GWSH: kierunek: Fizjoterapia 

                 przedmiot: Fizjologia człowieka
         Ćwiczenie 6: Organizacja czynności czuciowych organizmu  c.d. 
                                

                             Drogi impulsów  czuciowych

 

róg tylny rdzenia kręgowego

Droga swoista

Droga nieswoista

wzgórze

płat ciemieniowy 

kory

układ siatkowaty pnia mózgu

śródmózgowie

wzgórze

wszystkie pola kory

z 
n.trójdzielneg
o

Korowa reprezentacja czucia powierzchownego

Okolice wrażliwe na 
dotyk zajmują dużą 
powierzchnię w polu 
czuciowym kory mózgu. 

Przeciwnie, okolice skóry 
mało wrażliwe, są 
reprezentowane przez 
stosunkowo mniejszą 
powierzchnię w korze 
mózgu.

Generowanie salw impulsów 
bólowych.
 

Aktywne tkankowe 

kalikreiny

Nieaktywne 

tkankowe kalikreiny

Kininogeny 

tkankowe

Kininy 
np.

bradykini
na

Spolaryzowane nagie 

zakończenia 

nerwowe

Zdepolaryzowane, nagie 

zakończenia nerwowe

Bodziec 

nocyceptywny

Salwy impulsów bólowych

Impulsy bólowe z interoreceptorów są przewodzone do 
CUN przez:

 
włókna typu A:
• cienkie, mielinowe,
     szybkie (6-30 m/s)
• ulokowane głównie w 

powłokach ciała ale także w  
mięśniach i stawach

• przewodzą ból ostry, 

umiejscowiony np. ukłucie igłą 

    

włókna typu C:
• bezmielinowe, wolne 
     (0,5-2 m/s)
• przewodzą ból tępy, mniej 

precyzyjny, ból trzewny

     np. ból przy stanach 

zapalnych

• reagują także na temperaturę 

i ucisk

Hamowanie przewodzenia bólu zachodzi w obrębie neuronów 
posiadających receptory opioidowe tj. dla: enkefalin, endorfin, neoendorfin i 
dynorfin.
Receptory takie są obecne w: zakończeniach włókien C (rogi tylne rdzenia 
kręgowego), we wzgórzu, podwzgórzu i śródmózgowiu.

 

 

GWSH, Kierunek: Fizjoterapia 

                            Przedmiot: Fizjologia człowieka

          

Ćwiczenie 7: Fizjologia układu nerwowego 
                       Organizacja czynności ruchowych

Układ piramidowy –  kontroluje ruchy dowolne i postawę ciała. 

Impulsy pochodzą z dużych, piramidowych komórek Betza, leżących w 4 i częściowo 
w 6 polu kory ruchowej (wg Brodmanna)

: 

•

Pierwotna kora ruchowa (MI, obszar 4 Brodmana) 

•

Kora przedruchowa (MII, obszar 6 Brodmana) 

•

Dodatkowa kora ruchowa (SMA, obszar 6 Brodmana)

Układ piramidowy posiada dwie drogi unerwiające ruchowo mięśnieL
1. droga korowo jądrowa, która unerwia mięśnie twarzoczaszki, szyi a także część mięśnia czworobocznego 

grzbietu.

2. droga korowo-rdzeniowa, która unerwia resztę mięśni organizmu.

Obraz kliniczny w zależności od miejsca 

uszkodzenia 

drogi piramidowej

• uszkodzenie kory mózgu – niedowład lub porażenie 

ograniczone do niewielkiej struktury np. dłoni, stopy lub jednej 
kończyny (tzw. monoplegia) po przeciwległej stronie od miejsca 
uszkodzenia, 

• uszkodzenie pnia mózgu – porażenie połowicze po stronie 

przeciwnej od miejsca uszkodzenia, zwykle z towarzyszącym 
porażeniem nerwów czaszkowych po stronie ogniska 
chorobowego, co daje objaw tzw. porażenia połowiczego 
naprzemiennego,

• uszkodzenia w obrębie rdzenia kręgowego - porażenie 

jest obustronne, powodując objawy tetraplegii lub paraplegii. 
Obserwuje się wzmożenie napięcia mięśni typu spastycznego 
oraz zaburzenie czucia.

Układ pozapiramidowy (podkorowy, prążkowie

). W

raz z 

układem piramidowym bierze udział w organizacji czynności 
ruchowej.

Współdziała w wykonywaniu ruchów dowolnych i regulowaniu 

napięcia mięśni poprzecznie prążkowanych. 

Automatyzuje ruchy - odciąża korę mózgową od skupiania się 

nad

     czynnościami. 

     W układzie pozapiramidowym wyróżnia się następujące 

składowe anatomiczne:

• prążkowie (jądro ogoniaste + skorupa)

• gałkę bladą

• jądro niskowzgórzowe

• jądra wzgórza: brzuszne przednie, brzuszne boczne i środkowo-

pośrodkowe

• istotę czarną

• jądro konarowo-mostowe

Najważniejsze rodzaje klinicznych zespołów 

pozapiramidowych

Mioklonia - mimowolne, nieregularne, szybkie, krótkotrwałe 
drgnięcia pojedynczych mięśni lub grup mięśniowych.

Atetoza - ruchy mimowolne, arytmiczne o zmiennym 
umiejscowieniu, powolne, ekstremalne wygięcie w stawach.

Balizm i hemibalizm - mimowolne, nierytmiczne, błyskawiczne, 
obszerne ruchy kończyn równocześnie.

Móżdżek –nadbudówka układu ruchowego

• decyduje o płynności i precyzji ruchów dowolnych
• zapewnia koordynację ruchową
• równowagę
• Koryguje tonus (napięcie) mięśni
• uczy się zachowań motorycznych (np. jazda na rowerze)

  Móżdżek otrzymuje informacje z:

• proprioreceptorów  mięśni, stawów i wiązadeł 
• narządu wzroku, słuchu, równowagi, 
• ze skóry, rąk, stóp, 
• z okolicy ruchowej kory mózgu
• z ośrodków ruchowych rdzenia kręgowego

 

Informacje docierające do móżdżku dotyczą:

• stanu napięcia mięśni w narządach ruchu
• ruchu aktualnie wykonywanego
• zakłóceń równowagi ciała.

Zespół móżdżkowy

 (zespół cerebelarny) – neurologiczny 

zespół chorobowy występujący w wyniku uszkodzeniu 

móżdżku, objawia się:

• ataksja (niezborność móżdżkowa): bezład w działaniu kończyn - 

niezgrabne, sztywne ruchy, 

• astazja - zaburzenie postawy, (utrzymanie postawy jest zależne 

od funkcji robaka móżdżku)

• mowa skandowana, oczopląs 
• drżenie zamiarowe kończyn górnych pojawiające się w czasie 

zbliżania kończyny do celu, z tendencją do nasilania w czasie 
wykonywanego ruchu. 

• atonia - obniżone napięcie mięśniowe. 
• astenia lub skrajna postać- miastenia: brak hamującego działania 

móżdżku powoduje szybką znużalność mięśni.