background image

Żywienie w sporcie

Żywienie w sporcie

Odnowa Biologiczna/Studium Zawodowe

Odnowa Biologiczna/Studium Zawodowe

background image

Jedzenie przed treningiem

Jedzenie przed treningiem

Jak to było za 
czasów panowania 
Rzymian?

Gladiatorzy przed 
zawodami jedli 
serce i mięśnie lwa, 
wierząc, że da im 
to siłę i dzikość 
tego zwierzęcia.

background image

Jedzenie przed treningiem

Jedzenie przed treningiem

Jeszcze w latach 60-tych zawodnicy 

przed startem jedli duże ilości 

czerwonego mięsa.

W latach 70-tych nastąpił zwrot w 

kierunku węglowodanów i jest to 

kontynuowane do chwili obecnej.

Ostatnio jednak obserwuje się wzrost 

zainteresowania zwiększoną podażą 

tłuszczów i białek w dniu startu.

background image

Jedzenie przed treningiem

Jedzenie przed treningiem

Trening wytrzymałościowy

Trening wytrzymałościowy

Czego potrzebuje organizm?

-Odpowiedniej długości snu.
-Odpowiedniej diety.

Sportowiec w okresie treningu jest niemal 

bez przerwy w fazie odbudowywania 
sprawności i odzyskiwania sił.

background image

Jedzenie przed treningiem

Jedzenie przed treningiem

Zawodnik przygotowuje się do ważnego 
startu nieraz przez kilka miesięcy i  
przed zawodami popełnia błąd 
dietetyczny tzn 

Spożyty przed startem posiłek 
ciężkostrawny

Zbyt obfity posiłek przed startem

Za mało płynów

Nic nie je przed startem

background image

Cele jedzenia przed 

Cele jedzenia przed 

treningiem

treningiem

Zadanie 1 – zaspokojenie głodu

Zdenerwowanie i nadmiar zajęć mogą 

zagłuszać pierwsze słabe sygnały głodu, 

jest to ryzyko przystąpienia do wysiłku 

bez odpowiedniego zabezpieczenia w 

„paliwo”

Może pojawić się tzw efekt „ściany” tj 

niskiego poziomu glikogenu w mięśniach 

i wątrobie. Wówczas zawodnik 

zatrzymuje się lub mocno zwalnia tempo.

background image

Cele jedzenia przed 

Cele jedzenia przed 

treningiem

treningiem

Zadanie 1c.d
zaspokojenie głodu

Nie startuj na czczo

Nie odkładaj 
jedzenia na później

Staraj się aby od 
ostatniego posiłku 
do startu upłynęły 
co najmniej 2 godz

background image

Cele jedzenia przed 

Cele jedzenia przed 

treningiem

treningiem

Zadanie 2 – 
Uzupełnienie 
zmniejszonych przez noc 
zapasów węglowodanów

Kiedy się budzisz twoje 
zapasy węglowodanów sa 
uszczuplone o 140-260 
kcal (zależnie od masy 
ciała i beztłuszczowej 
masy c.)

background image

Cele jedzenia przed 

Cele jedzenia przed 

treningiem

treningiem

Zadanie 3 – Uzupełnienie płynów w 
organizmie

W czasie snu organizm pozbywa się części 
wody poprzez: pocenie się, oddychanie i 
wizyty w toalecie.

Kiedy wstaniesz twoje ciało pozbyło się w 
międzyczasie ok. 700 ml płynów.

Dlatego należy rano mocno organizm 
nawodnić. (

należy to uczynić także wieczorem 4-5 

szklanek płynów)

background image

Cele jedzenia przed 

Cele jedzenia przed 

treningiem

treningiem

Zadanie 4 – optymalizacja 
wydajności organizmu

Nie chodzi oto, aby 
uzupełnić paliwo i płyny, ale 
żeby osiągnąć możliwie 
najwyższą wydajność 
energetyczną organizmu (

co za tym idzie lepsze wyniki)

background image

Cele jedzenia przed 

Cele jedzenia przed 

treningiem

treningiem

Zadanie 5 – 

Przygotowanie 

organizmu do szybkiego 

odzyskania pełni sił i 

sprawności po treningu.

Zasada – im lepiej 

przygotujesz swoje ciało 

do treningu lub 

zawodów, tym szybciej 

po jego zakończeniu uda 

ci się wrócić do pełni sił.

background image

Odżywianie przed treningiem

Odżywianie przed treningiem

 lub zawodami

 lub zawodami

Jedz 200-300 kcal na każdą godzinę 

przed startem.

Zależy to o masy ciała, od tego ile 

zjadłeś wieczorem poprzedniego 

dnia. O której jadłeś a także od 

twego doświadczenia i świadomości 

wpływu posiłku na twój trening.

Proponuję skończyć jedzenie na 2 (3) 

godz przed startem

background image

Odżywianie przed treningiem

Odżywianie przed treningiem

 lub zawodami

 lub zawodami

Posiłek 2 godz przed 
zawodami powinien 
zawierać 400-600 
kcal

Posiłek na 3 godz 
przed zawodami o 
600-900 kcal

background image

Odżywianie przed treningiem

Odżywianie przed treningiem

 lub zawodami

 lub zawodami

Jedz węglowodany (CHO)

Im więcej czasu dzieli cię od startu, 
tym niższy indeks glikemiczny 
powinny mieć twoje pokarmy.

Indeks glikemiczny informuje nas, jak szybko cukry z 
pożywienia dostają się do krwi.  Jeśli dzieje się to bardzo 
szybko, to pociąga za sobą uwalnianie insuliny z trzustki do 
krwi. Efektem jest spadek poziomu cukru we krwi, a chwile 
potem uczucie głodu, najczęściej właśnie przed startem.

background image

Odżywianie przed treningiem

Odżywianie przed treningiem

 lub zawodami

 lub zawodami

Jeśli jesz pokarmy o 
niskim indeksie 
glikemicznym 2 godz 
przed startem lub 
wcześniej, twój organizm 
będzie miał czas na 
spokojne trawienie i 
powolne uzupełnianie 
zapasów glikogenu.

background image

Odżywianie przed treningiem

Odżywianie przed treningiem

 lub zawodami

 lub zawodami

Nie jedz za dużo błonnika

Najskuteczniejszym sposobem na obniżenie  
indeksu glikemicznego jest zwiększenie ilości 
błonnika w pożywieniu.

W dniu zawodów metoda ta może być zbyt 
efektywna, błonnik pozostający w przewodzie 
pokarmowym chłonie wodę i zwiększa swoją 
objętość. Nie jest dobry sposób na dobry 
początek treningu lub udany start

background image

Odżywianie przed treningiem

Odżywianie przed treningiem

 lub zawodami

 lub zawodami

W twoim posiłku nie może zabraknąć, 
białka, zwłaszcza aminokwasów 
rozgałęzionych (wal,leu,izoleu).

Zalety BCAA – wolniej następuje zmęczenie

Wyczerpanie zachodzi później

Wzrasta maksymalna siła

Obniża się tętno w czasie granicznego 
wysiłku. Poziom cukru i mleczanu nie ulega 
zmianie

background image

Odżywianie przed treningiem

Odżywianie przed treningiem

 lub zawodami

 lub zawodami

Inne badania wskazują, że BCAA 
działają stymulująco na syntezę białek 
po zakończonym treningu (ważne tle 
trenujących konkurencje 
wytrzymałościowe)

Zaletą podawania białka przed 
treningiem jest zmniejszenie indeksu 
glikemicznego trawionych razem z 
nim węglowodanów

background image

Odżywianie przed treningiem

Odżywianie przed treningiem

 lub zawodami

 lub zawodami

Niższy indeks glikemiczny oznacza, ze 

ta sama ilość cukru pojawia się we krwi 

wolniej, stopniowo w czasie treningu, a 

to oddala poczucie zmęczenia.

Bardzo ważną rolę odgrywają płyny

Przyjmowanie odpowiedniej ilości 

płynów zmniejsza rozkład białek w 

czasie wysiłku (wykorzystane jako 

paliwo lub do innych syntez)

background image

Odżywianie przed treningiem

Odżywianie przed treningiem

 lub zawodami

 lub zawodami

Tkanka  mięśniowa  nie  powinna  być 
paliwem  w  czasie  intensywnego  wysiłku 
fizycznego  –  odpowiednia  ilość  płynów  w 
organizmie może cię przed tym uchronić.

Przez ostatnią godzinę pić tylko wodę, aby 
unikną wzrostu poziomu cukru we krwi.

Wyjątkiem  od  tej  zasady  jest  podawanie 
płynów o wysokim indeksie glikemicznym

background image

Co jeść przed treningiem

Co jeść przed treningiem

Do wyboru, ze względu na walory 

smakowe

Owoce i jajka (ugotowane na twardo)

1 jajko = ok. 6 g białka i 1,5 g BCAA = 

owoce (mające mało błonnika-banany, 

brzoskwinie, arbuzy, melony)

Unikać owoców bogatych w błonnik np. 

jabłka, jagody, daktyle, figi, winogrona, 

gruszki, mango lub ananas)

background image

Co jeść przed treningiem

Co jeść przed treningiem

Mus jabłkowy z proszkiem 
białkowym (mus jabłkowy+2-
3 łyżki sproszkowanych jajek 
lub serwatki – obniży się 
wówczas indeks glikemiczny)

Jeść gotowe jedzenie dla 
dzieci i niemowląt oraz 
produkty zwierzęce ( jest 
lekkostrawne)

background image

Co jeść przed treningiem

Co jeść przed treningiem

Posiłki płynne – zmiksowane owoce + 
białko (jeśli przed zawodami bardzo się 
denerwujesz)

Można pić kawę lub herbatę, soki owocowe 
(pomidorowy, jabłkowy lub pomarańczowy)

Staraj się unikać napojów na bazie mleka

Batony proteinowe dla sportowców: wersja 
z węglowodanami i CHO+białko, aby 
spowolnić reakcję glikemiczną)

background image

Co jeść przed treningiem

Co jeść przed treningiem

10 min przed startem

Spożywanie CHO w czasie ostatniej 
godziny przed startem może 
doprowadzić do hipoglikemi

Płyn 100 - 200 kcal lub żel popity 
szklanką wody może dodać ci energii

background image

Jedzenie w czasie treningu

Jedzenie w czasie treningu

Jest procesem wybitnie 
indywidualnym

Każdy musi znać własne 
smakujące mu zestawy 
pokarmów, zawierające 
odpowiednie substancje 
odżywcze, sprawdzić, jaka 
ilość i czas jedzenia są 
odpowiednie.

background image

Jedzenie w czasie treningu

Jedzenie w czasie treningu

Tolerancja pokarmów w czasie treningu

Trening powinien przypominać zawody, 

do których się przygotowujesz

Ważnym jest – czas trwania wysiłku i 

jego intensywność, teren oraz warunki 

pogodowe.

Intensywność pracy ma istotne 

znaczenie dla tolerancji poszczególnych 

pokakrmów przez organizm sportowca

background image

Jedzenie w czasie treningu

Jedzenie w czasie treningu

Wysiłek ok. 85% VO

2

max 

nieco powyżej PPA – 

układ 

trawienny prawie 
przestaje funkcjonować

gdyż prawie cała krew 
zostaje skierowana do 
ciężko pracujących mięśni 
i do skóry (aby sprawniej 
chłodzić organizm)

background image

Jedzenie w czasie treningu

Jedzenie w czasie treningu

Przy ćwiczeniach (zawodach) o niższej 
intensywności np. ultramaraton lub 
wielogodzinne biegi pojawiają się mdłości

Natomiast w wysiłkach 
wytrzymałościowych krótszych np. bieg 5 
km nie potrzeby dostarczania 
organizmowi dodatkowego paliwa. 
Wszystkiego czego potrzebujemy mamy 
zwykle w „baku”

background image

Jedzenie w czasie treningu

Jedzenie w czasie treningu

Jeżeli wysiłek jest długotrwały 
lub składa się z wielu krótszych 
intensywnych zrywów 
(kolarstwo), dodatkowe 
jedzenie powinno odbywać się 
o okresach o mniejszej 
intensywności pracy.

background image

Jedzenie w czasie treningu

Jedzenie w czasie treningu

Domniemane przyczyny  mdłości 
podczas zawodów trwających długo i 
bardzo długo.

a/ Źle dobrane tempo (narzucenie zbyt 
dużego tempa na początku)

b/ Źle dobrana dieta przed startem

c/ nadmiar płynów wypitych w krótkim 
czasie (poj żołądka = ok. 1 l, opróżnianie 
w tempie 0,9- 1,25 l/godz)

background image

Jedzenie w czasie treningu

Jedzenie w czasie treningu

Cd

d/ nadmiar składników odżywczych, 
żołądek trawi pożywienie w tempie 6 
kcal/min czyli 360 kcal/godz

e/ U zawodników konkurencji 
wytrzymałościowych może wzrosnąć 
do 600 kcal/godz (i więcej w przypadku 
zawodników o dużej masie ciała)

background image

Jedzenie w czasie treningu

Jedzenie w czasie treningu

Cd

Odwodnienie- w wysokich temperaturach może 

powodować nudności

Jeśli ilość przyjmowanego płynu jest znacznie 

mniejsza niż ilość płynu, który organizm traci 

podczas pocenia się, cała woda z organizmu 

kierowana jest do skóry (chłodzenie) i mięśni (aby 

umożliwić ich pracę). Spada tempo i 

przetwarzania pokarmów i płynów w żołądku. 

Obniża  się zatem tempo  opróżniania żołądka, a 

przyjmowanie kolejnych porcji pokarmu prowadzi 

do przepełnienia żołądka i wywołuje mdłości.

background image

Jedzenie w czasie treningu

Jedzenie w czasie treningu

cd

Picie słonej wody – np. podczas 
zawodów pływackich w morzu. 
Wzrasta ilość Na w żołądku. 
Blokuje to dalsze 
przyjmowanie pokarmu 
dopóty, dopóki żołądek nie 
usunie soli z żołądka lub ją 
rozcieńczy

background image

Jedzenie w czasie treningu

Jedzenie w czasie treningu

Cd

Jeśli nie zachodzi żadna z 
powyższych przyczyn to może to być 
zatrucie pokarmowe, zdenerwowanie, 
skrajne wyczerpanie, wysoka 
temperatura, zbyt wysoka 
intensywność pracy.

background image

Jedzenie w czasie treningu

Jedzenie w czasie treningu

Dobra wiadomość:

Jeśli  na skutek mdłości 

zwymiotujesz, 

prawdopodobnie wkrótce 

poczujesz się lepiej.

Podczas biegu zwolnij i 

popijaj wodę małymi 

łyczkami, aby zobaczyć jak 

twój organizm na nią reaguje. 

Jeżeli po 10-20 min twój 

żołądek się nie zbuntuje, 

przejdź do nieco bardziej 

sycących płynów.

background image

Jedzenie w czasie treningu

Jedzenie w czasie treningu

Przyjmowanie płynów w czasie 

treningu

Pamiętaj- łatwiej nadrobić deficyt 

energetyczny, niż dojść do siebie po 

odwodnieniu

Jeśli czujesz że twój organizm zaczyna 

się odwadniać sięgnij najpierw po 

wodę lub napoje energetyczne, a nie 

po skoncentrowane płynne napoje

background image

Jedzenie w czasie treningu

Jedzenie w czasie treningu

Jeśli próbujesz ustalić ile płynu i  wjakich 

proporcjach potrzebuje nasz organizm w 

czasie wysiłku, pomocne może być 

poznanie masy własnego ciała w stanie 

optymalnego nawodnienia, aby ją poznać 

zważ się po 3-4 dniach odpoczynku (bez 

treningu lub z lekkim treningiem) – rano, 

przed śniadaniem, po wypiciu kilku łyków 

wody dla zaspokojenia pragnienia.

Wynik będzie punktem odniesienia do 

porównań po treningu lub zawodach.

background image

Jedzenie w czasie treningu

Jedzenie w czasie treningu

Po kilku dniach odpoczynku 
twoja masa ciała zwiększy 
się o ok. 1-3%, gdyż 
dźwigasz więcej płynu. 
Podczas odpoczynku 
gromadzi się więcej 
glikogenu ,a na każdy gram 
magazynowanego 
glikogenu przypada 
dodatkowo 2,6 g wody.

background image

Jedzenie w czasie treningu

Jedzenie w czasie treningu

Kiedy trenujemy mięśnie spalają 
glikogen, zaś gromadzona razem z 
nim woda zostaje uwolniona  i może 
być wykorzystana przez organizm. To 
jest korzystne, ale efekt jest 
minimalizowany przez dużą utratę 
płynów w czasie treningu, 
szczególnie przez pocenie się.

background image

Jedzenie w czasie treningu

Jedzenie w czasie treningu

W czasie pierwszych godzin treningu 
zmagazynowany w mięśniach glikogen 
zostaje spalony, woda zużyta, a ciało 
wraca do masy sprzed magazynowania.

Nie możesz dopuścić, aby twoja masa 
spadła dużo poniżej tej dolnej wartości.

Odwodnienie organizmu powyżej 1% mc 
obniża zdolności wysiłkowe zawodnika

background image

Jedzenie w czasie treningu

Jedzenie w czasie treningu

Aby zapobiec odwodnieniu należy w czasie 

treningu pić

1 l wody waży ok. 1 kg, wiec jeśli straciłeś 

podczas treningu 1 kg, powinieneś 

uzupełnić swój organizm o 1 l wody.

Zapotrzebowanie na płyny nie jest zawsze 

takie samo- zmienia się zależnie od 

intensywności i czasu trwania wysiłku, 

temperatury powietrza a nawet pory roku 

np wiosną jest większe zapotrzebowanie na 

płyny.

background image

Niedobór sodu we krwi

Niedobór sodu we krwi

Niedobór Na, podobnie, jak i płynów, 
może negatywnie wpłynąć na wyniki, 
a nawet być groźnym dla życia. 
Jednak picie zbyt dużej ilości wody 
również może mieś fatalne skutki, 
gdyż może wywołać hyponatremię 
(niedobór sodu we krwi)

background image

Niedobór sodu we krwi

Niedobór sodu we krwi

Hyponatremia
przyczyny

Długotrwałe wymioty

Biegunki

Leki moczopędne

Nadmierna ilość płynów 
(woda u sportowców)

background image

Niedobór sodu we krwi

Niedobór sodu we krwi

Objawy hyponatremii

Ból głowy w okolicach czołowych

Nudności skurcze mięśni

Bezwład otępienie

Zamęt w głowie

Dezorientacja

Osłabienie koordynacji ruchów (tzw widzenie 

tunelowe)

Puchnięcie (najczęściej wokół paska od zegarka, 

ściagaczy skarpetek i elastycznych pasków)

Skrajnie – konwulsja utrata  świadomości

Problemy z oddychaniem

Czasami zatrzymanie akcji serca

background image

Niedobór sodu we krwi

Niedobór sodu we krwi

Niedobór sodu blokuje wydalanie moczu

Hyponatremię utożsamia się czasami z 
odwodnieniem

Pomyłka może być fatalna w skutkach, 
bo jeśli takiemu odwodnionemu 
sportowcowi zacznie się podawać wodę 
bez dodatkowego sodu, jego stan może 
się gwałtownie pogorszyć

background image

Niedobór sodu we krwi

Niedobór sodu we krwi

Objawami zewnętrznymi wydalania 
sodu są białe plamy na skórze bądź 
ubraniu  w miejscu gdzie wysycha pot

Ustalenie ilości utraconego sodu – litr 
potu zawiera ok. 1 g sodu. Zatem na 
każde 0,5 l wypijanego płynu powinno 
się także przyjmować 0,5b g sodu 
(może być sól kuchenna)

background image

Niedobór sodu we krwi

Niedobór sodu we krwi

Uwaga latem podczas treningu w wysokiej 
temperaturze obserwuje się mniejsze 
zapotrzebowanie na sód ok. 60%, gdyż 
organizm adaptuje się do wysokiej 
temperatury (wzrasta poziom osocza o ok. 
10% tzn większe jest rozcieńczenie sodu 
we krwi i w tym przypadku należy dodać 
więcej o ok. 10% sodu do racji pokarmowej)

Przedawkowanie sodem ma łagodniejsze 
skutki od jego niedoboru

background image

Niedobór sodu we krwi

Niedobór sodu we krwi

Należy wypić 130 ml 
wody na każde 10 
min trwania wysiłku

Do 15 min wysiłku – 
nie musisz 
uzupełniać organizm 
płynami

background image

Jedzenie w czasie treningów  i startów 

Jedzenie w czasie treningów  i startów 

trwających od 90 min do 4 godz

trwających od 90 min do 4 godz

Może wystąpić u zawodnika 
obniżenie zapasów 
glikogenu w mięśniach

Odpowiednio nawodnić 
organizm  korzystać z 
napojów odżywczych 
zawierających sód i CHO

Pić ok. 800 ml/godz zależnie 
od masy ciała  i pocenia się

background image

Jedzenie w czasie treningów  i startów 

Jedzenie w czasie treningów  i startów 

trwających od 90 min do 4 godz

trwających od 90 min do 4 godz

Odbudować zużywający się glikogen 

(najlepiej CHO w formie płynnej)

Na każde 100 kcal wypijać 180-230 

ml wody (nie napoju energetycznego 

lub węglowodanowego

Przed startem odżywiamy się 

odpowiednio, a w czasie wysiłku 

wzmacniamy się napojami 

węglowodanowymi

background image

Jedzenie w czasie treningów  i startów 

Jedzenie w czasie treningów  i startów 

trwających od 90 min do 4 godz

trwających od 90 min do 4 godz

Dobrze jest, aby napoje 
węglowodanowe uzupełniane były 
białkiem (BCAA) w stosunku 4 : 1,

BCAA spowalniają uwalnianie 
serotoniny wmózgu. (serotonina jest 
hormonem powodującym zmęczenie  
ośrodkowego układu nerwowego)

background image

Jedzenie w czasie treningów  i startów 

Jedzenie w czasie treningów  i startów 

trwających od 90 min do 4 godz

trwających od 90 min do 4 godz

Dostarczamy w diecie 200-300 

kcal/godz w równych dawkach 

co 10 - 20 min najlepiej w 

formie płynnej

Minimalna dawka to 2 kcal/kg 

mc/godz

Najlepsze są napoje o wysokim 

indeksie glikemicznym 

zawierające znacznie więcej 

maltodekstryny lub glukozy niż 

fruktozy.

background image

Jedzenie w czasie treningów  i startów 

Jedzenie w czasie treningów  i startów 

trwających od 90 min do 4 godz

trwających od 90 min do 4 godz

Rozważyć 
uzupełnianie płynów 

kofeiną

Uzupełniać poziom 
sodu

background image

Jedzenie w czasie treningów i startów 

Jedzenie w czasie treningów i startów 

trwających od 4 do 12 godzin

trwających od 4 do 12 godzin

Zagrożeniem jest hyponatremia

Istotnym elementem energetycznym 
są cukry i tłuszcze (tłuszcze spalają 
się w ogniu węglowodanów)

Ujemny bilans węglowodanowy może 
doprowadzić do omdleń (marsz 
śmierci)

background image

Jedzenie w czasie treningów i startów 

Jedzenie w czasie treningów i startów 

trwających od 4 do 12 godzin

trwających od 4 do 12 godzin

Sportowiec w czasie intensywnego 
wysiłku spala ok. 1000 kcal/godz z 
czego 60% pochodzi z glikogenu

W czasie treningów w tej kategorii 
czasowej należy dostarczać 
organizmowi 300-600 kcal/godz w 
równych dawkach, co 10-20 min w 
formie płynnej, min 1,1 kcal z CHO /kg 
mc/godz

background image

Jedzenie w czasie treningów i startów 

Jedzenie w czasie treningów i startów 

trwających od 4 do 12 godzin

trwających od 4 do 12 godzin

W czasie 12 godz wyścigów należy 

korzystać z batonów energetycznych 

lub pożywienia stałego o średnim lub 

wysokim indeksie glikemicznym, 

zawierać niewiele błonnika i być 

lekkostrawne 

Pamiętać o piciu 180-230 ml wody na 

każde zjedzone 100 kcal.

Płyny CHO należy uzupełniać białkiem 

(4:1)

background image

Jedzenie w czasie treningów i startów 

Jedzenie w czasie treningów i startów 

trwających od 4 do 12 godzin

trwających od 4 do 12 godzin

Pić 500-800 ml płynu/godz

Uzupełniać zapasy sodu

Trening w wysokich 
temperaturach – 
uzupełniać sód min 1000 
mg/godz

background image

Jedzenie w czasie treningów i startów 

Jedzenie w czasie treningów i startów 

trwających od 12 do 18 godz

trwających od 12 do 18 godz

Triatlony Ironman, 300 km wyścigi 
kolarskie, ultramaratony, biegi 
narciarskie, pływanie długodystansowe

Obciążenie organizmu jest 
ekstremalne

Odżywianie nie jest kluczem do 
dobrych wyników, ale do zachowania i 
nawet życia

background image

Jedzenie w czasie treningów i startów 

Jedzenie w czasie treningów i startów 

trwających od 12 do 18 godz

trwających od 12 do 18 godz

Obowiązują tu zasady żywieniowe 
przedstawione wcześniej,

Pokarmy stałe są koniecznością 
(ciastka, kanapki, soki owocowe 
nawet zupy),

Pokarmy o wysokim indeksie 
glikemicznym,

PrzyjmowaćCHO, białka i elektrolity.

background image

Jedzenie w czasie treningów i startów 

Jedzenie w czasie treningów i startów 

trwających dłużej niż 18 godzin

trwających dłużej niż 18 godzin

Sporty ekstremalne

Rożne maratony 

Pamiętać, aby kaloryczność racji 
pokarmowych rekompensowała 
straty ponoszone przez organizm

Na trasie mogą być punkty 
żywieniowe lub zawodnik sam wiezie 
własny prowiant.

background image

Jedzenie w czasie treningów i startów 

Jedzenie w czasie treningów i startów 

trwających dłużej niż 18 godzin

trwających dłużej niż 18 godzin

Zawodnik winien przyjmować 

ok. 6000 (10 000) kcal/d

Im dłuższy wysiłek tym mniejsza rola 
węglowodanów

W wysiłkach trwających poniżej 90 min 
80% energii pochodzi z CHO, a podczas 
długich ultrawyścigów stanowią one ok. 
50% zapotrzebowania energetycznego.

background image

Jedzenie w czasie treningów i startów 

Jedzenie w czasie treningów i startów 

trwających dłużej niż 18 godzin

trwających dłużej niż 18 godzin

Zwiększyć także podaż białek (5-15% 
składu pożywienia)

Mała ilość białka w diecie uruchamia 
zużycie własnego białka 
strukturalnego.

Dostarczyć tłuszcz w ilości 20-30% 
składu pożywienia

background image

Jedzenie po treningu

Jedzenie po treningu

Po wysiłku musisz jak najszybciej 

przywrócić swój organizm do stanu 

wyjściowego (przed wysiłkiem) – 

nawodnienie i uzupełnienie białek ustroju.

Proces powracania do pełni sił – III Etapy

pierwsze 30 min bezpośrednio po treningu 

(etap III)

Okres po treningu równy czasowi trwania 

treningu (etap IV)

Okres trwający aż do rozpoczęcia 

kolejnego etapu I (etap V)

background image

Etap III. Jedzenie w ciągu pierwszych 

Etap III. Jedzenie w ciągu pierwszych 

30 min po treningu

30 min po treningu

Korzystnie wchłaniają się 
i przyswajają 
węglowodany (trzykrotni 
szybciej niż po dłuższym 
czasie)

background image

Etap III. Jedzenie w ciągu pierwszych 

Etap III. Jedzenie w ciągu pierwszych 

30 min po treningu

30 min po treningu

5 podstawowych celów:

1- Uzupełnienie zużytych zapasów 

węglowodanów (CHO o niskim i 

wysokim IG). Dostarczyć ok. 1,5 g 

CHO/kg mc ( najlepiej w płynie)

2- Uzupełnienie zużytych zapasów 

wody. Wypić 500 ml płynu na każde 

0,5 kg utraty masy podczas wysiłku. 

Dostarczy150% utraconych płnów

background image

Etap III. Jedzenie w ciągu pierwszych 

Etap III. Jedzenie w ciągu pierwszych 

30 min po treningu

30 min po treningu

3- Dostarczyć organizmowi 
aminokwasów do syntezy białek 
zniszczonych w czasie wysiłku 
( można zużyć ok. 30 g białka), 
przyjmować głownie BCAA. Stosunek 
CHO/białka jak 4:1 (5:1)

4- rozpoczęcie procesu uzupełniania 
elektrolitów (NA, K, Ca, Mg), można do 
napoju dosypać 2-3 szczypty soli.

background image

Etap III. Jedzenie w ciągu pierwszych 

Etap III. Jedzenie w ciągu pierwszych 

30 min po treningu

30 min po treningu

5- zmniejszenie kwasowości płynów 
ustrojowych, w czasie wysiłku płyny 
ustrojowe zmieniają odczyn na kwaśny. 
Stosować warzywa i owoce, które 
neutralizują odczyn kwaśny 

(rodzynki, czarne porzeczki, banany, morele, 

kiwi, wiśnie, gruszki, ananas, brzoskwinie, 
jabłka, arbuz, szpinak, seler, marchewka, 
pomidory, kalafior, pieczarki, zielona 
papryka)

background image

Etap IV- po upływie 30 min

Etap IV- po upływie 30 min

Powrót do pełni sił winien wynosić tyle 
ile trwał wysiłek

Pojawianie się głodu, stosować CHO o 
różnym IG oraz białka

Spożywać CHO w formie stałej

Im niższy ładunek glikemiczny tym 
więcej musisz zjeść danego produktu 
dla uzyskanie tej samej ilości 
węglowodanów

background image

Etap IV- po upływie 30 min

Etap IV- po upływie 30 min

Ładunek glikemiczny- pozwala się 
dowiedzieć, jak szybko cukier z 
danych produktów znajdzie się we 
krwi, ale także ile węglowodanów 
dostarczymy organizmowi jedząc 
dany owoc lub warzywo.

Przyjmowac nadal 1,5 g CHO/godz/kg 
mc

background image

Etap IV- po upływie 30 min

Etap IV- po upływie 30 min

Pić napoje odżywcze

Podać chude białko w stosunku do 
CHO 4:1 lub 5:1.

Dostarczać aminokwasy, także BCAA

(ryby, białka jaj, skorupiaki, mięso z 
piersi indyka) (unikać mięsa z chowu 
przemysłowego)

background image

Etap V -od zakończenia etapu IV 

Etap V -od zakończenia etapu IV 

do rozpoczęcia kolejnego etapu I

do rozpoczęcia kolejnego etapu I

Cel podstawowy to odzyskiwanie sił po 
treningu i przed następnym wysiłkiem

Utrzymanie odpowiednich zasobów glikogenu

Odbudowa tkanki mięśniowej, przyjmować 
1,2-2,0 g białka/d/kg mc

Zachowanie właściwego pH

Zapobieganie stanom zapalnym lub ich 
redukcja

Optymalizacja masy ciała

background image

Etap V i węglowodany

Etap V i węglowodany

Jeśli sportowiec ćwiczy raz dziennie 

przez 90 mini w tym czasie spala 600 

kcal pochodzących z CHO, to na 

etapach I, II, III, i IV musi przyjąć tyle 

CHO ile przynajmniej wyrówna tę 

stratę. Tj ok. 3000 kcal/d jeśli 50% 

energii czerpie z CHO to na etapie V 

będzie musiał przyjąć dodatkowe 900 

kcal w tej formie –nie licząc CHO 

przyjętych w poprzednich etapach

background image

Etap V i węglowodany

Etap V i węglowodany

2 sesje treningowe/d po 90 min, 
zapotrzebowanie na CHO jest 
podwójne tj 1200 kcal w czasie 
trwania etapów I-IV

Dzienne zapotrzebowanie 3600 kcal 
Jeśli 50% en czerpie z CHO to na 
etapie V będzie musiał dodatkowo 
przyjąć 600 kacal w tej formie

background image

Etap V i białko

Etap V i białko

Trening (godz/tydz            Dzienna dawka    
                  
białka(g)kg/mc

     <5                                       1,3-1,5

      5-10                                   1,5-1,8

      10-15                                 1,8-2,0

      15-20                                 2,0-2,0

    >20                                       ok. 2,2

background image

Etap V i białko

Etap V i białko

Ważący 68 kg sportowiec trenujący 
15 godz/tydzień powinien spożywać 
ok. 135 g białka dziennie (68x2). 
Jeżeli założymy, że 20% tej ilości 
pochodzi z wybranych warzyw i 
owoców to pozostanie jeszcze 108 g 
które trzeba dostarczyć w tej postaci 
9np 110 g dorsza, 170 g mięsa z 
piersi indyka, 110 g mięsa z kurczaka

background image

Etap V i białko

Etap V i białko

Te pokarmy dostarcza 
białko, a przy tym 
zawierają 44,5 g 
niezbędnych kwasów 
tłuszczowych. 
Całkowita energia 
uzyskana z takiego 
posiłku będzie 
wynosiła 454 kcal.

background image

Etap V i tłuszcz

Etap V i tłuszcz

Uwzględniać w diecie kwasy z 
rodziny omega – 3

Unikać kwasów omega -6

Tłuszcze nasycone powodują tylko 
wzrost poziomu LDL we krwi, a kwasy 
tłuszczowe trans obniżają poziom 
HDL

background image

Etap V - periodyzacja

Etap V - periodyzacja

Dietę na etapie V należy dostosować do liczby 

i intensywności treningów w danym czasie

Jeśli głównym celem w okresie przygotowania 

ogólnego jest przyzwyczajenie organizmu do 

preferowania tłuszczu jako paliwa, przy 

jednoczesnym oszczędzaniu węglowodanów , 

i jeśli wiemy, że dieta o większej zawartości 

tłuszczów i mniejszej zawartości CHO także 

służy temu celowi, to jedzenie w tym okresie 

większej ilości tłuszczów i mniejszej CHO 

wydaje się logiczne.

background image

Etap V- periodyzacja

Etap V- periodyzacja

Periodyzacja to system, który zakłada , 

że program treningowy ma za zadanie 

doprowadzenia sportowca uprawiającego 

dyscypliny wytrzymałościowe do 

najwyższej formy 2-3 razy w sezonie.

Periodyzacja zakłada dzielenie sezonu 

na okresy trwające od 1 d0 12 tygodni, z 

których każdemu przyporządkowane były 

inne, niepowtarzalne metody treningu.

background image

Etap V- periodyzacja

Etap V- periodyzacja

Model klasyczny

Rok treningowy zaczyna się od 

ogólnego przygotowania

Dalej przygotowanie szczegółowe 

(wyższa intensywność)

 a/ czas rozbudowy

 b/ szczyt (BPS)(1-2 tyg) (kiedy 

trening intensyfikuje się przed 

startem w zawodach)

background image

Jedzenie poza domem i w 

Jedzenie poza domem i w 

podróży

podróży

Śniadanie – potrawa z jajek 
(gotowanych) lub chude mięso + 
Świeże owoce

Obiad – ryby, owoce morza oraz 
chude mięso (duży kawałek chudego 
białka) + sałatka + warzywa 
gotowane na parze. Deser – Świeże 
owoce 

background image

W podróży

W podróży

Zabierz jak najwięcej 

owoców, warzyw, sałaty, 

a także zimne mięso i 

owoców morza

Pokrój zimne mięso i 

dodaj je do surówki lub 

sałaty, skrapiając olejem 

i sokiem z cytryny. 

( zabierz ze sobą ostry 

nóż i przybory kuchenne 

– plastiki nie wskazane)

background image

Dziękuję za uwagę


Document Outline