Socjologia jako nauka o 

społeczeństwie 

30w1

1Przedmiot socjologii

2Myśl społeczna i rozwój socjologii

3Podstawowe kierunki i pojęcia

4Metody badań socjologicznych

5Pożytki z socjologii –jak wykorzystywać wiedzę 

socjologiczną?

Ad 1) Przedmiot socjologii

Socjologia bada społeczne zachowania się człowieka, 
organizację społeczeństw, zachodzące w nich interakcje.

Głównym przedmiotem zainteresowania socjologów
są badania  struktury społecznej,
 czyli „przestrzeni międzyludzkiej”.

Ad 2) Myśl społeczna i rozwój 

socjologii

Badaniem poglądów na temat życia społecznego zajmuje się 
historia myśli społecznej.

-wiedza pierwotna: sposób widzenia świata i życia społecznego 
  przez ludy pierwotne

-wiedza ludowa

-wiedza  elitarna i kultura tworzona przez specjalistów
W połowie XIX wieku rozważania o życiu społecznym 
zaczęto nazywać socjologią. Nazwę socjologia wprowadził 
francuski filozof Auguste COMTE w 1838 r.

Szczególnie ważny dla rozwoju socjologii
 był przełom XIX i XX wieku

Ad 3) Podstawowe kierunki i 

pojęcia

Charakterystyczne sposoby uprawiania socjologii i teorie:
-teorie struktury społecznej i stratyfikacji
-funkcjonalizm
-interakcjonizm

-teorie podmiotowości i stawania się społeczeństwa
Pojęcia:
-społeczeństwo – układ powiązanych ze sobą ról 
i pozycji społecznych
-ruchliwość społeczna – zmiana miejsca w stratyfikacji społecznej, 
czyli mechanizm zmiany struktury społecznej
-interakcje społeczne – wzajemne relacje, w toku których partnerzy 
modyfikują swe działania
-socjalizacja – kształtowanie osobowości – umożliwia uczestnictwo 
w społeczeństwie
-role społeczne – człowiek stosuje się do ustalonych zasad i norm

 

Ad 4) Metody badań 

socjologicznych

Podstawowe rodzaje materiału badawczego:
-materiał zastany
-materiał tworzony przez socjologa

Narzędzia badawcze socjologa:

-eksperyment

-ankieta

-obserwacja

-źródła pisane

Ad 5) Pożytki z socjologii

Socjologia przyczynia się do rozwiązywania 
problemów społecznych pełniąc rolę:

-edukacyjną

-instrumentalną