background image

 

 

 

 

Technologie i 

Technologie i 

katastrofy 

katastrofy 

ekologiczne

ekologiczne

Wojciech Jóźwicki 28509

Wojciech Jóźwicki 28509

Grzegorz Łodej 29244

Grzegorz Łodej 29244

Michał Nieścierenko 29250

Michał Nieścierenko 29250

background image

 

 

 

 

Program czystszej 

Program czystszej 

produkcji

produkcji

Definicja: 

„strategia 

ochrony 

Definicja: 

„strategia 

ochrony 

środowiska  polegająca  na 

środowiska  polegająca  na 

ciągłym, 

ciągłym, 

zintegrowanym, 

prewencyjnym

zintegrowanym, 

prewencyjnym

 

 

działaniu w odniesieniu do procesów, 

działaniu w odniesieniu do procesów, 

produktów  i  usług,  zmierzającym  do 

produktów  i  usług,  zmierzającym  do 

zwiększenia efektywności

zwiększenia efektywności

 produkcji i 

 produkcji i 

usług oraz 

usług oraz 

redukcji ryzyka

redukcji ryzyka

 dla ludzi i 

 dla ludzi i 

środowiska”

środowiska”

Definicja wg UNEP.

Definicja wg UNEP.

background image

 

 

 

 

Program czystszej 

Program czystszej 

produkcji

produkcji

W odniesieniu do 

W odniesieniu do 

procesów polega 

procesów polega 

na:

na:

 

 

- oszczędności 

- oszczędności 

zasobów

zasobów

 

 

- zastępowaniu 

- zastępowaniu 

szkodliwych 

szkodliwych 

surowców

surowców

 

 

- redukcji 

- redukcji 

zanieczyszczeń

zanieczyszczeń

W odniesieniu do 

W odniesieniu do 

produktów:

produktów:

 

 

- ograniczaniu 

- ograniczaniu 

szkodliwości w 

szkodliwości w 

całym cyklu życia

całym cyklu życia

 

 

- „trosce” o 

- „trosce” o 

środowisko przy 

środowisko przy 

projektowaniu i 

projektowaniu i 

wykonaniu

wykonaniu

background image

 

 

 

 

Program czystszej 

Program czystszej 

produkcji

produkcji

Jest elementem zrównoważonego rozwoju

Jest elementem zrównoważonego rozwoju

Opiera się na prewencji

Opiera się na prewencji

Zmierza do hamowania degradacji środowiska

Zmierza do hamowania degradacji środowiska

Zakłada poszukiwanie źródeł, pierwotnej 

Zakłada poszukiwanie źródeł, pierwotnej 

przyczyny wywołującej zanieczyszczenie

przyczyny wywołującej zanieczyszczenie

Czystsze technologie – 

Czystsze technologie – 

eliminujące/zmniejszające negatywny wpływ 

eliminujące/zmniejszające negatywny wpływ 

na środowisko

na środowisko

Czystsze produkty – wykonane za pomoca 

Czystsze produkty – wykonane za pomoca 

czystszych technologii

czystszych technologii

background image

 

 

 

 

Program czystszej 

Program czystszej 

produkcji

produkcji

Główne cele programu:

Główne cele programu:

 

 

- zmniejszanie emisji szkodliwych 

- zmniejszanie emisji szkodliwych 

substancji

substancji

-

zmniejszanie zużycia zasobów (surowców, 

zmniejszanie zużycia zasobów (surowców, 

energii, pracy)

energii, pracy)

-

edukacja – propagowanie (na zewnątrz 

edukacja – propagowanie (na zewnątrz 

organizacji i wewnątrz niej) rozwiązań 

organizacji i wewnątrz niej) rozwiązań 

przyjaznych środowisku

przyjaznych środowisku

-

Stosowanie recyklingu

Stosowanie recyklingu

background image

 

 

 

 

Program czystszej 

Program czystszej 

produkcji

produkcji

Minimalizacja

Minimalizacja

Edukacja

Edukacja

Minimalizacja

Minimalizacja

organizacja

zasoby

odpady

background image

 

 

 

 

Program czystszej 

Program czystszej 

produkcji

produkcji

Potencjalne korzyści z programu:

Potencjalne korzyści z programu:

 

 

- ekologiczne

- ekologiczne

 

 

- ekonomiczne (mniejsze koszty, mniej 

- ekonomiczne (mniejsze koszty, mniej 

marnotrawstwa)

marnotrawstwa)

 

 

- wzrost bezpieczeństwa (zarówno 

- wzrost bezpieczeństwa (zarówno 

pracowników, jak i użytkownika 

pracowników, jak i użytkownika 

wyrobu)

wyrobu)

 

 

- poprawa wizerunku

- poprawa wizerunku

background image

 

 

 

 

PCP – przykład firmy 

PCP – przykład firmy 

„Wawel”

„Wawel”

Przed wprowadzeniem programu:

Przed wprowadzeniem programu:

 

 

- emisja amoniaku

- emisja amoniaku

 

 

- nadmierne zużycie wody

- nadmierne zużycie wody

 

 

- hałas

- hałas

 

 

- liczne odpady, zanieczyszczenia 

- liczne odpady, zanieczyszczenia 

pyłowo – gazowe.

pyłowo – gazowe.

Zakład wpisany na listę zakładów 

Zakład wpisany na listę zakładów 

uciążliwych dla środowiska

uciążliwych dla środowiska

background image

 

 

 

 

PCP – przykład firmy 

PCP – przykład firmy 

„Wawel”

„Wawel”

W ramach programu między innymi

W ramach programu między innymi

Nastąpiła izolacja akustyczna 

Nastąpiła izolacja akustyczna 

budynków

budynków

Zastąpiono chłodnicze instalacje 

Zastąpiono chłodnicze instalacje 

amoniakalne freonowymi

amoniakalne freonowymi

Zastosowano zamknięty obieg wody

Zastosowano zamknięty obieg wody

Wymieniono kotłownie węglową na 

Wymieniono kotłownie węglową na 

olejową

olejową

background image

 

 

 

 

PCP – przykład firmy 

PCP – przykład firmy 

„Wawel”

„Wawel”

Efekty ekonomiczne:

Efekty ekonomiczne:

 

 

- zmniejszenie zużycia wody i energii

- zmniejszenie zużycia wody i energii

 

 

- mniejsze koszty związane z emisja 

- mniejsze koszty związane z emisja 

zanieczyszczeń

zanieczyszczeń

- skreślenie z listy zakładów 

- skreślenie z listy zakładów 

uciążliwych dla środowiska – 

uciążliwych dla środowiska – 

poprawa wizerunku

poprawa wizerunku

background image

 

 

 

 

PCP – przykład firmy 

PCP – przykład firmy 

„Wawel”

„Wawel”

W latach 97 – 99 

W latach 97 – 99 

ograniczono zużycie 

ograniczono zużycie 

surowców i emisję 

surowców i emisję 

gazów o wartości 

gazów o wartości 

podane w tabeli. 

podane w tabeli. 

Okres zwrotu z 

Okres zwrotu z 

poszczególnych 

poszczególnych 

inwestycji 

inwestycji 

związanych z 

związanych z 

programem wyniósł 

programem wyniósł 

od 2 do 40 miesięcy.

od 2 do 40 miesięcy.

Zużycie 

Zużycie 

wody

wody

49310 

49310 

Mg/rok

Mg/rok

Gazu 

Gazu 

ziemnego

ziemnego

742 

742 

Mg/rok

Mg/rok

Emisja 

Emisja 

SO

SO

5,65 

5,65 

Mg/rok

Mg/rok

Emisja 

Emisja 

CO

CO

4,81 

4,81 

Mg/rok

Mg/rok

Emisja 

Emisja 

NO

NO

0,33 

0,33 

Mg/rok

Mg/rok

background image

 

 

 

 

Katastrofa ekologiczna

Katastrofa ekologiczna

Definicja

Definicja

1.Katastrofa ekologiczna - zjawisko polegające 

1.Katastrofa ekologiczna - zjawisko polegające 

na zmiani

na zmianie 

środowiska przyrodniczego

środowiska przyrodniczego

 danego 

 danego 

gatunku

gatunku

 lub 

 lub 

populacji

populacji

 w sposób 

 w sposób 

uniemożliwiający jej przetrwanie. 

uniemożliwiający jej przetrwanie. 

Zachodzi ono w różnych sytuacjach, przede 

Zachodzi ono w różnych sytuacjach, przede 

wszystkim kiedy po zmiani

wszystkim kiedy po zmianie 

abiotycznego

abiotycznego

 

 

składnika środowiska (np. zmiana 

składnika środowiska (np. zmiana 

temperatury, spadek ilości opadów itp.) zasoby 

temperatury, spadek ilości opadów itp.) zasoby 

środowiska maleją w stosunku do potrzeb 

środowiska maleją w stosunku do potrzeb 

gatunku.

gatunku.

 

 

background image

 

 

 

 

Katastrofy ekologiczne

Katastrofy ekologiczne

Podział

Podział

2.Katastrofy ekologiczne można podzielić 

2.Katastrofy ekologiczne można podzielić 

ze względu na pochodzenie na dwie 

ze względu na pochodzenie na dwie 

grupy:

grupy:

katastrofy naturalne (klęski żywiołowe) 

katastrofy naturalne (klęski żywiołowe) 

katastrofy antropogeniczne 

katastrofy antropogeniczne 

Katastrofy naturalne

Katastrofy naturalne

 powodowane są przez siły przyrody: 

 powodowane są przez siły przyrody: 

trzęsienia ziemi, wybuchy wulkanów, cyklony, huragany, lawiny, 

trzęsienia ziemi, wybuchy wulkanów, cyklony, huragany, lawiny, 

pożary lasów, powodzie, długotrwałe susze i mrozy lub są 

pożary lasów, powodzie, długotrwałe susze i mrozy lub są 

skutkiem masowego pojawienia się na określonym terenie 

skutkiem masowego pojawienia się na określonym terenie 

szkodników lub pasożytów. 

szkodników lub pasożytów. 

Katastrofy antropogeniczne

Katastrofy antropogeniczne

, powstałe na skutek 

, powstałe na skutek 

antropopresji spowodowane być mogą przez skażenia 

antropopresji spowodowane być mogą przez skażenia 

przemysłowe, awarie elektrowni (katastrofy jądrowe),  pożary 

przemysłowe, awarie elektrowni (katastrofy jądrowe),  pożary 

przemysłowe. 

przemysłowe. 

background image

 

 

 

 

Katastrofy ekologiczne

Katastrofy ekologiczne

Skażenia przemysłowe

Skażenia przemysłowe

Skażenia przemysłowe

Skażenia przemysłowe

W wyniku ich powstania uwalniane są duże ilości substancji 

W wyniku ich powstania uwalniane są duże ilości substancji 

toksycznych, mogących objąć swoim szkodliwym działaniem 

toksycznych, mogących objąć swoim szkodliwym działaniem 

znaczne obszary. Za rejon skażony uważa się obszar, którego 

znaczne obszary. Za rejon skażony uważa się obszar, którego 

powierzchnia wraz ze znajdującymi się na niej obiektami objęta 

powierzchnia wraz ze znajdującymi się na niej obiektami objęta 

została działaniem środka chemicznego, promieniotwórczego 

została działaniem środka chemicznego, promieniotwórczego 

lub biologicznego.

lub biologicznego.

Toksycznymi środkami przemysłowymi (TSP) nazywane są 

Toksycznymi środkami przemysłowymi (TSP) nazywane są 

wszelkie związki chemiczne (organiczne i nieorganiczne), 

wszelkie związki chemiczne (organiczne i nieorganiczne), 

materiały łatwopalne i wybuchowe, substancje biologicznie 

materiały łatwopalne i wybuchowe, substancje biologicznie 

czynne, preparaty promieniotwórcze oraz wszelkie odpady, 

czynne, preparaty promieniotwórcze oraz wszelkie odpady, 

materiały i związki, które w wyniku termicznego rozkładu lub 

materiały i związki, które w wyniku termicznego rozkładu lub 

reakcji z materią otoczenia mogą dawać substancje 

reakcji z materią otoczenia mogą dawać substancje 

zatruwające bezpośrednio lub pośrednio środowisko człowieka.

zatruwające bezpośrednio lub pośrednio środowisko człowieka.

 

 

background image

 

 

 

 

Katastrofy ekologiczne

Katastrofy ekologiczne

Skażenia przemysłowe c.d.

Skażenia przemysłowe c.d.

Skażenia przemysłowe

Skażenia przemysłowe

Największe niebezpieczeństwo dla środowiska 

Największe niebezpieczeństwo dla środowiska 

stanowią substancje chemiczne w postaci ciekłej 

stanowią substancje chemiczne w postaci ciekłej 

(np. kwas azotowy, siarkowy, cyjanowodorowy, 

(np. kwas azotowy, siarkowy, cyjanowodorowy, 

chlorocyjan, fosgen) ze względu na żrące i trujące 

chlorocyjan, fosgen) ze względu na żrące i trujące 

działanie samego płynu, jak i jego par. 

działanie samego płynu, jak i jego par. 

Zagrożenie o znacznym zasięgu  stwarzają również: 

Zagrożenie o znacznym zasięgu  stwarzają również: 

amoniak, chlor, cyjanowodór, dwusiarczek węgla, 

amoniak, chlor, cyjanowodór, dwusiarczek węgla, 

fluorowodór, siarkowodór i tlenek etylenu. Obłok 

fluorowodór, siarkowodór i tlenek etylenu. Obłok 

pary lub gazu powstający w momencie uszkodzenia 

pary lub gazu powstający w momencie uszkodzenia 

zbiornika czy pojemnika z tymi środkami 

zbiornika czy pojemnika z tymi środkami 

przemieszcza się zgodnie z kierunkiem wiatru, 

przemieszcza się zgodnie z kierunkiem wiatru, 

stwarzając zagrożenie dla obszarów położonych 

stwarzając zagrożenie dla obszarów położonych 

nawet w znacznych odległościach od miejsca awarii. 

nawet w znacznych odległościach od miejsca awarii. 

background image

 

 

 

 

Katastrofy ekologiczne

Katastrofy ekologiczne

Skażenia przemysłowe c.d.

Skażenia przemysłowe c.d.

Skażenia przemysłowe

Skażenia przemysłowe

W większych i mniejszych zakładach przemysłowych 

W większych i mniejszych zakładach przemysłowych 

(głównie chemicznych) gromadzone są duże ilości 

(głównie chemicznych) gromadzone są duże ilości 

ciekłych, stałych i gazowych produktów toksycznych 

ciekłych, stałych i gazowych produktów toksycznych 

oraz materiałów łatwopalnych i wybuchowych. 

oraz materiałów łatwopalnych i wybuchowych. 

Jakiekolwiek uszkodzenie linii technologicznej czy 

Jakiekolwiek uszkodzenie linii technologicznej czy 

magazynowanych zbiorników stanowi bezpośrednie 

magazynowanych zbiorników stanowi bezpośrednie 

zagrożenie dla załóg tych zakładów, a także dla 

zagrożenie dla załóg tych zakładów, a także dla 

okolicznych mieszkańców. Według KG Państwowej 

okolicznych mieszkańców. Według KG Państwowej 

Straży Pożarnej w strefie skażeń 80 największych 

Straży Pożarnej w strefie skażeń 80 największych 

zakładów chemicznych znajduje się 1/3 terytorium 

zakładów chemicznych znajduje się 1/3 terytorium 

naszego kraju.

naszego kraju.

background image

 

 

 

 

Katastrofy ekologiczne

Katastrofy ekologiczne

Awarie elektrowni jądrowych

Awarie elektrowni jądrowych

Awarie elektrowni jądrowych

Awarie elektrowni jądrowych

Ryzyko katastrof spowodowanych awarią urządzeń jądrowych 

Ryzyko katastrof spowodowanych awarią urządzeń jądrowych 

nie wydaje się tak wielkie jak w przypadku innych gałęzi 

nie wydaje się tak wielkie jak w przypadku innych gałęzi 

przemysłu, a jednak w historii notowano ich już kilkanaście. 

przemysłu, a jednak w historii notowano ich już kilkanaście. 

ładunek wielkości jednej megatony (odpowiadający poważnej 

ładunek wielkości jednej megatony (odpowiadający poważnej 

awarii dużej elektrowni) jest w stanie zniszczyć 5-10 milionów 

awarii dużej elektrowni) jest w stanie zniszczyć 5-10 milionów 

ton ozonu. 

ton ozonu. 

najbardziej niebezpieczne są 

najbardziej niebezpieczne są 

radioizotopy

radioizotopy

, których okres 

, których okres 

połowicznego rozpadu jest duży (od 7 dni do 30 lat), do których 

połowicznego rozpadu jest duży (od 7 dni do 30 lat), do których 

należą m.in.: jod (J-131), cez (Cs-134 i 137), (Pu-239 o.p.r ponad 

należą m.in.: jod (J-131), cez (Cs-134 i 137), (Pu-239 o.p.r ponad 

200 lat). Pyły radioaktywne mogą rozprzestrzeniać się za 

200 lat). Pyły radioaktywne mogą rozprzestrzeniać się za 

pośrednictwem ruchów powietrza albo cieków wodnych (np. 

pośrednictwem ruchów powietrza albo cieków wodnych (np. 

niektóre radioizotopy uwolnione w Czarnobylu dotarły do Japonii 

niektóre radioizotopy uwolnione w Czarnobylu dotarły do Japonii 

i USA). Opadanie pyłu związane jest z nieuchronnym skażeniem 

i USA). Opadanie pyłu związane jest z nieuchronnym skażeniem 

ludzi, obiektów i gleby a zwłaszcza wody, fauny i flory, które 

ludzi, obiektów i gleby a zwłaszcza wody, fauny i flory, które 

stają się automatycznie wtórnym źródłem skażenia aż do 

stają się automatycznie wtórnym źródłem skażenia aż do 

momentu "wygaśnięcia" danego izotopu.

momentu "wygaśnięcia" danego izotopu.

background image

 

 

 

 

Katastrofy ekologiczne

Katastrofy ekologiczne

Skażenia jądrowe

Skażenia jądrowe

Skażenia jądrowe

Skażenia jądrowe

 

 

Substancje promieniotwórcze mogą być uwolnione 

Substancje promieniotwórcze mogą być uwolnione 

również w wyniku awarii powstałych w atomowych 

również w wyniku awarii powstałych w atomowych 

centrach naukowo-badawczych, na okrętach o 

centrach naukowo-badawczych, na okrętach o 

napędzie atomowym, w samolotach przenoszących 

napędzie atomowym, w samolotach przenoszących 

broń jądrową czy w czasie ich transportu lądowego. 

broń jądrową czy w czasie ich transportu lądowego. 

Duże niebezpieczeństwo stwarza również 

Duże niebezpieczeństwo stwarza również 

wydobywanie się gazów promieniotwórczych z 

wydobywanie się gazów promieniotwórczych z 

kopalni uranu lub podczas procesów 

kopalni uranu lub podczas procesów 

regeneracyjnych paliwa jądrowego, a także ze 

regeneracyjnych paliwa jądrowego, a także ze 

zbiorników zawierających odpady promieniotwórcze

zbiorników zawierających odpady promieniotwórcze

.

.

background image

 

 

 

 

Katastrofy ekologiczne

Katastrofy ekologiczne

Skażenia jądrowe c.d.

Skażenia jądrowe c.d.

Skażenia jądrowe

Skażenia jądrowe

Do zniszczeń znacznych rejonów naszego 

Do zniszczeń znacznych rejonów naszego 

globu przyczyniły się w dużym stopniu 

globu przyczyniły się w dużym stopniu 

doświadczalne wybuchy atomowe. Skutki tych 

doświadczalne wybuchy atomowe. Skutki tych 

eksplozji odczuwa Nowa Ziemia, archipelag 

eksplozji odczuwa Nowa Ziemia, archipelag 

Monte Bello i Murruroa, pustynia algierska i 

Monte Bello i Murruroa, pustynia algierska i 

Takla Makan oraz rejony poligonów w 

Takla Makan oraz rejony poligonów w 

Newadzie (USA), Lob Nor (Chiny) i 

Newadzie (USA), Lob Nor (Chiny) i 

Kazachstanie (Rosja) - gdzie stopień skażenia 

Kazachstanie (Rosja) - gdzie stopień skażenia 

ziemi jest kilkakrotnie wyższy od gruntów w 

ziemi jest kilkakrotnie wyższy od gruntów w 

Czarnobylu. 

Czarnobylu. 

background image

 

 

 

 

Katastrofy ekologiczne

Katastrofy ekologiczne

(od 1953 roku)

(od 1953 roku)

1953-1967 r

1953-1967 r

. - wody morskie nad Zatoką 

. - wody morskie nad Zatoką 

Minimata w Japonii zostają zatrute przez fabrykę 

Minimata w Japonii zostają zatrute przez fabrykę 

plastików w Kiu-sziu, z której wyrzucano odpady 

plastików w Kiu-sziu, z której wyrzucano odpady 

rtęciowe do morza. Ucierpiało około 20 tys. ludzi, 

rtęciowe do morza. Ucierpiało około 20 tys. ludzi, 

a od 43 do 800 zmarło.

a od 43 do 800 zmarło.

1957 r

1957 r

. - w Kistymiu (Rosja) w wyniku eksplozji 

. - w Kistymiu (Rosja) w wyniku eksplozji 

przegrzanego pojemnika ze zużytymi materiałami 

przegrzanego pojemnika ze zużytymi materiałami 

jądrowymi skażeniu ulega obszar 23 tys. km2. W 

jądrowymi skażeniu ulega obszar 23 tys. km2. W 

ciągu 3 lat ponad 30 małych miejscowości znika z 

ciągu 3 lat ponad 30 małych miejscowości znika z 

map byłego ZSRR. Ewakuowanych zostaje ok. 10-

map byłego ZSRR. Ewakuowanych zostaje ok. 10-

17 tys. ludzi. W ciągu kolejnych 30 lat na choroby 

17 tys. ludzi. W ciągu kolejnych 30 lat na choroby 

popromienne umiera ponad 8 tys. osób.

popromienne umiera ponad 8 tys. osób.

background image

 

 

 

 

Katastrofy ekologiczne

Katastrofy ekologiczne

(od 1953 roku)

(od 1953 roku)

1967 r

1967 r

. - tankowiec amerykański Torrey Canyon 

. - tankowiec amerykański Torrey Canyon 

osiada na mieliźnie u wybrzeży Konwalii (Anglia). 

osiada na mieliźnie u wybrzeży Konwalii (Anglia). 

Wskutek wycieku ropy zniszczeniu ulega około 

Wskutek wycieku ropy zniszczeniu ulega około 

200 km brytyjskiej i francuskiej linii brzegowej.

200 km brytyjskiej i francuskiej linii brzegowej.

1971 r

1971 r

. - z fabryki herbicydów u wybrzeża stanu 

. - z fabryki herbicydów u wybrzeża stanu 

Missouri (USA) wyciekają tysiące ton trujących 

Missouri (USA) wyciekają tysiące ton trujących 

ścieków. Do 1983 r. wszyscy mieszkańcy leżącego 

ścieków. Do 1983 r. wszyscy mieszkańcy leżącego 

najbliżej miasteczka Times Beach zostają 

najbliżej miasteczka Times Beach zostają 

wysiedleni

wysiedleni

background image

 

 

 

 

Katastrofy ekologiczne

Katastrofy ekologiczne

(od 1953 roku)

(od 1953 roku)

1979 r

1979 r

. - do wód morskich trafia 608 tys. ton 

. - do wód morskich trafia 608 tys. ton 

ropy. Największy wyciek powoduje zderzenie 

ropy. Największy wyciek powoduje zderzenie 

tankowca Atlantic Empress ze statkiem 

tankowca Atlantic Empress ze statkiem 

Aegean Capitain u wybrzeży Tobago na 

Aegean Capitain u wybrzeży Tobago na 

Karaibach. Do wody przedostaje się 287 tys. 

Karaibach. Do wody przedostaje się 287 tys. 

ton ropy.

ton ropy.

W tym samym roku

W tym samym roku

 w cieśninie Ormuz, 

 w cieśninie Ormuz, 

łączącej Zatokę Perską z Zatoką Ormiańską 

łączącej Zatokę Perską z Zatoką Ormiańską 

wybucha i pęka na pół tankowiec Energy 

wybucha i pęka na pół tankowiec Energy 

Determination, wiozący ponad 350 tys. ton 

Determination, wiozący ponad 350 tys. ton 

ropy naftowej.

ropy naftowej.

background image

 

 

 

 

Katastrofy ekologiczne

Katastrofy ekologiczne

(od 1953 roku)

(od 1953 roku)

1984 r

1984 r

. - z fabryki Union Carbide koło 

. - z fabryki Union Carbide koło 

Bhopalu w Indiach wydostaje się trująca 

Bhopalu w Indiach wydostaje się trująca 

chmura izocyjanianu metylu. Skutek skażenia 

chmura izocyjanianu metylu. Skutek skażenia 

to ponad 6 tysięcy ofiar śmiertelnych.

to ponad 6 tysięcy ofiar śmiertelnych.

1986 r. - największa w dziejach katastrofa 

1986 r. - największa w dziejach katastrofa 

reaktora nuklearnego. W wyniku awarii bloku 

reaktora nuklearnego. W wyniku awarii bloku 

4 elektrowni w Czamobylu skażeniu ulega 

4 elektrowni w Czamobylu skażeniu ulega 

obszar 28 200 km2. Około 1,7 min ludzi 

obszar 28 200 km2. Około 1,7 min ludzi 

otrzymuje zwiększone dawki promieniowania. 

otrzymuje zwiększone dawki promieniowania. 

Radioaktywne chmury unoszą się nad ZSRR, 

Radioaktywne chmury unoszą się nad ZSRR, 

EuropąWschodnią, Skandynawią, później 

EuropąWschodnią, Skandynawią, później 

również nad Europą Zachodnią.

również nad Europą Zachodnią.

background image

 

 

 

 

Katastrofy ekologiczne

Katastrofy ekologiczne

(od 1953 roku)

(od 1953 roku)

1989 r

1989 r

. - tankowiec Exxon Valdez wpływa na mieliznę w cieśninie 

. - tankowiec Exxon Valdez wpływa na mieliznę w cieśninie 

Prince William na Alasce. Odcinek wybrzeża długości 2400 km 

Prince William na Alasce. Odcinek wybrzeża długości 2400 km 

zostaje zanieczyszczony przez wyciek 30 tys. ton ropy. Skutki tej 

zostaje zanieczyszczony przez wyciek 30 tys. ton ropy. Skutki tej 

katastrofy to wyginięcie od 350 tys. do 2,4 min ptaków morskich.

katastrofy to wyginięcie od 350 tys. do 2,4 min ptaków morskich.

1990 r

1990 r

. - odkrycie 3 tys. ton odpadów w pobliżu kambodżańskiego 

. - odkrycie 3 tys. ton odpadów w pobliżu kambodżańskiego 

portu

portu

morskiego Sihanoukville. Powstaje tam największa góra toksycznych

morskiego Sihanoukville. Powstaje tam największa góra toksycznych

śmieci, zawierających związki rtęci.

śmieci, zawierających związki rtęci.

1991 r

1991 r

.- w połowie lipca doszło do wypadku statku "Vapam", na

.- w połowie lipca doszło do wypadku statku "Vapam", na

pokładzie którego znajdowały się trujące pestycydy. Chemikalia dostały

pokładzie którego znajdowały się trujące pestycydy. Chemikalia dostały

się do rzeki Sakramento zabijając m.in. 100 tys. tęczowych pstrągów.

się do rzeki Sakramento zabijając m.in. 100 tys. tęczowych pstrągów.

Śmiercionośna plama zanieczyściła także największe jezioro Kalifornii 

Śmiercionośna plama zanieczyściła także największe jezioro Kalifornii 

-

-

Shasta. Mieszkańców nadbrzeżnych miejscowości ewakuowano, ale 

Shasta. Mieszkańców nadbrzeżnych miejscowości ewakuowano, ale 

mimo to zatruciu oparami uległo 200 osób.

mimo to zatruciu oparami uległo 200 osób.

background image

 

 

 

 

Katastrofy ekologiczne

Katastrofy ekologiczne

(od 1953 roku)

(od 1953 roku)

1991 r

1991 r

. - prezydent Iraku Saddam Hussajn wydaje rozkaz 

. - prezydent Iraku Saddam Hussajn wydaje rozkaz 

wypompowania do Zatoki Perskiej około 816 tys. ton ropy 

wypompowania do Zatoki Perskiej około 816 tys. ton ropy 

naftowej z terminala na kuwejckiej wyspie w Zatoce Perskiej 

naftowej z terminala na kuwejckiej wyspie w Zatoce Perskiej 

oraz z siedmiu wielkich zbiornikowców. W czasie wojny w Zatoce 

oraz z siedmiu wielkich zbiornikowców. W czasie wojny w Zatoce 

siły irackie podpalają 650 szybów naftowych, w wyniku, czego 

siły irackie podpalają 650 szybów naftowych, w wyniku, czego 

powstają chmury czarnego dymu o wysokości ponad 2 km. Dym 

powstają chmury czarnego dymu o wysokości ponad 2 km. Dym 

rozprzestrzenia się na odległość ponad 80 km od brzegu, a sadza 

rozprzestrzenia się na odległość ponad 80 km od brzegu, a sadza 

opada aż na Himalaje, (gaszenie trwało ok. ośmiu miesięcy)

opada aż na Himalaje, (gaszenie trwało ok. ośmiu miesięcy)

1992 r

1992 r

. - rosyjskie miasto Czelabińsk zostaje uznane za 

. - rosyjskie miasto Czelabińsk zostaje uznane za 

najbardziej

najbardziej

radioaktywne miejsce na ziemi. W 1940 r. powstaje w mieście 

radioaktywne miejsce na ziemi. W 1940 r. powstaje w mieście 

fabryka

fabryka

pocisków Majak - od tego czasu następują tam 3 katastrofy 

pocisków Majak - od tego czasu następują tam 3 katastrofy 

nuklearne,

nuklearne,

wskutek których pół miliona ludzi otrzymuje dawkę 

wskutek których pół miliona ludzi otrzymuje dawkę 

promieniowania

promieniowania

radioaktywnego o sile zbliżonej do skażenia czamobylskiego.

radioaktywnego o sile zbliżonej do skażenia czamobylskiego.

background image

 

 

 

 

Katastrofy ekologiczne

Katastrofy ekologiczne

(od 1953 roku)

(od 1953 roku)

1994 r

1994 r

.- w rosyjskim regionie Korni ropa sączyła się przez 

.- w rosyjskim regionie Korni ropa sączyła się przez 

uszkodzony rurociąg aż od lutego do października! Szacuje się, 

uszkodzony rurociąg aż od lutego do października! Szacuje się, 

że wyciekło 280 tys. ton ropy naftowej, która doszczętnie 

że wyciekło 280 tys. ton ropy naftowej, która doszczętnie 

zniszczyła ogromne połacietundry.

zniszczyła ogromne połacietundry.

1997 r

1997 r

. - z powodu rozmyślnie rozniecanego ognia, jako 

. - z powodu rozmyślnie rozniecanego ognia, jako 

sposobu trzebienia lasu, oraz w związku z suszami, pożary 

sposobu trzebienia lasu, oraz w związku z suszami, pożary 

lasów w Brazylii ogarniają pas szerokości 1600 km.

lasów w Brazylii ogarniają pas szerokości 1600 km.

12 grudnia 1999 r

12 grudnia 1999 r

. - Ok. 70 mil morskich na południe od 

. - Ok. 70 mil morskich na południe od 

Brestu - głównego portu francuskiej Bretanii, z nieznanych 

Brestu - głównego portu francuskiej Bretanii, z nieznanych 

przyczyn rozłamał się na dwie części maltański tankowiec Erka, 

przyczyn rozłamał się na dwie części maltański tankowiec Erka, 

płynący z Francji do Włoch. Niestety, do oceanu wydostało się 

płynący z Francji do Włoch. Niestety, do oceanu wydostało się 

ok, połowy z 30.000 ton oleju napędowego przewożonego przez 

ok, połowy z 30.000 ton oleju napędowego przewożonego przez 

tankowiec. Ropa z tankowca zanieczyściła francuskie plaże. 

tankowiec. Ropa z tankowca zanieczyściła francuskie plaże. 

Klęska objęła ponad 500 km wybrzeży -jednych z najbardziej 

Klęska objęła ponad 500 km wybrzeży -jednych z najbardziej 

urokliwych i najcenniejszych pod względem przyrodniczym w 

urokliwych i najcenniejszych pod względem przyrodniczym w 

Europie 

Europie 

background image

 

 

 

 

Katastrofy ekologiczne

Katastrofy ekologiczne

(od 1953 roku)

(od 1953 roku)

19.11.2002 r. - Uszkodzony tankowiec "Prestige", 

19.11.2002 r. - Uszkodzony tankowiec "Prestige", 

który przewoził ponad 70 tys. Ton oleju napędowego 

który przewoził ponad 70 tys. Ton oleju napędowego 

zatonął na wodach Atlantyku, około 130 mil morskich 

zatonął na wodach Atlantyku, około 130 mil morskich 

na zachód od wybrzeży Hiszpanii i Portugalii. Ocenia 

na zachód od wybrzeży Hiszpanii i Portugalii. Ocenia 

się, że z, wraku 'Prestige' na dnie Atlantyku wypływa 

się, że z, wraku 'Prestige' na dnie Atlantyku wypływa 

około 125 ton oleju dziennie, nad miejscem zatonięcia 

około 125 ton oleju dziennie, nad miejscem zatonięcia 

pojawiły się trzy nowe olejowe dywany od 9 do 30 km 

pojawiły się trzy nowe olejowe dywany od 9 do 30 km 

średnicy. Szef hiszpańskiego rządu, Jose Maria Aznar, 

średnicy. Szef hiszpańskiego rządu, Jose Maria Aznar, 

określił obecną katastrofę jako najcięższą w historii 

określił obecną katastrofę jako najcięższą w historii 

Hiszpanii Olej zanieczyścił już 176 plaż, zdaniem 

Hiszpanii Olej zanieczyścił już 176 plaż, zdaniem 

organizacji ochrony środowiska ok. 15.000 ptaków 

organizacji ochrony środowiska ok. 15.000 ptaków 

poniosło śmierć lub zostało poważnie zranionych. 

poniosło śmierć lub zostało poważnie zranionych. 

Nad miejscem zatonięcia 'Prestige' obserwuje się 

Nad miejscem zatonięcia 'Prestige' obserwuje się 

występowanie dalszych kożuchów olejowego szlamu.

występowanie dalszych kożuchów olejowego szlamu.

background image

 

 

 

 

Katastrofy ekologiczne

Katastrofy ekologiczne

Zatoka Perska

Zatoka Perska

KATASTROFA EKOLOGICZNA W ZATOCE PERSKIEJ 

KATASTROFA EKOLOGICZNA W ZATOCE PERSKIEJ 

Czas i miejsce katastrofy:

Czas i miejsce katastrofy:

1991r., Zatoka Perska.

1991r., Zatoka Perska.

Przyczyny:

Przyczyny:

Tocząca się w Kuwejcie w 1991r. wojna, doprowadziła do wycieku 

Tocząca się w Kuwejcie w 1991r. wojna, doprowadziła do wycieku 

ropy, ale to nie wszystko bo wycofująca się armia iracka podpaliła ta 

ropy, ale to nie wszystko bo wycofująca się armia iracka podpaliła ta 

ropę. Ropa ta dostała się do wód Zatoki Perskiej.

ropę. Ropa ta dostała się do wód Zatoki Perskiej.

Skutki, i ich usuwanie:

Skutki, i ich usuwanie:

Do wód Zatoki dostało się około 240 milionów baryłek ropy (1 baryłka 

Do wód Zatoki dostało się około 240 milionów baryłek ropy (1 baryłka 

to ok. 160 l), zatruwając wodę, 550 km wybrzeża, słone bagna i lasy. 

to ok. 160 l), zatruwając wodę, 550 km wybrzeża, słone bagna i lasy. 

Życie straciło ponad 30,000 ptaków morskich (patrz zdjęcie poniżej). 

Życie straciło ponad 30,000 ptaków morskich (patrz zdjęcie poniżej). 

Eksperci szacują, że pełna regeneracja tych ekosystemów zajmie ok. 

Eksperci szacują, że pełna regeneracja tych ekosystemów zajmie ok. 

10 lat. Wojna o Kuwejt uświadomiła światu, jakie szkody może 

10 lat. Wojna o Kuwejt uświadomiła światu, jakie szkody może 

przynieść nie tyle przypadkowe, ile dokonane z premedytacją 

przynieść nie tyle przypadkowe, ile dokonane z premedytacją 

zanieczyszczenie środowiska. Wycofujący się żołnierze iraccy 

zanieczyszczenie środowiska. Wycofujący się żołnierze iraccy 

podpalili 650 szybów wiertniczych, doprowadzając do katastrofy 

podpalili 650 szybów wiertniczych, doprowadzając do katastrofy 

ekologicznej na niespotykaną dotąd skalę. Dym, sadza i opary 

ekologicznej na niespotykaną dotąd skalę. Dym, sadza i opary 

składające się z kropli nie spalonej ropy w bardzo groźny sposób 

składające się z kropli nie spalonej ropy w bardzo groźny sposób 

zanieczyściły środowisko i praktycznie całą okolicę pokryły ropą. 

zanieczyściły środowisko i praktycznie całą okolicę pokryły ropą. 

Całkowity koszt gaszenia pożarów wyniósł 1.5 miliardów dolarów. 

Całkowity koszt gaszenia pożarów wyniósł 1.5 miliardów dolarów. 

background image

 

 

 

 

Katastrofy ekologiczne

Katastrofy ekologiczne

Bhopal

Bhopal

WYCIEK TRUJĄCEGO GAZU – BHOPAL, INDIE 

WYCIEK TRUJĄCEGO GAZU – BHOPAL, INDIE 

Czas i miejsce:

Czas i miejsce:

2 grudnia 1984r., fabryki pestycydów w Bhopalu.

2 grudnia 1984r., fabryki pestycydów w Bhopalu.

Przyczyny:

Przyczyny:

Z fabryki pestycydów uwolniło się 40 ton izocjanku metylu. Powodem 

Z fabryki pestycydów uwolniło się 40 ton izocjanku metylu. Powodem 

tego był brak odpowiednich technik analitycznych oraz 

tego był brak odpowiednich technik analitycznych oraz 

rozbudowanego systemu monitoringu przygotowanego na taką 

rozbudowanego systemu monitoringu przygotowanego na taką 

okazję.

okazję.

Skutki:

Skutki:

Izocjanek metylu i jego toksyczne pochodne rozchodziły się w 

Izocjanek metylu i jego toksyczne pochodne rozchodziły się w 

atmosferze podobnie jak radioizotopy z Czarnobyla. Liczba dawek 

atmosferze podobnie jak radioizotopy z Czarnobyla. Liczba dawek 

toksycznych (takich, które mogą spowodować w grupie ludzi 50% 

toksycznych (takich, które mogą spowodować w grupie ludzi 50% 

zgonów) izocjanku metylu uwolnionych w Bhopalu była 

zgonów) izocjanku metylu uwolnionych w Bhopalu była 

dziesięciokrotnie wyższa niż odpowiednich dawek cezu-137 

dziesięciokrotnie wyższa niż odpowiednich dawek cezu-137 

wyrzuconych do atmosfery w Czarnobylu. Ale stężenia tej trucizny w 

wyrzuconych do atmosfery w Czarnobylu. Ale stężenia tej trucizny w 

środowisku całej półkuli północnej nie mierzył nikt, chociaż jest ona 

środowisku całej półkuli północnej nie mierzył nikt, chociaż jest ona 

znacznie bardziej niebezpieczna niż cez-137 czy jod-131.

znacznie bardziej niebezpieczna niż cez-137 czy jod-131.

Ten toksyczny gaz zabił natychmiast 1762 osoby, a do roku 1994 

Ten toksyczny gaz zabił natychmiast 1762 osoby, a do roku 1994 

zmarło łącznie 6954 ludzi. Około 200 tys. osób zostało bardzo ciężko 

zmarło łącznie 6954 ludzi. Około 200 tys. osób zostało bardzo ciężko 

poszkodowanych, (dotkniętych m.in. paraliżem, uszkodzeniami płuc, 

poszkodowanych, (dotkniętych m.in. paraliżem, uszkodzeniami płuc, 

oczu, naczyń, serca, układu odpornościowego). 

oczu, naczyń, serca, układu odpornościowego). 

background image

 

 

 

 

Katastrofy ekologiczne

Katastrofy ekologiczne

Galicja

Galicja

KATASTROFA TANKOWCA U WYBRZEZY HISZPAŃSKIEJ 

KATASTROFA TANKOWCA U WYBRZEZY HISZPAŃSKIEJ 

GALICJI 

GALICJI 

Czas i miejsce katastrofy:

Czas i miejsce katastrofy:

18.11.2002r., Ocean Atlantycki, 150 mil od wybrzeży Hiszpanii.

18.11.2002r., Ocean Atlantycki, 150 mil od wybrzeży Hiszpanii.

Przyczyny:

Przyczyny:

Uszkodzony tankowiec "Prestige" przewożący ponad 70 tys. ton 

Uszkodzony tankowiec "Prestige" przewożący ponad 70 tys. ton 

oleju napędowego, przełamał się na dwie części i zatonął. 

oleju napędowego, przełamał się na dwie części i zatonął. 

Uszkodzenie to zostało spowodowane podczas sztormu parę dni 

Uszkodzenie to zostało spowodowane podczas sztormu parę dni 

przed wypadkiem.

przed wypadkiem.

Skutki, i ich usuwanie:

Skutki, i ich usuwanie:

Władze hiszpańskie podały, że jeszcze przed katastrofą ze statku 

Władze hiszpańskie podały, że jeszcze przed katastrofą ze statku 

wydostało się 5 tys. ton oleju tworząc 17-kilometrową plamę. 

wydostało się 5 tys. ton oleju tworząc 17-kilometrową plamę. 

Wiatry i prądy morskie zepchnęły plamę w kierunku wybrzeży 

Wiatry i prądy morskie zepchnęły plamę w kierunku wybrzeży 

hiszpańskiej Galicji powodując katastrofę ekologiczną o 

hiszpańskiej Galicji powodując katastrofę ekologiczną o 

niewyobrażalnej skali. Olej dostał się na wybrzeże co 

niewyobrażalnej skali. Olej dostał się na wybrzeże co 

spowodowało ogromne szkody m.in. olejem zostało 

spowodowało ogromne szkody m.in. olejem zostało 

zabrudzonych wiele ptaków morskich, co nie najlepiej wpływa 

zabrudzonych wiele ptaków morskich, co nie najlepiej wpływa 

na ich organizm a także powoduje wymieranie wielu gatunków 

na ich organizm a także powoduje wymieranie wielu gatunków 

objętych ochroną.

objętych ochroną.

background image

 

 

 

 

Katastrofy ekologiczne

Katastrofy ekologiczne

Bretania

Bretania

KATASTROFA EKOLOGICZNA U WYBRZEŻY BRETANII

KATASTROFA EKOLOGICZNA U WYBRZEŻY BRETANII

Czas i miejsce katastrofy: 

Czas i miejsce katastrofy: 

12 grudnia 1999 r. Ok. 70 mil morskich na południe od Brestu 

12 grudnia 1999 r. Ok. 70 mil morskich na południe od Brestu 

- głównego portu francuskiej Bretanii

- głównego portu francuskiej Bretanii

Przyczyny:

Przyczyny:

Maltański tankowiec Erika, płynący z Francji do Włoch 

Maltański tankowiec Erika, płynący z Francji do Włoch 

rozłamał się na dwie części. 26-osobowa załoga opuściła statek 

rozłamał się na dwie części. 26-osobowa załoga opuściła statek 

w szalupach ratunkowych i wkrótce została bezpiecznie 

w szalupach ratunkowych i wkrótce została bezpiecznie 

podjęta przez śmigłowce ratunkowe. Niestety - do oceanu 

podjęta przez śmigłowce ratunkowe. Niestety - do oceanu 

wydostała się prawie połowa z 30.000 ton mazutu 

wydostała się prawie połowa z 30.000 ton mazutu 

przewożonego przez tankowiec.

przewożonego przez tankowiec.

Skutki, i ich usuwanie:

Skutki, i ich usuwanie:

Do oceanu wydostała się prawie połowa z 30.000 ton mazutu 

Do oceanu wydostała się prawie połowa z 30.000 ton mazutu 

przewożonego przez tankowiec. Niezwykle silne sztormy, które 

przewożonego przez tankowiec. Niezwykle silne sztormy, które 

nawiedziły Francję wkrótce po rozbiciu statku, znacznie 

nawiedziły Francję wkrótce po rozbiciu statku, znacznie 

opóźniły rozpoczęcie skutecznej akcji ograniczania szkód 

opóźniły rozpoczęcie skutecznej akcji ograniczania szkód 

ekologicznych oraz przyczyniły się do rozproszenia plamy 

ekologicznych oraz przyczyniły się do rozproszenia plamy 

mazutu na rozległy obszar. Klęska objęła ponad 500 km 

mazutu na rozległy obszar. Klęska objęła ponad 500 km 

wybrzeży. 

wybrzeży. 

background image

 

 

 

 

Katastrofy ekologiczne

Katastrofy ekologiczne

Przykłady

Przykłady

Największa w świecie katastrofa ekologiczna 

Największa w świecie katastrofa ekologiczna 

wywołana poważną awarią przemysłową miała 

wywołana poważną awarią przemysłową miała 

miejsce w grudniu 1984 r. w należącej do 

miejsce w grudniu 1984 r. w należącej do 

amerykańskiej korporacji Union Carbide 

amerykańskiej korporacji Union Carbide 

fabryce insektycydów w Bhopalu (Indie). Na 

fabryce insektycydów w Bhopalu (Indie). Na 

skutek uwolnienia do otoczenia izocyjanku 

skutek uwolnienia do otoczenia izocyjanku 

metylu śmierć poniosło ok. 2 500 osób, a 100 

metylu śmierć poniosło ok. 2 500 osób, a 100 

000 zostało poważnie rannych. Są dane 

000 zostało poważnie rannych. Są dane 

oficjalne - według The Bhophal Victim's 

oficjalne - według The Bhophal Victim's 

Support Committee - organizacji pozarządowej 

Support Committee - organizacji pozarządowej 

zajmującej się pomocą ofiarom katastrofy - 

zajmującej się pomocą ofiarom katastrofy - 

śmierć poniosło 15 000 osób. Ewakuacja 200 

śmierć poniosło 15 000 osób. Ewakuacja 200 

000 osób zapobiegła jeszcze bardziej 

000 osób zapobiegła jeszcze bardziej 

tragicznym skutkom tej katastrofy

tragicznym skutkom tej katastrofy

 

 

background image

 

 

 

 

KATASTROFA W 

KATASTROFA W 

CZARNOBYLU

CZARNOBYLU

Czas i miejsce:

Czas i miejsce:

-

26 kwietnia 1986r. 

26 kwietnia 1986r. 

Godzina 1

Godzina 1

23

23

 w nocy

 w nocy

-

Czarnobyl 

Czarnobyl 

(Ukraina) zaledwie 

(Ukraina) zaledwie 

kilka kilometrów od 

kilka kilometrów od 

miasta Prypeć – 

miasta Prypeć – 

zwanego od dnia 

zwanego od dnia 

katastrofy 

katastrofy 

Miastem Duchów

Miastem Duchów

background image

 

 

 

 

Przyczyna:

Przyczyna:

Pierwszy blok czarnobylskiej 

Pierwszy blok czarnobylskiej 

elektrowni jądrowej został 

elektrowni jądrowej został 

oddany do użytku w roku 

oddany do użytku w roku 

1978, a trzy kolejne na 

1978, a trzy kolejne na 

początku lat 80. Olbrzymie 

początku lat 80. Olbrzymie 

reaktory typu RBMK2, 

reaktory typu RBMK2, 

chronione przed 

chronione przed 

promieniowaniem 

promieniowaniem 

betonowo-stalową osłoną o 

betonowo-stalową osłoną o 

masie dwóch tysięcy ton, na 

masie dwóch tysięcy ton, na 

zewnątrz okalane 

zewnątrz okalane 

dodatkowo pięciometrową 

dodatkowo pięciometrową 

opoką biologiczną, 

opoką biologiczną, 

dostarczały po 1000MW 

dostarczały po 1000MW 

energii każdy.

energii każdy.

background image

 

 

 

 

W kwietniu 1986 roku nastąpiło planowane 

W kwietniu 1986 roku nastąpiło planowane 

wyłączenie czwartego bloku elektrowni w 

wyłączenie czwartego bloku elektrowni w 

związku z jego remontem. Rzadką okazję 

związku z jego remontem. Rzadką okazję 

postanowiono wykorzystać do 

postanowiono wykorzystać do 

przeprowadzenia dodatkowej, niemożliwej w 

przeprowadzenia dodatkowej, niemożliwej w 

normalnych warunkach, próby urządzeń. 

normalnych warunkach, próby urządzeń. 

Jedno z doświadczeń miało wyjaśnić, czy w 

Jedno z doświadczeń miało wyjaśnić, czy w 

razie przerwy w zasilaniu energią elektryczną, 

razie przerwy w zasilaniu energią elektryczną, 

turbogenerator obracając się siłą 

turbogenerator obracając się siłą 

bezwładności, będzie w stanie wytworzyć 

bezwładności, będzie w stanie wytworzyć 

przez czterdzieści, pięćdziesiąt sekund 

przez czterdzieści, pięćdziesiąt sekund 

energię zdolną do utrzymania ruchu pomp, 

energię zdolną do utrzymania ruchu pomp, 

zanim nie zaczną działać zapasowe prądnice 

zanim nie zaczną działać zapasowe prądnice 

napędzane silnikami Diesla.

napędzane silnikami Diesla.

background image

 

 

 

 

O godzinie 

1

1

23

23

  na skutek ewidentnych błędów 

operatora i wyłączenia systemów awaryjnych 
w trakcie przeprowadzania eksperymentu 
doszło do utraty kontroli nad reaktorem 
bloku IV i rozpoczął się pożar trwający 10 
dni. Ugaszono go jedynie dzięki 
bezprzykładnemu poświęceniu gaszących 
strażaków i wojska, 31 osób zmarło w wyniku 
bezpośredniego napromienienia i oparzeń, 
ponad 200 było hospitalizowanych w związku 
z chorobą popromienną.

background image

 

 

 

 

27 kwietnia 1986

27 kwietnia 1986

Do Czarnobyla przyjeżdżają kolejne 

Do Czarnobyla przyjeżdżają kolejne 

oddziały wojska, strażaków, 

oddziały wojska, strażaków, 

milicji i ratowników. Rozpoczyna 

milicji i ratowników. Rozpoczyna 

się akcja ewakuacyjna 

się akcja ewakuacyjna 

najbliższego miasta - Prypeci. 

najbliższego miasta - Prypeci. 

Ludzie w kombinezonach i 

Ludzie w kombinezonach i 

maskach przeciwgazowych 

maskach przeciwgazowych 

próbują wyprowadzić 

próbują wyprowadzić 

zdezorientowanych ludzi. Ulice 

zdezorientowanych ludzi. Ulice 

zapełniają się autobusami. 

zapełniają się autobusami. 

Wszędzie latają helikoptery. 

Wszędzie latają helikoptery. 

Wojskowi przez megafony 

Wojskowi przez megafony 

nawołują ludzi do ucieczki. 

nawołują ludzi do ucieczki. 

Rosyjskie media milczą. 

Rosyjskie media milczą. 

Szwedzka elektrownia Forsmark 

Szwedzka elektrownia Forsmark 

bije na alarm. Według 

bije na alarm. Według 

tamtejszych techników, wzrost 

tamtejszych techników, wzrost 

promieniowania musiał być 

promieniowania musiał być 

spowodowany jakąś awarią w 

spowodowany jakąś awarią w 

Związku Radzieckim. Ukraińcy 

Związku Radzieckim. Ukraińcy 

słuchają zagranicznych stacji, by 

słuchają zagranicznych stacji, by 

dowiedzieć się, co dzieje się w ich 

dowiedzieć się, co dzieje się w ich 

kraju.

kraju.

background image

 

 

 

 

30 kwietnia 1986 

30 kwietnia 1986 

Do radzieckich władz dotarło, 

Do radzieckich władz dotarło, 

że nie są w stanie 

że nie są w stanie 

zatuszować tak poważnej 

zatuszować tak poważnej 

katastrofy i wydają pierwsze 

katastrofy i wydają pierwsze 

oficjalne oświadczenie: 

oficjalne oświadczenie: 

"Awaria nastąpiła w jednym z 

"Awaria nastąpiła w jednym z 

pomieszczeń czwartego 

pomieszczeń czwartego 

bloku energetycznego i 

bloku energetycznego i 

spowodowała zniszczenie 

spowodowała zniszczenie 

części konstrukcji reaktora, 

części konstrukcji reaktora, 

jego uszkodzenie i pewnie 

jego uszkodzenie i pewnie 

wyciek substancji 

wyciek substancji 

radioaktywnych".

radioaktywnych".

Lud pracujący jest 

Lud pracujący jest 

przygotowywany do 

przygotowywany do 

jutrzejszego Święta Pracy. 

jutrzejszego Święta Pracy. 

Przecież to jest teraz 

Przecież to jest teraz 

najważniejsze...

najważniejsze...

background image

 

 

 

 

Prypeć - Miasto Duchów

Prypeć - Miasto Duchów

Prypeć powstał w 1970 dla 

Prypeć powstał w 1970 dla 

osób pracujących w 

osób pracujących w 

elektrowni i ich rodzin. 

elektrowni i ich rodzin. 

Miasto żyło zaledwie 

Miasto żyło zaledwie 

szesnaście lat. Prypeć oraz 

szesnaście lat. Prypeć oraz 

jego okolice pozostaną 

jego okolice pozostaną 

niezdatne do zamieszkania 

niezdatne do zamieszkania 

przez kilka stuleci. 

przez kilka stuleci. 

Naukowcy oceniają, że 

Naukowcy oceniają, że 

radioaktywne elementy 

radioaktywne elementy 

mogą ulec rozpadowi 

mogą ulec rozpadowi 

dopiero po 900 latach, 

dopiero po 900 latach, 

wówczas obszar ten będzie 

wówczas obszar ten będzie 

można uznać bezpieczny 

można uznać bezpieczny 

do zamieszkania.

do zamieszkania.

background image

 

 

 

 

Skutki:

Skutki:

Bilans Czarnobyla jeszcze długo nie 

Bilans Czarnobyla jeszcze długo nie 

zostanie zamknięty. Z reaktora 

zostanie zamknięty. Z reaktora 

do atmosfery przedostały się 

do atmosfery przedostały się 

wielkie ilości radioaktywnych 

wielkie ilości radioaktywnych 

substancji, takich jak: jod 131, 

substancji, takich jak: jod 131, 

cez 137, stront 90, pluton 239; 

cez 137, stront 90, pluton 239; 

okres półrozpadu tego ostatniego 

okres półrozpadu tego ostatniego 

wynosi 24360 lat. Skażone 

wynosi 24360 lat. Skażone 

zostało 100 tysięcy km2; 

zostało 100 tysięcy km2; 

substancje radioaktywne dotarły 

substancje radioaktywne dotarły 

nad Skandynawię, środkową 

nad Skandynawię, środkową 

Europę (w tym Polskę), pd-wsch 

Europę (w tym Polskę), pd-wsch 

Europę (zwłaszcza Grecję) i pn. 

Europę (zwłaszcza Grecję) i pn. 

Włochy; ewakuowano 130 tysięcy 

Włochy; ewakuowano 130 tysięcy 

osób. Jak dotąd zanotowano 

osób. Jak dotąd zanotowano 

zwiększony poziom zachorowań 

zwiększony poziom zachorowań 

na leukemię u dzieci, choroby 

na leukemię u dzieci, choroby 

tarczycy i anemię, zmiany w 

tarczycy i anemię, zmiany w 

układzie immunologicznym, a 

układzie immunologicznym, a 

także doniesienia o przypadkach 

także doniesienia o przypadkach 

katarakty, nie wyjaśnione stany 

katarakty, nie wyjaśnione stany 

znużenia, bólu głowy i depresji. 

znużenia, bólu głowy i depresji. 

background image

 

 

 

 

Reaktor typu RBMK-1000, 

Reaktor typu RBMK-1000, 

który uległ awarii, pokryto 

który uległ awarii, pokryto 

betonowo-stalową osłoną 

betonowo-stalową osłoną 

– nazwaną sarkofagiem; 

– nazwaną sarkofagiem; 

pozostałe trzy reaktory 

pozostałe trzy reaktory 

pracowały dalej

pracowały dalej

Obecnie trwa remont 

Obecnie trwa remont 

osłony reaktora 4. Już w 

osłony reaktora 4. Już w 

tym roku mają rozpocząć 

tym roku mają rozpocząć 

się prace nad podobną do 

się prace nad podobną do 

hangaru przesuwną 

hangaru przesuwną 

budowlą, która odizoluje 

budowlą, która odizoluje 

ruinę do czasu 

ruinę do czasu 

ostatecznego rozwiązania.

ostatecznego rozwiązania.

background image

 

 

 

 

background image

 

 

 

 

15 grudnia 2000 

15 grudnia 2000 

roku

roku

Ostatni działający 

Ostatni działający 

blok elektrownii w 

blok elektrownii w 

Czarnobylu został 

Czarnobylu został 

zamknięty 15 grudnia 

zamknięty 15 grudnia 

2000r. Cały świat 

2000r. Cały świat 

odetchnął z ulgą. 

odetchnął z ulgą. 

Miejmy nadzieję, że 

Miejmy nadzieję, że 

została na zawsze 

została na zawsze 

zamknięta ta 

zamknięta ta 

niechlubna karta 

niechlubna karta 

historii świata.

historii świata.

background image

 

 

 

 

Katastrofa w Seveso

Katastrofa w Seveso

Seveso, Włochy

Seveso, Włochy

10 lipca 1976 r. doszło tam do 

10 lipca 1976 r. doszło tam do 

wybuchu zakładów 

wybuchu zakładów 

produkujących 

produkujących 

trichlorofenol

trichlorofenol

. W 

. W 

wyniku wybuchu do atmosfery 

wyniku wybuchu do atmosfery 

wydostało się od 1 kg do kilku 

wydostało się od 1 kg do kilku 

kg toksycznej 

kg toksycznej 

2,3,7,8-tetrachlorodibenzodiok

2,3,7,8-tetrachlorodibenzodiok

syny – TCDD

syny – TCDD

.

.

Straty materialne oszacowano 

Straty materialne oszacowano 

na kwotę 72 mln ECU. Pobliskie 

na kwotę 72 mln ECU. Pobliskie 

tereny zostały skażone 

tereny zostały skażone 

dioksyną

dioksyną

 

 

typu 

typu 

TCDD

TCDD

 do tego stopnia, że 

 do tego stopnia, że 

do dnia dzisiejszego nie nadają 

do dnia dzisiejszego nie nadają 

się do uprawy ani zamieszkania. 

się do uprawy ani zamieszkania. 

Zanotowano wówczas 134 

Zanotowano wówczas 134 

przypadki 

przypadki 

chloracne

chloracne

, 500 osób 

, 500 osób 

uznano za poszkodowane, 37 

uznano za poszkodowane, 37 

tysięcy osób uległo skażeniu.

tysięcy osób uległo skażeniu.

 

 

background image

 

 

 

 

Katastrofa w Seveso

Katastrofa w Seveso

W wyniku katastrofy około 

W wyniku katastrofy około 

1500 ha gęsto zaludnionego 

1500 ha gęsto zaludnionego 

obszaru zostało skażone, 

obszaru zostało skażone, 

ewakuowano w sierpniu 

ewakuowano w sierpniu 

1976 roku 730 osób, około 

1976 roku 730 osób, około 

700 mieszkańców zostało 

700 mieszkańców zostało 

poszkodowanych w wyniku 

poszkodowanych w wyniku 

zatrucia, wiele zwierząt 

zatrucia, wiele zwierząt 

zginęło, tereny - licznych w 

zginęło, tereny - licznych w 

tym regionie - 

tym regionie - 

przedsiębiorstw zostały 

przedsiębiorstw zostały 

skażone (ok. 40 zakładów), 

skażone (ok. 40 zakładów), 

wielkie obszary zostały na 

wielkie obszary zostały na 

ponad 15 lat skażone i 

ponad 15 lat skażone i 

wyłączone z gospodarki 

wyłączone z gospodarki 

rolnej.

rolnej.

 

 

background image

 

 

 

 

Dyrektywa Seveso z 1982 

Dyrektywa Seveso z 1982 

r.

r.

Awaria w Seveso stała się bezpośrednim impulsem do opracowania i 

Awaria w Seveso stała się bezpośrednim impulsem do opracowania i 

przyjęcia w 1982 r. przez Wspólnotę Europejską Dyrektywy 

przyjęcia w 1982 r. przez Wspólnotę Europejską Dyrektywy 

82/501/EWG tzw. Dyrektywy Seveso.

82/501/EWG tzw. Dyrektywy Seveso.

Dyrektywa Seveso z 1982 r. została zastąpiona w 1996 r. przez 

Dyrektywa Seveso z 1982 r. została zastąpiona w 1996 r. przez 

dyrektywę 96/82/WE dotyczącą zarządzania zagrożeniami poważnymi 

dyrektywę 96/82/WE dotyczącą zarządzania zagrożeniami poważnymi 

awariami z udziałem substancji niebezpiecznych - tzw. Dyrektywą 

awariami z udziałem substancji niebezpiecznych - tzw. Dyrektywą 

Seveso II. Jest ona obecnie kluczowym aktem prawa wspólnotowego 

Seveso II. Jest ona obecnie kluczowym aktem prawa wspólnotowego 

dotyczącym poważnych awarii.

dotyczącym poważnych awarii.

Transpozycję tej dyrektywy do krajowego porządku prawnego stanowią 

Transpozycję tej dyrektywy do krajowego porządku prawnego stanowią 

art. 243 - 271, ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. -Prawo ochrony 

art. 243 - 271, ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. -Prawo ochrony 

środowiska (POŚ). Ustawa ta wprowadza nstrumenty prawne służące:

środowiska (POŚ). Ustawa ta wprowadza nstrumenty prawne służące:

przeciwdziałaniu poważnym awariom przemysłowym oraz określa 

przeciwdziałaniu poważnym awariom przemysłowym oraz określa 

podstawowe obowiązki osób prowadzących zakłady stwarzające ryzyko 

podstawowe obowiązki osób prowadzących zakłady stwarzające ryzyko 

wystąpienia poważnej awarii, jak również obowiązki organów 

wystąpienia poważnej awarii, jak również obowiązki organów 

właściwych w sprawach poważnych awarii. 

właściwych w sprawach poważnych awarii. 

umożliwiające informowanie oraz udział społeczeństwa w sprawach 

umożliwiające informowanie oraz udział społeczeństwa w sprawach 

dotyczących poważnych awarii. Nowa regulacja ma tutaj szczególnie 

dotyczących poważnych awarii. Nowa regulacja ma tutaj szczególnie 

doniosłe znaczenie, gdyż w poprzednim stanie prawnym społeczeństwo 

doniosłe znaczenie, gdyż w poprzednim stanie prawnym społeczeństwo 

nie dysponowało środkami prawnymi umożliwiającymi partycypację w 

nie dysponowało środkami prawnymi umożliwiającymi partycypację w 

tym zakresie. 

tym zakresie. 

background image

 

 

 

 

Bibliografia

Bibliografia

T. Fijał, Ekologiczne i ekonomiczne efekty 

T. Fijał, Ekologiczne i ekonomiczne efekty 

realizacji strategii czystszej produkcji w 

realizacji strategii czystszej produkcji w 

wybranych przedsiębiorstwach, Wydawnictwo 

wybranych przedsiębiorstwach, Wydawnictwo 

Akademii Ekonomicznej w Krakowie, 2005

Akademii Ekonomicznej w Krakowie, 2005

B. Poskorbko, Zarządzanie środowiskiem, PWE, 

B. Poskorbko, Zarządzanie środowiskiem, PWE, 

Warszawa, 1998

Warszawa, 1998

Strony internetowe:

Strony internetowe:

-

http://czarnobyl.c10.pl

http://czarnobyl.c10.pl

-

http://www.eksel.user.icpnet.pl/opowiadania/4mi

http://www.eksel.user.icpnet.pl/opowiadania/4mi

szmasz/czarnobyl6.php

szmasz/czarnobyl6.php

-

http://greenworld.serwus.pl/czarnobyl/czarnobyl

http://greenworld.serwus.pl/czarnobyl/czarnobyl

.htm

.htm

-

http://www.programcp.org.pl/

http://www.programcp.org.pl/


Document Outline