OCENA UŻYTKOWOŚCI
OCENA UŻYTKOWOŚCI
MLECZNEJ KRÓW
MLECZNEJ KRÓW
OCENA UŻYTKOWOŚCI
OCENA UŻYTKOWOŚCI
MLECZNEJ KRÓW
MLECZNEJ KRÓW
Ocena użytkowości mlecznej
Ocena użytkowości mlecznej
krów
krów
Warunkiem prowadzenia pracy hodowlanej w
Warunkiem prowadzenia pracy hodowlanej w
stadzie bydła mlecznego, jak i całej populacji,
stadzie bydła mlecznego, jak i całej populacji,
jest znajomość poziomu produkcji mlecznej
jest znajomość poziomu produkcji mlecznej
krów.
krów.
W tym celu prowadzi się ocenę użytkowości
W tym celu prowadzi się ocenę użytkowości
mlecznej krów. Od dnia 1 lipca 2006 roku
mlecznej krów. Od dnia 1 lipca 2006 roku
ocena prowadzona jest przez Polską Federację
ocena prowadzona jest przez Polską Federację
Hodowców Bydła i Producentów Mleka
Hodowców Bydła i Producentów Mleka
(PFHiPM).
(PFHiPM).
Historia prowadzenia oceny użytkowości
Historia prowadzenia oceny użytkowości
mlecznej
mlecznej
Pierwsze zapisy pochodzenia zwierząt dotyczą koni kawaleryjskich
Pierwsze zapisy pochodzenia zwierząt dotyczą koni kawaleryjskich
– pochodzą sprzed 200 lat
– pochodzą sprzed 200 lat
Pierwszej oceny mleczności u bydła dokonano w USA w 1883 roku,
Pierwszej oceny mleczności u bydła dokonano w USA w 1883 roku,
wraz ze stworzeniem Holstein Frysian Association
wraz ze stworzeniem Holstein Frysian Association
Rutynową kontrolę użytkowości wprowadzono w 1895 roku na
Rutynową kontrolę użytkowości wprowadzono w 1895 roku na
Półwyspie Jutlandzkim (Dania)
Półwyspie Jutlandzkim (Dania)
Dopiero pomiędzy 1910 a 1925 rokiem kontrola użytkowości
Dopiero pomiędzy 1910 a 1925 rokiem kontrola użytkowości
rozwinęła się w wielu krajach, metodologia nie była jednak
rozwinęła się w wielu krajach, metodologia nie była jednak
ujednolicona
ujednolicona
W 1924 roku Międzynarodowy Instytut Rolniczy podał listę krajów
W 1924 roku Międzynarodowy Instytut Rolniczy podał listę krajów
które prowadzą Kontrolę (20 krajów, 1,8mln krów)
które prowadzą Kontrolę (20 krajów, 1,8mln krów)
W 1935 roku – 34 kraje, 4,5mln krów i 285 tys. gospodarstw
W 1935 roku – 34 kraje, 4,5mln krów i 285 tys. gospodarstw
Jednolite metody oceny – w latach 60-tych, powołano Europejską
Jednolite metody oceny – w latach 60-tych, powołano Europejską
Komisję Kontroli Wydajności Mleka\Tłuszczu, protoplastę
Komisję Kontroli Wydajności Mleka\Tłuszczu, protoplastę
organizacji ICAR
organizacji ICAR
ICAR
ICAR
(International Committee for Animal
(International Committee for Animal
Recording)
Recording)
Organizacją o zasięgu światowym standaryzującą sposoby zbierania danych i oceny wydajności
Organizacją o zasięgu światowym standaryzującą sposoby zbierania danych i oceny wydajności
zwierząt jest ICAR. Celem tej organizacji jest promowanie jednolitych zasad kontroli
zwierząt jest ICAR. Celem tej organizacji jest promowanie jednolitych zasad kontroli
użytkowości i oceny wartości genetycznej zwierząt. Zrzesza ona 57 organizacji członkowskich
użytkowości i oceny wartości genetycznej zwierząt. Zrzesza ona 57 organizacji członkowskich
z 45 krajów. Zadania techniczne wykonywane są przez pracowników trzech podkomisji,
z 45 krajów. Zadania techniczne wykonywane są przez pracowników trzech podkomisji,
jednej grupy zadaniowej i dwunastu grup roboczych, wszystkie one mają charakter stały,
jednej grupy zadaniowej i dwunastu grup roboczych, wszystkie one mają charakter stały,
natomiast grupy robocze powoływane są do wykonania określonych zadań. Podkomisja
natomiast grupy robocze powoływane są do wykonania określonych zadań. Podkomisja
Interbull
Interbull
– zajmuje się międzynarodowym porównywaniem wartości hodowlanej buhajów,
– zajmuje się międzynarodowym porównywaniem wartości hodowlanej buhajów,
Meters and Jars
Meters and Jars
– testuje i zatwierdza urządzenia pomiarowe wykorzystywane w kontroli
– testuje i zatwierdza urządzenia pomiarowe wykorzystywane w kontroli
użytkowości zwierząt,
użytkowości zwierząt,
Identification
Identification
– powołana jest do testowania i zatwierdzania
– powołana jest do testowania i zatwierdzania
urządzeń służących do identyfikacji zwierząt. Grupa zadaniowa z kolei pracuje nad
urządzeń służących do identyfikacji zwierząt. Grupa zadaniowa z kolei pracuje nad
rozszerzeniem działania ICAR w krajach rozwijających się.
rozszerzeniem działania ICAR w krajach rozwijających się.
Metody kontroli użytkowości, urządzenia do identyfikacji, pomiaru i sposobu pobierania próbek
Metody kontroli użytkowości, urządzenia do identyfikacji, pomiaru i sposobu pobierania próbek
mleka zatwierdzane są przez ICAR, a członkowie tej organizacji zobligowani są do stosowania
mleka zatwierdzane są przez ICAR, a członkowie tej organizacji zobligowani są do stosowania
ich w swoich krajach. Zatwierdzoną przez ICAR metodą kontroli użytkowości mlecznej krów
ich w swoich krajach. Zatwierdzoną przez ICAR metodą kontroli użytkowości mlecznej krów
jest metodą A4 i tylko wyniki laktacji krów ocenianych tą metodą publikowane są przez ICAR
jest metodą A4 i tylko wyniki laktacji krów ocenianych tą metodą publikowane są przez ICAR
Podstawowe zadania oceny wartości użytkowej bydła
Podstawowe zadania oceny wartości użytkowej bydła
ras mlecznych
ras mlecznych
:
:
określenie
określenie
jednostkowej wydajności mlecznej krów,
jednostkowej wydajności mlecznej krów,
badanie - w próbach mleka pobieranych dla ka
badanie - w próbach mleka pobieranych dla ka
ż
ż
dej krowy indywidualnie
dej krowy indywidualnie
-
-
procentowej zawarto
procentowej zawarto
ś
ś
ci białka, tłuszczu, laktozy i suchej masy, a tak
ci białka, tłuszczu, laktozy i suchej masy, a tak
ż
ż
e
e
zawartości mocznika i liczby komórek somatycznych,
zawartości mocznika i liczby komórek somatycznych,
ok
ok
re
re
ś
ś
lenie - dla ka
lenie - dla ka
ż
ż
dej krowy, obory, grupy zwierz
dej krowy, obory, grupy zwierz
ą
ą
t, populacji -
t, populacji -
wydajno
wydajno
ś
ś
ci
ci
ww. składników,
ww. składników,
okre
okre
ś
ś
lenie u
lenie u
ż
ż
ytkowości rozpłodowej poprzez rejestrację pokryć,
ytkowości rozpłodowej poprzez rejestrację pokryć,
wyciele
wyciele
ń
ń
,
,
poronie
poronie
ń
ń
, płci i liczby urodzonych ciel
, płci i liczby urodzonych ciel
ą
ą
t, okresów
t, okresów
mi
mi
ę
ę
dzyci
dzyci
ąż
ąż
owych i
owych i
miedzywycieleniowych u krów ocenianych,
miedzywycieleniowych u krów ocenianych,
ocena cech funkcjonalnych poprzez gromadzenie informacji na temat
ocena cech funkcjonalnych poprzez gromadzenie informacji na temat
temperamentu zwierz
temperamentu zwierz
ę
ę
cia i szybko
cia i szybko
ś
ś
ci oddawania mleka,
ci oddawania mleka,
rejestracja pochodzenia bydła w systemie informatycznym,
rejestracja pochodzenia bydła w systemie informatycznym,
prowadzenie dokumentacji hodowlanej,
prowadzenie dokumentacji hodowlanej,
umo
umo
ż
ż
liwienie realizacji programów hodowlanych,
liwienie realizacji programów hodowlanych,
umo
umo
ż
ż
liwienie Hodowcy w oparciu o posiadane informacje
liwienie Hodowcy w oparciu o posiadane informacje
profesjonalnego
profesjonalnego
zarz
zarz
ą
ą
dzania stadem
dzania stadem
,
,
budowanie nowoczesnego zaplecza surowcowego dla potrzeb mleczarni
budowanie nowoczesnego zaplecza surowcowego dla potrzeb mleczarni
i
i
przetwórstwa mlecznego.
przetwórstwa mlecznego.
Do obowiązków zootechnika oceny
Do obowiązków zootechnika oceny
należy:
należy:
przeprowadzanie próbnych udojów w
przeprowadzanie próbnych udojów w
terminach zgodnych z przyjętą metodą
terminach zgodnych z przyjętą metodą
oceny (ważenie mleka, pobieranie
oceny (ważenie mleka, pobieranie
próbek),
próbek),
współudział w ustalaniu terminów
współudział w ustalaniu terminów
pokryć krów i jałówek, zasuszeń krów,
pokryć krów i jałówek, zasuszeń krów,
prowadzenie dokumentacji hodowlanej,
prowadzenie dokumentacji hodowlanej,
pomoc w normowaniu pasz dla bydła,
pomoc w normowaniu pasz dla bydła,
układanie preliminarza pasz, bilansu
układanie preliminarza pasz, bilansu
paszowego,
paszowego,
zwracanie
uwagi
na
zachowanie
zwracanie
uwagi
na
zachowanie
warunków
higieny
w
oborze
i
warunków
higieny
w
oborze
i
pomieszczeniach dla młodzieży, higienę
pomieszczeniach dla młodzieży, higienę
pozyskiwania i przechowywania mleka.
pozyskiwania i przechowywania mleka.
CELE I ZADANIA OCENY UŻYTKOWOŚCI MLECZNEJ
CELE I ZADANIA OCENY UŻYTKOWOŚCI MLECZNEJ
KRÓW:
KRÓW:
Określenia wydajności mlecznej krów poprzez stwierdzenie ilości
Określenia wydajności mlecznej krów poprzez stwierdzenie ilości
udojonego mleka oraz oznaczenie jego składu, co daje podstawę do oceny
udojonego mleka oraz oznaczenie jego składu, co daje podstawę do oceny
wartości użytkowej bydła mlecznego, selekcji oraz doboru do rozpłodu
wartości użytkowej bydła mlecznego, selekcji oraz doboru do rozpłodu
Ocenę szybkości oddawania mleka
Ocenę szybkości oddawania mleka
określanie użytkowości rozpłodowej poprzez rejestrowanie pokryć,
określanie użytkowości rozpłodowej poprzez rejestrowanie pokryć,
wycieleń, poronień,
wycieleń, poronień,
Rejestracji pochodzenia i prowadzenia dokumentacji hodowlanej
Rejestracji pochodzenia i prowadzenia dokumentacji hodowlanej
,
,
Prowadzenie identyfikacji -
Prowadzenie identyfikacji -
znakowanie zwierząt wg przyjętego systemu,
znakowanie zwierząt wg przyjętego systemu,
Ocenę typu i budowy zwierzęcia.
Ocenę typu i budowy zwierzęcia.
0kreślenia temperamentu zwierząt.
0kreślenia temperamentu zwierząt.
Oddziaływanie na poprawę jakości i ilości produkowanego mleka.
Oddziaływanie na poprawę jakości i ilości produkowanego mleka.
Dostarczanie hodowcy informacji dających podstawę do określenia
Dostarczanie hodowcy informacji dających podstawę do określenia
kosztów i opłacalności produkcji.
kosztów i opłacalności produkcji.
Prowadzenie doradztwa w zakresie:
Prowadzenie doradztwa w zakresie:
stosowania racjonalnego żywienia
pozyskiwania mleka wysokiej jakości
racjonalnego użytkowania krów w stadzie
prowadzenia prawidłowego doboru rozpłodników do rozrodu
Oceniając
użytkowość mleczną
użytkowość mleczną bierze się pod uwagę:
wydajność mleka w okresie laktacji obliczona na podstawie
wyników próbnych udojów,
zawartość suchej masy, tłuszczu, białka i laktozy w łącznej próbie
mleka pochodzącej z próbnego udoju,
wydajność składników suchej masy, takich jak tłuszcz, białko i
laktoza w mleku w okresie laktacji, obliczoną na podstawie
wydajności mlecznej oraz zawartości tłuszczu, białka i laktozy w
mleku pochodzącym kolejnych próbnych udojów,
liczbę komórek somatycznych w mleku,
zawartość mocznika w mleku.
Do zadań PFHiPM w zakresie oceny wartości użytkowej krów mlecznych
należy:
ocena użytkowości mlecznej
ocena użytkowości rozpłodowej
ocena typu i budowy
ocena szybkości oddawania mleka oraz temperamentu zwierzęcia.
Użytkowość rozpłodową
Użytkowość rozpłodową ocenia się na podstawie:
długości okresów międzyciążowych,
długości okresów międzywycieleniowych,
zdolności do donoszenia ciąży,
rodzaju porodów,
żywotności urodzonych cieląt.
Do
oceny typu i budowy
oceny typu i budowy stosuje się metodę punktową.
Ocena użytkowości mlecznej
Ocena użytkowości mlecznej
krów
krów
Informacje z oceny przetwarzane są
Informacje z oceny przetwarzane są
elektroniczną techniką obliczeniową tzw.
elektroniczną techniką obliczeniową tzw.
systemem SYMLEK.
systemem SYMLEK.
W ramach prowadzonej oceny hodowca
W ramach prowadzonej oceny hodowca
otrzymuje informacje (raporty wynikowe
otrzymuje informacje (raporty wynikowe
systemu SYMLEK)
systemu SYMLEK)
,
,
potrzebne
potrzebne
są one
są one
do prowadzenia pracy
do prowadzenia pracy
hodowlanej (selekcji, doboru par do rozpłodu
hodowlanej (selekcji, doboru par do rozpłodu
oraz żywienia krów)
oraz żywienia krów)
,
,
oraz analizy kosztów produkcji mleka i oceny
oraz analizy kosztów produkcji mleka i oceny
ekonomicznej stada.
ekonomicznej stada.
Zootechnik prowadzący ocenę
Zootechnik prowadzący ocenę
prowadzi doradztwo w zakresie:
prowadzi doradztwo w zakresie:
racjonalnego żywienia,
racjonalnego żywienia,
pozyskiwania mleka (wpływ na ilość,
pozyskiwania mleka (wpływ na ilość,
skład i jakość mleka),
skład i jakość mleka),
obsługi sprzętu,
obsługi sprzętu,
doboru rozpłodników.
doboru rozpłodników.
Krowy objęte oceną użytkowości
Krowy objęte oceną użytkowości
mlecznej stanowią tzw. populację
mlecznej stanowią tzw. populację
aktywną, która ma decydujący wpływ
aktywną, która ma decydujący wpływ
na doskonalenie bydła.
na doskonalenie bydła.
Ocena wartości użytkowej bydła mlecznego jest
Ocena wartości użytkowej bydła mlecznego jest
prowadzona na podstawie umowy zawieranej między Polską
prowadzona na podstawie umowy zawieranej między Polską
Federacją Hodowców Bydła i Producentów Mleka a hodowcą
Federacją Hodowców Bydła i Producentów Mleka a hodowcą
(właścicielem, posiadaczem zwierząt).
(właścicielem, posiadaczem zwierząt).
Ocenia się wszystkie zwierzęta w stadzie, stosując metodę
Ocenia się wszystkie zwierzęta w stadzie, stosując metodę
oceny wybraną przez hodowcę. Sieć PFHiPM obejmuje
oceny wybraną przez hodowcę. Sieć PFHiPM obejmuje
siedem laboratoriów oceny mleka w Białymstoku,
siedem laboratoriów oceny mleka w Białymstoku,
Bydgoszczy, Koszalinie, Krotoszynie, Olsztynie i Opolu oraz
Bydgoszczy, Koszalinie, Krotoszynie, Olsztynie i Opolu oraz
Centralne Laboratorium Oceny Mleka w Parzniewie, które
Centralne Laboratorium Oceny Mleka w Parzniewie, które
wykonują analizy próbek mleka pochodzących z próbnych
wykonują analizy próbek mleka pochodzących z próbnych
udojów.
udojów.
Próbny udój
Próbny udój
Musi być wykonany osobiście przez zootechnika oceny
Musi być wykonany osobiście przez zootechnika oceny
w przedziałach czasowych uzależnionych od metody
w przedziałach czasowych uzależnionych od metody
oceny.
oceny.
Dój musi odbywać się w godzinach ustalonych dla
Dój musi odbywać się w godzinach ustalonych dla
danej obory. Próbny udój polega na określeniu (z
danej obory. Próbny udój polega na określeniu (z
dokładnością do 0,1kg) ilości udojonego mleka od
dokładnością do 0,1kg) ilości udojonego mleka od
każdej krowy z każdego udoju przeprowadzonego w
każdej krowy z każdego udoju przeprowadzonego w
ciągu 24 godzin, oraz pobraniu (łącznie do 20cm
ciągu 24 godzin, oraz pobraniu (łącznie do 20cm
3
3
)
)
próbek mleka do analizy jego składu.
próbek mleka do analizy jego składu.
Zakonserwowane próbki mleka, wraz z Wykazem Krów
Zakonserwowane próbki mleka, wraz z Wykazem Krów
Ocenianych, przesyłane są do Laboratorium Oceny
Ocenianych, przesyłane są do Laboratorium Oceny
Mleka PFHBiM, gdzie wykonuje się określenie
Mleka PFHBiM, gdzie wykonuje się określenie
zawartości tłuszczu i białka, laktozy i mocznika w
zawartości tłuszczu i białka, laktozy i mocznika w
mleku oraz liczbę komórek somatycznych.
mleku oraz liczbę komórek somatycznych.
Do obowiązków zootechnika
Do obowiązków zootechnika
oceny należy:
oceny należy:
przeprowadzanie próbnych udojów w
przeprowadzanie próbnych udojów w
terminach zgodnych z przyjętą metodą
terminach zgodnych z przyjętą metodą
oceny (ważenie mleka, pobieranie próbek),
oceny (ważenie mleka, pobieranie próbek),
współudział w ustalaniu terminów pokryć
współudział w ustalaniu terminów pokryć
krów i jałówek, zasuszeń krów,
krów i jałówek, zasuszeń krów,
prowadzenie dokumentacji hodowlanej,
prowadzenie dokumentacji hodowlanej,
pomoc w normowaniu pasz dla bydła,
pomoc w normowaniu pasz dla bydła,
układanie preliminarza pasz, bilansu
układanie preliminarza pasz, bilansu
paszowego,
paszowego,
zwracanie uwagi na zachowanie warunków
zwracanie uwagi na zachowanie warunków
higieny w oborze i pomieszczeniach dla
higieny w oborze i pomieszczeniach dla
młodzieży, higienę pozyskiwania i
młodzieży, higienę pozyskiwania i
przechowywania mleka.
przechowywania mleka.
Metody oceny wartości
Metody oceny wartości
użytkowej krów mlecznych
użytkowej krów mlecznych
Ocenę użytkowej krów mlecznych
Ocenę użytkowej krów mlecznych
prowadzić można jedną z trzech
prowadzić można jedną z trzech
metod:
metod:
klasyczną (A)
klasyczną (A)
,
,
pośrednią (B)
pośrednią (B)
,
,
uproszczoną (C).
uproszczoną (C).
W zależności od odstępu czasu, jaki dzieli kolejne próbne udoje,
wyróżnia się różne warianty tych metod. Szczegółowe informacje
dotyczące poszczególnych metod (minimalna liczba udojów w ciągu
roku, odstępy między kolejnymi udojami) przedstawiono w tabeli .
W metodach A, B i C próbny udój polega na ustaleniu ilości
udojonego mleka od krowy z każdego udoju przeprowadzonego w
ciągu doby i pobraniu próbek mleka do analizy laboratoryjnej, a
próbny udój zaczyna się zawsze tym samym dojem co udój
poprzedni.
W przypadku metod AT, BT i CT określa się ilość mleka z jednego
udoju (próbny udój przeprowadza się przemiennie, na przykład
w metodzie AT4 w jednym miesiącu rano, w następnym –
wieczorem), a do oceny przyjmuje się podwojoną ilość mleka z
porannego lub wieczornego doju. W czasie próbnego udoju
pobiera się również próbkę mleka do analizy laboratoryjnej.
W metodzie klasycznej (A)
wykonywanie próbnych udojów oraz prowadzenie
dokumentacji hodowlanej należy do obowiązków
zootechników oceny wartości użytkowej bydła (owub),
którzy są pracownikami PFHBiM
Obecnie PFHiPM prowadzi owub mlecznego przy użyciu METODY A, w
której
próbne udoje, identyfikacja zwierząt oraz zapisy w dokumentacji
hodowlanej
wykonywane są przez upoważnionego Jej przedstawiciela.
W zależności od odstępu czasu jaki dzieli kolejne próbne udoje
wyróżnia się różne warianty tej metody:
– A
1
- próbne udoje przeprowadzane są co 7 dni,
– A
2
- próbne udoje przeprowadzane są co 14 dni,
– A
3
- próbne udoje przeprowadzane są co 21 dni,
– A
4
- próbne udoje przeprowadzane są co 30 dni w przedziale od 22
do 37 dni (co najmniej 11 próbnych udojów w roku), jest to metoda
referencyjna,
– A
6
- próbne udoje przeprowadzane są co 42 dni,
– A
8
- 60 dni w przedziale od 50-70 dni (minimum 6 próbnych udojów
w roku), wyniki tej oceny nie dają podstawy do wyboru krów na
matki buhajów oraz oceny wartości hodowlanej buhajów,
– AT
4
- próbne udoje przeprowadzane są przemiennie co 30 dni w
przedziale od 22 do 37 (minimum 10 udojów w ciągu roku) w jednym
miesiącu rano w drugim wieczorem. Określona ilość mleka w czasie
porannego lub wieczornego doju jest podwajana
Próbki mleka do analizy laboratoryjnej pobierane są w czasie
każdego kontrolnego udoju dokonywanego metodą A.
Metody oceny wartości użytkowej
bydła mlecznego
Metoda uproszczona
Metoda uproszczona
(B)
(B)
P
P
róbny udój przeprowadzany jest co 30 dni
róbny udój przeprowadzany jest co 30 dni
przez właściciela stada lub osobę przez niego
przez właściciela stada lub osobę przez niego
zatrudnioną.
zatrudnioną.
Próbki
mleka
do
analizy
laboratoryjnej
Próbki
mleka
do
analizy
laboratoryjnej
pobierane są natomiast co drugi próbny udój
pobierane są natomiast co drugi próbny udój
(60 dni).
(60 dni).
Dokumentacje
hodowlaną
prowadzi
sam
Dokumentacje
hodowlaną
prowadzi
sam
hodowca i również wyłącznie on może
hodowca i również wyłącznie on może
korzystać z wyników oceny, gdyż nie są one
korzystać z wyników oceny, gdyż nie są one
podstawą do wpisu zwierząt do ksiąg bydła
podstawą do wpisu zwierząt do ksiąg bydła
zarodowego.
zarodowego.
Metoda pośrednia (C)
Metoda pośrednia (C)
P
P
olega na tym, że próbny udój
olega na tym, że próbny udój
wykonywany jest na zmianę w jednym
wykonywany jest na zmianę w jednym
miesiącu przez właściciela stada krów a
miesiącu przez właściciela stada krów a
w drugim miesiącu przez zootechnika
w drugim miesiącu przez zootechnika
oceny wartości użytkowej bydła
oceny wartości użytkowej bydła
.
.
Dokumentacj
Dokumentacj
ę
ę
hodowlaną prowadzi
hodowlaną prowadzi
hodowca pod nadzorem zootechnika.
hodowca pod nadzorem zootechnika.
Próbny udój, jak również próbki mleka
Próbny udój, jak również próbki mleka
do analizy laboratoryjnej pobierane są
do analizy laboratoryjnej pobierane są
co 30 dni.
co 30 dni.
A4 31,02% krów ocenianych
AT4 59,54% krów ocenianych
A8 9,44% krów ocenianych
Wyniki oceny wartości użytkowej krów mlecznych –
część analityczna
W grudniu 2008 roku populacja krów mlecznych
wynosiła 2.696.934 sztuk, stanowiąc 97,3% ogólnego
pogłowia krów w Polsce .
W dniu 31 grudnia 2008 roku populacja oceniana bydła
mlecznego wynosiła 574.930 krów, w stosunku do stanu
notowanego w grudniu 2007 roku odnotowano wzrost pogłowia
o 33.623 sztuk (+ 6,21%).
Populacja oceniana według stanu na dzień 31 grudnia 2008 roku
stanowiła 21,32% krajowego pogłowia krów mlecznych ogółem,
co w stosunku do analogicznego okresu w roku 2007stanowi
wzrost udziału o 1,10%.
W stosunku do roku 2007 o 622 czyli (+3,53%) stada wzrosła liczba
obór pod kontrolą użytkowości, których stan wg danych na koniec
grudnia 2008 wyniósł 18.248.