Zmiany w organizmie
zachodzące pod wpływem
treningu
Zmiany w organizmie
zachodzące pod wpływem
treningu
Czynniki warunkujące wydolność
fizyczną:
Przemiany energetyczne (procesy tlenowe,
beztlenowe i rezerwy energetyczne)
Poziom koordynacji nerwowo-mięśniowej
Termoregulacja i gospodarka wodno-
elektrolitowa
Właściwości budowy ciała
Czynniki psychologiczne
Zmiany rejestrowane w
spoczynku po treningu
zwiększającym wydolność
Zmniejszenie częstości skurczów serca (z
około 70/min do około 60/min; bradykardia –
zmniejszenie HR poniżej 60/min, często
wskutek treningu wytrzymałościowego. Jeden
ze wskaźników pozwalających odróżnić osoby
trenujące od nietrenujących.)
Zwiększenie objętości wyrzutowej serca
(przy stałej pojemności minutowej; jedną z
przyczyn jest powiększenie objętości komór
oraz zwiększenie kurczliwości mięśnia
sercowego)
Zwiększenie objętości serca (bez zmian
grubości ścian; aby doszło do tych zmian,
trening musi być odpowiednio intensywny
i długotrwały. Dochodzi też do poprawy
przepływu krwi przez mięsień sercowy)
Zwiększenie objętości krwi krążącej
(w wyniku wzrostu ilości osocza o 10-20% -
większy pobór tlenu)
Zwiększenie liczby kapilar w mięśniach
szkieletowych (umożliwia to lepszą wymianę
gazową i metaboliczną)
Hipertrofia mięśnia sercowego (powiększenie
masy serca)
Korzystne zmiany metaboliczne (wzrost
aktywności tlenowych enzymów mitochondrialnych,
wzrost ilości glikogenu, wzrost stężenia
antyoksydantów i lipoprotein o dużej gęstości – HDL,
a zmniejszenie stężenia lipoprotein o małej gęstości
– LDL, wzrost zawartości mioglobiny – magazyn tlenu
w mięśniach
Zmiany zachodzące podczas
wykonywania submaksymalnych
wysiłków po okresie treningu:
Zmniejszenie częstości skurczów serca,
np. ze 150/min do 130/min – wiąże się to z
większą ekonomią pracy serca;
Pojemność minutowa zmniejsza się
nieznacznie lub pozostaje bez zmian;
Zwiększenie objętości wyrzutowej
serca – przyczyną jest powiększenie
objętości i wzrost kurczliwości mięśnia
sercowego;
Zmniejszenie przepływu krwi przez
pracujące mięśnie, a zwiększenie różnicy
tętniczo-żylnej zawartości tlenu we krwi;
Zmniejszenie pobierania tlenu przez
serce – w wyniku obniżenia HR podczas
wysiłku sybmaksymalnego, a utrzymania na
stałym poziomie RR; dochodzi też do
wydłużenia fazy rozkurczu;
Zwiększenie objętości oddechowej przy
zmniejszonej wentylacji minutowej płuc –
zmniejsza się ekwiwalent wentylacyjny;
Zmniejszenie zużycia glikogenu –
organizm czerpie energie z przemian
metabolicznych tłuszczów;
Zmniejszenie stężenia kwasu
mlekowego we krwi (podniesienie progu
przemian beztlenowych) oraz
katecholamin (zmniejszenie poboru tlenu
przez serce) i insuliny;
Wzrost liczby enzymów tlenowych,
mitochondriów i zużywanie większej ilości
wolnych kwasów tłuszczowych.
Zmiany podczas wysiłku
maksymalnego
Zwiększające się pobieranie tlenu jest
wynikiem wzrostu pojemności minutowej
serca i różnicy tętniczo-żylnej zawartości
tlenu we krwi – wzrost VO
2max
o 5-25%;
Nie zmienia się maksymalna częstość
skurczów serca;
Wzrasta objętość wyrzutowa serca;
Nie zmienia się przepływ krwi przez
mięśnie w przeliczeniu na kg masy ciała;
Zwiększa się wentylacja minutowa płuc.
Trening tlenowy wpływa na
wiele czynności organizmu,
zmieniając zachowanie się
niektórych wskaźników
fizjologicznych, niezależnie od
tego czy osoba poddana tego
typu ćwiczeniom pozostaje w
spoczynku czy wykonuje
wysiłek submaksymalny lub
maksymalny.
Podsumowanie
Zwiększenie VO
2max
Częstość skurczów serca zmniejsza się podczas
standardowego wysiłku submaksymalnego, a
wysiłku maksymalnym pozostaje bez zmian
Zwiększenie pojemności minutowej i objętości
wyrzutowej serca oraz objętości krwi
Wzrost maksymalnej wentylacji minutowej płuc
Następuje adaptacja metaboliczna
Podniesienie poziomu progu beztlenowego
Krótszy okres restytucji powysiłkowej
Przyrost wydolności
fizycznej stanowi podstawę
adaptacji do treningu
fizycznego.
Zbyt duże obciążenia
treningowe mogą
prowadzić do
przetrenowania, a tym
samym braku postępów
treningu.
Czynniki decydujące o przyroście
wydolności tlenowej w odpowiedzi
na trening rehabilitacyjny
1.
Stopień początkowej wydolności fizycznej,
intensywności i częstotliwości treningu
oraz czasy trwania sesji ćwiczeń.
2.
VO
2max
w czasie pracy kończynami
górnymi stanowi 70-80% wartości
uzyskanych podczas wysiłku kończynami
dolnymi, jednak w wysiłku
submaksymalnym, obciążenie układu
krążenia i oddechowego jest większe
podczas pracy kończynami górnymi.
Intensywność ćwiczeń może być wyznaczana
na podstawie częstości skurczów serca
Przetrenowanie jest następstwem
nieracjonalnie prowadzonego treningu – może
wynikać ze zbyt krótkich okresów wypoczynku
jak i z przesadnie wydłużonego czasu ćwiczeń.
Objawy przetrenowania: zaburzenia snu,
osłabienie, bóle głowy, stany lękowe, utrata
apetytu, zmniejszenie masy ciała, nadmierna
potliwość przy niewielkich wysiłkach.