background image

Temat 16:

Wymogi Unii Europejskiej 

w zakresie ochrony 

środowiska. 

 Wrocław 2009

background image

Plan prezentacji

• Podstawowe pojęcia- środowisko, ochrona 

środowiska,

• Cele ekologii w UE,
• Programy Działań na Rzecz Ochrony 

Środowiska,

• Prawo horyzontalne Unii,
• Standardy z zakresie ochrony środowiska,
• Jedenaście ekologicznych zasad UE,
• Podsumowanie,
• Bibliografia.

background image

Podstawowe pojęcia

• ŚRODOWISKO – ogół elementów 

przyrodniczych, w tym także 
przekształconych w wyniku działalności 
człowieka, a w szczególności powierzchnie 
ziemi, kopaliny, wody, powietrze, zwierzęta 
i rośliny, krajobraz, klimat oraz pozostałe 
elementy różnorodności biologicznej, a 
także wzajemne oddziaływania pomiędzy 
tymi elementami.

background image

Podstawowe pojęcia

• OCHRONA ŚRODOWISKA – podjęcie lub 

zaniechanie działań, umożliwiające 
zachowanie lub przywracanie równowagi 
przyrodniczej; ochrona ta w szczególności 
polega na :

a. Racjonalnym kształtowaniu środowiska 

zgodnie z zasada zrównoważonego rozwoju

b. Przeciwdziałanie zanieczyszczeniom
c. Przywracaniu elementów przyrodniczych 

do stanu właściwego

background image

Obszar prawa UE
dotyczących ochrony środowiska

• Obejmuje on ok. 70 dyrektyw, 

uzupełnianych i zmienianych kilkakrotnie 
zwanymi „siostrami” oraz 21 rozporządzeń. 
Połowa dyrektyw i rozporządzeń dotyczy 
produktów i wyrobów. Działania Wspólnoty 
opierają się na:

- działaniach zapobiegawczych
- likwidacji powstałych szkód w środowisku, 

zwłaszcza u źródła

- zasadzie „płaci zanieczyszczający”

background image

Cele polityki ekologicznej 
Unii Europejskiej

• Stworzenie i przestrzeganie wspólnych 

norm ekologicznych;

• Zachowanie, ochrona i poprawa jakości 

środowiska naturalnego;

• Mądre wykorzystywanie zasobów 

naturalnych;

• Działanie na rzecz rozwijania technologii 

przyjaznych środowisku;

background image

Cele polityki ekologicznej 
Unii Europejskiej

• Ochrona zdrowia i życia ludzkiego;
• Prowadzenie wspólnej polityki 

międzynarodowej w zakresie ochrony 
środowiska

• Realizacja wspólnych programów 

środowiskowych

• Wprowadzenie europejskich standardów 

wyrobu

background image

Programy Działań na
Rzecz Ochrony Środowiska

• I Program Działań 1973 – 1796

Celem było identyfikacja istotnych 
problemów ekologicznych w Europie, 
określono relacje środowisko – rozwój 
gospodarczy

• Kolejne programy zawierały rozszerzenie 

podejścia do problemów środowiska m.in. o 
kwestie zarządzania ochroną środowiska. 

background image

Programy Działań na
Rzecz Ochrony Środowiska

• V Program - lata 1993 – 2000

Nakreślał on strategię zrównoważonego 
rozwoju społeczno-gospodarczego bez 
jakiejkolwiek szkody dla zasobów 
naturalnych i środowiska. Priorytetem było 
zapewnienie równowagi w korzystaniu i 
zarządzaniu zasobami naturalnymi tj. 
powietrzem, wodą. 

background image

Programy Działań na
Rzecz Ochrony Środowiska

• Obecnie obowiązuje VI Program 2001-2010 

Środowisko 2010: nasza przyszłość, nasz 
wybór

• Zakłada m.in.:
- ograniczenie zmian klimatycznych
- ochronę przyrody i różnorodności 

biologicznej

- „Zdrowie i środowisko”
- racjonalne wykorzystanie zasobów 

naturalnych

background image

Wymagania Unii Europejskich

• Wymagania Unii Europejskiej ujęte są 

w tzw. „standardach” w zakresie 
ochrony środowiska (odnoszą się do 
szczegółów) oraz w przepisach o 
charakterze ogólnym czyli prawie 
horyzontalnym (niedotyczącym 
konkretnych emisji, działów, 
produktów).

background image

Prawo horyzontalne UE – 
ochrona przyrody

background image

Prawo horyzontalne UE – 
dostęp do informacji

background image

Standardy ochrony środowiska – 

ochrona powietrza

background image

Standardy ochrony środowiska –
ochrona wód

background image

Standardy ochrony środowiska –
gospodarka odpadami

background image

Standardy ochrony środowiska –
ochrona przed hałasem

background image

Standardy ochrony środowiska –
ograniczenie zanieczyszczeń

background image

Standardy ochrony środowiska –
substancje chemiczne

background image

Standardy ochrony środowiska –
GMO

background image

Jedenaście ekologicznych zasad 
UE

1.Lepiej zapobiegać niż leczyć.
2.Należy uwzględniać skutki oddziaływania na 

środowisko w możliwie najwcześniejszym 

studium podejmowania decyzji.

3.Trzeba unikać eksploatowania przyrody 

powodującego znaczne naruszenie równowagi 

ekologicznej.

4.Należy podnieść poziom wiedzy naukowej, by 

umożliwić podejmowanie właściwych działań.

5.Koszty zapobiegania i usuwania szkód 

ekologicznych powinien ponosić sprawca 

zanieczyszczenia.

background image

Jedenaście ekologicznych zasad 
UE

6.Działania w jednym państwie członkowskim nie 

powinny powodować pogorszenia stanu 

środowiska w innym.

7.Polityka ekologiczna państw członkowskich w 

zakresie ochrony środowiska musi uwzględniać  

interesy państw rozwijających się.

8.Państwa Unii Europejskiej powinny wspierać 

ochronę środowiska w skali międzynarodowej i 

globalnej. 

9. Ochrona środowiska jest obowiązkiem 

każdego, zatem konieczna jest edukacja w tym 

zakresie.

background image

Jedenaście ekologicznych zasad 
UE

10.Środki ochrony środowiska powinny być 

stosowane odpowiednio do rodzaju 

zanieczyszczenia, potrzebnego działania 

oraz obszaru geograficznego, który mają 

chronić. Zasada ta zanana jest jako zasada 

subsydiarności.

11.Krajowe programy dotyczące środowiska 

powinny być koordynowane na podstawie 

wspólnych długoterminowych programów, 

a krajowa polityka ekologiczna – 

harmonizowana w ramach Wspólnot 

Europejskich.

background image

Bibliografia

• Ewa Małuszyńska, Bohdan Grucham, Kompendium 

wiedzy o Unii Europejskiej, PWN, Warszawa 2007

• Ryszard Paczuski, Ochrona środowiska. Zarys 

wykładu. Z uwzględnieniem obowiązującego 
porządku prawnego od dnia uzyskania przez 
Polskę członkowstwa w Unii Europejskiej,
 Branta, 
Bydgoszcz 2008

• Tadeusz P. Tkaczyk, Problem dostosowania 

polskich przedsiębiorstw do standardów 
europejskich, 
SGH w Warszawie, Warszawa 2005


Document Outline