background image

Zakony rycerskie

background image

   Zakon rycerski –zakon, w skład 

którego wchodzili zakonnicy (duchowni) 
oraz bracia-rycerze, czyli rycerze, którzy 
nie przyjmując święceń, godzili się żyć 
jak zakonnicy (składali śluby czystości i 
ubóstwa). Ich głównym zadaniem była 
nie tylko modlitwa czy kontemplacja, 
lecz również walka w obronie wiary i 
ideałów przyjętych w regule zakonnej.

  Pierwsze zakony rycerskie powstawały 

na fali krucjat w XI i XII w.

background image

Zakony powstałe w tym okresie w Królestwie Jerozolimskim to:

• templariusze (Rycerze Świątyni) – zatwierdzony w 1128 r. 

międzynarodowy zakon "rycerzy świątyni", wśród których 

dominowali rycerze z Francji; obecnie już nie istniejący

• joannici (Zakon Rycerzy Jerozolimskiego Szpitala św. Jana 

Chrzciciela) – zwani obecnie Suwerennym Rycerskim Zakonem 

Szpitalników Św. Jana Jerozolimskiego, z Rodos i Malty – 

zatwierdzony w 1154 r. zakon o charakterze międzynarodowym

• lazaryci (Zakon Rycerzy Szpitalników św. Łazarza z Jerozolimy) – 

utworzony ok. 1170 r. i złożony początkowo z trędowatych 

braci-rycerzy

• bożogrobcy – utworzony w 1099 r. przez Gotfryda z Bouillon, 

księcia Dolnej Lotaryngii i władcy Królestwa Jerozolimy jako 

rycerska kapituła opiekunów Grobu Bożego

• zakon Mountjoy– utworzony w 1180 r. w zakon hiszpański

• zakon krzyżacki (Zakon Szpitala Najświętszej Marii Panny Domu 

Niemieckiego w Jerozolimie) – utworzony w 1191 r. zakon 

niemiecki

• zakon św. Tomasza z Akki - utworzony w 1192r. zakon angielski

• Zakon Krzyżowców z Czerwoną Gwiazdą - utworzony przed 

1219r. i istniejący do dzisiaj na terenie Czech

background image

Templariusze

Zakon Ubogich Rycerzy Świątyni, czyli templariuszy 

powstał w 1118 roku (lub, jak sądzi część 

historyków, w 1119 lub dopiero w 1120 roku), kiedy 

Hugo de Payens, rycerz z Szampanii i jego 

towarzysze: Godfryd de Saint-Omer, Godfryd 

d'Eygorande, Nicolas de Neuvic, Jean d'Ussel, Jean 

de Meymac i Pierre d'Orlean złożyli przed 

Gormondem de Picquigny, patriarchą Jerozolimy 

śluby ubóstwa, czystości, posłuszeństwa i walki za 

wiarę według reguły cysterskiej (św. Bernarda z 

Clairvaux). Rycerze-zakonnicy zobowiązali się 

bronić pielgrzymów i chronić szlaki pielgrzymkowe. 

Od króla Jerozolimy, Baldwina II, otrzymali stojący 

na wzgórzu świątynnym, przebudowany na kościół, 

meczet Al-Aksa i wznoszący się w pobliżu pałac, 

który stał się ich kwaterą.

background image

Flaga 

templariuszy

Krzyż 

zakonny

background image

Krzyżacy

Zakon krzyżacki - pełna 

nazwa brzmi: Zakon 

Szpitala Najświętszej 

Marii Panny Domu 

Niemieckiego w 

Jerozolimie– zakon 

rycerski, jeden z trzech 

największych, obok 

joannitów i 

templariuszy, które 

powstały na fali krucjat 

w XII wieku.

background image

Dewiza

Pomagać, bronić, leczyć

background image

Początki zakonu krzyżackiego to okres III krucjaty i 

oblężenie Akki w 1191 roku, w trakcie którego rycerze 

krzyżowi pochodzenia niemieckiego założyli, przy 

szpitalu zorganizowanym przez mieszczan z Lubeki, 

nieformalne stowarzyszenie, które miało się opiekować 

rannymi i chorymi Niemcami. Spowodowane było to 

tym, że wcześniej powstałe zakony templariuszy i 

joannitów, mimo że powinny opiekować się wszystkimi 

krzyżowcami, w pierwszej kolejności troszczyły się o 

swoich krajan. Książę szwabski Fryderyk następnie 

przekazał owemu stowarzyszeniu niemiecki szpital 

przeniesiony z Jerozolimy do Akki, wymuszając 

jednocześnie na jego członkach złożenie ślubów 

czystości. Szpital miał oficjalną nazwę Szpitala 

Najświętszej Marii Panny przy Domu Niemieckim w 

Jerozolimie i od jego nazwy powstała też nazwa 

bractwa szpitalnego, gdy w 1191 r. papież Klemens III 

oficjalnie zatwierdził jego istnienie. Po zdobyciu Akki 

papież przyznał bractwu rozległe dobra wokół tego 

miasta i instytucja ta zaczęła szybko powiększać swoje 

szeregi.

background image

Zamek w Malborku

background image

Joannici

Suwerenny Rycerski Zakon 

Szpitalników św. Jana 
Jerozolimskiego z Rodos i z 
Malty
 zwany jest też 
Zakonem Kawalerów 
Maltańskich
. Jego 
zwyczajowe nazwy to 
SzpitalnicyJoannici i 
kawalerowie maltańscy
Rodowód swój wywodzi on z 
zakonów rycerskich 
powstałych na fali XII-
wiecznych krucjat. 

background image

Zakon powstał jeszcze przed I krucjatą – jego 

początki sięgają nieformalnego bractwa 

zawiązanego przy szpitalu św. Jana Chrzciciela, 

który został założony przez mieszczan z 

włoskiego państewka Amalfi. W czasie 

pierwszej krucjaty szpital okazał się bardzo 

przydatną instytucją; istniejące przy nim 

bractwo przekształciło się w zakon rycerski, 

który w 1113 roku został oficjalnie uznany 

przez papieża Paschalisa II. W odróżnieniu od 

Krzyżaków, zakon joannitów - podobnie jak 

templariusze - miał od początku charakter 

międzynarodowy i przyjmowano do niego 

wszystkich szlachetnie urodzonych rycerzy 

katolickich bez względu na ich narodowość.

background image

Zamek Joannitów na Rodos

Jeden z symboli 
zakonu – krzyż 
maltański

background image

Strój zakonu joannitów

Strój zakonny joannitów został ustalony przez 

papieża Aleksandra IV w 1259 roku i składał się z 

czarnego habitu oraz czarnego płaszcza z 

kapturem. Na habicie i płaszczu po lewej stronie 

naszyty był biały krzyż, który obecną formę 

(krzyża tzw. "maltańskiego") przybrał w XVI w. 

Bracia-rycerze w czasie pokoju nosili czarny 

płaszcz z białym krzyżem, do walki natomiast 

nakładali na zbroję czerwoną tunikę z białym 

krzyżem łacińskim.

Obecnie uroczystym strojem kościelnym kawalerów 

maltańskich jest tzw. culla - długa, luźna czarna 

szata z wyszytym na piersi dużym białym 

ażurowym krzyżem maltańskim o rysunku 

zależnym od rangi w Zakonie.

background image

Strój kawalera 

maltańskiego


Document Outline