SPOSTRZEGANIE
Recepcja sensoryczna a
percepcja
Główne kontrowersje w
teoriach spostrzegania:
1. Atomizm vs holizm
•
Dynamika spostrzegania
2. Konstruktywizm vs
percepcja bezpośrednia
SPOSTRZEGANIE
Recepcja sensoryczna a
percepcja
Główne kontrowersje w
teoriach spostrzegania:
1. Atomizm vs holizm
•
Dynamika spostrzegania
2. Konstruktywizm vs
percepcja bezpośrednia
SPOSTRZEGANIE
Recepcja sensoryczna a
percepcja
Główne kontrowersje w
teoriach spostrzegania:
1. Atomizm vs holizm
•
Dynamika spostrzegania
2. Konstruktywizm vs
percepcja bezpośrednia
Bufor sensoryczny
Rejestracja bodźców w receptorach
Aktywna interpretacja danych
zmysłowych (percepcja)
„Pamięć”
sensoryczna
(ikoniczna,
echoiczna)
Pojemność? Trwałość?
Sperling 1960:
Procedura całościowego i częściowego
odtwarzania
Krótki czas prezentacji (50ms)
Ile informacji można zatrzymać?
.
F G R C
H K S L
P B M Q
F G R C
H K S L
P B M Q
Procedura całościowego odtwarzania
•
4-5 elementów
•
Tyle można odtworzyć, ale czy
„rejestrujemy” więcej?
Procedura częściowego odtwarzania
•
Prezentacja rzędów elementów – 50ms
•
Po chwili (0-1000ms) – wskazanie
(wzrokowe lub słuchowe) rzędu, z którego
należy podać elementy
.
D K P O
G N X L
R B Z Q
D K P O
G N X L
R B Z Q
W procedurze przywołania
częściowego: 9-12 elementów!
Trwałość informacji w buforze (jak
długo jest przechowywana?)
•
Im później pojawiała się wskazówka, tym
gorsze przywołanie
•
Nagły spadek ok. 300 ms.
Co to jest maskowanie wsteczne?
SPOSTRZEGANIE
Recepcja sensoryczna a
percepcja
Główne kontrowersje w
teoriach spostrzegania:
1. Atomizm vs holizm
•
Dynamika spostrzegania
2. Konstruktywizm vs
percepcja bezpośrednia
Atomizm (asocjacjonizm)
vs Holizm
Atomizm – pierwsze badania nad
percepcją (Wundt, Titchener). Cel:
wyróżnienie składników percepcji, myśli,
emocji.
•
Ponad 40000 elementarnych wrażeń percepcyjnych
•
30000 wzrokowych
Gestalt: Początek – 1910, badania
Wertheimera nad spostrzeganiem ruchu
pozornego – zjawisko phi
Rotating Snakes Illusion by A. Kitaoka, 2003
Jak to wyjaśnić odwołując się do
elementarnych wrażeń wzrokowych?
Całość to coś więcej niż suma części
Spostrzeganiem rządzą prawa
wyodrębniania całości
TrUdNoJeStPrZeCzYtAćToZdAnIe
trudno jest połączyć niepodobne litery w jedną
całość (wbrew zasadzie podobieństwa)
nie widzimy poszczególnych elementów
zdania (zasada bliskości)
Wyodrębnianie figury z tła =
osiągnięcie spójnej percepcji =
stabilny stan systemu (stan
równowagi)
T
K
Efekt histerezy
Dynamika spostrzegania
Wyodrębnione spostrzeżenie
charakteryzuje się stabilnością
System poznawczy „trzyma się” raz
osiągniętej interpretacji...
Dynamika spostrzegania
Wyodrębnione spostrzeżenie
charakteryzuje się stabilnością
System poznawczy „trzyma się” raz
osiągniętej interpretacji...
... ale nie za długo
Literatura: Nęcka i in. Rozdział 7,
oraz s. 340-343.
