„

„

Socjologia 

Socjologia 

wychowania- 

wychowania- 

Anoreksja jako 

Anoreksja jako 

przykład ekskluzji 

przykład ekskluzji 

społecznej”

społecznej”

Mechanizmy wykluczania i 

Mechanizmy wykluczania i 

samowykluczania w anoreksji

samowykluczania w anoreksji

Dwa wymiary procesu wykluczenia:

Dwa wymiary procesu wykluczenia:

1.

1.

Naznaczenie przez członków społeczeństwa 

Naznaczenie przez członków społeczeństwa 

skutkujące wykluczeniem przez nie chorych

skutkujące wykluczeniem przez nie chorych

2.

2.

Samowykluczenie (obejmujące działania 

Samowykluczenie (obejmujące działania 

intencjonalne, jak i nieuświadomione), które 

intencjonalne, jak i nieuświadomione), które 

można zaliczyć do objawów lub 

można zaliczyć do objawów lub 

bezpośrednich konsekwencji choroby. Może 

bezpośrednich konsekwencji choroby. Może 

być także reakcją na wykluczenie przez 

być także reakcją na wykluczenie przez 

otoczenie (samonaznaczenie). 

otoczenie (samonaznaczenie). 

Charakterystyczne cech 

Charakterystyczne cech 

osobowości dla jadłowstrętu 

osobowości dla jadłowstrętu 

psychicznego:

psychicznego:

►

Poczucie niskiej wartości

Poczucie niskiej wartości

►

Nasilona potrzeba sukcesu (którego 

Nasilona potrzeba sukcesu (którego 

jednocześnie się obawiają)

jednocześnie się obawiają)

►

Trudności w akceptowaniu siebie i swojego 

Trudności w akceptowaniu siebie i swojego 

wyglądu

wyglądu

►

Poczucie odpowiedzialności

Poczucie odpowiedzialności

►

Zależność emocjonalna od rodziców

Zależność emocjonalna od rodziców

►

Skłonność do podporządkowania

Skłonność do podporządkowania

►

Nadmiar ambicji i perfekcjonizm

Nadmiar ambicji i perfekcjonizm

„

„

Rodzina anorektyczna”

Rodzina anorektyczna”

Cechuje ją:

Cechuje ją:

►

Niski poziom autonomii przejawiający się w 

Niski poziom autonomii przejawiający się w 

rozmytych granicach wewnętrznych (miedzy 

rozmytych granicach wewnętrznych (miedzy 

członkami rodziny) oraz sztywne granice 

członkami rodziny) oraz sztywne granice 

zewnętrzne, oddzielające rodzinę od otoczenia

zewnętrzne, oddzielające rodzinę od otoczenia

►

Dystans między matką a córką jest często 

Dystans między matką a córką jest często 

zredukowany, a granica miedzy nimi rozmyta, 

zredukowany, a granica miedzy nimi rozmyta, 

z kolei dystans narzucany przez chorą w 

z kolei dystans narzucany przez chorą w 

kontaktach z otoczeniem (głównie z 

kontaktach z otoczeniem (głównie z 

przedstawicielami płci przeciwnej) oraz z 

przedstawicielami płci przeciwnej) oraz z 

ojcem jest zwiększony, a granica sztywna

ojcem jest zwiększony, a granica sztywna

Jakie są kobiety chore na 

Jakie są kobiety chore na 

anoreksje?

anoreksje?

►

Są trudnymi, sprawiającymi problemy 

Są trudnymi, sprawiającymi problemy 

pacjentkami

pacjentkami

►

Towarzyszy im nasilony lek, labilność 

Towarzyszy im nasilony lek, labilność 

(chwiejność) emocjonalna, wycofanie z 

(chwiejność) emocjonalna, wycofanie z 

kontaktów społecznych, zawężenie 

kontaktów społecznych, zawężenie 

zainteresowań oraz obawy prze 

zainteresowań oraz obawy prze 

przyszłością i unikanie jej planowania

przyszłością i unikanie jej planowania

Jakie są kobiety chore na 

Jakie są kobiety chore na 

anoreksje? 

anoreksje? 

►

Znacznie bardziej akceptują u siebie „męski” 

Znacznie bardziej akceptują u siebie „męski” 

sposób funkcjonowania- pozbawiony 

sposób funkcjonowania- pozbawiony 

emocjonalności, która im „przeszkadza” u siebie 

emocjonalności, która im „przeszkadza” u siebie 

i innych.

i innych.

►

Relacje z mężczyznami mają charakter bardziej 

Relacje z mężczyznami mają charakter bardziej 

hierarchiczny niż partnerski. Ten wzorzec relacji 

hierarchiczny niż partnerski. Ten wzorzec relacji 

odpowiada charakterowi ich związku z ojcem. 

odpowiada charakterowi ich związku z ojcem. 

Kontakt z nim jest zazwyczaj formalny, chłodny i 

Kontakt z nim jest zazwyczaj formalny, chłodny i 

ma istotne znaczenie w powstawaniu 

ma istotne znaczenie w powstawaniu 

zaburzonego sposobu funkcjonowania 

zaburzonego sposobu funkcjonowania 

psychospołecznego.

psychospołecznego.

Jakie są kobiety chore na 

Jakie są kobiety chore na 

anoreksje?

anoreksje?

►

Często krytykują innych i stawiają ludziom wysokie 

Często krytykują innych i stawiają ludziom wysokie 

wymagania

wymagania

►

Nieustannie porównują się z innymi

Nieustannie porównują się z innymi

►

Odczuwają potrzebę nieustannego kontrolowania 

Odczuwają potrzebę nieustannego kontrolowania 

otoczenia, nawet bliskich znajomych

otoczenia, nawet bliskich znajomych

►

Często wybierają samotność lub krótkotrwałe 

Często wybierają samotność lub krótkotrwałe 

związki

związki

►

Są bardzo ambitne i konsekwentnie zdobywają 

Są bardzo ambitne i konsekwentnie zdobywają 

kolejne stopnie naukowe, ale nieśmiałość i 

kolejne stopnie naukowe, ale nieśmiałość i 

poczucie niezasłużonej nagrody często 

poczucie niezasłużonej nagrody często 

uniemożliwiają im korzystanie z posiadanej wiedzy 

uniemożliwiają im korzystanie z posiadanej wiedzy 

czy umiejętności

czy umiejętności

„

„

Spirala anoreksji”

Spirala anoreksji”

Proces, w trakcie którego objawy kliniczne 

Proces, w trakcie którego objawy kliniczne 

(same w sobie powodujące izolację od 

(same w sobie powodujące izolację od 

społeczeństwa i wykluczenie) nasilają się 

społeczeństwa i wykluczenie) nasilają się 

wraz z większym odczuwaniem przez 

wraz z większym odczuwaniem przez 

chore pierwotnych przyczyn choroby (a 

chore pierwotnych przyczyn choroby (a 

więc także izolacji), co dopinguje je do 

więc także izolacji), co dopinguje je do 

wzmożonej kontroli spożywanych 

wzmożonej kontroli spożywanych 

pokarmów. Jest to równoznaczne z 

pokarmów. Jest to równoznaczne z 

pogłębieniem procesu samowykluczenia.

pogłębieniem procesu samowykluczenia.

Dziękuje za uwagę

Dziękuje za uwagę