Zielone produkty i opakowania

Plan prezentacji:



Zielone produkty

Co to takiego

? Cechy zielonego produktu.

Ekologiczna żywność

. Wymagania i popularność w Polsce.

Produkty nieżywnościowe

. Aspekty ekologiczności.

Eko-etykiet

y. Cele i korzyści. Przykłady w Polsce i Europie.



Zielone opakowania

Znaczenie opakowań

. Generowane przez nie odpady.

Cechy ekologicznych opakowań.

Recycling

. System oznaczeń Green Dot. Złożoność procesu

Opakowania żywności.

Nowe technologie a ekologia.

- Przykłady firm.

Co Ty możesz zrobić dla środowiska

Zielony produkt – co to?



Produkt ekologiczny, przyjazny dla środowiska.



Określenie „ekologiczny” – banał, nic dziś nie znaczy.



Co się rozumie pod tym terminem?

Produkt, którego negatywne

oddziaływanie na środowisko

naturalne podczas jego produkcji,

użytkowania i utylizacji jest

maksymalnie ograniczone lub

całkowicie zlikwidowane.

Zielony produkt – co to?



Cechy zielonego produktu:

- ograniczona ilość surowców do produkcji lub pochodzą z recyclingu

- proces wytwarzania nie jest szkodliwy dla środowiska

- surowce użyte do produkcji są nietoksyczne

- produkt ani jego składniki nie są testowane na zwierzętach

- opakowanie ograniczone do minimum lub w ogóle go nie ma

- opakowanie może zostać ponownie wykorzystane

- zminimalizowane zużycie energii na etapie produkcji i użytkowania

- istnieje system zbierania produktów wyeksploatowanych lub ich części

- istnieje możliwość ponownego wykorzystania zużytego produktu

- unika się przyspieszania starzenia się fizycznego lub moralnego

(np. poprzez reklamę nowszych typów danego towaru) produktu

Zielona żywność



Pochodzi z

gospodarstwa ekologicznego

, w którym:

- w produkcji roślinnej nie stosuje się nawozów

sztucznych,

herbicydów i pestycydów,

- w produkcji zwierzęcej nie stosuje się np. hormonów

wzrostu,

- w przetwórstwie nie wykorzystuje się określonych

związków chemicznych (głównie konserwantów,

barwników, substancji zapachowych i smakowych

oraz

różnego rodzaju polepszaczy)

- w procesie konserwacji nie stosuje się czynników

fizycznych, jak promieniowanie jonizujące.

Zielona żywność – skala

zjawiska



2300 ekologicznych rolników w Polsce



Zaledwie 0,1 proc. wszystkich gospodarstw i 0,3 proc.

użytków rolnych.



Obroty żywnością ekologiczną w porównaniu z

wartością całego naszego rynku rolnego określa się w

Ministerstwie Rolnictwa jako "śladowe".



Przodują w tej dziedzinie Austria, Włochy i Dania

(odpowiednio 9,2 oraz 6,8 i 5,9 proc. gospodarstw

ekologicznych).



Polska w tym rankingu za m.in.. Czechami i Węgrami.



Aż 20 proc. polskich konsumentów kupuje żywność

"ekologiczną" lub jest takimi zakupami

zainteresowanych.

(wg badania dr Sylwii Żakowskiej-Biermans z Wydziału Nauk o

Żywieniu SGGW na reprezentatywnej grupie 1000 osób)

Produkty nieżywnościowe



Znaczenie procesu produkcji dóbr



ilość zużytej energii elektrycznej,



ilość surowców zużytych w procesie produkcji



sposób pozyskania surowców, ich rzadkość –

wyczerpywanie zasobów ziemi,



emisja CO

i innych gazów cieplarnianych do

atmosfery,



emisja pyłów i zanieczyszczeń powietrza (SO

amoniak, H

S, dioksyny, WWA i inne)



zanieczyszczenie zbiorników i cieków wodnych

(ścieki),



ilość odpadów w procesie produkcji i ich

składowanie lub utylizacja,



sposób testowania produktu – np. kosmetyki

testowane na zwierzętach.

Produkty nieżywnościowe



Znaczenie nieszkodliwości procesu

użytkowania produktu



ilość zużywanej energii elektrycznej

(energooszczędność) np. żarówki kontra świetlówki,



niszczenie warstwy ozonowej – emisja freonów np.

nieekologiczne chłodziarki czy aerozole,



emisja „spalin” (CO2 oraz innych gazów

cieplarnianych i substancji toksycznych) do

atmosfery np. samochody spalinowe kontra

hybrydowe,



toksyczność surowców użytych w produkcie dla

ludzi, zwierząt i przyrody.

Produkty nieżywnościowe



Znaczenie procesu utylizacji produktu



możliwość ponownego / wielokrotnego wykorzystania

produktów, np. baterie kontra akumulatorki,



możliwość ponownego wykorzystania opakowań, np.

napoje w butelkach zwrotnych,



możliwość wykorzystania części zużytego produktu

ponownie, np. napełniane kartridże do drukarek,



rozkładalność produktów (biodegradacja) np. torebki

papierowe,



możliwość zastosowania recycling’u,



nietoksyczność surowców przy składowaniu na

wysypisku.

Eko-etykiety - po co?



Przyznawane najbardziej „zielonym” produktom

w swoich branżach.



Informują klientów o tym, które produkty są

przyjazne dla środowiska.



Pomagają wybrać tym, którzy zielonych

produktów poszukują.



Przyznawane przez wyznaczone do tego

instytucje i organizacje.



Tylko na wniosek samej firmy i po szczegółowej

ocenie i udostępnieniu przez nią wymaganych

danych.

Polskie eko-etykiety



Ekoznak

Gwarantuje, że wyrób nie

powoduje negatywnych skutków dla

środowiska i zdrowia w trakcie całego cyklu

życia.



Znak certyfikowanego rolnictwa

ekologicznego

Produkt taki powstał w

wyniku prowadzenia produkcji rolnej i

przetwórstwa rolno-spożywczego metodami

ekologicznymi.



Znak Ekoland

: Znak ten wskazuje, że dany

artykuł spożywczy wyprodukowany został

metodami ekologicznymi. Mogą to być owoce,

warzywa, zboża lub ich przetwory, nabiał.

Europejskie eko-etykiety



Eco label

: Europejski znak ekologiczny,

oznacza produkt mniej szkodliwy niż podobne

wyroby w ciągu całego cyklu życia produktu.



Znak rolnictwa ekologicznego UE:

Produkt tak oznakowany charakteryzuje się

tym, że co najmniej 95% jego składników

zostało wyprodukowanych metodami

ekologicznymi.



Niebieski anioł

Niemiecki ekoznak dla

produktów mających najlepszą

charakterystykę środowiskową wśród

produktów danej grupy.

Inne eko-etykiety:



Fair trade

: Znak „Uczciwego handlu” w

odróżnieniu od poprzednich ocenia

głównie podłoże społeczne i etyczne

produkcji.



Energy Star

: Jeden z bardzo wielu

znaków energetycznych; świadczy o tym,

że dany sprzęt zużywa minimalną ilość

energii.



Strzałki w trójkącie

(recycling

): Ten

znak nic nie mówi o jakości ekologicznej

produktu. Oznacza on jedynie, że produkt

lub opakowanie można przeznaczyć do

recyklingu.

Eko etykiety – czy warto?



Korzyści dla producenta z posiadania eko-znaku:



wzmacniają one jego pozycję na rynku,



informują konsumenta oraz partnerów biznesowych o

nowoczesnym zarządzaniu na każdym etapie produkcji,

włączając pozyskiwanie surowca oraz recycling,



świadczą, iż firma spełnia wszelkie uregulowania prawne

więc jest wiarygodnym partnerem biznesowym,



umożliwiają zaistnienie na zagranicznych rynkach ze

względu na wysoką jakość produktów,



mówią, że producent podnosi jakość swoich produktów

oraz wprowadza nowe technologie,



Świadczą o wyprzedzaniu konkurencyjnych firm poprzez

świadomą i nowoczesną strategię rozwoju.

Opakowanie – co to

takiego?



Opakowanie stanowi niezbędny składnik

każdego produktu.



Służy do ochrony produktu w nim zawartego.



Umożliwia wydajne magazynowanie,

transport, łatwe dostarczenie produktu do

klienta, właściwe wykorzystanie oraz

dozowanie w sposób efektywny i bezpieczny.



Pełni funkcję informacyjną (o tym, co jest w

środku) oraz promocyjną (zachęca do kupna).



Jest

niezbędnym elementem nowoczesnej

gospodarki

Opakowania = odpady



Zużycie opakowań wzrasta w ostatnich latach bardzo

szybko, zarówno w Polsce, jak i Europie.



Tendencja ta powoduje, że powstające z nich odpady

stanowią znaczącą część odpadów z gospodarstw

domowych - nawet do 30% wagowo, a 50% objętościowo

(w Polsce).



Duża masa odpadów opakowaniowych powstaje w

przemyśle, usługach i handlu.



W 1991 r. na polski rynek trafiło ok.1,8 mln ton

opakowań; w 1998 r. - około 3,2 mln ton, (wzrost o ok.

80 % w ciągu 7 lat).



Jednocześnie prognozuje się dalszy wzrost zużycia

opakowań średnio o 5-6% rocznie w ciągu kolejnych lat.



Średni poziom recyklingu opakowań wynosi w Polsce

26%

Zielone opakowania -

cechy

Ilość i wielkość

opakowań.



Nie powinno się wykorzystywać opakowań w

nadmiarze kiedy nie jest to konieczne, gdyż wiąże się

to z nieracjonalna eksploatacją zasobów naturalnych.



Powinno się redukować masywność opakowań (np.

mniejsza grubość opakowań szklanych lub

blaszanych ) dzięki modernizacji technologii

produkcji lub zastosowaniu bardziej wytrzymałych

materiałów.



Należy zmniejszać pojemność produktów w

opakowaniach poprzez ich prasowanie,

kondensowanie i koncentracje produktów by

zajmowały mniej miejsca i wymagały mniejszych

opakowań.

Zielone opakowania -

cechy



Ponowne wykorzystywanie

opakowań.



Producenci powinni starać się produkować

opakowania, których konsument nie będzie

musiał wyrzucać a zamiast tego wykorzysta w

gospodarstwie domowym do innych potrzeb.



Dotyczy do głównie różnorodnych opakowań

produktów żywnościowych.



Jest to zgodne z oczekiwaniami konsumentów,

którzy preferują funkcjonalność, wytrzymałość i

wielokrotność wykorzystania.

Zielone opakowania -

cechy



Unikanie użycia tworzyw sztucznych

opakowaniach.



Olbrzymie i niezaprzeczalne korzyści wynikające ze

stosowania tworzyw sztucznych.



Ale: nadmiar tworzyw sztucznych wyrzucanych po

zużyciu produktu spowodował nadmierne obciążenie

wysypisk śmieci i składowisk.



Proces produkcji takiego opakowania jest ponadto

bardzo szkodliwy dla środowiska, ponieważ w

związany jest z emisją do atmosfery szkodliwych

substancji (węgiel, siarka, związki chloru, azot,

cyjanowodór, freony i inne).

Zielone opakowania -

cechy



Dogodne

metody utylizacji.



Recycling:

najpopularniejsza metoda utylizacji (i

ponownego wykorzystania) tworzyw. Tworzywa, które

się nadają do recyklingu to tworzywa termoplastyczne

czyli popularne butelki do napoi typu PET, opakowania

żywności HDPE i LDPE.



Biodergradacja

: rozkład w środowisku biologicznym

na elementy, które są naturalnymi składnikami

środowiska lub pozostają z nim w zgodności. Niewiele

odpadów podlega biodegradacji a proces ten jest

wieloletni.



Spalanie w celu uzyskania energii

: metoda dość

kosztowna i związana jest z zagrożeniem dodatkowego

zanieczyszczenia (atmosferyczne, żużel) podczas

spalania.

Recycling – znak Green

Dot



Pożądany w Europie rozwój zamkniętego obiegu

materiałów ze względów środowiskowych i

ekonomicznych.



Drastyczny wzrost zużycia surowców naturalnych

wzmaga zainteresowanie recyklingiem opakowaniowym.



Organizacja Współpracy Ekonomicznej i Rozwoju

stworzyła kompleksowy system recyklingu. Jego

elementem jest system oznaczeń Green Dot.



Znak ochronny Green Dot znalazł szerokie zastosowanie

na całym świecie.



220 mln klientów w Europie może znaleźć tak oznaczone

produkty w swoich sklepach.



Symbol Green Dot znaleźć można na ok.. 460 mld.

opakowań.

Recycling i jego

złożoność.



Przykład: recykling lakierowanych opakowań z aluminium

po napojach.



Fazy procesu recyclingu:

• pozyskanie opakowań z rynku,

• mechaniczne przygotowanie opakowań (identyfikacja

zanieczyszczeń, oddzielenie zanieczyszczeń oraz

sortowanie materiału,

• zgazowanie farb i lakierów poprzez ich termiczną

degradację,

• topienie opakowań,

• oczyszczanie ciekłego aluminium,

• oczyszczanie gazów poprocesowych,

• odlewanie.



Każda faza przedstawionego cyklu recyklingu wymaga

profesjonalnego i kosztownego wyposażenia technicznego.

Pakowanie żywności –

tworzywa sztuczne



Wpływ tworzyw sztucznych na zdrowie człowieka to

sfera jeszcze dokładnie nie zbadana.



Tworzywa poprzez bezpośredni kontakt z

organizmem ludzkim mogą niekorzystnie wpływać

na przebieg procesów fizjologicznych; mogą działać

rakotwórczo, powodować alergie i stany zapalne.



Kontakt z organizmem ludzkim następuje pośrednio

czyli poprzez żywność w te tworzywa pakowaną.

Substancje szkodliwe z tworzyw sztucznych mogą

przenikać z opakowań do żywności powodując jej

powolne zatruwanie.



Opakowania ze szkła i czystego papieru to jedyne,

których nietoksyczności możemy być pewni.

Nowe technologie



Sztuczne tworzywa biodegradowalne: duże nadzieje, na

razie jednak zbyt kosztowne.



Nowe materiały pozwalające zmniejszyć grubość

opakowań (folie orientowane, folie współwytłaczane i

opakowania cienkościenne, formowane metodą wtrysku)



Wiele z tych materiałów jak i technik ich produkcji

utrudnia bądź wprost uniemożliwia poddanie powstałych

opakowań recycling’owi.



Normy serii ISO 14000 definiują wymagania wobec

opakowań, zdatnych do wielokrotnego

użycia/napełniania, materiałów przydatnych do różnych

metod recyklingu, tak materiałowego, jak i chemicznego

czy energetycznego, oraz materiałów degradowalnych, a

zwłaszcza biodegradowalnych.

Firmy i opakowania -

przykłady



Na plus:



Firma

Epson

zamierza zmienić opakowanie

kaset z tuszem do drukarek wielkoformatowych.

Obecnie są one wytwarzane z białej tektury,

która zostanie zastąpiona tektura brązową,

pochodząca w 100% z odzysku (tektura

siarczanowa).



Na minus:



Społeczny Instytut Ekologicznych wezwał firmę

Carrefour

do zaprzestania oferowania klientom

do pakowania zakupów torebki plastikowe z

napisem niezgodnie prawdą sugerującym, że jest

to opakowanie przyjazne dla środowiska.

Co Ty możesz robić dla

środowiska?



Gdy robisz zakupy, wybierz 1,5 litrową butelkę wody

zamiast trzech po 0,5 litra. Możesz zmniejszyć emisję

dwutlenku węgla o 9 kg rocznie. Więcej butelek to

więcej energii potrzebnej do ich wyprodukowania, a

potem więcej śmieci;



Jeśli idąc po zakupy będziesz brać z sobą torbę

wielokrotnego użytku zamiast jednorazowych

reklamówek ograniczysz emisję CO2 o 8 kg rocznie;



Segreguj odpady, wyrzucaj szklane butelki, tekturę,

tworzywa sztuczne i puszki do specjalnych

pojemników. Poddając recyklingowi jedną puszkę,

oszczędzamy 90% energii potrzebnej do produkcji

nowej. Wytworzenie 1 kg aluminium wymaga emisji 9

kg CO2;



Wybieraj produkty oszczędnie opakowane lub takie,

których opakowania można poddać recyklingowi.

Bibliografia cz.I



„

Produkty ekologiczne i ich znakowanie (eko-znaki)”

http://www.federacja-konsumentow.org.pl/story.php?story=76



Grzegorz Łyś,

„

Produkt czysty jak łza”

http://

arch.rzeczpospolita.pl

/a/

/2004/07/20040730/200407300008.html



„

Ecolabels”, European Commision



„

Ekoznaki: Na których znakach ekologicznych można polegać?”



„

Eko Znaki”, Earth Conservation

http://

www.ziemia.org

eko-znaki.php



„

Zielona konsumpcja”, BZB

http://zb.eco.pl/bzb/25/konsumpc.htm

Bibliografia cz. II



Polska Koalicja Przemysłowa na Rzecz Opakowań Przyjaznych

Środowisku “EKO-PAK

”

http://www.eko-pak.com.pl/?mk=2



dr inż. Beata B. Kłopotek, „Polskie ustawodawstwo ekologiczne w

zakresie opakowań i odpadów opakowaniowych”

http://www.eko-pak.com.pl/?mk=22



Polski System Recyklingu Organizacja Odzysku SA.

http://www.wtrosceonature.com/7f1f013a6995f46e158e547c90506d0b



Paweł Kwasik, “Green Dot czyli recykling opakowaniowy w Europie”

http://www.proekologia.pl/content.php?article.633



„

Zrozumieć recykling odpadów opakowaniowych”, miesięcznik

„Recykling”, numer 10/2004



Wojciech Obrzut, „Nowe opakowania – nowe problemy?”

http://www.proekologia.pl/content.php?article.693

Bibliografia cz. III



„

System bezpieczeństwa zdrowotnego HACCP w branży opakowań

do kontaktu z żywnością, a aspekt ekologii”

http://www.outsourcing.edu.pl/?

page=article&kat=art&option=det&artid=11



“

Carrefour Zaśmieca i Kłamie”, Zielone Mazowsze

http://www.zm.org.pl/?a=carrefour-023



„

Nowe ekologiczne opakowania kaset z tuszem”

http://futurelabs.pl/index2.php?

option=com_content&do_pdf=1&id=1026



„

Oszczędzaj”, Zielone Brygady

http://www.zb.eco.pl/publication/wylaczaj-oszczedzaj-odzyskuj-idz-

pieszo-zmieniaj-p395l1



Janina Kawałczewska, „Poradnik Ochrony Środowiska dla małych i

średnich przedsiębiorstw”, wydawnictwo EkoKonsult, Gdańsk 2006

Document Outline