background image

Zaburzenia seksualne i 

Zaburzenia seksualne i 

tożsamości płciowej

tożsamości płciowej

Dysfunkcje seksualne
Parafilie 
Zaburzenia tożsamości płciowej
                                                                          

                                                                          

                                

J.M. Rakowska  

background image

Dysfunkcje seksualne 

Dysfunkcje seksualne 

kryteria diagnostyczne

kryteria diagnostyczne

A. Stałe lub nawracające zaburzenia reakcji seksualnych albo ból 

podczas stosunku. 

B. Powoduje cierpienie lub trudności interpersonalne
Cykl reakcji seksualnych 
1. Popęd 
= pragnienie seksu  
2. Podniecenie = doznanie przyjemności i fizjologiczne zmiany:  u 

mężczyzny erekcja, u kobiety przekrwienie w miednicy i nawilżenie 

pochwy; 

3. Orgazm = szczyt przyjemnych doznań, uwolnienie napięcia, rytmiczne 

skurcze mięśni, u mężczyzny wytrysk nasienia, u kobiety skurcze pochwy 

4. Relaks mięśni 

background image

 

 

Dysfunkcje seksualne –zaburzenia reakcji seksualnych

Dysfunkcje seksualne –zaburzenia reakcji seksualnych

ZABURZENIA POPĘDU

■Słaby popęd - brak chęci do aktywności seksualnej i brak fantazji 

seksualnych 

■Awersja do aktywności seksualnej - unikanie kontaktu  seksualnego (lęk 

lub obrzydzenie).

ZABURZENIA PODNIECENIA 

■Zaburzenia podniecenia u kobiet - niezdolność do uzyskania lub 

utrzymania do końca aktu seksualnego reakcji nawilżenia pochwy i 

przekrwienia w miednicy. 

■Zaburzenia erekcji u mężczyzn - niezdolność do uzyskania lub utrzymania 

do końca aktu seksualnego erekcji.  

Występuje u 7% mężczyzn w wieku 18-29 lat; u 9% - 30-39 lat; 11% - 40-

49lat; 18% - 50-59. 

ZABURZENIA ORGAZMU 

■ Zaburzenia orgazmu u kobiet - niezdolność doznania orgazmu  

■ Zaburzenia orgazmu u mężczyzn - brak wytrysku nasienia  

■ Przedwczesny wytrysk - przedwczesny wytrysk nasienia w ocenie 

partnera   

DIAGNOZA RÓŻNICOWA - Nie stawia się tych diagnoz, jeśli zaburzenie lepiej 

wyjaśniaja występowanie zaburzenia depresyjnego, zespołu stresu 

pourazowego, zaburzenia obsesyjno-kompulsyjnego.  

 

  

background image

Dysfunkcje seksualne -ból

Dysfunkcje seksualne -ból

■ Dyspareunia - ból w geniataliach w trakcie stosunku 

lub po stosunku  u kobiet i u mężczyzn 

Przebieg chroniczny 20 % kobiet doznaje bólu w czasie 

stosunku (Heiman i LoPiccolo 1988) 

■ Pochwica u kobiet - mimowolny skurcz mięśni pochwy 

uniemożliwiajacy stosunek

Przebieg chroniczny 1 % kobiet cierpi na pochwicę (Heiman i 

LoPiccolo 1988) 

DIAGNOZA RÓŻNICOWA - Nie stawia się tych diagnoz, jeśli 

zaburzenie lepiej wyjaśnia występowanie 

zaburzenia somatyzacyjnego.  

background image

Dysfunkcje seksualne 

Dysfunkcje seksualne 

Przebieg, zakres i etiologia 

Przebieg, zakres i etiologia 

Przebieg i zakres dysfunkcji  
1. Trwa cale życie albo występuje po okresie normalnego 

funkcjonowania 

2. Zgeneralizowana na wszystkie sytuacje albo wybiórcza w 

reakcji na pewnego partnera lub pewną stymulację 

Etiologia
1.Na skutek czynników psychologicznych 
2.Na skutek czynników psychologicznych + 

medycznego stanu lub użycia środków chemicznych.  

3. Na skutek medycznego stanu lub użycia środków 

chemicznych np. efekt uboczny leków – 

przeciwdepresyjnych, przeciwlękowych, 

neuroleptyków , używania środków psychoaktywnych 

Np. zaburzenia neurologiczne, hormonalne, metaboliczne 

wpływają na fizjologiczne substraty popędu.  

background image

Dysfunkcje seksualne – zaburzenia erekcji u 

Dysfunkcje seksualne – zaburzenia erekcji u 

mężczyzn 

mężczyzn 

Etiologia – stan somatyczny lub psychologiczny  

Etiologia – stan somatyczny lub psychologiczny  

■ Przyczyny somatyczne - wysokie ciśnienie krwi;  długoterminowe 

efekty używania alkoholu, heroiny, marihuany lub papierosów. 

■ Psychoanaliza = nierozwiązane przywiązanie do rodziców.   
Zatrzymanie rozwoju w stadium  edypalnym powoduje lęk przed kastracją, 

cudzołóstwem, niepewność tożsamości seksualnej, ukryte tendencje 

homoseksualne, lęk przed impulsami agresywnymi (Jenssen 1985) 

■ Teoria uczenia się 
(1) uwarunkowany lęk na doświadczenia seksualne (przed porażką 

i upokorzeniem)  - Na skutek urazów seksualnych w dzieciństwie lub 

w życiu dorosłym mężczyzna odczuwa lęk . 

-Obserwuje siebie, sprawdzając, czy dobrze działa i odrywa uwagę od 

wzbudzających podniecenie bodźców i traci erekcję (Bankroft 1999). 

-Wymaganie aktywności seksualnej, powoduje  zmniejszenie podniecenia i 

bodźce nie-seksualne go rozpraszają (Cranston-Cuebas i Barlow1990). 

(2) Brak umiejętności porozumienia się z partnerką - Brak stymulacji 

ze strony partnerki i słaba komunikacja z partnerką, brak intymności z 

partnerką, konflikty w relacji. 

■ Teoria poznawcza Przekonania źródłem lęku. „Erekcja powinna 

wystąpić zawsze gdy ma się kontakt z kobietą”. Gdy nie osiąga się 

ideału, wtedy powstaje lęk przed porażką , i zmniejszenie 

zainteresowania partnerką (Zilbergeld1992).   

 

background image

Dysfunkcje seksualne –Pochwica 

Dysfunkcje seksualne –Pochwica 

Etiologia   

Etiologia   

teoria uczenia się i psychoanaliza

teoria uczenia się i psychoanaliza

Teoria uczenia się – Lęk powstaje w reakcji na faktyczne lub 

wyobrażone negatywne doświadczenia związane z penetracją 

pochwy. Lęk powoduje pobudzenie układu sympatycznego, czego 

rezultatem jest mimowolny skurcz mięśni pochwy.

Badanie - (Ward i Ogden 1994).
Lęk nabyty przez naśladowanie = matka boi się stosunku i córka 

uczy się reakcji lękiem.    

■ Lęk uwarunkowany =  doświadczenie seksualne bolesne i pamięć 

bólu wywołuje lęk. (trzy czwarte w badanej próbie) 

■ Lek przed karą związany z poczuciem winy = przekonanie, że 

seks jest zły np. na skutek religijnych przekonań lub urazu w 

dzieciństwie.

Psychoanaliza - Regresja lub fiksacja na edypalnym lub 

przededypalnych stadiach rozwoju psychoseksualnego

- Kobieta jest przywiązana do ojca i nie może przenieść energii 

libidinalnej z ojca na partnera. 

- Albo pozostaje w stanie fiksacji na przywiązaniu do matki i ma słabą 

prognozę wyleczenia (Abraham 1956).

background image

Trening umiejętności seksualnych 

Trening umiejętności seksualnych 

terapia behawioralna - Mastres i Johnson

terapia behawioralna - Mastres i Johnson

1. Stopniowa ekspozycja na doświadczenia seksualne, które 

1. Stopniowa ekspozycja na doświadczenia seksualne, które 

budzą lęk. 

budzą lęk. 

program ćwiczeń realizowanych przez parę w warunkach 

domowych  

a) partnerzy sprawiają sobie wzajemnie przyjemność, 

a) partnerzy sprawiają sobie wzajemnie przyjemność, 

dotykając przy zakazie stymulacji genitalnej i odbywania 

dotykając przy zakazie stymulacji genitalnej i odbywania 

stosunku; 

stosunku; 

b) sprawiają sobie nawzajem przyjemność w obszarach 

b) sprawiają sobie nawzajem przyjemność w obszarach 

genitalnych; 

genitalnych; 

c) odbywają stosunek. 

c) odbywają stosunek. 

2.Uczenie się umiejętności: 

2.Uczenie się umiejętności: 
poradnictwo dotyczące  interakcji seksualnej pary małżeńskiej 

- komunikowania potrzeb seksualnych partnerowi 

- komunikowania potrzeb seksualnych partnerowi 

- rozwiązania trudności i nieporozumień w interakcjach 

- rozwiązania trudności i nieporozumień w interakcjach 

seksualnych 

seksualnych 

Np. uczenie, że zadawanie pytań o nasilenie podniecenia lub 

Np. uczenie, że zadawanie pytań o nasilenie podniecenia lub 

presja w celu zwiększenia sprawności stanowią przeszkodę 

presja w celu zwiększenia sprawności stanowią przeszkodę 

w osiągnięciu przyjemności. 

w osiągnięciu przyjemności. 

background image

Pierwotne  i wtórne zaburzenia orgazmu u kobiet 

Pierwotne  i wtórne zaburzenia orgazmu u kobiet 

Trening umiejętności seksualnych z udziałem 

Trening umiejętności seksualnych z udziałem 

partnera  

partnera  

Badanie 1
■Kobiety poddane treningowi umiejętności seksualnych uzyskały porawę 

większą niż kobiety poddane treningowi komunikacji, w zakresie wielkości 

przyjemnosci  +czestoliwości doznawania orgazmu 

badanie kontrolne po 6 miesiącach od zakończenia leczenia pacjentki poddane 

treningowi  umiejętności seksualnych utrzymały korzyści z leczenia Everaerd i Dekker 

(1981). 

■ Wzrost satysfakcji mężczyzn uczestniczących w terapii z interakcji 

seksualnychpodczas gdy trening komunikacji miał wpływ negatywny na 

zadowolenie mężczyzn uczestniczących w terapii  

Badanie 2  
Kobiety poddane treningowi umiejętności seksualnych odniosły porównywalne 

korzyści jak kobiety poddane jego komponentom (1)  praktykowanie z 

pomocą partnera lub (2) poradnictwo dla kobiety i partnera (Mathews i in. 

1976b). Przewaga termingu, ale różnica nie była istotna statystycznie. 

Badanie 3 – 
Negatywna korelacja między przystosowaniem małżeńskim i efektami terapii  

(Hawton i Catalan 1986) słabsze efekty osiągały pary, które przed rozpoczęciem 

leczenia charakteryzowaly się wysokim poziomem konfliktów małżeńskich, 

małżeńską separacją w przeszłości, niską motywacją do uczestnictwa w leczeniu 

mężczyzn jako partnerów seksualnych, słabym podporządkowaniem się rezimowi 

wykonywania ćwiczeń w domu. 

background image

Wtórne zaburzenia orgazmu i popędu u kobiet

Wtórne zaburzenia orgazmu i popędu u kobiet

+konflikty małżeńskie 

+konflikty małżeńskie 

Trening umiejętności seksualnych z  małżeńską terapią 

Trening umiejętności seksualnych z  małżeńską terapią 

behawioralną   

behawioralną   

Badanie 1. 
Małżeńska terapia + trening umiejetnosci seksualnych = Większa 

redukcja problemów w interakcji seksualnej, większe  odczuwanie 

pożądania u kobiet niż w grupie poddanej samemu treningowi 

umiejętności seksualnych  

Równe efekty w zakresie zwiększenia odczuwania przyjemności u 

kobiet podczas stosunku. 

Badanie kontrolne trzy miesiące od zakończenia leczenia - rezultaty utrzymały 

się (Zimmer 1987). 

Badanie 2 
Kobiety leczone z udziałem partnera osiągnęły lepsze rezultaty w 

zakresie zwiększenia pożądania i satysfakcji niż kobiety leczone bez 

partnerow. (Hurlbert, White , Powell i Apt, (1993). 

 Badanie 3 
Sama małżeńska terapia behawioralna – brak poprawy w zakresie 

dysfunkcji seksualnej (MacFee i Johnson 1995) Porównanie z brakiem 

oddziaływania. 

background image

Trening umiejętności seksualnych z udziałem partnerki

Trening umiejętności seksualnych z udziałem partnerki

zaburzenia erekcji u mężczyzn 

zaburzenia erekcji u mężczyzn 

Badanie 1. 
►70% par pozytywne efekty 
(Hawton 1992).   

Skuteczność zależy od komunikacji z partnerką.
Uczenie komunikacji małżeńskiej w sprawach dominacji, intymności,  

zaufania, utraty atrakcyjności seksualnej (Rosen 2001). 

Badanie 2 i 3  - brak poprawy 
Liczba mężczyzn, którzy osiągnęli sprawność w zakresie erekcji była większa w 

grupie nieleczonej niż w grupie poddanej treningowi umiejętności 

seksualnych Ansari (1876) . 

Tylko 1 na 20 miar użytych do pomiaru efektów leczenia wykazywała różnicę 

między grupami treningu umiejętności seksualnych i treningu relaksacji i 

komunikacji Crowego, Gillana i Golomboka, 1981).  

Studium przypadku - Psychoanaliza dysfunkcji erekcji
Leczenie polegało na poradzeniu sobie z relacją z ojcem, bez zajmowania się 

funkcją seksualną.

Pozostał w fazie edypalnego konfliktu. Miał trudność w stworzeniu emocjonalnej 

i seksualnej relacji z kobietą. 

Matka skarżyła się do syna na ojca. Ojciec pobił matkę za to. Syn bał się, że 

ojciec pobije i jego. Zarazem chciał bronić matki i nie chciał narazić się ojcu . 

background image

trening masturbacji z udziałem partnera 

trening masturbacji z udziałem partnera 

seksualnego

seksualnego

behawioralna   

behawioralna   

1. Edukacja na temat reakcji ciała na stymulację seksualną .  

1. Edukacja na temat reakcji ciała na stymulację seksualną .  

2. Ćwiczenia doznawania przyjemności zmysłowej. 

2. Ćwiczenia doznawania przyjemności zmysłowej. 

 

 

poznawanie własnego ciała; 

poznawanie własnego ciała; 

fantazje i wyobrażenia seksualne; 

fantazje i wyobrażenia seksualne; 

 

 

doznawanie przyjemności przez masturbację; 

doznawanie przyjemności przez masturbację; 

 

 

doznawanie przyjemności drogą stymulacji przez partnera

doznawanie przyjemności drogą stymulacji przez partnera

z wyłączeniem obszarów genitalnych; 

z wyłączeniem obszarów genitalnych; 

 

 

doznawanie przyjemności drogą stymulacji przez partnera w 

doznawanie przyjemności drogą stymulacji przez partnera w 

obszarach genitalnych.

obszarach genitalnych.

background image

Trening masturbacji z udziałem partnera

Trening masturbacji z udziałem partnera

Pierwotne zaburzenia orgazmu u kobiet 

Pierwotne zaburzenia orgazmu u kobiet 

Badanie1 Lepsze efekty treningu masturbacji niż treningu doznań zmysłowych z udzielaniem wsparcia

(Riley i Riley 1978) 

85% pacjentek w grupie  eksperymentalnej osiągało orgazm podczas stosunku w 75% przypadków i 

47% w grupie kontrolnej. 

90% kobiet w grupie  eksperymentalnej osiągało orgazm i 53% w grupie kontrolnej. 
Badanie kontrolne przeprowadzone po 12 miesiącach od zakończenia leczenia ukazało, że efekty leczenia utrzymały 

się 

Badanie 2 
■ W grupie leczonej bez partnerów zwiększyła się liczba partnerów, u których wystąpiła  dysfunkcja 

erekcji.    

W grupie złożonej z par dysfunkcja erekcji u partnerów wspomagających terapię żon mieściła się w 

ramach normy (10%). 

■Brak rożnic w zakresie poprawy w osiąganiu orgazmu przez pacjentki leczone z udziałem partnera i 

bez partnera. 

91% kobiet z obu grup osiągało orgazm przez samostymulację. 
Ersner–Hershfield i Kopel (1979)
Badanie kontrolne przeprowadzone po 10 tygodniach od zakończenia leczenia pokazało, że 82 % pacjentek z obu 

grup osiągało orgazm. 

Negatywne konsekwencje terapii kobiet bez udziału partnerów w postaci zwiększenia dysfunkcji erekcji 

u partnerów utrzymały się. Pacjentki z grupy złożonej z par relacjonowały więcej satysfakcji z powodu 

częstotliwości doznawania orgazmu,  obydwoje partnerzy z tej grupy relacjonowali, że doświadczają więcej 

przyjemności z aktywności seksualnej w parze, czego nie odnotowano w grupie złożonej z samych kobiet.

background image

Terapia dysfunkcji seksualnych 

Terapia dysfunkcji seksualnych 

zaburzenia erekcji u mężczyzn 

zaburzenia erekcji u mężczyzn 

farmakologia  

farmakologia  

►Lek Sildenafil - Viagra działa na mięśnie gładkie w penisie. 

Zawiera enzym, który powoduje relaksację mięśni gładkich. I 

utrzymuje erekcję. 

Działanie = Wzmacnia rekcję na stymulację
70 % mężczyzn leczonych Viagrą i 22% - placebo relacjonuje 

poprawę jakości i częstości erekcji. Skuteczność 

potwierdzona w badaniach (Goldstein, 1998). 

Objawy uboczne = ból głowy, wypieki na twarzy, zaburzenia 

żołądkowe, zmiana w widzeniu kolorów (działanie na mięśnie 

gładkie w innych partiach ciała). 

 
 

background image

Terapia dysfunkcji seksualnych 

Terapia dysfunkcji seksualnych 

pochwica  

pochwica  

systematyczna desensytyzacja     

systematyczna desensytyzacja     

■ Technika - dotykanie ciała stopniowo dochodząc do 

dotykania genitaliów 

Częściej stosowana metoda 
■Relaksacja + wkładanie do pochwy rozszerzacza, co 

stopniowo rozszerza jej wielkość. 

Aż do momentu, kiedy wkładanie go nie wywołuje 

mimowolnego skurczu. 

Kilka godzin w nocy trzymanie go  w pochwie. 
■Skuteczność potwierdzona w badaniu 29 kobiet wyleczonych 

z sukcesem (Mastres i Johnson 1970).   

background image

terapia dysfunkcji seksualnych    

terapia dysfunkcji seksualnych    

behawioralna  terapia 

behawioralna  terapia 

skuteczność oceniona na podstawie studiów 

skuteczność oceniona na podstawie studiów 

przypadku 

przypadku 

Jeśli dysfunkcje są wynikiem uwarunkowanego lęku na 

Jeśli dysfunkcje są wynikiem uwarunkowanego lęku na 

doświadczenia seksualne (czyli lęku fobicznego i reakcji 

doświadczenia seksualne (czyli lęku fobicznego i reakcji 

unikania)  

unikania)  

stosuje się stopniowa ekspozycja na doświadczenia seksualne, które 

stosuje się stopniowa ekspozycja na doświadczenia seksualne, które 

budzą lęk: 

budzą lęk: 

■ 

■ 

w wyobraźni  

w wyobraźni  

■ 

■ 

za pomocą oglądania materiału zarejestrowanego na taśmie video. 

za pomocą oglądania materiału zarejestrowanego na taśmie video. 

 

 

Jeśli te dysfunkcje są wynikiem braku umiejętności 

Jeśli te dysfunkcje są wynikiem braku umiejętności 

seksualnych 

seksualnych 

stosuje się   

stosuje się   

■ 

■ 

uczenie 

uczenie 

komunikacji, aby komunikować potrzeby seksualne wprost  

komunikacji, aby komunikować potrzeby seksualne wprost  

 

 

edukację na temat reakcji seksualnych kobiety i mężczyzny i 

edukację na temat reakcji seksualnych kobiety i mężczyzny i 

technik zwiększających doznawanie przyjemności. 

technik zwiększających doznawanie przyjemności. 

background image

Parafilie

Parafilie

kryteria diagnostyczne  

kryteria diagnostyczne  

A. Trwające ponad 6 miesięcy, stałe lub nawracające 

reagowanie podnieceniem, fantazjami lub 

zachowaniami seksualnymi na przedmioty, osoby lub 

sytuacje, które społeczeństwo uznaje za 

nieodpowiednie jako bodziec seksualny.  

BTen sposób reagowania powoduje  cierpienie lub 

upośledza funkcjonowanie.

Występuje częściej u mężczyzn.  

 

 

U niektórych te przedmioty osoby lub sytuacje są 

konieczne do doznania orgazmu.  

background image

Parafilie typy

Parafilie typy

■ Pedofilia - Stałe i intensywne impulsy seksualne lub fantazje o 

aktywności seksualnej i działanie na ich podstawie, które dotyczy 

dziecka w wieku 13-lat lub młodszego.  

Pedofil ma co najmniej 16 lat i jest przynajmniej 5 lat starszy od dziecka. 
Jeśli dziecko jest starsze (ponad 13 lat) – wtedy czyn jest kwalifikowany 

jako nadużycie seksualne, które jest przestępstwem.  

W przypadku pedofila w wieku późnej adolescencji DSM-IV zaleca, aby 

ocenić na podstawie wywiadu klinicznego dojrzałość seksualną dziecka-

ofiary i na tej podstawie ocenić różnicę wieku między sprawcą i ofiarą.  

■ Aktywność seksualna  

1.

Patrzenie bez dotykania = Oglądanie nagiego dziecka, pokazywanie mu 

narządów płciowych, masturbowanie się. Częściej opiera się na perswazji, 

poczuciu winy i przyjaźni (Murray 200)

2.

Dotykanie narządów płciowych dziecka. Albo penetrowanie pochwy, ust, lub 

odbytu dziecka palcami, penisem, przedmiotami. Używanie przy tym przemocy.  

Preferencje = 33% - chłopcy; 44% - dziewczynki; 23%- chłopcy i 

dziewczynki. 

■ Dzieci własne, dzieci w rodzinie lub obce. 
■ Dostęp do dzieci: poślubienie matki, tworzenie rodziny zastępczej, handlowanie z 

innymi pedofilami).

■ Zaczyna się w adolescencji. U niektórych  w wieku średnimPrzebieg 

chroniczny.

■ Jest przestępstwem według kodeksu karnego.

background image

Parafilie typy

Parafilie typy

■ Masochizm 
Doznawanie seksualnego podniecenia z powodu poniżania
: obraźliwe słowa, bicie, 

wiązanie przez siebie samego lub kogoś, polanie moczem lub kałem + fantazje 

seksualne o gwałcie i wiązaniu. 

Początek- w wieku około 18 lat zmniejsza się po 40.
Aby zwiększyć intensywność orgazmu –przez zwiększenie pobudzenia przez 

deprywację tlenu zaciskanie sznura na szyi lub wkładanie plastikowego worka na 

głowę podczas masturbacji (zmniejszenie dopływu krwi do mózgu). Niektórzy wtedy 

umierają (LeVay i Valente, 2006) 

Mechanizm = chodzi o osiągnięcie zwiększonego pobudzenia w wyniku niedotlenienia 

mózgu. A niedotlenienie u osób nieprzytomnych powoduje zmniejszenie, a u 

przytomnych powoduje zwiększenie parametrów: utrzymywanie ciśnienia tętniczego 

krwi, zwiększenie częstości akcji serca i oddechu.    

■ Sadyzm
Upokażanie kogoś lub zadawanie cierpienia 
(np.trzymanie w klatce, związanie, bicie, 

podpalanie).

Jeśli występuje u osobowości antyspołecznej, ofiara doznaje uszkodzeń ciała lub śmierci.    
Początek - we wczesnej dorosłości. Jest chroniczne.

background image

Parafilie typy 

Parafilie typy 

■ Transwestyczny fetyszyzm 
Wkładanie ubrania przeciwnej płci + fantazje , ze jest się zarazem mężczyzną i kobietą. 
Rozpoznawany u mężczyzn.
 (87%heteroseksualnych; 83%żonatych; Docter i Prince 1997)  
Poczatek - w adolescencji i ustępuje albo przechodzi w pragnienie , aby zmienić płeć i być na stałe 

kobietą. 

Podglądactwo 
Obserwowanie ludzi nagich lub uprawiających seks + fantazje o stosunku z obserwowanymi

Masturbacja i orgazm podczas lub później w reakcji na wspomnienie. 

Powstaje w wieku około 15 lat. Przebieg chroniczny.
■ Ocieractwo
Ocieranie narządami płciowymi o uda i pośladki ofiary + fantazje, że ona jest podniecona
Albo 

dotykanie dłońmi narządów płciowych lub piersi.

Początek -w wieku 15-25 lat. Potem zmniejsza się częstotliwość. 
 ■ Exibicjonizm 
Pokazywanie genitaliów osobie nieznajomej + fantazje seksualne
. O nieznajomej myśli że doświadcza 

szoku lub że ma tez fantazje seksualne.

Początek -

w wieku około18 lat i zmniejsza się po 40.  

Fetyszyzm
Użycie przedmiotów np.damskich butów przez mężczyznę+ fantazje wzbudzające podniecenie  
Początek - w adolescencji i jest chroniczne 

 

   

background image

Pedofilia 

Pedofilia 

etiologia 

etiologia 

teoria uczenia się 

teoria uczenia się 

1. Warunkowanie klasyczne - widok dziecka kojarzy się z 

podnieceniem seksualnym (Barbaree 1990). W okresie 

wczesnej adolescencji przypadkowo adolescent kojarzy 

podniecenie z widokiem dziecka. Następnie to skojarzenie 

wzmacnia przez masturbację i patrzenie na zdjęcie dziecka. 

 

Mężczyźni  są bardziej wrażliwi na bodźce wizualne i 

łatwiej im skojarzyć neutralny bodziec z 

podnieceniem niż kobietom. Dlatego więcej jest 

pedofili - mężczyzn.   

2. Brak umiejętności nawiązania relacji psychicznej i 

seksualnej z dorosłymiPoczucie kontroli nad 

dzieckiem. 

Pedofile relacjonują, że są samotni (Ward 1996) .
3. Rozładowanie negatywnych emocji – wzmocnienie 

pozytywne . Niski nastrój w wyniku stresu  i chęć obniżenia 

negatywnych emocji. Podniecenie seksualne przy dziecku 

jest wzmocnieniem pozytywnym. 

Kolejny zły nastrój wyzwala cykl poszukiwania dziecka. 

background image

Pedofilia 

Pedofilia 

etiologia 

etiologia 

mechanizm zaprzeczenia 

mechanizm zaprzeczenia 

 Doświadczenie nadużycia w dzieciństwie
67% pedofili relacjonuje, że doświadczyli nadużycia seksualnego w 

dzieciństwie (Hanson i Slater 1998). 

50% było nadużytych w dzieciństwie (inne badania na innej próbie) 

(Dhawan i Marhall1996). 

 Dwie trzecie karanych z powodu nadużycia dzieci zaprzecza , 

że konsekwencje tego czynu są złe dla dziecka

(1)

Czyn się nie zdarzył 

(2)

Czyn nie był zły. Dzieci są zainteresowane seksem z dorosłymi i 

odnoszą z tego kontaktu korzyści,     

(3) Był fizyczny kontakt pozbawiony elementów seksualnych 
 Skłonność do popełniania przestępstw u ponownie 

nadużywających dzieci   

72% ponownie nadużywających dzieci po odbyciu kary, już przed 

pierwszym nadużyciem popełnia akty przestępcze, przestępstwa 

seksualne, ma osobowość antyspołeczną, nieżonaci (Quinsey i 

in., 1995).

   

background image

Pedofila 

Pedofila 

leczenie 

leczenie 

Uczenie zapobiegania nadużyciu 

Uczenie zapobiegania nadużyciu 

25 % pedofilii przebywających w więzieniu korzysta z oferty leczenia.
►Uczenie zapobiegania nadużyciu dzieci jest skuteczne

Mniej pedofilii z grupy poddanej terapii nadużyło dzieci w przeciągu pięciu lat niż 

pedofilii z grupy nie poddanej terapii. 10,8% z grupy poddanej terapii nadużyło dzieci 

i 13% z grupy nie poddanej terapii. Statystycznie istotna różnica. Po pięciu latach od 

zakończenia terapii badano, kto nadużył. Skuteczniejsza dla tych , którzy preferują 

chłopców (Marques i in., 2000).    

W szpitalu w oddziale zamkniętym uczy się (1) relaksacji; (2) Radzenia sobie ze 

stresem i złością; (3) umiejętności społecznych; i (4) radzenia sobie z 

nawrotem

a. Rozpoznać sytuacje ryzyka 
b. Zaplanować, jak wyjść z sytuacji ryzyka 
c. Gdy się zdarzy nadużycie, rozpoznać, przyczynę i zaplanować, jak uniknąć jej w 

przyszłości.

Przez rok kontroluje się stosowanie tych umiejętności. 
Metaanaliza (Hall 1995): (1) Uczenie zapobiegania ponownemu nadużyciu jest 

skuteczniejsze niż (2) podawanie hormonów obniżających popęd. 

W ciągu trzech lat 15% nadużyło ponownie w grupie uczonej zapobiegania ponownemu 

nadużyciu; i 35% w grupie nie poddanych terapii.  

Hormonalna terapia = przez 10 lat 22% leczonych i 36% nie leczonych ponownie nadużyło.  
Dwie trzecie odmawia terapii hormonalnej i 50% rezygnuje. Jedna trzecia odmawia lub 

rezygnuje z uczenia zapobiegania ponownemu nadużyciu.   

background image

Pedofilia leczenie

Pedofilia leczenie

■ Behawioralna terapia przewarunkowania podniecenia z dzieci na dorosłych. 
(1) Podniecenie na widok dzieci na zdjęciu; (2) Gdy erekcja jest osiągnięta, zmiana 

zdjęcia na zdjęcie nagiej kobiety lub mężczyzny i masturbowanie się do orgazmu.  

Skuteczność potwierdzona na podstawie studiów przypadków (Laws i 

Marschall 1991). 

Terapia uzmysławiająca szkodliwość nadużywania i odwołująca się do 

odpowiedzialności – redukuje zaprzeczanie i minimalizowanie krzywdy 

dzieci. 

Terapia w grupie nastawiona na rezygnację z zaprzeczania i minimalizowania krzywdy 

dzieci (Marshal 1994). Seria spotkań grupowych obligatoryjnych. Grupę opuszczają 

ci, którzy przestają zaprzeczać i minimalizować krzywdę dzieci. Uczestnicy 

wyjaśniają, dlaczego znaleźli się w wiezieniu wiele razy. Gdy pomijają własną winę i 

odpowiedzialność, członkowie  grupy uzupełniają o te elementy wypowiedź.    

Wtedy te same osoby opowiadają ponownie o sytuacji, która doprowadziła ich do 

więzienia z uzupełnieniem o własną odpowiedzialność  i fakt krzywdzenie dzieci. 

 

background image

Pedofilia 

Pedofilia 

mała skuteczność –lek 

mała skuteczność –lek 

brak skuteczności - awersyjna  

brak skuteczności - awersyjna  

Leki obniżające popęd - Słabe rezultaty.
Leki obniżają seksualny popęd przez blokowanie produkcji hormonów, 

które wpływają na męską reakcję seksualną. 

Działają tylko u mężczyzn o wysokim poziomie testosteronu. 

Większość pedofilii nie ma wysokiego poziomu testosteronu.  

Z 20 mężczyzn leczonych przez blokowanie androgenów 3 powtórzyło 

nadużycie podczas przyjmowania leków . 

● Niechęć do brania leków; leki maja efekty uboczne (Barbaree i 

Seto1997). 

Behawioralna terapia awersyjna  nieskuteczna  
Taka sama liczba z grupy poddanej terapii awersyjnej i nie 

poddanej Nadużyła ponownie  dzieci. (Po wyjściu z więzienia 

31% z grupy poddanej terapii awersyjnej i 31% z grupy nie 

poddanych terapii awersyjnej). 

50 spośród 136 więźniów, którzy nadużyli dzieci otrzymało terapię 

awersyjną . W ciągu 6 lat  po wyjściu z wiezienia po 31% w obu 

grupach nadużyło ponownie. 

Terapia polega na kojarzeniu awersyjnego bodźca (łagodny szok 

elektryczny lub śmierdzący zapach) z oglądaniem zdjęć 

dzieci. 

background image

Zaburzenia tożsamości płciowej

Zaburzenia tożsamości płciowej

kryteria diagnostyczne, występowanie i 

kryteria diagnostyczne, występowanie i 

przebieg 

przebieg 

A. Identyfikacja z płcią przeciwną 
B Poczucie , że własna płeć jest niewłaściwa
C. Cierpienie lub upośledzenie funkcjonowania społecznego 

lub zawodowego. 

■Początek w adolescencji lub w średniej dorosłości, ma 

chroniczny przebieg.     

■ Pociąg do osób tej samej płci - traktowany jako 

heteroseksualna preferencja. 

1. Część dąży do operacji zmiany płci = transseksualni 
Częstość zgłaszania się na operację zmiany płci - 1 

przypadek na 30,000 mężczyzn i 1 na 100, 000 

kobiet. 

2. Część przez ubieranie  się włącza się do grona 

preferowanej płci

 

 

background image

Zaburzenia tożsamości płciowej

Zaburzenia tożsamości płciowej

Ukierunkowanie pociągu seksualnego i czas 

Ukierunkowanie pociągu seksualnego i czas 

występowania 

występowania 

■U kobiet z pociągiem do kobiet, powstaje w dorosłości 

=ambiwalencja co do operacji zmiany płci, mało 

zadowolenia po operacji zmiany płci. 

■U mężczyzn z pociągiem do mężczyzn, powstaje w 

adolescencji lub wczesnej dorosłości= przez cale życie 

odczuwają chęć zmiany. 

■U mężczyzn z pociągiem do kobiet i mężczyzn lub bez 

pociągu do żadnej płci, powstaje w późnej dorosłości i jest 

poprzedzone transwestycznym fetyszyzmem. 

background image

Zaburzenia tożsamości płciowej -

Zaburzenia tożsamości płciowej -

brak akceptacji własnej płci w dzieciństwie 

brak akceptacji własnej płci w dzieciństwie 

Większość w dzieciństwie zachowywało się w sposób nie 

akceptujący własnej płci.    

- Chłopcy preferują towarzystwo dziewcząt i łagodne zabawy. 

Ubieraj się w kobiece ubrania. I mówia, ze są dziewczynką. 
Uważają że penis i jadra są obrzydliwe. I mają nadzieje 
zmienic na żenskie genitalia, gdy dorosną. 

- Dziewczynki odmawiają oddawania moczu w pozycji 

siedzącej. I nie chcą nosić dziewczęcych ubrań, mieć piersi i 
menstruacji. Green i Blanchard1995) 

background image

Zaburzenia tożsamości płciowej 

Zaburzenia tożsamości płciowej 

Etiologia 

Etiologia 

uwarunkowania biologiczne 

uwarunkowania biologiczne 

■ Genetyczne przyczyny nie zostały zidentyfikowane . 
■ Poziom hormonów płciowych nie różni się u mężczyzn z 

zaburzeniem tożsamości płciowej i u heteroseksualnych i 

homoseksualnych (Gladue, 1985). U wiekszości kobiet - nie różni 

się (Meyer-Bahlung 1979). U części kobiet z zaburzeniem tożsamości 

płciowej wyższy poziom męskich hormonów w porównaniu z pozostałymi 

podgrupami. 

■ Wpływ hormonów przeciwnej płci branych podczas ciąży przez 

matkę na zachowanie dorosłych dzieci. Nie stwierdzono, aby te 

dzieci nie lubiły własnej płci.  

Córki kobiet, które przyjmowały męskie hormony, (krwawienie w macicy) 

wykazują  agresywne zachowania w okresie przedszkolnym (Ehrhart i 

Money 1967). Synowie matek, które brały żeńskie hormony podczas ciąży 

nie angażują się w agresywne, konkurencyjne zabawy (Yalom i in., 1973). 

■ U mężczyzn, którzy zmienili płećObszar mózgu jądro łożyskowe 

prążka krańcowego, które leży w podwzgórzu, jest o połowę 

mniejszy niż typowy dla  mężczyzn (Zhou i in., 1995). Jego wielkość 

jest  typowa dla kobiet. Nie wyjaśniono, jakie znaczenie ma ta różnica. 

Z badań nad szczurami wiadomo, że ten obszar reguluje aktywność 

seksualną. 

Jądro łożyskowe prążka krańcowego (bed nucleus of the stria terminalis 

(BNST) lub bed nucleus of the stria terminalis central (BNSTc).  

 

background image

Zaburzenia tożsamości płciowej 

Zaburzenia tożsamości płciowej 

Etiologia 

Etiologia 

wyjaśnienie psychoanalityczne i teorii uczenia się 

wyjaśnienie psychoanalityczne i teorii uczenia się 

■ Psychoanaliza 
Mężczyźni transseksualni jako dzieci doświadczają lęku przed 

separacją z matką.  Aby pozbyć się lęku, fantazjują, że tworzą 

jedność z matką. 

Aby utrzymać tę fantazję, zmieniają tożsamość z męskiej na 

żeńską (Ovesey i Person 1973). Odrzucenie penisa, bo jest dowodem, 

że nie udało się  połączyć z matką. Odrzucenie seksualnego 

doświadczenia, ponieważ jest dowodem, że nie udało się stworzyć fuzji 

z matką. Walka o bezpieczeństwo przy rezygnacji z realizacji 

seksualnej.  

Teoria relacji z obiektem = W drugim stadium rozwoju, podczas kolejnych 

dwóch do siedmiu miesięcy, trwa pomieszanie w umyśle dziecka, co 

jest własnym Ja, a co jest Ja opiekuna (stadium symbiozy). Osoba 

znacząca jest doświadczana jako mniej zagrażająca, gdy dziecko i ona 

są jednością. Fiksacja na tej fazie powoduje tzw. symbiotyczną 

psychozę.  

■ Teoria uczenia się 
Rodzice okazują zainteresowanie, gdy dzieci są przebrane w 

ubrania płci przeciwnej. Zwłaszcza chłopców można uczyć , jak się 

ubierać i zachowywać (Green 1987) Dziewczynki zachowujące się, jak 

chłopcy mają rodziców podobnie się zachowujących. Uczą się rodziców 

i są chwalone za takie zachowanie. Ojciec jest ich ulubionym rodzicem 

(Zucker i in., 1994). 

background image

Zaburzenia tożsamości płciowej

Zaburzenia tożsamości płciowej

 

 

Terapia behawioralna  

Terapia behawioralna  

Uczenie męskich zachowań jest skuteczne.  Studia 

przypadku. 

Uczenie zachowań męskich i umiejętności społecznych 

dorosłego mężczyznę (Barlow i in., 1973) 

Chłopca - rodzice zachęcali do męskich zachowań w 

zabawie i zniechęcali do bawienia się lalką (Rekers i 
Lovas 1974). 

background image

Zaburzenia tożsamości płciowej

Zaburzenia tożsamości płciowej

 Terapia hormonalna i interwencja chirurgiczna 

 Terapia hormonalna i interwencja chirurgiczna 

Zmiana płci = zmiana narządów płciowych i drugorzędnych cech płciowych jest 

skuteczna. Efekty psychologiczne są dobre. Dwa lata po operacji poddani operacji w 

porównaniu z nie operowanymi częściej odwiedzali rodzinę i przyjaciół , uprawili sport i 

przejawiali więcej aktywności seksualnej (Wasex Institute for Health Research and 

Development 1998).

Zmiana mężczyzny w kobietę 
Na rok przed operacją: (1) hormony żeńskie 
=estrogen , co powiększa piersi, zmiękcza skórę, 

przemieszcza tłuszcz z ramion do bioder (Hormony do końca życia). 

(2) Elektroliza pozbawia owłosienia męskiego. 
(3) Uczy się, aby mówili wyższym głosem
.  
(3) Kosmetyczna operacja podbródka i jabłka adama.  
(4) Przez rok żyć jak kobieta 
(5) Amputacja penisa i zbudowanie sztucznej pochwy (umożliwia stosunek seksualny). 
Zmiana kobiety w mężczyznę (1) 
terapia hormonalna przemieszcza tłuszcz z bioder do ramion, 

(2) obniżenie głosu. (3) Penis jest mały i niezdolny do erekcji.  

(4) Usunięcie piersi i macicy. 
Po kuracji hormonalnej zmiany w zachowaniu i umiejętnosciach poznawczych u kobiet i 

mężczyzn 

U kobiet , które otrzymały androgeny - wzrost agresywności, pobudzenia seksualnego,  zdolności 

orientacji przestrzennej, zmniejszenie płynności słownej.

U meżczyzn przyjmujących hormon żeński estrogen odwrotne zamiany nastąpiły (Van Goozen i in. 

1995).   

background image

Homoseksualizm nie jest zaliczany do zaburzeń 

Homoseksualizm nie jest zaliczany do zaburzeń 

1. Badania Kinseya pokazały, że homoseksualizm jest 

powszechnym zjawiskiem (Kinsey 1953).  2-6 % we Francji i w 

Anglii (Wellings, 1994).   

2 Homoseksualizm usunięty z DSM II w 1968 roku. 
Genetyczne uwarunkowania są stwierdzone u mężczyzn 

(Bailey i Pilard 1991; Hamer i in.,   1993) i  kobiet (Bailey i in., 

1993), wskazując na umiarkowaną rolę dziedziczności. 50% 

bliźniąt jednojajowych jest zgodnych pod względem 

homoseksualizmu. 

■ Rola środowiska jest niejasna. (Stres przed urodzeniem lub 

wychowanie) 

■ Hipoteza, że uwiedzenie odgrywa rolę nie znajduje 

potwierdzenia w badaniu. Połowa lesbijek i homoseksualnych 

mężczyzn myślała, że jest homoseksualna na rok przez 

doświadczeniem seksualnym (Belll i in 1981).

■ W porównaniu z heteroseksualnymi mężczyźni 

homoseksualni - wyższy poziom depresji i lęku a lesbijki 

wyższy poziom używanie środków psychoaktywnych 

(Sandford i in., 2001).       


Document Outline