Slajd 1

POSTĘPOWANIE

NIEFARMAKOLOGICZNE



Edukacja pacjenta i rodziny

w zakresie samokontroli



Redukcja (kontrola) masy ciała



Podaż soli w diecie



Podaż płynów



Alkohol



Palenie tytoniu



Aktywność seksualna



Aktywność fizyczna



Podróżowanie



Szczepienia



Wskazówki dla pacjenta dotyczące

przestrzegania zasad farmakoterapii

Kto

może

zachorować

na niewydolność serca?

•

Pacjent po przebytym zawale serca

•

Pacjent od wielu lat chorujący na nadciśnienie

tętnicze, nieleczący się albo mający źle kontrolowane

nadciśnienie tętnicze

•

Pacjent z wadą zastawki serca

•

Pacjent z cukrzycą

•

Pacjent z zapaleniem mięśnia sercowego



Narastające osłabienie, szybkie zmęczenie



Duszność, zadyszka niewystępująca wcześniej przy podobnych

czynnościach np. wchodzenie po schodach, sprzątanie mieszkania



Sen na 2–3 poduszkach



Nagła duszność budząca chorego w nocy



Różowe podbarwienie plwociny lub krwioplucie



Obrzęki na nogach



Uczucie szybkiego bicia serca



Ból w klatce piersiowej



Częste oddawanie moczu w nocy



Utrata apetytu

JAKIE OBJAWY CHOROBY

MUSZĄ ZANIEPOKOIĆ PACJENTA?

Wzrost — 100 =

.....

kg (należna masa

ciała)

„

Twoja waga” — „należna masa ciała”

.....

kg zbędnych

Wyliczenie przybliżonej

należnej masy ciała

Dobrze dobrana dieta



Ograniczenie podaży kalorii: 1800–2000 kcal



Mniejsze i częstsze porcje posiłków: 4–5 razy dziennie



Ograniczenie tłuszczów zwierzęcych na korzyść

roślinnych



Ograniczenie produktów o wysokiej zawartości

cholesterolu



Zmniejszenie spożycia soli kuchennej (sodu)

Podaż soli w diecie:

Restrykcja szczególnie

ważna w

zaawansowanej

niewydolności serca

Zastąpienie soli

kuchennej innymi

przyprawami

Ryciny pochodzą z podręcznika:
„Jak radzić sobie z nadciśnieniem tętniczym”

Sawicki P., Szczęch R., Krupa-Wojciechowska
B. Wydawnictwo MAKmed, Gdańsk 1998



Niedosalanie posiłków

na talerzu



Rezygnacja ze spożywania

produktów zawierających

dużo soli np.: chipsów,

żywności konserwowanej,

serów dojrzewających,

przetworów wędzonych,

dań gotowych

Przyrządzanie posiłków

ze świeżych

lub mrożonych produktów

Ograniczenie soli w spożywanych

produktach

Produkty zawierające

małe ilości sodu:



Fasole, ryż, makarony — gotowane bez soli



Kawa (tradycyjna, bezkofeinowa), herbata



Owoce (świeże, mrożone, kandyzowane)



Warzywa (świeże, mrożone)



Napoje owocowe



Zioła, przyprawy (bez soli)



Świeże mięso, ryby



Mleko, jogurty (z owocami)

Podaż płynów:



W zaawansowanej niewydolności

serca ograniczenie podaży płynów

do 1,5–2 l/d.

Codzienne rano

po oddaniu moczu

Przyrost wagi > 2 kg

w ciągu 3 dni

Konsultacja z lekarzem

Samokontrola masy ciała

Alkohol:

W przypadku

kardiomiopatii

alkoholowej należy całkowicie

wykluczyć picie alkoholu!!!

lub

Nadmierne spożywanie alkoholu

może prowadzić do:



Wzrostu poziomu „złego”

cholesterolu (LDL i triglicerydy)!



Wzrostu ciśnienia tętniczego!



Alkohol jest źródłem dodatkowych

kalorii!



Może zmniejszać siłę skurczu serca!



Nadużywanie pogarsza współpracę

pacjenta z lekarzem i obniża

skuteczność leczenia

Palenie tytoniu:



Należy ZAWSZE odradzać



Wspomagać terapią

przeciwnikotynową

Prowadzi do:

◦

Zmniejszenia utlenowania krwi

◦

Nasilenia miażdżycy naczyń krwionośnych

◦

Zmniejszenia skuteczności działania niektórych

leków

◦

Zwiększenia ryzyka zawału serca i udaru mózgu

AKTYWNOŚĆ FIZYCZNA

Klasa I według NYHA:

Codzienne czynności życiowe nie wywołują
objawów

II Klasa NYHA

Zwykłe czynności życiowe wywołują objawy
o umiarkowanym nasileniu: zmęczenie,
duszność
lub ból wieńcowy

III Klasa NYHA

W spoczynku objawy nie występują
Proste czynności wywołują objawy

IV Klasa NYHA

Objawy występują w spoczynku
i nasilają się przy niewielkim wysiłku

INDYWIDUALIZACJA ZALECEŃ!

Brak wysiłku jest zalecany tylko

w ostrej lub niewyrównanej

niewydolności serca:



Zachęcanie do podejmowania zwykłych

codziennych czynności, regularnych

spacerów



Odradzanie ćwiczeń izometrycznych,

sportów wyczynowych

Aktywność fizyczna:

OGÓLNE ZALECENIA DOTYCZĄCE
WYSIŁKU FIZYCZNEGO

Jaki rodzaj wysiłku

jest niewskazany?



odnoszenie

ciężkich przedmiotów



Statyczne ćwiczenia

gimnastyczne



Trening siłowy

Najprostsza forma aktywności to marsz:



30 min marszu przez 4–5 dni w tygodniu

lub



2 x dziennie po 15 min

lub



3 x dziennie po 10 min

TRENING PRZERYWANY



2–6 min spaceru i 1–2 min przerwy



Powtarzanie 2–3 razy dziennie

OGÓLNE ZALECENIA DOTYCZĄCE

WYSIŁKU FIZYCZNEGO

Jazda na rowerze



Po płaskim terenie



Bez dodatkowych obciążeń



Bez duszności w trakcie wysiłku

OGÓLNE ZALECENIA DOTYCZĄCE

WYSIŁKU FIZYCZNEGO

NIE REZYGNUJ

z aktywnego wypoczynku

Dobierz odpowiedni rodzaj

i nasilenie aktywności w zależności od

upodobań

W towarzystwie raźniej…



Większa mobilizacja



Większa radość



Większe bezpieczeństwo

AKTYWNE SPĘDZANIE

WOLNEGO CZASU



I klasa NYHA

małe ryzyko — aktywność zachowana,

jeżeli partner poinformowany



II klasa NYHA

umiarkowane ryzyko zmęczenia, zalecane

ograniczenia



U chorych w III i IV klasie NYHA wiąże się

z dużym ryzykiem dekompensacji



Nie zaleca się stosowania inhibitorów

fosfodiesterazy typu 5, np. Viagry

Aktywność seksualna:

Podróżowanie

— zalecenia dla pacjenta



Długie podróże samochodem — wskazane

częstsze postoje, połączone ze spacerem



Podróże lotnicze — wskazane częste zmiany

pozycji, naprzemienne napinanie

i rozluźnianie mięśni



Zmiana klimatu — unikanie podróży do miejsc o

skrajnych warunkach pogodowych, unikanie

kąpieli słonecznych i przebywania na dużych

wysokościach; modyfikacje podaży płynów w

zależności od panujących warunków

klimatycznych

SZCZEPIENIA OCHRONNE

W celu zmniejszenia

częstości występowania

zakażeń układu

oddechowego



Szczepienia przeciwko grypie 1 x rok



Szczepienie przeciwko zakażeniom

pneumokokowym 1 x 5 lat

Leki, których pacjent powinien
unikać:

Niesteroidowe leki przeciwzapalne:

Ketonal, Diklofenak, Ibuprom, Majamil itp.

Antyarytmiczne grupy I

Blokery kanału wapniowego:

werapamil,

diltiazem

, krótkodziałające pochodne

dihydropirydyny np.

Cordafen

Trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne

Kortykosteroidy

Lit

CO ROBIĆ, ABY OSIĄGNĄĆ DOBRE EFEKTY

— zalecenia dla pacjenta (1)

1. Pamiętaj o codziennych pomiarach:

masy ciała, ciśnienia tętniczego i tętna!

Przestrzegaj wskazówek dotyczących

zmiany stylu życia, sposobu odżywiania

3. Bezwzględnie zaprzestań palenia tytoniu!

W przypadku wystąpienia niepokojących

Cię objawów skontaktuj się z lekarzem

prowadzącym

Pamiętaj nazwy zażywanych leków

albo miej listę przyjmowanych leków

zawsze przy sobie

6. Nie przerywaj samowolnie leczenia

i nie zmieniaj samodzielnie

dawkowania leków

7. Staraj się przyjmować leki o tej samej

porze dnia

8. Nie zażywaj leków przeterminowanych

9. Zapytaj lekarza lub farmaceutę o cenę leku

CO ROBIĆ, ABY OSIĄGNĄĆ DOBRE EFEKTY

— zalecenia dla pacjenta (2)

10. Jeżeli musisz zażyć lek, którego

dotychczas nie przyjmowałeś

(np. dostępny bez recepty), zapytaj

lekarza:

„Czy zastosowanie nowego leku wpłynie
na skuteczność leków przyjmowanych
do tej pory?”

„

Czy nowy lek nie spowoduje zaostrzenia

niewydolności serca”?

CO ROBIĆ, ABY OSIĄGNĄĆ DOBRE EFEKTY

— zalecenia dla pacjenta (3)

Document Outline