Amfetamina i jej pochodne
Amfetamina i jej pochodne
Amfetamina
Ogólne informacje:
Nazwa
systematyczna:
1-fenylopropylo-2-
amina
Wzór
sumarycznyC9H13N
Masa molowa 135,2
g/mol
Sproszkowana sól amfetaminy
Amfetamina
znana również jako:
-benzedryna
-psychedryna
- perwityna
organiczny związek chemiczny o silnym działaniu
psychotropowym pobudzający ośrodkowy układ nerwowy
Jest mieszaniną racemiczną dwóch odmian prawoskrętnej
(2S)(+)-1-fenylo-2-aminopropanu (dekstroamfetamina) i
lewoskrętnej (2R)(-)-1-fenylo-2-aminopropanu
(lewoamfetamina), które różnią się działaniem
fizjologicznym
Amfetamina najczęściej przyjmowana jest w formie
siarczanu amfetaminy, rzadziej w postaci higroskopijnego
chlorowodorku, fosforanu czy winianu
Farmakokinetyka
Biodostępność:
doustnie 20–25%
donosowo 75%
doodbytniczo 95–99%
dożylnie 100%
Okres półtrwania:
10 dla D-izomeru
13 godzin dla L-izomeru
Wiązanie z białkami
osocza i tkanek15-40%
Metabolizm wątrobowy (CYP2D6)
Wydalanie nerkowe, przeważająca część w postaci
niezmienionej
Metabolizm
Główne drogi przemian to:
-hydroksylacja pierścienia aromatycznego do p-
hydroksyamfetaminy
-oksydatywna dezaminacja do ketonu
benzylometylowego
-β-hydroksylacja łańcucha bocznego
Hydroksylowe pochodne: p-hydroksyamfetamina i
norefedryna znalazły zastosowanie jako leki
Fenyloaceton może ulegać dalszej degradacji do
kwasu benzoesowego
Metabolity mogą być wydalane w postaci wolnej
lub sprzężonej z kwasem glukuronowym lub
glicyną
Metabolizm amfetaminy
Efekty zażycia:
silne pobudzenie psychomotoryczne
przyśpieszona akcja serca i szybki oddech
brak łaknienia
rozszerzenie źrenic
podwyższone ciśnienie krwi
bladość skóry
gonitwa myśli
wytrzeszcz oczu
jadłowstręt i światłowstręt
suchość w ustach
zmniejszoną wrażliwość na ból, głód oraz zmęczenie
rozgadanie
Efekty uboczne:
zmniejszony lub zwiększony popęd płciowy
problemy z erekcją
drżenie mięśni
Stężenie amfetaminy we krwi:
lecznicze - od 0,05 do 2 ľg/ml
toksyczne - od 1 do 3 ľg/ml
śmiertelne - ponad 0,5 ľg/ml (średnio 8,6 ľg/ml)
Skutki używania
Możliwe są poważne konsekwencje zdrowotne z
powodu wyczerpania organizmu. W przypadku
spożycia dużych ilości mogą się pojawiać takie
problemy jak:
zaburzenia wzroku i słuchu,
arytmia serca, mogąca w skrajnych przypadkach
powodować zawał,
wycieńczenie organizmu,
psychoza amfetaminowa.
Następnego dnia po zażyciu występują objawy
wyczerpania, takie jak np. potrzeba snu.
Najskuteczniejszym lekarstwem jest
przespanie kilku dodatkowych godzin. Po
zażywaniu kolejnych dawek przez wiele dni
(tzw. "ciąg") mogą wystąpić objawy bardzo
dużego wyczerpania organizmu, takie jak
bardzo silna potrzeba snu, ogólna ospałość,
depresja, utrata wagi, spadek odporności na
infekcje, silne migreny i zawroty głowy. Już
pierwsze zażycie może doprowadzić do tak
zwanej psychozy amfetaminowej.
amfetamina powoduje zanik poczucia głodu i
zmęczenia – spożywanie jej, połączone z sytuacją
wzmożonego wysiłku fizycznego (dyskoteka, uprawianie
sportu ekstremalnego, ciężka praca fizyczna), powoduje
niekiedy bardzo poważne konsekwencje na skutek
wyczerpania i odwodnienia, ze zgonem włącznie.
Osoby często spożywające amfetaminę mogą wpaść w
"ciąg amfetaminowy". Amfetamina nie powoduje
uzależnienia fizycznego lub jest ono bardzo słabe (może
objawiać się dusznościami i lekkimi zawrotami głowy), w
momencie odstawienia wywołuje jednak – jak każdy środek
pobudzający – uzależnienie psychiczne
Amfetamina przyjmowana dożylnie w postaci stężonych roztworów
(zbliżonych do nasyconego) powoduje:
-
rozpad czerwonych krwinek
-
jako ligand tworzy z żelazem(II) związki kompleksowe poprzez
które zachodzi utlenianie żelaza w hemoglobinie ze stopnia
utlenienia +2 na +3, a wiec nieodwracalne tworzenie
nieprzenoszącej tlenu methemoglobiny
-
Objawia się to sinieniem końców palców oraz ust, co może
prowadzić do mikrouszkodzeń mózgu z powodu niedotlenienia.
powoduje powstawanie zakrzepów w naczyniach, które
mogą stać się bezpośrednią przyczyną zawału serca lub
zatorów w ośrodkowym układzie krwionośnym
ryzyko wylewu podpajęczynówkowego. Ryzyko to bardzo
rośnie z wiekiem, gdyż naczynia tracą normalną elastyczność,
a więc i odporność na wzrost ciśnienia.
Najczęstszą przyczyną śmierci po
przedawkowaniu amfetaminy jest paraliż
mięśni oddechowych, a więc uduszenie się
lub zatrzymanie akcji serca wskutek arytmii
lub zawału.
Najczęstszymi powikłaniami są
mikrowylewy.
Niewielka część osób popełnia samobójstwo
wskutek psychozy amfetaminowej albo
samookalecza się w fazie odstawienia
Objawy zatrucia amfetaminą
Po zażyciu 30-100mg mogą wystąpić objawy zatrucia
Obraz kliniczny ostrego zatrucia: niepokój, drażliwość,
suchość w ustach, omamy, zlewne poty, rozszerzenie
źrenic, podwyższona temperatura ciała, bezsenność,
brak łaknienia, zaczerwieniona skóra, zaburzenie
czynności serca, podwyższenie ciśnienia tętniczego
Objawy zatrucia przewlekłego: znaczne wychudzenie,
gonitwa myśli, trudności z koncentracją uwagi, niskie
ciśnienie,zaparcia
W ciężkich ostrych zatruciach pojawia się „psychoza
amfetaminowa”:
-urojenia o treści prześladowczej
-niepokój
-stany lękowe rodzące agresję,
-zaburzenia orientacji,
-omamy słuchowe i wzrokowe,
-skłonności samobójcze a także szczypanie, drapanie itp.
Pod wpływem amfetaminy w mózgu uwalnia się duża
ilość dopaminy, jak w ostrej schizofrenii
Stopniowo dochodzi do zwolnienia czynności serca i
obniżenia ciśnienia tętniczego,
śmierć następuje na skutek porażenia ośrodka
oddechowego lub zatrzymania czynności serca
Objawy zatrucia amfetaminą
Amfetami
na
Metamfetam
ina
Efedryna
Meskalin
a
MDMA
(Extasy)
MMDA
MDA
2C-
B
2C-T-
7
TMA
DOM
Pochodne amfetaminy
Speed (metaamfetamina)
- To silnie uzależniająca
odmiana amfetaminy.
Różnica polega na szybszym
i silniejszym działaniu oraz
dłuższym okresie półtrwania.
Ice (metylamfetamina) -
To prawie 100- procentowa
metaamfetamina,
sprzedawana w postaci
bezbarwnych kryształków
przeznaczonych do palenia
Ecstasy (MDMA)
Jest zaliczana do amfetamin metylowych, które
czasami traktowane są jako substancje
halucynogenne, ponieważ ich budowa chemiczna
przypomina strukturę meskaliny.
Ecstasy oprócz MDMA zawierają też kofeinę,
amfetaminę i speed.
W niektórych przypadkach przyjęcie tego środka
wiąże się z ryzykiem udaru termicznego, ataku
serca lub krwotoku mózgowego.
Metody oznaczania
Metoda mikroekstrakcji do fazy stacjonarnej
(SPME) w fazie nadpowierzchniowej
Rodzaj badanego materiału: krew i mocz
Urządzenie do SPME ma kształt zbliżony do strzykawki.
Najważniejszym jego elementem jest włókno kwarcowe
pokryte fazą stacjonarną. Procedura analityczna SPME
obejmuje zasadniczo dwa podstawowe etapy
W pierwszym etapie włókno jest doprowadzane do kontaktu z
próbką w fazie gazowej (lub w fazie ciekłej), w wyniku czego
dochodzi do sorpcji analitów.
W drugim etapie włókno jest wystawiane na działanie wysokiej
temperatury w gorącym dozowniku chromatografu gazowego,
a uwolnione anality przenoszone są do kolumny
chromatograficznej
wstępne kondycjonowanie włókna SPME w gorącym dozowniku
chromatografu gazowego przez czas konieczny do oczyszczenia
włókna (w praktyce od pół godziny do nawet kilku godzin.)
przygotowanie próbki moczu i krwi do analizy końcowej.
przeniesienie do szklanego naczyńka po 1 ml próbki, dodanie
wzorca amfetaminy oraz roztworu węglanu potasu
Zamknięcie szczelnie naczyńka i wymieszanie zawartości
W trakcie termostatowania próbki amfetamina jest uwalniana
do fazy nadpowierzchniowej.
Po 20 min włókno SPME wprowadza się do fazy
nadpowierzchniowej wewnątrz naczyńka i eksponuje przez 5
min.
Termiczna desorpcja analitów w gorącym dozowniku
chromatografu gazowego uwalnia substancje, które są dalej
rozdzielane i oznaczane w układzie chromatograficznym GC-
FID.
POSTĘPOWANIE:
ZALETY
metoda pozwala na kilkukrotny wzrost czułości oznaczenia
amfetaminy w stosunku do tradycyjnej metody analizy w fazie
nadpowierzchniowej.
ograniczenie ilości koniecznych operacji analitycznych (mniejsze
ryzyko popełnienia błędu grubego i systematycznego,
dodatkowo znaczne skrócenie czasu analizy.
Metoda jest prosta a jej koszty są relatywnie niskie.
w metodzie SPME całkowicie wyeliminowano zużycie drogich i
toksycznych rozpuszczalników
ograniczenie wpływu związków utrudniających miarodajne
oznaczenie końcowe
WADY
Potrzeba stosunkowo częstej kalibracji oraz szczególnej dbałości
o czystość włókna sorpcyjnego.
konieczność dokładnego kontrolowania i odtwarzania
parametrów procesu sorpcji i desorpcji analitów z włókna
Zalety i wady
Metoda skriningowa
FPIA - Fluorescence Polarization Immunoassay
W metodzie tej
-antygen jest znakowany barwnikiem fluoryzującym (np.
fluoresceiną)
- Występująca we krwi lub moczu substancja psychoaktywna
wypiera znakowany fluoresceiną antygen z kompleksu antygen-
przeciwciało
-Pociąga to za sobą zmianę polaryzacji fluorescencji mierzoną
przez odpowiedni system detektorowy.
niska specyficzność metody może być przyczyną wyników
fałszywie dodatnich tj. wskazujących na obecność narkotyku u
osób, które go nie przyjmowały. Aby zmniejszyć liczbę takich
wyników, wprowadzono pojęcie "progu czułości" (ang. cutoff level
lub Minimal Allowable Threshold - MAT) to jest minimalnego
stężenia narkotyku w moczu, które musi być przekroczone, aby
można było uznać wynik za dodatni.
Dziękuję za uwagę :)