Kultura i jej rola w życiu 

społecznym

 

 

Atrybuty i cechy kultury

•

Kultura jest związana z człowiekiem;

•

Kultura jest zjawiskiem ponadjednoskowym (społecznym);

•

Kultura jest regularna (powtarzalna);

•

Kultura jest zbiorem zjawisk wyuczonych;

•

CECHY KULTURY

CECHY KULTURY

•

ma wymiar czasowy;

•

ma wymiar przestrzenny;

•

jest systemem (w sensie atrybutywnym i dystrybutywnym);

•

jest aparatem adaptacyjnym człowieka;

 

 

Wartościujące (oceniające) i nie 

Wartościujące (oceniające) i nie 

wartościujące (neutralne) rozumienie 

wartościujące (neutralne) rozumienie 

kultury

kultury

•

Neutralne (nie oceniające 

rozumienie) kultury

•

opisowy punkt widzenia różnych 
kultur jako zespołu wzajemnie 
powiązanych i uwarunkowanych 
zjawisk

;

•

kultura jako element ogłady w 
relacjach z innymi, kategoria 
bliższa sfery estetyki niż etyki;

•

ujęcie atrybutywne (cecha 
wspólnoty ludzkiej - wymiar 
jednostkowy);

•

ujęcie dystrybutywne (ujęcie 
pojedyncze i w liczbie mnogiej, 
typologiczne i konkretne 
(czasoprzestrzenne) ujęcie 
kultury

•

Wartościujące (oceniające) 

rozumienie kultury

•

klasyfikacja kultur - wyższe - 
niższe;

•

pochwała (człowieka 
kulturalnego) i nagana (człowieka 
niekulturalnego);

•

obciążenie emocjonalne;

 

 

Płaszczyzny zjawisk kulturowych

Płaszczyzny zjawisk kulturowych

•

Materialna;

•

Behawioralna;

•

Psychologiczna;

•

Aksjonormatywna.

Jednostki elementarne w badaniu kultury

* cechy kulturowe (uniwersalia - odnoszące się do 

wszystkich dorosłych osób danej zbiorowości, oraz 
specjalności - odnoszące się tylko do części z nich);

* temat kulturowy (M. E. Oppler) - postulat (stanowisko) 

otwarcie głoszone lub milcząco przyjmowane, które 
kieruje zachowaniem, pobudza do działania;

* wzór kulturowy (ujecie normatywne i behawioralne);
* instytucja kulturowa (sieć stosunków organizujących 

daną zbiorowość, decydujących o ich specyfice)