background image

Socjotechnika wprowadzania 

zmian w organizacji

zagadnienie 16.

Aleksandra Rozenek

Michalina Okoń

Przygotowanie do egzaminu dyplomowego

Prowadzący: prof. dr hab. Zofia Zymonik

2009/2010

background image

Jedynym stałym elementem współczesnych 

organizacji jest … zmiana 

P. F. Drucker

background image

Zmiana 

or

ganizacyjn

a

Jest to każda istotna modyfikacja jakiejś 

części organizacji. (R.W Woodman)

Zmiana organizacyjna może dotyczyć 

każdego aspektu organizacji i może 
pociągnąć za sobą skutki daleko 
wykraczające poza obszar, w którym się 
odbywa (wg. W. Pasemore )

Przekształcenie istniejącego układu wg 

ustalonych procedur przemieniające 
równocześnie rezultaty tego przekształcenia 
ukierunkowane przez celowość działań 
organizacji. (E. Masłyk-Musiał )

background image

Zmiana organizacyjna, to każda istotna 

motywacja jakiejś części organizacji, zmiana 
może wiec dotyczyć każdego jej aspektu: 
harmonogramów pracy, grupowania stanowisk 
pracy, rozpiętości zarządzania oraz samych 
ludzi.

(R. Griffin)

background image

Zmiany w przedsiębiorstwie mogą 

projektować zespoły:

zewnętrzne,

wewnętrzne,

mieszane.

Przedsiębiorstwo musi pozyskać zasoby 

niezbędne do wprowadzenia zmian

Są to zasoby materialne oraz pozyskiwanie 

ludzi do akceptacji zmian

Wg. F Davisa są 3 metody do 

zaakceptowania przez ludzi zmian w 

organizacji: 

Perswazja: przekonywanie do zmiany; 

konsultacja: zbieranie opinii; 

negocjacja: rezultat wspólnych ustaleń.

background image

Zmian struktury i schematu organizacji

Projekt stanowiska pracy, podział na wydziały, 

relacje podporządkowania, rozkład formalnych 
uprawnień władczych, mechanizmy koordynacji, 
struktura w przekroju linia-sztab, kultura, zasoby 
ludzkie

Dokonywanie zmian techniki i operacji – techniki 

informacyjne, sprzęt, procesy robocze, sekwencje 
robocze, systemy kontroli 

Zmiany w zasobach ludzkich – umiejętności i 

zdolności, wyniki działania, odczucia, postawy, 
wartosci 

background image

Czynniki powodujące zmiany w 

organizacji

czynniki zewnętrzne:

-  działania na rynku
-  działania konkurencji
-  Innowacje technologiczne
-  Zmiany przepisów prawnych

-

polityka organizacji nastawiona na ciągłe innowacje 

organizacyjne

czynniki wewnętrzne:

- Rozwój przedsiębiorstwa,
-  Wizja kierownika, który pragnie uczynić przedsiębiorstwo 

bardziej konkurencyjnym i sprawnym

-  zmiana ustalonych dla przedsiębiorstwa celów
-  rywalizacja, konflikty
-  niezadowolenie wszystkich lub jakiejś części członków grupy z 

istniejącej sytuacji

background image

Źródło: E. Masłyk-Musiał: „Zmiana i niepewność w procesach organizacyjnych”. PWN, Warszawa 
1985, s. 26 

background image

Griffin dzieli zmiany na:

Griffin dzieli zmiany na:

Zmianę planowaną – zmiana przygotowana i 

wprowadzona w sposób uporządkowany, 
terminowy i zaplanowany. wyprzedzająca 
oczekiwane przyszłe wydarzenia

 Zmiana dostosowawczą – zmiana w reakcji 

na pojawiające się okoliczności, raczej 
stopniowa niż całościowa 

background image

 Model cyklu wzrostu 
organizacji

background image

Modele wprowadzania zmian

Model teleologiczny: ujmuje zmiany w 

kontekście celu, dążenia do realizacji wizji 
organizacji.  
proces zmian składa się z czterech faz: 
formułowanie celów, wdrożenie, ocenianie, 
modyfikowanie.

background image

Modele wprowadzania zmian

Model dialektyczny

Zmiana następuje wtedy gdy zwolennicy 
przeciwstawnych wartości lub celów uzyskują 
wystarczającą siłę do konfrontacji i 
zaangażowania we własne stanowiska. Siła 
„nowego podejścia” może zmobilizować 
organizację do podania w wątpliwość stanu 
istniejącego o doprowadzić do wprowadzenia 
nowego podejścia

background image

Modele wprowadzania zmian

Model ewolucyjny

fazy:
-  zróżnicowania(obejmuje pojawienie się i 

akceptację różnorodnych, często 
przypadkowych pomysłów zmiany), 

- selekcji (obejmuje zachowania konkurencyjne 

mające na celu wykluczenie pomysłów 
zagrażających organizacji lub jej członkom) 

- zachowania (podejmuję się decyzje o 

zachowaniu lub likwidacji 
wyselekcjonowanych form organizacji).

background image

Modele wprowadzania zmian

Model psychodynamiczny

przyrównuje się organizacje i jej zasoby do 

jednostki ludzkiej

Każdy człowiek korzysta w swym życiu z 

procesów myślowych, stąd organizację można 
przestrzegać w ten sposób

Rozpoznanie należy rozpocząć od 

wyodrębnienia dwóch procesów myślenia 
organizatorskiego: pierwotnego i wtórnego

background image

Modele wprowadzania zmian

Inne modele:

- model badań aktywnych
- model trzech kroków
- wielofazowy model zmiany 

planowanej.

background image

http://ewa-wiecek-janka.pl/userfiles/main/file/I_Psychologiazarzadzania.pdf

background image

 Postawą jest :
„względnie trwałe, uwarunkowane głównie środowiskowo, 
ustosunkowanie się człowieka do innej osoby, zjawiska, 
sytuacji”.[ 2 ;s.260] 

Postawa wobec  zmian to wyrobienie sobie opinii poprzez 
zrozumienie danej sytuacji, poszukiwanie celu, sensu, 
nastawienie emocjonalne (entuzjazm, odrzucenie itp.) oraz 
działanie. 

[2]

 Postawy wobec  zmian

background image

Podział postaw wobec zmian 
J.C.Maxwell'a:

- nowatorzy (wizjonerzy)- zgłaszają pomysły, nowe idee, 

nie są decydentami

- osoby przyjmujące nowe pomysły od razu po zapoznaniu 
się 

z nimi

-przyjmujący pomysły po pewnym 

czasie, reagujący racjonalnie
 na pomysły innych

-przyjmujący pomysły po dłuższym 
czasie, przeciwni zmianie, ale 
dający się przekonać,  jeśli większość 
je popiera

-konserwatyści, przeciwni zawsze 
wszelkim zmianom. [2;s.261]

background image

Jak ludzie reagują na 
zmiany?

- Ryzyko można definiować jako niebezpieczeństwo 
wynikające ze zdarzeń od nas niezależnych. 

- Zmiany kojarzą się ludziom z 
porzuceniem tego, co znane i 
przewidywalne.

-Zastępują je nowe, nieznane, 
niebezpieczne wizje przyszłości. 
- Wielu ludzi przy wprowadzaniu 
zmian odczuwa m.in. obawe, niepokój, 
zdenerwowanie, niepewność. 

... najważniejszym zadaniem przy 
wprowadzaniu zmian jest często 
przełamanie oporu wobec zmian.

background image

-  Brak uświadomienia sobie rzeczywistego

 problemu

-  Odsuwanie zidentyfikowanego problemu na drugi plan
-  Brak znajomości i/lub rozumienia rozwiązania
-  Odrzucenie rozwiązania
-  Środki 
-  Brak korzyści rzeczywistych lub wyimaginowanych

[2;s.621-

262]

Najczęstsze przyczyny oporu wobec 
zmian:

background image

Typy oporu wobec zmian O'Connor'a

Rys. 1. Model podziału oporu pracowniczego
http://www.outsourcing.edu.pl/pl/article/details/type/scientific/id/200

background image

 Skutki oporu

Opór wobec zmian powoduje:

- przede wszystkim powstawanie konfliktów,
- złą atmosferę w pracy,
- zdenerowanie, 
- niepewność, 
- lęk przed nieznanym, 
- pogorszenie wyników w pracy, działaniu grupy 
(organizacji).

background image

Rozwiązywanie problemów podczas wdrażanej zmiany

Diagram przyczynowo-skutkowy
 
(Diagram Ishikawy, Diagram rybiej ości, Diagram 
ryby)

 jest narzędziem stosowanym w celu znalezienia 
przyczyn pojawiających się problemów jakościowych w 
organizacji.

 [4]

background image

Diagram przyczynowo-skutkowy
 
(Diagram Ishikawy, Diagram rybiej ości, Diagram 
ryby)

PROCEDURA:
Krok 1: Narysuj długą, poziomą strzałkę na środku kartki, 
skierowaną do 

prawej strony.

Krok 2: Określ problem w formie zdania oznajmującego i zapisz go 
przy grocie 

strzałki.

Krok 3: Okresl główny grupy przyczyn problemu. Poprowadź do 
strzałki 

głównej strzałki pomocnicze. Na końcach każdej z 

nich zapisz jedną z 

głównych przyczyn.

Krok 4: Przeanalizuj każdą grupę przyczyn i sformułuj przyczyny 
szczególowe 

mieszczące się w każdej grupie. Przeprowadź 

strzałki do strzałki 

pomocniczej. Na końcach każdej z nich 

zapisz jedną z przyczyn 

szczegółowych (podprzyczynę).

Krok 5: Przeanalizuj każdą grupę podprzyczyn i sformułuj 
przyczyny 

szczególowe mieszczące się w każdej grupie.

Następne kroki: Przeprowadź analizę przyczyn zgnodnie z krokiem 
5 procedury aż do momentu, który przyjmiesz przyczyny za 
wystarczająco szczególowe.

 [4]

background image

Określenie głównych grup przyczyn problemu:
Man - Człowiek
Mashin - Maszyna
Method - Metoda
Material - Materiał
Management - Zarządzanie
Milne – Środowisko   [4]

 [4]

background image

Rys.1.

Przykład Diagramu Ishikawy

BRAK 
AKCEPTACJI 
WPRWADZENIA 
NOWYCH 
MASZYN

Maszyny

Człowie
k

Metoda

za ciężka praca

brak lub złe 
przeszkoleni
e

skomplikowa
na

za krótkie 
przerwy

niska 
płaca

zła atmosfera w 
pracy

wymaga dużego 
wysiłku umysłowego

za mało osób do 
obsługi maszyn

wymaga 
dobrego 
przeszkolenia

zmęczenie

częste awarie 
maszyn

skomplikowa
ne zadania

brak motywacji 

zły dojazd do 
pracy (firma 
położona 
daleko od 
drogi)

za dużo zmian

skomplikowan
e w obsłudze

za mało osób do 
obsługi

często się 
pspują

Opracowanie 
własne

background image

Rola menedżera w procesie wprowadzania 
zmian

Zadanie przywódcy grupy: 
określenie wizji zmiany- jej celu i przebiegu, tak 
aby była:
- jasna i zrozumiała dla członków grupy. 
- cel zmian był na tyle atrakcyjny, by przekonać 
pracowników do przeprowadzenia zmiany. 

Wizja nadaje sens zmianie, dlatego ważne jest 

jak zostanie przekazana członkom grupy.

background image

Liderzy grup mogą podejmować pewne działania, 
które prowadzą do osłabienia sił 
przeciwdziałających zmianom. Są to między 
innymi:

Komunikacja
Zmniejszenie oporu jest możliwe wtedy, gdy pracownicy 
rozumieją logikę zmian. Kierownicy mogą więc m.in. 
przedstawiać wszystkie fakty, wyjaśniać nieporozumienia, 
szkolić.

Wspieranie
Liderzy mogą zmniejszyć opór okazując troskę , oferując 
poradnictwo, czy umożliwiając szkolenie w nowych 
umiejętnościach.

Uczestnictwo i zaangażowanie
Zmniejszenie oporu jest również możliwe poprzez np. udział 
pracowników w opracowaniu dokumentacji, przekazywanie 
dokumentów do opiniowania i wspólne ich dyskutowanie.

Rola menedżera w procesie wprowadzania 
zmian

background image

Tworzenie uczącej się organizacji

Posiada ona takie cechy jak:
 - istnieje wspólna wizja, z którą wszyscy się zgadzają,
 - członkowie organizacji rezygnują ze starych sposobów myślenia,
 - ludzie pracują na rzecz wspólnej wizji organizacji, współpracują 
ze sobą.

Kierownictwo aby stworzyć uczącą się organizację powinni 
m.in. :
 - angażować się w zmianę, doskonalenie, innowacje,
 - pokazywać swoje zaangażowanie członkom organizacji,
 - osłabić granice dzielące ludzi,
 - przekształcać kulturę organizacji na taką, która wspiera ciągłe 
uczenie się. 

Rola menedżera w procesie wprowadzania 
zmian

background image

 Podsumowanie -Cechy dobrego zarzadzania zmianami

Cechy dobrego zarządzania zmianami

sprawy są ogłaszane wcześniej, więc decyzja nie spada jak 
grom 

     z jasnego nieba
cel zmian jest całkowicie jasny, czyli nie jest zawiły, 
nieodpowiednio      wytłumaczony lub zbyt szczegółowy
istnieją ustalenia odnośnie udziału i dostosowania, 
szczególnie w           przypadku pojedynczych spraw
istnieje prawdziwa chęć komunikacji i doskonałe narzędzia 
jej                służące
zmiany są wprowadzane w całości ze 100% odzewem do 
wszystkich     zainteresowanych
ludzie mają wystarczającą swobodę, aby do pewnego 
stopnia mogli samodzielnie interpretować zmiany. Zarząd 
musi wskazać pewne ramy .

Cechy słabego zarządzania zmianami są mniej więcej przeciwieństwem.

Źródło:  

http://www.wissema.com/index.php?language=PL&pid=110

background image

Literatura

• E. Więcek-Janka, Zmiany i konflikty w organizacji, Wydawnictwo 

Politechniki Poznańskiej, Poznań 2006

• S.  P. Robbins, Zachowania w organizacji, Polskie Wydawnictwo 

Ekonomiczne, Warszawa 2004, wyd.2 zmienione

• B.  Kuc, J. Moczydłowska, Zachowania Organizacyjne, Podręcznik 

akademicki, Ditin, Warszawa 2009

• E. Masłyk-Musiał: „Zmiana i niepewność w procesach 

organizacyjnych”. PWN, Warszawa 1985

• Materiały z zajęć Zarządzanie jakością prowadzone przez dr inż. 

Anne Dobrowolską (semestr zimowy, 2010)

• http://www.wissema.com/index.php?language=PL&pid=110
• http://www.outsourcing.edu.pl/pl/article/details/type/scientific/id/200
• http://ewa-wiecek-

janka.pl/userfiles/main/file/I_Psychologiazarzadzania.pdf


Document Outline