ODPOWIEDZIALNOŚĆ

ZAWODOWA PSYCHOLOGA

Wykład 15

OCZEKIWANIA WOBEC

PSYCHOLOGÓW

Źródła społecznych oczekiwań :
1.

Akty prawne ( ustawy i rozporządzenia)
wprowadzające badania psychologiczne

2.

Zlecenia konkretnych zadań

OCZEKIWANIA

I.

Zwiększenie bezpieczeństwa osób i
grup – diagnoza psychologiczna

II.

Pomoc psychologiczna w sytuacjach
trudnych – osobistych i społecznych

ZWIĘKSZENIE

BEZPIECZEŃSTWA

BEZPIECZNE WYKONYWANIE ZAWODÓW

WYMAGAJĄCYCH SPECJALNYCH

PREDYSPOZYCJI PSYCHICZNYCH

( kierowcy zwodowi, praca na wysokości,

policjanci, górnicy, kolejarze, itp..)

UPRAWNIENIA DO POSŁUGIWANIA SIĘ

NIEBEZPIECZNYMI PRZEDMIOTAMI

(wartownicy, ochrona ,broń do użytku

prywatnego, detektywi , pracownicy BOR-

u czy ABW

)

ZWIĘKSZENIE

BEZPIECZEŃSTWA

OPINIOWANIE DLA WYMIARU

SPRAWIEDLIWOŚCI- podejrzanych i
oskarżonych ( ochrona przed
niebezpiecznymi osobami, dobór
właściwych oddziaływań
ułatwiających im powrót do życia w
społeczeństwie)

POMOC W SYTUACJACH

TRUDNYCH

Poprawa funkcjonowania człowieka w

określonym obszarze

Psychoterapia oraz rehabilitacja

psychologiczna w placówkach
leczniczych

Oddziaływania wobec dzieci i młodzieży

z trudnościami szkolnymi, zaburzeniami
rozwojowymi itp..

Psychoedukacja nauczycieli

POMOC W SYTUACJACH

TRUDNYCH

Optymalizacja funkcjonowania

organizacji, relacji społecznych w
grupie czy zakładzie pracy

Pomoc ofiarom sytuacji

traumatycznych – wypadków
,katastrof przemysłowych,
komunikacyjnych , ataków
terrorystycznych , kataklizmów,
napadów, rozbojów, gwałtów itp..

PSYCHOLOG

osoba, która ukończyła studia , uzyskała

dyplom magisterski z psychologii i

wykonuje czynności psychologa

Działalność zawodowa psychologa obejmuje

czynności, które mogą być oceniane z

punktu widzenia prawa. Dobrami

chronionymi przez prawo są życie i zdrowie,

wolność, obyczajność, cześć i nietykalność

cielesna, rodzina, młodzież, dokumenty itp

Rodzaje odpowiedzialności

ODPOWIEDZIALNOŚĆ KARNA

ODPOWIEDZIALNOŚĆ CYWILNA

ODPOWIEDZIALNOŚĆ DYSCYPLINARNA

Odpowiedzialność karna

„przestępstwem jest każdy czyn

bezprawny w wyższym stopniu

niebezpieczny, zawiniony, skierowany

przeciwko dobru pozostającemu pod

ochroną prawa i zagrożony karą”

Aby sprawcę ukarać trzeba wykazać, że

czyn ten jest zawiniony.

Czynem w rozumieniu prawa jest

zarówno działanie jak i zaniechanie

Przestępstwa związane z

działalnością zawodową

psychologa

KODEKS KARNY
1.art.160 § 1 „ kto naraża człowieka na

bezpośrednie niebezpieczeństwo

utraty życia albo ciężkiego uszczerbku

na zdrowiu, podlega karze do lat 3”

- błąd w sztuce – wadliwa czy błędna

diagnoza

odpowiedzialność karna

2. art.. 266 § 1 „kto wbrew przepisom

ustawy lub przyjętemu na siebie
zobowiązaniu, ujawnia lub wykorzystuje
informacje z którą zapozna się w związku z
pełnioną funkcją , wykonywana pracą,
działalnością publiczną, społeczną,
gospodarczą lub naukową

podlega grzywnie ,karze ograniczenia

wolności albo pozbawienia wolności do lat
2

Odpowiedzialność karna

3. art.. 271 § „funkcjonariusz publiczny

lub inna osoba uprawniona do
wystawienia dokumentu , która
poświadcza w nim nieprawdę co do
okoliczności mającej znaczenie
prawne,

Podlega karze pozbawienia wolności od

3 miesięcy do lat 5

Zakaz wykonywania zawodu

Kodeks karny
Art.. 41 § 1 Sąd może orzec zakaz

zajmowania określonego stanowiska albo
wykonywania zawodu, jeżeli sprawca
nadużył przy popełnianiu przestępstwa
stanowiska lub wykonywanego zawodu
albo okazał, że dalsze zajmowanie
stanowiska lub wykonywanie zawodu
zagraża istotnym dobrom chronionym
prawem

ODPOWIEDZIALNOŚĆ CYWILNA

1. USZCZERBEK NIEMAJĄTKOWY –

KRZYWDA LUB SZKODA
NIEMATERIALNA TO naruszenie dóbr
osobistych, niemajątkowych tzn. czci,
sumienia, wolności ( obraźliwa
diagnoza )

2. USZCZERBEK MAJĄTKOWY – np.

utrata zarobku, wydatki na leczenie
itp..

ODPOWIEDZIALNOŚĆ CYWILNA

ZWIĄZANA Z :
1. Zobowiązaniem ( art.. 471 § 1 k.c. ) czyli

z kontraktem

2. Czynem niedozwolonym ( art.. 415 )
Wadliwe postępowanie psychologa
obiektywne – niezgodne z prawem
Subiektywne – przewidywanie i wola

sprawcy

Odpowiedzialność cywilna

NAPRAWIENIE SZKODY:
1) Pokrycie straty, którą klient poniósł

2) Pokrycie korzyści , które klient

mógłby osiągnąć, gdyby mu nie
wyrządzono szkody

Odpowiedzialność cywilna

Łączne przesłanki żądania

odszkodowania:

 Istnienie szkody
 Szkoda musi być wyrządzona przez

psychologa – klientowi

 Między wykonaniem lub niewłaściwym

wykonaniem kontraktu (zobowiązania)

musi istnieć związek przyczynowy

 Okoliczności, za które psycholog ponosi

odpowiedzialność – np.. dobór metody

ODPOWIEDZIALNOŚĆ

DYSCYPLINARNA

ustawa o zawodzie psychologa i samorządzie
zawodowym psychologów ( Dz. U. z 2001 r nr
73 poz. 763)

Rozdział 4
Art.. 20
Członkowie samorządu psychologów podlegają

odpowiedzialności dyscyplinarnej za:

1. Zawinione naruszenie obowiązków

zawodowych

ODPOWIEDZIALNOŚĆ

DYSCYPLINARNA

2) Czyny sprzeczne z zasadami etyki

określonymi w Kodeksie Etyki
Zawodowej …..

3) Uporczywe uchylanie się od płacenia

składek członkowskich

Art.. 21
Karami dyscyplinarnymi są:
1)Upomnienie

ODPOWIEDZIALNOŚĆ

DYSCYPLINARNA

2) Nagana z ostrzeżeniem
3) Zawieszenie w prawie do wykonywania

zawodu na czas od 3 do 12 miesięcy

4) Skreślenie z listy psychologów z

pozbawieniem prawa wykonywania

zawodu.

Art.. 22
Postępowanie dyscyplinarne toczy się

przed Regionalną komisją Dyscyplinarną

Rzecznik odpowiedzialności

dyscyplinarnej

- Przygotowuje postępowanie zbierając

materiały od osób i instytucji

- Wnosi sprawę do komisji dyscyplinarnej
- Przyjmuje skargi i sam z urzędu

analizuje informacje o nieetycznym

postępowaniu psychologów

Postępowanie dyscyplinarne zawodowe

jest niezależne od postępowania

dyscyplinarnego w zakładzie pracy