Edukacja pacjenta z uczuleniem na wybrane alergeny środowiskowe

Edukacja pacjenta z

uczuleniem na wybrane

alergeny środowiskowe

Edukacja pacjenta z

uczuleniem na wybrane

alergeny środowiskowe

Renata Bator

Część z nich pojawia się w otaczającym powietrzu
sezonowo, wywołując określone, również
sezonowe dolegliwości.
Inne alergeny, a jest ich wielka różnorodność,
otaczają nas zawsze: są w powietrzu, wodzie, na
różnych przedmiotach, w mieszkaniach i poza
nimi. Ich obecność tylko częściowo zależy od pór
roku. Dla osób, które reagują na nie objawami
chorobowymi, są to tak zwane alergeny
całoroczne.

ALERGENY WZIEWNE



Pojęciem alergeny wziewne (aeroalergeny,
pneumoalergeny) określane są drobne cząstki
pochodzenia roślinnego, zwierzęcego lub
substancje chemiczne, które przenikają w głąb
dróg oddechowych razem z wdychanym
powietrzem.

KURZ DOMOWY



Składa się w ok. 60% z pyłów nieorganicznych, które nie
wywołują reakcji uczuleniowych, jednak pozostałe 40% to
różne, czynne jako alergeny, substancje pochodzenia
roślinnego (pyłki, drobne fragmenty roślin, włókna,
zarodniki grzybów) lub zwierzęcego (naskórek i wydzielina
gruczołów łojowych skóry, mocz, fragmenty owadów,
wydaliny i fragmenty roztoczy bytujących w kurzu).



Roztocze kurzu domowego, a właściwie ich odchody i
obecne w nich złuszczone komórki przewodu
pokarmowego, są przyczyną około 70% uczuleń na kurz
domowy. Optymalne warunki rozwoju roztoczy to
środowisko ciepłe i wilgotne (ok. 25°C i 75% wilgotności).
Najlepsze siedliska to pościel, łóżka i miękkie meble,
dywany, kotary, odzież.

ZWIERZĘTA DOMOWE

Alergeny zwierzęce są coraz częstszą przyczyną

chorób alergicznych.

Często kontakt ze zwierzęciem domowym

rozpoczyna ciąg reakcji alergicznych.

Zwierzę jest zwykle największym źródłem

alergenów w jego otoczeniu.

Najbardziej rozpowszechnionym, a jednocześnie

najbardziej agresywnym alergenem jest antygen koci.

Głównym źródłem jest wydzielina łojowa gruczołów skóry,

uwalniana do otoczenia podczas pielęgnacji futra

Dużą zdolność do wywoływania uczuleń mają też
drobne gryzonie: myszki, chomiki, świnki morskie.

Najbardziej agresywne alergeny zawiera ich mocz,
ponieważ zwierzęta te wydalają z moczem znaczną
ilość

białek.

Wśród psów zdolność do wywoływania alergii
zależy w dużym stopniu od rasy.

Psy śliniące się (na przykład boksery) częściej
powodują uczulenia niż te, którym nie cieknie ślina
z

pyska.



ZARODNIKI GRZYBÓW
PLEŚNIOWYCH



Objawy sezonowe (w okresie późnego lata)

związane są z dużym stężeniem w powietrzu
zarodników grzybów typu Alternaria.



Pleśnie te rozwijają się na roślinach leśnych,

polnych i łąkowych w miesiącach letnich.



Rozwój pleśni jest najbardziej intensywny

przy dużej wilgotności i wysokiej temperaturze
powietrza, szczególnie w miejscach
zacienionych, gdzie wilgoć utrzymuje się długo

Porady dla osób uczulonych na

roztocze kurzu domowego

Porady dla osób uczulonych na

roztocze kurzu domowego

    Częste sprzątanie „na mokro”.
    Pozbycie się  rezerwuarów kurzu domowego.
    Utrzymanie odpowiedniej temperatury i wilgotności w

mieszkaniu ( 17C⁰- sypialnia).

Częste wietrzenie: mieszkania, pościeli, częsta zmiana

pościeli.

Pranie, mrożenie, przechowywanie w zamkniętych

pojemnikach zabawek.

Stosowanie pokrowców, odpowiedniej pościeli i środków

roztoczobójczych.

    Stosowanie odkurzaczy z filtrami Hepa.
    Zalecana klimatyzacja ( wymiana filtrów).
    Stosowanie przewiewnych ubrań z naturalnych tworzyw.
    Aktywny wypoczynek.

Wskazówki dla osób uczulonych na

pyłki.

Znajomość kalendarza pylenia, słuchanie

komunikatów dla alergików.

     Unikanie nadmiernej ekspozycji na alergeny.
     Zamykanie okien na noc, wietrzenie w ciągu dnia.
     Sprzątanie pomieszczeń na mokro.
     Kąpiel po powrocie ze spaceru, zmiana ubrania.
     Stosowanie okularów przeciwsłonecznych.
     Stosowanie kremów ochronnych.
     Odkurzacze z filtrem.
     Zamykanie okien w samochodzie podczas podróży.

Uczulenie na grzyby

pleśniowe

Uczulenie na grzyby

pleśniowe



Przede wszystkim unikanie miejsc, w których można się

spodziewać dużego stężenia pleśni. Są to: baseny,

sauny, łaźnie, pralnie, szklarnie, wilgotne, ciemne

zakamarki domu, ogrodu, a także lasu.



Aby ograniczyć wilgotność w domu:

Utrzymywanie łazienki i kuchni tak suchych, jak tylko

to możliwe. Pleśń szybko przywiera do wilgotnych

powierzchni. Należy zatem wycierać wszystko do sucha.

Otwieranie okien instalacja wentylatorów. Suszenie po

użyciu ręczników i ścierek

Ograniczenie powstawania pary podczas gotowania

oraz kąpieli.



Po przyjściu do domu należy wysuszyć wilgotne buty i
garderobę.
Wilgotne ubrania to idealne miejsce dla rozwoju pleśni.



Wystrzeganie się tapet. Pleśnie żywią się zarówno
papierem, jak i klejem, którym tapety są przytwierdzone
do ścian.



Książki i papiery trzymane szczelnie zamknięte w
biblioteczce. Dotyczy to w szczególności starych
papierów, które zwykle są mocno zakurzone, a często
także zbutwiałe.



Usunięcie lub ograniczenie kwiatów doniczkowych.
Pleśnie doskonale rozwijają się w glebie.

Alergia pokarmowa

 Wystrzeganie się pokarmów, które uczulają.

Unikanie miejsc zbiorowego żywienia (nie ma

wówczas kontroli nad tym co się je).

 Unikanie przypalonych potraw (może to bowiem

wpłyną na zmianę składu chemicznego potrawy, a w
konsekwencji wywołać niepożądaną reakcję).

 Dokładne żucie pokarmów (ułatwia to rozkład

pokarmu na prostsze składniki).

Kupowanie żywności pozbawionej chemicznych
dodatków

Kosmetyki i środki czystości



Jeśli wziąć pod uwagę powszechność stosowania
kosmetyków, myjących środków toaletowych
(mydeł, szamponów, kremów po goleniu, płynów
myjących, itp.), perfum i dezodorantów, itp. to
uczulenia i podrażnienia skóry nie są bardzo
częste.



Szacuje się, że dolegliwości tego typu
przysparzają dolegliwości 10-20% dorosłych
kobiet i mężczyzn. Jednak biorąc pod uwagę
ogólną liczbę osób stosujących tego typu środki
jest to poważny problem zdrowotny.

Większość dolegliwości ma charakter

kontaktowego zapalenia skóry. Przyczyną jest

podrażnienie skóry przez niektóre składniki

kosmetyków i środków czystości.

Składniki te wywołują w skórze efekt toksyczny i

wyprysk kontaktowy. Tego typu reakcje i

wynikłe z nich objawy skórne pojawiają się w

reakcji na substancję drażniącą. Substancja

taka w dużym stężeniu może wywołać objawy

skórne praktycznie u każdego człowieka, bez

wyjątku, jeśli działa odpowiednio długo.

Wyrobami, które wywołują wyprysk kontaktowy z
podrażnienia są najczęściej - mydła, szampony,
płyny do kąpieli, dezodoranty, środki czystości -
zwłaszcza te, w których skład wchodzą aktywne
detergenty.

Detergenty niszczą lipidowo-kwasową ochronną
osłonę skóry, co drastycznie zwiększa jej
przepuszczalność dla substancji drażniących.

Zatem ważne jest, aby wybierać te produkty,
które są przeznaczone dla osób o wrażliwej
skórze, hipoalergiczne bądź posiadające atest
Polskiego Towarzystwa Alergologicznego.

Substancje chemiczne i

metale

Substancje chemiczne i

metale



Ograniczenie kontaktu z alergenami poprzez zastępowanie

powszechnie stosowanych detergentów substancjami

obojętnymi. Substancje te mają niezwykle prostą budowę

chemiczną i są jednocześnie chemicznie obojętne. Należą do

nich m.in.: chlorek sodu (sól kuchenna), wodorowęglan sodu

(soda oczyszczona), boraks oraz soda do prania.

 Wietrzenie nowych rzeczy (nowe gazety, książki, przedmioty

wykonane z tworzyw sztucznych).

 Ograniczenie używania kosmetyków. Używanie tylko

niezbędnych preparatów. Korzystanie z tych, które są

przeznaczone dla alergików.

Unikanie miejsc, w których stosuje się wiele różnego rodzaju

chemikaliów, jak warsztaty samochodowe czy mieszalnie farb.

EDUKACJA CHOREGO NIEZBĘDNYM

UZUPEŁNIENIEM LECZENIA

EDUKACJA CHOREGO NIEZBĘDNYM

UZUPEŁNIENIEM LECZENIA



Przeciętny czas przeznaczony na wizytę lekarską nie przekracza

10-15 minut. W dodatku tylko ok. 50% chorych ściśle stosuje

zalecone postępowanie. Czy można zatem spodziewać się

dobrych wyników leczenia?



Nawet chwilowe dobre zrozumienie przez chorego jego "sytuacji

medycznej" nie gwarantuje ciągłego, często wieloletniego

kontynuowania leczenia i unikania sytuacji zagrażających

nasileniem objawów.



Przeprowadzone badania wykazują, że poprzez edukację chorych

można poprawić jakość ich życia i zmniejszyć częstość zaostrzeń i

pobytów w szpitalu. Daje to niebagatelny zysk chorym i zmniejsza

koszty opieki medycznej.

ISTOTA PROGRAMU

EDUKACYJNEGO

ISTOTA PROGRAMU

EDUKACYJNEGO



Edukacja chorego nie prowadzi do

zastąpienia kontaktu z lekarzem. Podjęcie

decyzji o włączeniu dodatkowych leków i

sposobie ich stosowania należy zawsze do

lekarza.



Edukacja zwiększa wzajemne zaufanie,

pacjent może odpowiedzialnie i skutecznie

uczestniczyć w leczeniu. Może wcześniej

reagować na zaostrzenie choroby - wie, jakie

wybrać postępowanie.

Document Outline