dr inż. Elzbieta Strzelecka. TRB II
(w)
1
dr inż. Elżbieta Strzelecka
W.5. Zasady prowadzenia robót
montażowych
dr inż. Elzbieta Strzelecka. TRB II
(w)
1
dr inż. Elżbieta Strzelecka
W.5. Zasady prowadzenia robót
montażowych
dr inż. Elzbieta Strzelecka. TRB II
(w)
2
TRB II. Zasady prowadzenia
robót montażowych
WYKŁAD 5
1. Montaż elementów i konstrukcji - pojęcia
podstawowe i ogólne.
2. Montażowa charakterystyka elementów.
3. Główny i pomocniczy sprzęt montażowy.
4. Brygada montażowa.
5. Zasady projektowania przebiegu robót
montażowych
.
.
dr inż. Elzbieta Strzelecka. TRB II
(w)
3
TRB II. Zasady prowadzenia
robót montażowych
Projekt technologii i organizacji montażu
Wykonanie montażu w sposób prawidłowy i
bezpieczny wymaga przygotowania dobrego
projektu
technologii i organizacji montażu
oraz jego
konsekwentnego stosowania.
Projekty takie stanowią integralną część dokumentacji
technologiczno – organizacyjnej budowy
i powinny być
wykonane przez
działy przygotowania produkcji
zarządów przedsiębiorstw wykonujących roboty.
Projekty te muszą wykorzystywać realne możliwości i
doświadczenia przedsiębiorstw oraz założenia
realizacyjne prowadzonej inwestycji i warunki
kontraktowe.
dr inż. Elzbieta Strzelecka. TRB II
(w)
4
TRB II. Zasady prowadzenia
robót montażowych
Lekceważenie tego typu dokumentacji lub jej niedbałe wykonanie
jest przyczyną niegospodarności, złej jakości wykonywanych robót,
zagrożeń wypadkowych i wydłużenia cykli realizacyjnych, co pociąga
zwykle za sobą pogorszenie wyników ekonomicznych
przedsiębiorstwa.
Obiekty o prostszej powtarzalnej konstrukcji
realizuje się na
podstawie opracowań o zawężonym zakresie tzw. instrukcji
montażowych.
Przy realizacji budownictwa systemowego instrukcja
montażowa
powinna stanowić uzupełnienie aktualizujące przepisy i
karty technologiczne montażu do lokalnych warunków realizacji.
Projekty technologii i organizacji robót montażowych
pracownicy budowy powinni otrzymać wcześniej, przed
rozpoczęciem robót tak by w oparciu o ten projekt można było
prowadzić przeszkolenie brygad.
dr inż. Elzbieta Strzelecka. TRB II
(w)
5
TRB II. Zasady prowadzenia
robót montażowych
Projekt technologii i organizacji robót montażowych
składa się z części opisowej i części graficznej.
Część opisowa powinna zawierać
:
1. Dane wyjściowe i charakterystykę obiektu:
kto jest uczestnikiem procesu inwestycyjnego, jakie są
istniejące
warunki wykonywania robót oraz podstawowe dane obiektu.
Podstawowe dane obiektu powinny zawierać przynajmniej:
typ – system wznoszonej konstrukcji,
wymiary gabarytowe,
schemat statyczny konstrukcji i zasady jego podziału na
elementy prefabrykowane
oraz rodzaje złącz występujące pomiędzy tymi
elementami.
dr inż. Elzbieta Strzelecka. TRB II
(w)
6
TRB II. Zasady prowadzenia
robót montażowych
2.Charakterystyka lokalnych warunków realizacji
obejmuje
:
Ukształtowanie terenu budowy,
Warunki gruntowo – wodne,
Topografię regionu budowy ze wskazaniem dróg
dojazdowych, ich stanu nośności oraz stanu i nośności
istniejących wiaduktów i mostów;
Informacje dotyczące uzbrojenia podziemnego terenu
oraz inwentaryzację przeszkód naziemnych i
napowietrznych.
Charakterystykę przedsiębiorstwa wykonującego
roboty, posiadany przez niego sprzęt montażowy i
transportowy oraz brygady montażowe.
dr inż. Elzbieta Strzelecka. TRB II
(w)
7
TRB II. Zasady prowadzenia
robót montażowych
3. Zestawienie prefabrykatów
jest to właściwie element
charakterystyki technicznej obiektu, ale ze względu na ważność
tego dokumentu traktuje się go osobno.
Powinno zawierać wszystkie elementy
, jakie podlegają
montażowi.
Wykonuje się je w formie tabelarycznej
. W boczku tabeli są
wpisane wszystkie elementy prefabrykowane wg ich rodzajów w
miarę możliwości z uwzględnieniem chronologii ich montażu. W
główce tablicy określa się oznaczenia i symbole prefabrykatów,
wymiary gabarytowe, szkic elementu, masę własną i masę
montażową, liczbę elementów ogólną z podziałem (wg potrzeb)
na działki montażowe, pasy lub fazy, masę ogólną montowanych
elementów oraz największą rzędną górnej krawędzi elementu po
zmontowaniu, a czasem również wymaganą wysokość
podnoszenia maszyny montażowej
.
dr inż. Elzbieta Strzelecka. TRB II
(w)
8
TRB II. Zasady prowadzenia
robót montażowych
4. Ogólna koncepcja wykonania montażu,
która powinna
zawierać: metodę montażu, przyjęty rodzaj maszyny
montażowej, drogę poruszania się maszyny montażowej lub
rozmieszczenie stanowisk montażowych przy maszynach stałych,
sposób dowozu i składowania elementów, ogólną kolejność
montażu, podział na fazy i działki montażowe. Ten rozdział w
projekcie ma podstawowe znaczenie, bowiem wszystkie
następne rozdziały stanowią jego rozwinięcie.
5. Dobór maszyn głównych do montażu.
W oparciu o
ustalenia p. 4 określa się wymagane parametry od maszyn
montażowych. Na ich podstawie po uwzględnieniu posiadanego
przez przedsiębiorstwo parku maszynowego oraz wskaźników
ekonomicznych dobiera się konkretny typ maszyny.
dr inż. Elzbieta Strzelecka. TRB II
(w)
9
TRB II. Zasady prowadzenia
robót montażowych
6. Urządzenia pomocnicze do montażu.
Określa się tu w
oparciu o p. 4 typy urządzeń pomocniczych z określeniem
minimalnej potrzebnej ich liczby. O ile potrzebne urządzenia są
nietypowe należy tu opracować ich projekty wraz z wymaganymi
w takim przypadku obliczeniami i rysunkami.
7. Transport i składowanie prefabrykatów.
Określa się źródła
zaopatrzenia w prefabrykaty oraz rodzaje i typy środków
transportowych, liczbę kursów potrzebnych do przewiezienia
odpowiednich rodzajów prefabrykatów oraz dodatkowe
wyposażenie zapewniające właściwy transport elementów. Trzeba
tu też określić usytuowanie składowisk prefabrykatów ewentualnie
stanowisk kontenerów lub zatok wyładunkowych, jak również
odpowiednie wyposażenie zapewniające bezpieczny rozładunek i
składowanie oraz minimalizujące uszkodzenie prefabrykatów.
dr inż. Elzbieta Strzelecka. TRB II
(w)
10
TRB II. Zasady prowadzenia
robót montażowych
8. Technologia montażu poszczególnych rodzajów
prefabrykatów.
Określa się tu:
- sposoby ich pobierania, zawieszania na haku maszyny
montażowej i wbudowania,
- sposoby stężenia montażowego, ustawianie i rektyfikacja.
9. Organizacja brygad montażowych i cykle montażu.
Ustala się:
skład brygady montażowej, jej podział na zespoły oraz
obowiązki ludzi w poszczególnych zespołach,
cykle montażowe.
Podstawą ustalenia mogą być: doświadczenie zdobyte w firmie,
obliczenia lub dane zaczerpnięte z różnych publikacji
technicznych.
dr inż. Elzbieta Strzelecka. TRB II
(w)
11
TRB II. Zasady prowadzenia
robót montażowych
10. Technologia montażu w warunkach zimowych.
O ile z harmonogramu prac wynika, że będą one prowadzone
w warunkach obniżonych temperatur należy przedstawić
proponowane zabiegi technologiczne niezbędne do
otrzymania w sposób bezpieczny odpowiedniej jakości robót.
11. Adaptacja przepisów bhp do danych warunków
budowy i montażu.
Należy tu podać:
zasady postępowania
i warunki bezpiecznego montażu konstrukcji w lokalnych
warunkach realizacyjnych.
dr inż. Elzbieta Strzelecka. TRB II
(w)
12
TRB II. Zasady prowadzenia
robót montażowych
Część graficzna projektu TiOM powinna zawierać:
1. Ogólny plan zagospodarowania placu montażu,
wykonany zazwyczaj
w skali 1:200
powinien zawierać: rzut
realizowanego obiektu, drogi, tory, pasma jezdne i stanowiska
maszyn montażowych, place składowania z przedmontażowym
ułożeniem prefabrykatów; podział obiektu na działki montażowe,
ogólny kierunek postępu montażu i trasy dowozu prefabrykatów.
2. Plany montażu poszczególnych kondygnacji lub faz
montażu
(wykonywane zazwyczaj
w skali 1:50 lub 1:100
, które
powinny mieć zaznaczone wszystkie elementy podlegające (w
danej fazie, kondygnacji) montażowi z naniesieniem symbolu
elementu i jego kolejności montażowej, ustawienie urządzeń do
prowizorycznego zamocowania elementów, podział na działki
montażowe i ogólny kierunek montażu.
dr inż. Elzbieta Strzelecka. TRB II
(w)
13
TRB II. Zasady prowadzenia
robót montażowych
3. Schematy pracy maszyn montażowych
(wykonywane
zazwyczaj w skali 1:50 lub 1:100),
Mają one za zadanie udowodnić, że maszyna montażowa
została dobrana prawidłowo.
To dodatkowe sprawdzenie prawidłowości doboru maszyny
montażowej wykonuje się dla sytuacji najbardziej
niewygodnych i zagrażających kolizjami.
Właściwe przedstawienie stanowisk maszyn wymaga czasem
wykonania dwóch albo nawet trzech rzutów.
dr inż. Elzbieta Strzelecka. TRB II
(w)
14
TRB II. Zasady prowadzenia
robót montażowych
4. Szkice, rysunki i wykresy urządzeń pomocniczych.
O ile do montażu jako urządzenia pomocnicze wykonuje się
urządzenia typowe, wystarczy wykonać zestawienie takich urządzeń
z określeniem podstawowych ich parametrów i oznaczenia
katalogowego oraz potrzebnej ich liczby. Czasami zestawienie
typowych urządzeń pomocniczych umieszcza się na placach
montażowych kondygnacji lub faz. Przy urządzeniach nietypowych w
skrajnym przypadku trzeba tu zamieścić rysunki warsztatowe.
5. Rysunki wyjaśniające wykonanie węzłów i połączeń
elementów
(w skali takiej, w której można dobrze wyjaśnić
szczegóły połączenia).
Rysunki powinny zawierać szczegóły konstrukcyjne oraz kolejność
czynności wykonywanych przy tworzeniu złącza, jak również
wymagane parametry stosowanego materiału.
dr inż. Elzbieta Strzelecka. TRB II
(w)
15
TRB II. Zasady prowadzenia
robót montażowych
6. Harmonogram montażu,
którego skala czasowa
i dokładność są uzależnione od skomplikowania
wznoszonego obiektu oraz doświadczenia
realizującego go przedsiębiorstwa.
W skrajnym przypadku wystarczy dokładność
harmonogramu ogólnego. Dla przypadków lub w
miejscach bardziej skomplikowanych taki harmonogram
ogólny trzeba uzupełnić harmonogramem szczegółowym,
w skrajnym przypadku o skali minutowej
.
Projekt technologii i organizacji montażu musi
również uwzględniać ustalenia Planu BIOZ.
dr inż. Elzbieta Strzelecka. TRB II
(w)
16
TRB II. Zasady prowadzenia
robót montażowych
Organizacja montażu wybranych rodzajów
budynków
Organizacja montażu zależy od wielu czynników,
takich jak:
- rodzaj budynku (jego rozległość i wysokość),
- konstrukcja budynku,
- rodzaj złącz między prefabrykatami,
- rodzaj stosowanego sprzętu montażowego,
- czas przeznaczony na montaż.
dr inż. Elzbieta Strzelecka. TRB II
(w)
17
TRB II. Zasady prowadzenia
robót montażowych
Rozległe budynki jednokondygnacyjne, jedno i
wielonawo-
we hale przemysłowe
montuje się zazwyczaj żurawiem
jezdniowym.
Hale z żelbetowych elementów prefabrykowanych
można
montować albo metodą rozdzielczą albo metodą kombinowaną.
Hale stalowe można montować również metodą
kompleksową
. Wymaga to jednak takiego połączenia między
słupem a fundamentem, które bezpośrednio po wykonaniu
może przenosić obciążenia.
W metodzie rozdzielczej do zmontowania całości hali potrzeba
czterech lub pięciu przejazdów żurawia.
dr inż. Elzbieta Strzelecka. TRB II
(w)
18
TRB II. Zasady prowadzenia
robót montażowych
W metodzie kombinowanej
liczba przejazdów
zmniejsza się, ponieważ zazwyczaj dźwigary, płyty
dachowe a czasem i płyty ścienne montuje się w
jednym przejeździe.
Jeżeli na budowie pracuje jeden żuraw to musi on
montować elementy o dużej i niewielkiej masie co
zmniejsza stopień jego wykorzystania.
Przy metodzie rozdzielczej halę można
montować dwoma żurawiami
pracującymi
równomiernie w bezpiecznej odległości od siebie.
Żurawiem o większym udźwigu montuje się wówczas
słupy, belki podwalinowe, belki podsuwnicowe i
dźwigary, a drugim płyty dachowe i ścienne.
.
dr inż. Elzbieta Strzelecka. TRB II
(w)
19
TRB II. Zasady prowadzenia
robót montażowych
Przy montażu hal
podstawowym
elementem decyzyjnym jest przyjęcie
drogi poruszania się żurawia w czasie
montażu.
Może on poruszać się:
wzdłuż zewnętrznych ścian hali (z jednej lub
dwóch stron)
lub wewnątrz poszczególnych naw (rys.); w
tym przypadku porusza się on wzdłuż naw,
ale może czasem okazać się korzystne
poruszanie się żurawia w poprzek naw
.
dr inż. Elzbieta Strzelecka. TRB II
(w)
20
TRB II. Zasady prowadzenia
robót montażowych
Rys. Trasy poruszania się żurawia w czasie montażu
hali metodą kombinowaną: a) montaż słupów i
belek, b) montaż dźwigarów i płyt.
dr inż. Elzbieta Strzelecka. TRB II
(w)
21
TRB II. Zasady prowadzenia
robót montażowych
Montaż budynków wielokondygnacyjnych
wykonuje się
w
naszych warunkach prawie wyłącznie żurawiami wieżowymi
torowymi. Ich prace można zorganizować wg następujących
schematów poruszania się maszyn:
jednostronnie (rys. a),
dwustronnie jednym żurawiem (rys.b.),
dwustronnie dwoma żurawiami (rys. c),
czołowo z wjazdem żurawia w środkowy trakt budynku lub
czołowo bocznie (dla budynków szkieletowych) (rys. d).
RB II. Zasady prowadzenia
robót montażowych
Rys. 6.14. Schematy montażu budynków wielokondygnacyjnych
żurawiem wieżowym:
a) jednostronnie, b) dwustronnie jednym żurawiem, c)
dwustronnie dwoma żurawiami, d) poruszającym się wewnątrz
konstrukcji budynku, e) żurawiami stałymi.
dr inż. Elzbieta Strzelecka. TRB II
(w)
23
TRB II. Zasady prowadzenia
robót montażowych
Ostatnio coraz częściej
do montażu budynków
wielokondygnacyjnych stosuje się zespół żurawi
stałych
, których zasięg i liczba umożliwia ustawienie
elementów na całym rzucie budynku.
Budynki wielokondygnacyjne dzieli się zazwyczaj
na działki montażowe
, to jest wyodrębnione części
rzutu budynku, na który wszystkie elementy pionowe
można ustawić w ciągu jednej zmiany roboczej.
Ustalając kolejność montażu
na działce roboczej
obiektu o konstrukcji indywidualnej
trzeba pamiętać o
pięciu zasadach, z których trzy pierwsze są
bezwzględnie obowiązujące a dwie ostatnie zalecane
.
dr inż. Elzbieta Strzelecka. TRB II
(w)
24
TRB II. Zasady prowadzenia
robót montażowych
Kolejność montażu powinna być taka, by:
możliwie szybko powstawały samostateczne
fragmenty konstrukcji,
elementy ustawiane później nie mogą stanowić w
czasie ich ustawiania zagrożenia dla stateczności
elementów ustawionych wcześniej,
można było prawidłowo wykonać złącza między
elementami
,
montaż odbywał się w kierunku “na żuraw”,
istniała czytelna dla robotników logika dostawiania
elementów.
dr inż. Elzbieta Strzelecka. TRB II
(w)
25
TRB II. Zasady prowadzenia
robót montażowych
Przy montażu obiektów systemowych
przemyślenia dotyczące kolejności montażu zostały
zazwyczaj dokonane przez autorów systemu.
Na działkach montażowych w budynkach wielkopłytowych
pracę wykonuje się najczęściej w następującej kolejności:
elementy pionowe
(ściany zewnętrzne, wewnętrzne,
działowe, elementy wentylacyjne),
układanie płyt stropowych
,
spocznik międzypiętrowy i dolny bieg schodowy
montuje się podczas montażu ścian, a spocznik
kondygnacyjny i drugi bieg podczas montażu stropów.
dr inż. Elzbieta Strzelecka. TRB II
(w)
26
TRB II. Zasady prowadzenia
robót montażowych
Taka zasada podziału rzutu montowanego obiektu
na działki montażowe
pociąga za sobą istnienie
minimalnej liczby działek,
która zapewnia ciągłość
prac montażowych na obiekcie.
Liczba ta zależy od
stosunku sumy czasów
montażu elementów pionowych do sumy czasu
montażu elementów poziomych i jest równa
wartości tego stosunku zwiększonego o 1.
dr inż. Elzbieta Strzelecka. TRB II
(w)
27
TRB II. Zasady prowadzenia
robót montażowych
Przykład.
Dla obiektów wielkopłytowych
stosunek ten wynosi
2, wobec czego minimalna liczba działek
zapewniająca ciągłość montażu wyniesie 3.
W przypadku, gdy rzut budynku nie da się podzielić
na trzy działki
trzeba być przygotowanym na
wystąpienie przerw w pracach montażowych.
W szczegółowej kolejności montażu - występują - w
związku z różnymi właściwościami rozwiązań
konstrukcyjnych, pewne zmiany.
dr inż. Elzbieta Strzelecka. TRB II
(w)
28
TRB II. Zasady prowadzenia
robót montażowych
W dwóch najpopularniejszych w Polsce systemach
konstrukcyj-
no - technologicznych kolejność ta jest następująca:
Dla systemu W
70
:
1.
ściany zewnętrzne szczytowe,
2.
ściany zewnętrzne osłonowe,
3.
ściany wewnętrzne,
4.
płyty stropowe,
5.
elementy klatki schodowej,
6.
bloki wentylacyjne.
dr inż. Elzbieta Strzelecka. TRB II
(w)
29
TRB II. Zasady prowadzenia
robót montażowych
W dwóch najpopularniejszych w Polsce systemach
konstruk-cyjno - technologicznych kolejność ta jest
następująca:
Dla systemu OWT
:
1.
ściany szczytowe,
2.
ściany wewnętrzne poprzeczne i podłużne,
3.
belki ściany,
4.
bloki wentylacyjne i spalinowe,
5.
ścianki działowe,
6.
płyty stropowe,
7.
elementy klatek schodowych.
dr inż. Elzbieta Strzelecka. TRB II
(w)
30
TRB II. Zasady prowadzenia
robót montażowych
W budynkach szkieletowych w połączeniach
spawanych (system SBO i ZSBO)
ogólna kolejność
montażu jest następująca:
- słupy zewnętrzne i wewnętrzne,
- rygle, prefabrykowane ściany szczytowe i
wewnętrzne, nadproża ścian szczytowych i podłużnych,
- pasy podokienne trójwarstwowe (o ile występują)
dolne warstwy bloków wentylacyjnych,
- filarki międzyokienne,
- płyty stropowe,
- górne warstwy bloków wentylacyjnych,
- elementy klatki schodowej.
dr inż. Elzbieta Strzelecka. TRB II
(w)
31
TRB II. Zasady prowadzenia
robót montażowych
W systemach o monolitycznych połączeniach
słupów (BWP-71)
na szczególną uwagę zasługuje
fakt, że ze względu na ten charakter połączeń
słupy kondygnacji n są ostatnim elementem
montowanym w cyklu montażu kondygnacji n-1.
dr inż. Elzbieta Strzelecka. TRB II
(w)
32
Technologia robót
budowlanych II
Literatura podstawowa:
1. Dyżewski A., Technologia i organizacja budowy, T. I i II,
Arkady, Warszawa, 1989
2. Praca zbiorowa. Technologia robót budowlanych, PWN, W-wa
1985
3. Martinek W., Nowak P.,Wojciechowski P., Technologia robót
budowlanych, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej,
W-wa 2010
Literatura uzupełniająca:
1.Praca zbiorowa, Vademekum budowlane, Arkady, Warszawa
2001
2.Praca zbiorowa, Nowy poradnik majstra, Arkady, Warszawa
2003.
Metody oceny: terminowe wykonanie i obrona projektu.
Zdanie pisemnego i ustnego egzaminu