Wstrząs anafilaktyczny

 

 

Anafilaksja 

Jest ostrym odczynem ogólnoustrojowym 

na substancję obcą, na którą pacjent 
został wcześniej uczulony.

Substancja obca → przeciwciała IgE
                                          ↓                      

           uwolnienie chemicznych 
mediatorów 

z mastocytów i bazofilów np.histamina

 

 

Działanie histaminy 



Wzrost przepuszczalności ścian 
naczyń włosowatych



Obniżenie napięcia tętniczek



Wzrost pojemności żylnej



Wzrost kurczliwości komór serca 

 

 



Reakcja nadwrażliwości zagraża życiu, 
obejmuje wiele narządów 
wewnętrznych



Objawy wstrząsu rozwijają się w ciągu 
kilku minut od zadziałania czynnika 
wywołującego i osiągają największe 
nasilenie w  ciągu godziny

 

 

Odczyn rzekomo anafilaktyczny



Wywołuje ten sam zespół objawów 
klinicznych



 nie jest wywołany przez IgE 



 nie zawsze wymaga wcześniejszego 
kontaktu z daną substancją 



Klinicznie obie reakcje nie są do 
odróżnienia 

 

 

Przyczyny zgonów

1.

W reakcji anafilaktycznej



Parenteralne podanie penicyliny



Użądlenia pszczół



Spożycie niektórych pokarmów 

(małże)

2. W reakcji pseudoanafilaktycznej



Radiologiczne preparaty cieniujące



Niesterydowe leki przeciwzapalne 

 

 

Objawy i stopnie ciężkości 
anafilaksji

I – pokrzywka, świąd, niepokój, nudności 

(jeszcze nie zagraża życiu)

II- obrzęk naczynioruchowy, zawroty 

głowy, chrypka, bóle brzucha, 
wymioty, biegunka

III- duszność, skurcz krtani, zaburzenia 

mowy, połykania, lęk, osłabienie, 
zamroczenie

 

 

Objawy i stopnie ciężkości 
anafilaksji –c.d.

IV- spadek ciśnienia tętniczego, utrata 

świadomości, sinica, nietrzymanie 
moczu i stolca 

 

 

Obrzęk naczynioruchowy

stanowi odmianę pokrzywki o głębszym 

umiejscowieniu. Najczęściej towarzyszy 

wysiewowi bąbli pokrzywkowych, a 

izolowany obrzęk naczynioruchowy jest 

spotykany rzadziej. Patomechanizm 

pokrzywki i obrzęku naczynioruchowego 

posiada szereg cech wspólnych. Obrzęk 

naczynioruchowy często lokalizuje się w 

obrębie twarzy (powieki, wargi), ale może 

dotyczyć praktycznie każdej okolicy ciała, 

jak również przewodu pokarmowego, układu 

oddechowego oraz układu moczowego. 

 

 

Układy – w których najczęściej 
występują objawy wstrząsowe



Skóra i tkanka podskórna – 83%



Układ oddechowy – 50% 



Układ krążenia – 35%



Układ pokarmowy – 30%

 

 

Postępowanie ratownicze w 
anafilaksji



Usunięcie czynnika wywołującego 

reakcję lub opóźnienie tej 

reakcji( uniesienie kończyny jeżeli jest 

ona miejscem wtargnięcia alergenu)



Pozycja uzależniona od stanu chorego



Zapewnienie drożności dróg 

oddechowych

LEPIEJ ZAINTUBOWAĆ CHOREGO ZA 

WCZEŚNIE NIŻ ZA PÓŹNO!!!!!

 

 

Postępowanie ratownicze w 
anafilaksji c.d



Kaniulacja żyły



Tlenoterapia – duże przepływy tlenu 
(utrzymanie pO

2  

na poziomie 60mmHg lub 

Sat O

2  

90%



ADRENALINA

   - i.m. 0,3- 0,5mg powtarzana co 5 min
   - jeżeli stan ciężki (ratownik doświadczony) 

i.v. 0,5 mg  lub 1amp. rozcieńczyć w 10ml 
0,9% NaCl i podawać przez 10 – 15 min

 

 

Postępowanie ratownicze w 
anafilaksji c.d



Lek antyhistaminowy (Phenazolina, Clemastin, 

Diphergan



Dożylne podanie płynów 1-2 litry (względna 

hipowolemia)- lepsze koloidy niż krystaloidy



GLIKOKORTYKOSTEROIDY 

    - metylprednisolon 125-250mg
    lub deksametason do 32 mg



Miejscowe zastosowanie zimna



W alergii pokarmowej- Carbo medicinalis 



Monitorowanie stanu chorego – świadomość,EKG, RR, 

saturacja, oddech



Komfort cieplny



Wsparcie psychiczne