulsacji w przypadku

hipotermii

hipotermii



brak dostatecznej pulsacji w przypadku ucisku

brak dostatecznej pulsacji w przypadku ucisku

na tętnicę

na tętnicę



błędne pomiary przy niewystarczającej ilości

błędne pomiary przy niewystarczającej ilości

hemoglobiny

hemoglobiny



błędne pomiary przy obecności

błędne pomiary przy obecności

methemoglobiny

methemoglobiny



Zawyżenie odczytu z pulsoksymetru może

Zawyżenie odczytu z pulsoksymetru może

zdarzyć się np. w

zdarzyć się np. w

zatruciach tlenkiem

zatruciach tlenkiem

węgla

węgla

. Należy wówczas od otrzymanego

. Należy wówczas od otrzymanego

wyniku odjąć procent hemoglobiny związanej

wyniku odjąć procent hemoglobiny związanej

z tlenkiem węgla.

z tlenkiem węgla.



Alarm

Alarm

dla SpO2 w pulsoksymetrze powinien

dla SpO2 w pulsoksymetrze powinien

być nastawiony na poziomie

być nastawiony na poziomie

94%

94%

, co pozwoli

, co pozwoli

skutecznie ostrzegać przed niedotlenieniem i

skutecznie ostrzegać przed niedotlenieniem i

szybko interweniować w stanach zagrożenia.

szybko interweniować w stanach zagrożenia.

Kapnometria

Kapnometria



Do pomiaru stężenia dwutlenku węgla

Do pomiaru stężenia dwutlenku węgla

w gazach oddechowych służy

w gazach oddechowych służy

kapnograf

kapnograf

. Działa on na zasadzie

. Działa on na zasadzie

pochłaniania promieni podczerwonych

pochłaniania promieni podczerwonych

przez dwutlenek węgla. Wynik uzyskuje

przez dwutlenek węgla. Wynik uzyskuje

się w procentach objętościowych. Do

się w procentach objętościowych. Do

specjalnego czujnika doprowadza się w

specjalnego czujnika doprowadza się w

sposób ciągły część powietrza

sposób ciągły część powietrza

wydychanego przez chorego.

wydychanego przez chorego.