DR PAWEŁ PRZEPIÓRA

pawel.przepiora@put.poznan.pl

 

 

 

 

 

 

POLITYKA FISKALNA

łac. fiscus, fiscalis – oznacza odpowiednio „skarb carski”, 
                             „dotyczący skarbu państwa” 

ang. fiscal policy – polityka budżetowa służącą realizacji celów polityki 

                             społeczno-gospodarczej za pomocą narzędzi gromadzenia i 

                             wydatkowania środków budżetowych (ujęcie szerokie)

fr. fiscal – oznacza skarbowy, podatkowy. Polityka fiskalna odnosi się raczaj do 

                             strony dochodowej budżetu (ujęcie wąskie) 

 

 

MIEJSCE POLITYKI FISKALNEJ I W POLITYCE GOSPODARCZEJ

POLITYKA GOSPODACZA = POLITYKA EKONOMICZNA

POLITYKA 

SKARBOWA

FINANSE PUBLICZNE = POLITYKA FINANSOWA

POLITYKA BUDŻETOWA = 

POLITYKA FISKALNA (ujęcie szerokie

)

POLITYKA PODATKOWA = 

POLITYKA FISKALNA 

(ujęcie wąskie)

POLITYKA 

MONETARNA

 

 

CELE POLITYKI FISKALNEJ

 

 

KONCEPCJE POLITYKI PODATKOWEJ

 

 

KONCEPCJE POLITYKI PODATKOWEJ c.d

 

 

POLITYKA FISKALNA A WZROST GOSPODARCZY

Przeprowadzone badania empiryczne wskazują, że związek pomiędzy opodatkowaniem 

a wzrostem gospodarczym jest słabszy niż można by się spodziewać

Zauważalny natomiast jest negatywny wpływ częstych zmian systemu podatkowego 

Po przeanalizowaniu wysokości obciążeń w krajach OECD stwierdza, że przypisywanie 

systemowi podatkowemu wręcz cudownych właściwości w zakresie stymulowania 

wzrostu gospodarczego nie znajduje potwierdzenia w praktyce gospodarczej

J. Czekaj    

 

 

Źródło: Siwy A., Adamczyk A., Lubińska T., Tarczyński W., Poziom fiskalizmu a bezrobocie i tempo 
zmian PKB 
w krajach Unii Europejskiej i w Polsce w latach 1990 – 2000, Ekonomista 1/2004 

WYNIKI BADAŃ NAD WPŁYWEM STRUKTURY DOCHODÓW 

FISKALNYCH NA WZROST GOSPODARCZY

 

 

STRUKTURA DOCHODÓW PUBLICZNYCH W POLSCE

17,2%

8,5%

8,1%

8,1%

7,9%

6,0%

6,4%

6,5%

6,2%

4,6%

5,1%

4,3%

3,7%

4,1%

15,1%

19,0%

18,3%

19,3%

18,6%

17,4%

19,7%

8,9%

10,0%

10,0%

10,6%

10,6%

10,6%

10,3%

52,4%

56,3%

59,0%

56,9%

58,6%

62,3%

59,5%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

1995

2000

2001

2002

2003

2004

2005

 

 

POZIOM FISKALIZMU 

- dane OECD (2004 rok)

Stosunek wydatków publicznych do PKB w wybranych państwach 

 

 

POZIOM FISKALIZMU I FINANSE PUBLICZNE W POLSCE 

W LATACH 1995-2005 

 

 

ISTOTA DOBREJ POLITYKI FISKALNEJ

  - wg prof. A. Krzyżanowskiego

„Istotą dobrej polityki finansowej jest dążenie 

do zrównoważonego budżetu bez przeciążenia podatkowego,

a więc bez inflacji i bez przeciążenia finansowego w innej formie. Budżet 

zrównoważony kosztem przeciążenia podatkowego jest tylko chwilowo 

zrównoważony” 

 

 

SYSTEM PODATKOWY

Ogół przepisów

 

prawnych i instytucji finansowych w zakresie ustalania 

i poboru podatków. Obejmuje on nie tylko przepisy prawne dotyczące 

instytucji podatków, ale także całą strukturę podmiotów, które podatki 

pobierają, płacą je oraz te, które wyznaczają ich indywidualną wysokość, w 

tym także warunki ich płatności.

SYSTEM PODATKOWY JEST NAJWAŻNIEJSZYM ELEMENTEM POLITYKI FISKALNEJ 

 

 

OGRANICZENIA W KSZTAŁTOWANIU SYSTEMU PODATKOWEGO

System podatkowy, jaki istnieje w danym kraju zależy od uwarunkowań politycznych, 

gospodarczych, historycznych, a nawet etycznych, które implikują wybór przedmiotu 

opodatkowania, formę i wielkość stawek. 

Systemu podatkowego nie można ustanowić w sposób arbitralny mimo, że ustawodawca 

ma prawną swobodę działania według własnej woli. Ustawodawca jest zmuszony uwzględnić 

preferencje i wymogi społeczeństwa, w którym ma być zastosowany 

Współczesny (nowoczesny) system podatkowy nie może być nadmiernie prosty

Coraz wyższy złożoność 

stosunków pieniężnych 

oraz procesów 

gospodarczych

Konieczność precyzji przy 

określaniu takich kategorii jak: 

dochód, przychód, koszty 

uzyskania przychodu, majątek, 

kapitał, zysk

Nadmierne uproszczenie 

prowadzi do naruszenia 

fundamentalnych zasad 

podatkowych

 

 

WYTCZNE DLA „DOBREGO” SYTSTEMU PODATKOWEGO 

 

 

OBECNY SYSTEM PODATKOWY W POLSCE

 

 

Uciążliwość podatków: Polska na 125 miejscu 

Polska zajęła 125 miejsce wśród 178 państw w globalnym rankingu systemów 
podatkowych wg PricewaterhouseCoopers (PwC) oraz Banku Światowego

Spośród krajów UE w pierwszej 15 znalazły się tylko 3: Irlandia (6 miejsce), W. Brytania 
(12) i Dania (13). W grupie nowych krajów UE niższe notowania niż Polska mają tylko Węgry 
(127) i Rumunia (134). 

Pierwsze 3 miejsca zajmują Malediwy, Singapur i Hong Kong. 
Na dole tabeli uplasowały się: Republika Kongo, Ukraina i Białoruś.

Raport dowodzi, iż na rentowność firm wpływają nie tylko stawki podatkowe, ale także 
obciążenia proceduralne, wynikające z systemu podatkowego.

Kraje Europy Wschodniej oraz Azji Środkowej były w czołówce państw reformujących 
systemy podatkowe w latach 2006-07, ale stawki podatkowe w obu regionach nadal należą 
do najwyższych. Z kolei koszty ponoszone przez biznes z tytułu stosowania się do wymogów 
systemów podatkowych są najwyższe w Ameryce Łacińskiej, Europie Wschodniej i Afryce.

Autorzy raportu sugerują uproszczenie systemu podatkowego, zmniejszenie kosztów, 
które ponoszą przedsiębiorstwa i obniżenie stawek podatkowych

 

 

OPTYMALNY POZIOM OPODATKOWANIA

STAWKA PODATKOWA

DOCHODY 

Z TYTUŁU 

PODATKÓW

KRZYWA LAFFERA