Infekcja HIV 

i choroba AIDS oraz

inne zagrożenia 

zdrowotne

u osób uzależnionych

Dr n.med. Grażyna 

Cholewińska

Wojewódzki Szpital Zakaźny w Warszawie

Oddział Dla Narkomanów z HIV/AIDS

W oparciu o Terapię Metadonową

   

Choroby  występujące 

u osób uzależnionych

od substancji 

psychoaktywnych

Uzależnienie – istota zjawiska

 

Uzależnienie 

jest chorobą złożoną:

        prowadzi do wielu szkód

•            somatycznych
•            psychicznych
•            moralnych
•            społecznych

a nie leczona – grozi śmiercią.

 

Oddziaływania

 

• Do osób jeszcze nie uzależnionych

                        -profilaktyka
                        -edukacja zdrowotna
                        -pomoc kryzysowa

• Do osób 

uzależnionych, nie zakażonych

                        -bad. przesiewowe
                        -bad. profilaktyczne i kontrolne
                        -szczepienia profilaktyczne
                        -punkty konsultacyjne

• Do osób 

uzależnionych i chorych

 na: inf.HIV, AIDS, 

zakażenie HBV, HCV, HDV,  Tbc, STI’s, posocznice i in.

                   

-

redukcja szkód zdrowotnych

                        -leczenie
                        -przewlekła opieka

 

  

Wielodyscyplinarny zespół

• Lekarz    psychiatra, ch. zakaźne, inny
• Pielęgniarka  doświadczona w 

narkomanii

• Terapeuta uzależnień
• Psycholog
• Pracownik socjalny OPS
• Prawnik
• Policja  Dz.prewencji
• Stowarzyszenia wolontariusze
• Rodzina pacjenta

Choroby współistniejące z

 

uzależnieniem

• Problemy zdrowotne związane z 

uzależnieniem od substancji 
psychoaktywnych najczęściej 

są zależne 

od dożylnej drogi ich przyjmowania

• Zakażenia przenoszone w związku z 

wielokrotnym używaniem igieł i 
strzykawek stanowią w naszym kraju 
istotny problem w epidemiologii 
chorób zakaźnych  

Choroby współistniejące z 

uzależnieniem

• Problemy psychiatryczne

• Problemy somatyczne

Choroby współistniejące

• Problemy somatyczne

          - zależne od infekcji związanych z
             

dożylnym przyjmowaniem

  

          - inne  np. infekcje 

drogą 

seksualną

                            infekcje 

oddechowe 

                            urazy

          - problem ciąży i porodu

Wirusowe zapalenie 

wątroby

HBV
HCV

inne

Wirusowe zapalenie wątroby 

(wzw)

• HAV – choroba „brudnych rąk”

• HBV – zakażenie krwiopochodne, sex
• HCV – zakażenie krwiopochodne

• HDV – towarzyszy HBV
• HGV – zakażenie krwiopochodne 

Warunki sprzyjające wzw u 

narkomanów

• Używanie zakażonych igieł/strzykawek

• Zakażony „towar”

• Złe warunki higieniczne i sanitarne

• Zamieszkiwanie w dużych 

zbiorowościach

• Brak  informacji o drogach i skutkach 

zakażenia HBV, HCV 

WZW

        Konsekwencje ostrego WZW:

• Przewlekłe wirusowe zapalenie 

wątroby(70%)

• Marskość wątroby (40-50%)

• Rak wątroby (10 – 25%)

WZW – zadania

 

• Edukacja, informacja o HAV, HBV, HCV

• Wykonywanie badań przesiewowych
    (HBsAg, anty-HBs, anty-HCV)

• Wczesne wykrywanie WZW, możliwość 

skierowania do ośrodka 

specjalistycznego

• Szczepienia profilakt. (HAV,HBV) 

Nie 

ma profilaktyki HCV

• Programy Redukcji Szkód Zdrowotnych 

Ciężkie zakażenia bakteryjne

Zakażenia bakteryjne

• Ropnie, ropowice skóry w miejscu po 

wkłuciach

• Zapalenie górnych i dolnych dróg 

oddechowych

• Posocznica – uogólnione zakażenia 

bakteryjne 

• Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych

• Bakteryjne zapalenie wsierdzia

Stan

nieprzytomności

i

ograniczonej świadomości

Stan ograniczonej 

świadomości

Stany z ograniczoną świadomością u 

narkomanów

• Wysoka gorączka
• Zapalenie opon m-rdzeniowych i mózgu
• Stan po napadzie padaczkowym
• Choroby neurologiczne
• Przerzuty nowotworowe do mózgu
• Niedotlenienie
• Skrajne wyniszczenie
• Odwodnienie ( zab. elektrolitowe)
• Encefalopatia w przebiegu niewyd. wątroby
• Stan po zatruciu lekami
• Choroby psychiczne

Gruźlica

Gruźlica u osób uzależnionych

• Warunki sprzyjające Tbc wśród 

narkomanów:

          -wędrówki po kraju
          -niedożywienie, oziębienie
          -przebywanie w dużych 

skupiskach          

          -późne rozpoznanie choroby
          -brak dyscypliny w leczeniu
          -towarzysząca infekcja HIV

Zadania 

• Profilaktyka zakażeń dróg oddechowych

• RTG klatki piersiowej 

• Wczesna diagnostyka Tbc

• Nadzorowanie przyjmowania leków wg. 

systemu DOT

• Redukcja przyczyn niepowodzenia 

leczenia

Choroba zakrzepowa żył

Padaczka

Padaczka

• Przyczyny padaczki u narkomanów;
         -

 działanie środków odurzających

         - urazy głowy
         -alkoholizm
         -organiczne zmiany w OUN

• Brak systematyczności w leczeniu 

padaczki 

Choroby skóry

Choroby

przenoszone drogą płciową

Choroby przenoszone drogą 

płciową

• HIV

• HPV- onkogenne subtypy- HPV11, 

16,18

• Opryszczka zwykła
• Wirusowe zapalenie wątroby
• Kłykciny kończyste
• Rzeżączka

• Kiła

• Wrzód weneryczny
• Świerzb, wszawica łonowa
• Rzęsistkowica
• Zakażenie drożdżakowe

Choroby przenoszone drogą płciową

zadania

• Identyfikacja osoby chorej – rozmowa 

indywidualna

• Skierowanie do specjalisty

• Badania przesiewowe : kiła, HPV, HIV

• Kontrola przyjmowania leków

• Edukacja zakresie ChPDP i bezpiecznego 

seksu

• Profilaktyka i leczenie partnerów
• Rozdawnictwo prezerwatyw 

Ciąża/poród

noworodek

Ciąża, poród, połóg w populacji 

narkomanek

• Większość ciężarnych narkomanek nic nie wie o 

negatywnym wpływie na płód nadużywanych substancji 

odurzających

• Ciężarne zgłaszają się do lekarza zbyt późno

• Ryzyko powikłań położniczych
        

-brak dbałości o ciążę i dziecko

        

-niedobory i niedożywienie

            -choroby przenoszone drogą płciową

        

-bezpośredni szkodliwy wpływ na płód substancji odurzających

 

    

Narkotyki – a ciąża

• Nagłe odstawienie

 używanych 

dotychczas opiatów u kobiet ciężarnych 
jest również niebezpieczne i może się 
zakończyć wewnątrzmacicznym 
obumarciem płodu

• Objawy głodu

 u noworodka

• Kobieta w zaawansowanym 

uzależnieniu podczas ciąży i karmienia 

powinna być włączona w program 
metadonowy

• M. jest „bezpieczny” dla płodu i matki