1

Mikroekonomiczne 

niesprawności rynku i PG

 

 

2

Literatura



J.E. Stiglitz: „Ekonomia sektora 
publicznego”, PWN, Warszawa 2004 - 
Rozdział 4 



N. Acocella: „Zasady polityki 
gospodarczej”, PWN, Warszawa 2002 
– Rozdziały 6, 10*

 

 

3

Informacje wyjściowe



Zawodność rynku jest argumentem na rzecz 

interwencji państwa



Aby jednak rynek mógł działać sprawnie państwo 

musi wymuszać dotrzymywanie umów i określać 

prawa własności (państwo minimalne)



Gdy mimo spełnienia tych zadań rynek jest 

nieefektywny (w sensie Pareto), wskazana jest 

dodatkowa interwencja



Mikroekonomiczne wady rynku są argumentem 

na rzecz mikroekonomicznej polityki 

gospodarczej

 

 

4

Informacje wyjściowe c.d.



Mikroekonomiczna interwencja państwa 

wynika z dwóch podstawowych przesłanek: 

nieefektywności rynku oraz sprawiedliwości 

społecznej



Dodatkowymi nieefektywnościowymi 

argumentami na rzecz interwencji państwa 

jest występowanie podziału dochodu w 

gospodarce oraz występowanie dóbr 

pożądanych społecznie. Różnice w poziomach 

dochodu są argumentem na rzecz interwencji 

państwa ze względu na sprawiedliwość 

społeczną w postaci redystrybucji. Państwo, 

biorąc pod uwagę argument sprawiedliwości i 

przesłanki paternalistyczne dostarcza 

społeczeństwu dóbr pożądanych społecznie. 

 

 

5

Istota analizy



Wady mikroekonomiczne



Mikroekonomiczne typy interwencji

 

 

6

Mikroekonomiczne typy 

interwencji



Interwencja ze względu na efektywność



Regulacja



Finansowanie



Produkcja państwowa



Interwencja ze względu na sprawiedliwość 
społeczną (teorie sprawiedliwości: 
socjalizm, utylitaryzm, Rawls, liberalizm)



 

Redystrybucja (w pieniądzu lub w naturze)

 

 

7

Przejawy nieefektywności 

rynku



Zawodność konkurencji 

(brak doskonałej konkurencji)



Przyczyny: 

- rosnące efekty skali
- decyzje strategiczne przedsiębiorstw
- działania państwa (patenty, przemysł strategiczny, 

decyzja polityczna)



Forma interwencji

 

 

8

Przejawy nieefektywności 
rynku c.d.



Niedoskonała informacja



Aspekty: jakość, cena, przyszłość



Przypadek: asymetria informacji



Forma interwencji

 

 

9

Przejawy nieefektywności 

rynku c.d.



Zawodność dot. dóbr publicznych 



Warunki: 

- niekonkurencyjność konsumpcji (koszt marginalny 

konsumpcji jest zerowy)

- niewykluczalność
- nieodmawialność



Forma interwencji

 

 

10

Przejawy nieefektywności 

rynku c.d.



Zawodność dot. efektów 
zewnętrznych

(pozytywnych i negatywnych)

 



Niekompletność rynków 



Istota: brak rynków na niektóre dobra i usługi 
mimo, że cena>koszt



Przyczyny: efekty zewnętrzne, dobra publiczne, 
koszty transakcyjne, asymetria informacji itd.

 

 

11

Przykłady



żywność



służba zdrowia



rynek bankowych usług depozytowo-
kredytowych (znaczenie kryzysu)



rynek ubezpieczeniowy

 

 

12

Dziękuję za uwagę