Badanie noworodka
Badanie noworodka
Badanie noworodka
Badanie noworodka
Badanie ogólne
Badanie ogólne
Waga, długość, obwód głowy
Waga, długość, obwód głowy
Jeśli noworodek wydaje się być urodzony
Jeśli noworodek wydaje się być urodzony
przedwcześnie, zbyt duży lub o zbyt niskiej
przedwcześnie, zbyt duży lub o zbyt niskiej
wadze należy ocenić pacjenta przy pomocy
wadze należy ocenić pacjenta przy pomocy
skali
skali
Dubowitz/Ballard
Dubowitz/Ballard
celem określenia
celem określenia
wieku ciążowego
wieku ciążowego
Badanie składa się z 2 części
Badanie składa się z 2 części
:
:
-
-
ocena cech fizycznych (najlepiej tuż po
ocena cech fizycznych (najlepiej tuż po
porodzie)
porodzie)
-
-
układ nerwowo-mięśniowy
układ nerwowo-mięśniowy
,
,
(powinna być
(powinna być
wykonana w pierwszych 24 godzinach
wykonana w pierwszych 24 godzinach
życia)
życia)
06/20/21
Mały w stosunku do wieku płodowego
Mały w stosunku do wieku płodowego
(SGA)
(SGA)
Sy
Sy
metrycznie
metrycznie
( HC=Wt=Length,
( HC=Wt=Length,
wszystkie
wszystkie
<10%
<10%
percentyla
percentyla
) - 33%
) - 33%
wszystkich SGA
wszystkich SGA
1. G
1. G
enet
enet
ycznie uwarunkowana
ycznie uwarunkowana
:
:
- mama małego wzrostu
- mama małego wzrostu
- zaburzenia chromosomalne
- zaburzenia chromosomalne
(trisom
(trisom
ia
ia
13,18,21, Turner)
13,18,21, Turner)
- wrodzone anomalie
- wrodzone anomalie
2. Infekcje wewnątrzmaciczne
2. Infekcje wewnątrzmaciczne
:
:
- wirusy
- wirusy
(rubella,CMV, HIV,varicella)
(rubella,CMV, HIV,varicella)
-
-
Ba
Ba
kterie
kterie
(tu
(tu
b
b
erculosis)
erculosis)
-
-
Spirochet
Spirochet
a
a
(syphilis)
(syphilis)
-
-
P
P
ierwotniaki
ierwotniaki
(toxoplasmos
(toxoplasmos
a
a
, malaria)
, malaria)
3. Wrodzone wady metaboliczne
3. Wrodzone wady metaboliczne
:
:
-
-
h
h
i
i
po
po
f
f
os
os
f
f
atasia
atasia
-
-
leprechaunism
leprechaunism
- niektóre aminoacydurie
- niektóre aminoacydurie
4.
4.
Ś
Ś
rodowisko
rodowisko
:
:
- leki
- leki
(heroin
(heroin
a
a
, methadone,
, methadone,
alkohol
alkohol
,hydantoi
,hydantoi
na
na
)
)
-
-
X-ray
X-ray
(therapeutic)
(therapeutic)
- palenie
- palenie
1
SGA
SGA
cd.
cd.
As
As
ymetrycznie
ymetrycznie
(HC=length>wt,
(HC=length>wt,
waga
waga
<10
<10
percentyla
percentyla
(55%
(55%
przypadków
przypadków
SGA)
SGA)
1. Niewydolność łożyska
1. Niewydolność łożyska
-
-
początek zwykle po 24 tygodniu
początek zwykle po 24 tygodniu
ciąży
ciąży
-
-
przewlekłe nadciśnienie
przewlekłe nadciśnienie
-
-
stan przedrzucawkowy
stan przedrzucawkowy
-
-
choroby nerek
choroby nerek
-
-
sinicze wady serca
sinicze wady serca
-hemoglobin
-hemoglobin
opatie
opatie
-
-
zawał łożyska albo przewlekłe odklejanie się łożyska
zawał łożyska albo przewlekłe odklejanie się łożyska
,
,
błoniasty
błoniasty
przyczep naczyń pępowinowych
przyczep naczyń pępowinowych
,
,
ciąża mnoga
ciąża mnoga
-
-
wysokość nad poziomem morza
wysokość nad poziomem morza
2
SGA cd.
SGA cd.
Mieszana
Mieszana
(s
(s
ymetryczna i
ymetryczna i
/a
/a
lbo
lbo
asymetr
asymetr
yczna
yczna
)-
)-
12%
12%
przypadków
przypadków
SGA
SGA
1.
1.
Środowisko
Środowisko
:
:
- leki
- leki
(
(
włączjąc alkohol
włączjąc alkohol
)
)
- palenie
- palenie
2. Niewydolność łożyska
2. Niewydolność łożyska
:
:
- zawał łożyska
- zawał łożyska
- przewlekłe odklejanie się łożyska
- przewlekłe odklejanie się łożyska
- błoniasty przyczep pępowiny
- błoniasty przyczep pępowiny
- łożysko obwałowane (circumvallate)
- łożysko obwałowane (circumvallate)
- ciążą mnoga
- ciążą mnoga
multiple gestation
multiple gestation
3
Duży w stosunku do wieku
Duży w stosunku do wieku
płodowego
płodowego
(LGA)
(LGA)
-
-
Noworodek matki z cukrzycą
Noworodek matki z cukrzycą
-
-
Zespłół
Zespłół
Beckwith -Wiedemann
Beckwith -Wiedemann
-
-
Obrzęk uogólniony
Obrzęk uogólniony
-
-
„duża” matka
„duża” matka
4
S
S
kóra
kóra
Kolor
Kolor
:
:
Bladość
Bladość
–
–
niski poziom hemoglobiny
niski poziom hemoglobiny
Sinica – niska zawartośc tlenu we krwi
Sinica – niska zawartośc tlenu we krwi
Plet
Plet
hora - policytemia
hora - policytemia
Żółtaczka
Żółtaczka
–
–
podwyższony poziom bilirubiny
podwyższony poziom bilirubiny
Szary
Szary
–
–
zwiążany z
zwiążany z
methemoglobinemi
methemoglobinemi
ą
ą
5
Sk
Sk
óra
óra
c
c
d
d
.
.
Zmiany skórne
Zmiany skórne
:
:
Milia
Milia
-
-
białe grudki wielkości
białe grudki wielkości
łebka od szpilki zwykle na
łebka od szpilki zwykle na
nosie, policzkach, czole, znikają po kilku tyg.
nosie, policzkach, czole, znikają po kilku tyg.
Miliaria
Miliaria
–
–
pęcherzyki wielkości łebka od szpilki na skórze
pęcherzyki wielkości łebka od szpilki na skórze
głowy
głowy
,
,
w fałdach skórnych
w fałdach skórnych
,
,
znikają w ciągu tygodnia
znikają w ciągu tygodnia
week,
week,
to zatkane gruczoły potowe
to zatkane gruczoły potowe
Rumień toksyczny
Rumień toksyczny
–
–
najczęściej spotykana wysypka
najczęściej spotykana wysypka
u noworodków
u noworodków
,
,
biały/żółty pęcherzyk na rumieniowej
biały/żółty pęcherzyk na rumieniowej
podstawie
podstawie
Przejściowa melanoza grudkowa
Przejściowa melanoza grudkowa
–
–
małe grudko
małe grudko
– pęcherzyki
– pęcherzyki
,
,
zwykle obecne tuż po porodzie
zwykle obecne tuż po porodzie
,
,
pęcherzyki
pęcherzyki
pękają i pozostają
pękają i pozostają
przebarwienia
przebarwienia
6
06/20/21
Sk
Sk
óra cd.
óra cd.
Znamię brzeżne
Znamię brzeżne
–
–
jeśli występują w dużej
jeśli występują w dużej
ilości należy myśleć o
ilości należy myśleć o
tuberous sclerosis,
tuberous sclerosis,
scleroderma pigmentosum, neurofibromatosis
scleroderma pigmentosum, neurofibromatosis
Café au lait
Café au lait
–
–
należy podejrzewać
należy podejrzewać
neurofibromatosis
neurofibromatosis
7
06/20/21
Badanie neurologiczne
Badanie neurologiczne
St
St
an świadomośći
an świadomośći
letarg, nadmierna pobudliwość
letarg, nadmierna pobudliwość
Pos
Pos
tawa
tawa
U zdrowego, donoszonego noworodka
U zdrowego, donoszonego noworodka
normalna postawa to odwiedzione stawy
normalna postawa to odwiedzione stawy
biodrowe i zgięcie kończyn dolnych w stawach
biodrowe i zgięcie kończyn dolnych w stawach
biodrowych i kolanowyc
biodrowych i kolanowyc
h.
h.
Ramiona są ustawione w przywiedzeniu i
Ramiona są ustawione w przywiedzeniu i
zgiete w stawach łokciowych
zgiete w stawach łokciowych
.
.
Pięści są często
Pięści są często
zaciśnięte
zaciśnięte
a palce pokrywają
a palce pokrywają
kciuk.
kciuk.
Badanie neurologiczne cd.
Badanie neurologiczne cd.
Napięcie mięśni
Napięcie mięśni
Podtrzymujemy kl. piersiową noworodka
Podtrzymujemy kl. piersiową noworodka
jedną ręką
jedną ręką
.
.
Prostowniki szyi powinny utrzymać głowę
Prostowniki szyi powinny utrzymać głowę
przez 3 sec.
przez 3 sec.
Przy podciąganiu z pozycji leżącej do stojącej tzw.
Przy podciąganiu z pozycji leżącej do stojącej tzw.
head lag
head lag
(opadanie głowy)
(opadanie głowy)
nie powinien przekraczać
nie powinien przekraczać
10%.
10%.
Odruchy
Odruchy
Powinny być symetryczne
Powinny być symetryczne
Odruch z mięśnia dwugłowego
Odruch z mięśnia dwugłowego
- C5
- C5
i
i
C6
C6
Odruch kolanowy -
Odruch kolanowy -
L2-L4
L2-L4
Odruch ze ścięgna Achillesa
Odruch ze ścięgna Achillesa
- S1
- S1
i
i
S2
S2
Odruch z mięśni grzbietu – Th1 i L1
Odruch z mięśni grzbietu – Th1 i L1
Podrażnienie odbytu (anal wink)
Podrażnienie odbytu (anal wink)
- S4 and S5
- S4 and S5
Badanie neurologiczne cd
Badanie neurologiczne cd
.
.
Inne prymitywne odruchy
Inne prymitywne odruchy
:
:
Moro –
Moro –
występuje od
występuje od
O
O
do
do
3 m
3 m
śc.
śc.
odruch chwytania
odruch chwytania
- 0
- 0
d
d
o 3 m
o 3 m
śc
śc
s
s
sanie
sanie
szukanie
szukanie
asym
asym
etryczny toniczny odruch szyjny
etryczny toniczny odruch szyjny
- 0
- 0
do
do
3
3
mśc.
mśc.
stąpania
stąpania
- 0
- 0
do
do
1-2 m
1-2 m
śc
śc
Głowa i szyja
Głowa i szyja
Głowa
Głowa
Sprawdzamy
Sprawdzamy
:
:
- zachodzące na siebie szwy
- zachodzące na siebie szwy
- ciemiączka (wielkość, kształt, liczbę)
- ciemiączka (wielkość, kształt, liczbę)
- kształt głowy
- kształt głowy
- obecność
- obecność
encephalocele
encephalocele
- obwód głowy
- obwód głowy
- obecność
- obecność
caput succedaneum
caput succedaneum
- cephalohematoma
- cephalohematoma
06/20/21
Oczy
Oczy
Sprawdzamy obecność coloboma, heterochromii
Sprawdzamy obecność coloboma, heterochromii
Rogówka – czy jest przejrzysta
Rogówka – czy jest przejrzysta
Spojówki - zaczerwienienie
Spojówki - zaczerwienienie
,
,
wydzielina
wydzielina
,
,
obrzęk
obrzęk
,
,
żółtaczka, krwawienie
żółtaczka, krwawienie
,
,
wielkość
wielkość
ź
ź
renic
renic
, rea
, rea
kcja
kcja
na światło
na światło
Hyper- or hypotelor
Hyper- or hypotelor
yzm
yzm
Obecność czerwonego refleksu z dna oka.
Obecność czerwonego refleksu z dna oka.
Obecność czarnych plamek może mieć związek
Obecność czarnych plamek może mieć związek
z obecnością zaćmy, biała
z obecnością zaćmy, biała
ź
ź
renica typowo
renica typowo
występuje w
występuje w
retinoblastoma
retinoblastoma
06/20/21
06/20/21
Uszy
Uszy
-
-
symetria
symetria
,
,
nieregularny kształt
nieregularny kształt
-
-
osadzenie
osadzenie
-
-
obecność zagłębień, wypustek skórnych,
obecność zagłębień, wypustek skórnych,
tłuszczaków
tłuszczaków
Nos
Nos
-
-
ruchy skrzydełek nosa jako wyraz wysiłku
ruchy skrzydełek nosa jako wyraz wysiłku
oddechowego
oddechowego
-
-
niedrożność nozdrzy tylnych
niedrożność nozdrzy tylnych
–
–
wkładamy cienki
wkładamy cienki
przez nozdrza przednie po obydwu stronach
przez nozdrza przednie po obydwu stronach
P
P
odniebienie
odniebienie
-
-
obecność rozszczepu warg/podniebienia
obecność rozszczepu warg/podniebienia
Jama ustna
Jama ustna
- kształt i wielkośc jamy ustnej
- kształt i wielkośc jamy ustnej
microstomia
microstomia
- Triso
- Triso
mia
mia
18
18
i
i
21
21
macrostomia
macrostomia
–
–
w mukopolisacharydozach
w mukopolisacharydozach
rybie usta
rybie usta
- fetal alcohol syndrome
- fetal alcohol syndrome
(zespół
(zespół
poalkoholowy)
poalkoholowy)
Perły
Perły
Epstein
Epstein
a
a
–
–
małe białe torbielki zawierające
małe białe torbielki zawierające
keratynę
keratynę
R
R
anul
anul
e
e
–
–
małe niebiesko – białe wybrzuszenia dna
małe niebiesko – białe wybrzuszenia dna
jamy ustnej (torbielki powstają wtórnie do
jamy ustnej (torbielki powstają wtórnie do
zablokowania gruczołów śluzowych)
zablokowania gruczołów śluzowych)
06/20/21
Język
Język
Macroglossia-
Macroglossia-
należy myśleć o hipotyreozie
należy myśleć o hipotyreozie
,
,
mukopolisacharydozach
mukopolisacharydozach
Uzębienie
Uzębienie
Zęby noworodkowe
Zęby noworodkowe
–
–
występują w
występują w
1/2000
1/2000
urodzeń
urodzeń
.
.
Niosą ryzyko aspiracji
Niosą ryzyko aspiracji
Podbródek
Podbródek
Micrognathia-
Micrognathia-
występuje w zespole
występuje w zespole
Pierre-Robin,
Pierre-Robin,
zespole
zespole
Treacher-Collins, Hallerman Streiff
Treacher-Collins, Hallerman Streiff
Szyja
Szyja
Należy dokładnie zbadać mięśnie mostkowo –
Należy dokładnie zbadać mięśnie mostkowo –
obojczykowo – sutkowe; kręcz szyi może być
obojczykowo – sutkowe; kręcz szyi może być
wynikiem krwiaka tego mięśnia
wynikiem krwiaka tego mięśnia
Badanie obojczyków w kierunku obecności
Badanie obojczyków w kierunku obecności
złamania
złamania
Płetwistość szyi - zespół
Płetwistość szyi - zespół
Turner
Turner
a
a
Noonan
Noonan
a
a
C
C
ystic hygroma
ystic hygroma
(wodniak limfatyczny) – najczęściej
(wodniak limfatyczny) – najczęściej
spotykany guz szyi u noworodków
spotykany guz szyi u noworodków
Węzły chłonne są zwykle nieobecne tuż po
Węzły chłonne są zwykle nieobecne tuż po
porodzie. Wyczuwalne węzły chłonne mogą
porodzie. Wyczuwalne węzły chłonne mogą
świadczyć o obecności infekcji wrodzonej.
świadczyć o obecności infekcji wrodzonej.
06/20/21
Klatka piersiowa i płuca
Klatka piersiowa i płuca
Liczba oddechów na minutę, sposób oddychania
Liczba oddechów na minutę, sposób oddychania
(
(
oddech periodyczny
oddech periodyczny
,
,
bezdechy
bezdechy
)
)
Symetria ruchów kl. Piersiowej, obecność
Symetria ruchów kl. Piersiowej, obecność
wciągania przepony i międzyżebrzy
wciągania przepony i międzyżebrzy
Pamiętać należy, że obrzęk gruczołów
Pamiętać należy, że obrzęk gruczołów
piersiowych to najczęściej wynik wpływu
piersiowych to najczęściej wynik wpływu
hormonów matczynych
hormonów matczynych
Obecność stridoru, stękanie oddechowe, inne
Obecność stridoru, stękanie oddechowe, inne
dodatkowe szmery oddechowe
dodatkowe szmery oddechowe
Symetria (lub jej brak) szmerów oddechowych
Symetria (lub jej brak) szmerów oddechowych
Układ krążenia
Układ krążenia
Czynność serca (liczba uderzeń/min)
Czynność serca (liczba uderzeń/min)
Pomiar ciśnienia tętniczego
Pomiar ciśnienia tętniczego
(
(
na
na
4
4
kończynach jeśli są wzskazania
kończynach jeśli są wzskazania
)
)
Kolor skóry (bladość, sinica, plethora)
Kolor skóry (bladość, sinica, plethora)
Powrót włośniczkowy
Powrót włośniczkowy
Tętno na tętnicach odowych, promieniowych (słabe tętno na
Tętno na tętnicach odowych, promieniowych (słabe tętno na
tętnicach udowych
tętnicach udowych
,
,
opó
opó
ź
ź
nienie promieniowo -udowe
nienie promieniowo -udowe
,
,
charakter
charakter
tętna
tętna
)
)
Lokalizacja uderzenia koniuszkowego
Lokalizacja uderzenia koniuszkowego
(
(
PMI
PMI
)
)
–
–
przemieszczenie
przemieszczenie
może świadczyć o obecnośći odmy opłucnowej, przepukliny
może świadczyć o obecnośći odmy opłucnowej, przepukliny
przeponowej, situs inversus, innych anomaliach
przeponowej, situs inversus, innych anomaliach
Rytm serca, obecność szmerów
Rytm serca, obecność szmerów
Brzuch
Brzuch
Kształt brzucha – płaski brzuch może sugerowąć
Kształt brzucha – płaski brzuch może sugerowąć
obniżone napięcie mięśni
obniżone napięcie mięśni
,
,
obecność przepukliny
obecność przepukliny
przeponowej
przeponowej
Szczególną uwagę należy zwrócić na wzdęcie
Szczególną uwagę należy zwrócić na wzdęcie
brzucha
brzucha
Obecność
Obecność
diastasis recti
diastasis recti
(przepuklina kresy białej)
(przepuklina kresy białej)
Obecność anomalii -
Obecność anomalii -
omphalocele, gastroschisis
omphalocele, gastroschisis
(omphalocele
(omphalocele
jest pokryte błoną
jest pokryte błoną
, gastrosch
, gastrosch
is nie
is nie
)
)
06/20/21
06/20/21
Brzuch cd
Brzuch cd
.
.
Sznur pępowinowy
Sznur pępowinowy
– liczba naczyń, kolor
– liczba naczyń, kolor
(podbarwiony krwią, smółką)
(podbarwiony krwią, smółką)
Wątroba
Wątroba
–
–
może być wyczuwalna do
może być wyczuwalna do
2cm
2cm
poniżej
poniżej
kąta żebrowego u zdrowego noworodka
kąta żebrowego u zdrowego noworodka
Śledziona
Śledziona
zwykle nie wyczuwalna – jeśli macalna
zwykle nie wyczuwalna – jeśli macalna
może sugerować obecnośc wrodzonej infekcji,
może sugerować obecnośc wrodzonej infekcji,
krwiotworzenia pozaszpikowego
krwiotworzenia pozaszpikowego
Obecność guzów
Obecność guzów
w j.brzusznej, obecność
w j.brzusznej, obecność
przepukliny pachwinowej, pępkowej
przepukliny pachwinowej, pępkowej
Obecność
Obecność
perystaltyki
perystaltyki
Okolica odbytu
Okolica odbytu
– drożność, obecnośc przetok
– drożność, obecnośc przetok
Układ moczo - płciowy
Układ moczo - płciowy
Nerki
Nerki
–
–
badanie poprzez palpację
badanie poprzez palpację
1.
1.
Jedna ręka (4 palce) pod plecy
Jedna ręka (4 palce) pod plecy
noworodka, badamy przesuwając kciuk
noworodka, badamy przesuwając kciuk
po powierzchni nerki.
po powierzchni nerki.
2. Jedna ręka w okolicy lęd
2. Jedna ręka w okolicy lęd
ź
ź
wiowej tylnej,
wiowej tylnej,
drugą ręką badamy nerkę.
drugą ręką badamy nerkę.
Nerki zdrowego noworodka mają około
Nerki zdrowego noworodka mają około
4.5-5 cm
4.5-5 cm
Narządy płciowe
Narządy płciowe
Narządy płciowe męskie
Narządy płciowe męskie
-
-
u
u
zdrowego donoszonego noworodka
zdrowego donoszonego noworodka
penis
penis
ma
ma
długośc około
długośc około
3.6±0.7cm
3.6±0.7cm
-
-
sprawdzamy ujście cewki koczowej
sprawdzamy ujście cewki koczowej
(
(
hyposp
hyposp
e
e
dia, episp
dia, episp
e
e
dia
dia
), napletek (obecnośc
), napletek (obecnośc
stulejki)
stulejki)
-
-
jeśli noworodek był obrzezany to obrzęk
jeśli noworodek był obrzezany to obrzęk
,
,
krwawienie
krwawienie
-
-
u zdrowego noworodka moszna powinna mieć
u zdrowego noworodka moszna powinna mieć
brązową pigmentację i jest pomarszczona
brązową pigmentację i jest pomarszczona
- sprawdzamy obecność jąder
- sprawdzamy obecność jąder
Narządy płciowe cd.
Narządy płciowe cd.
Żeńskie narządy płciowe
Żeńskie narządy płciowe
-
-
dokładnie oglądamy wargi sromowe większe i
dokładnie oglądamy wargi sromowe większe i
mniejsze, ujście cewki moczowej, ujście
mniejsze, ujście cewki moczowej, ujście
pochwy (niewielkie krwawienie czy biaława
pochwy (niewielkie krwawienie czy biaława
wydzielina jest normalnym zjawiskiem)
wydzielina jest normalnym zjawiskiem)
- wyrośla błony dziewiczej mogą być obecne u
- wyrośla błony dziewiczej mogą być obecne u
zdrowych dziewczynek
zdrowych dziewczynek
Układ kostno - szkieletowy
Układ kostno - szkieletowy
Kregosłup
Kregosłup
-
-
obecność skrzywień kręgosłupa
obecność skrzywień kręgosłupa
(
(
scoliosis,
scoliosis,
kyphosis, lordosis
kyphosis, lordosis
)
)
,
,
innych defektów
innych defektów
-
-
ob
ob
ecność
ecność
meningomyeloceles
meningomyeloceles
Kończyny górne
Kończyny górne
-
-
złamania obojczyka
złamania obojczyka
-
-
brak kośći promieniowej albo łokciowej
brak kośći promieniowej albo łokciowej
-
-
dokładnie oglądamy bruzdy na dłoniach i
dokładnie oglądamy bruzdy na dłoniach i
stopach, kształt dłoni, liczbę i kształt palców
stopach, kształt dłoni, liczbę i kształt palców
Kończyny dolne
Kończyny dolne
-
-
test
test
Ortolani
Ortolani
ego i
ego i
Barlow
Barlow
a
a
,
,
objaw
objaw
Galezzi
Galezzi
ego –
ego –
dysplazja stawów biodrowych
dysplazja stawów biodrowych
-
-
nieprawidłowy kształt stóp
nieprawidłowy kształt stóp
(club foot)
(club foot)
06/20/21