background image

 

 

Prawo w medycynie 2007

POWTÓRKA Z ROZRYWKI

Barbara Staniewicz-Zalewska
OIL w Gdańsku

background image

 

 

Pożyteczne akty prawne

I Zasady wykonywania 

zawodu lekarza-

• Konstytucja RP
• Ustawa o zawodach 

lekarza i lekarza dentysty

• (Dz. U. z 

2005r., nr 226, 

poz. 1943 ze zm.)

background image

 

 

art. 30

Lekarz ma obowiązek udzielać 
pomocy  lekarskiej  w  każdym 
przypadku,  gdy  zwłoka  w  jej 
udzieleniu 

mogłaby 

spowodować:
-  niebezpieczeństwo  utraty 
życia,
- ciężkiego uszkodzenia ciała,
- ciężkiego rozstroju zdrowia,

innych 

przypadkach 

niecierpiących zwłoki

background image

 

 

Ważne!

• Tajemnica lekarska

• Zgoda (poinformowana)

• Dokumentacja medyczna

• Możność odstąpienia od leczenia

• Powstrzymanie się od świadczeń 

niezgodnych z sumieniem

• Zakaz sprzedaży leków

• 5 lat przerwy w zawodzie

• Prawo i obowiązek doskonalenia 

zawodowego

• Działalność zawodowa w formie 

IPL, ISPL, GPL lub umowa o pracę

• Zakaz reklamy

• Wolny zawód-zakaz wzajemnego 

zatrudniania

background image

 

 

Akty prawne-stwierdzenie 
zgonu

-Ustawa o cmentarzach
i chowaniu zmarłych
(Dz. U. z 2000, nr 23, poz. 
295)

- Rozporządzenie Ministra 
Zdrowia i Opieki Społecznej
w sprawie stwierdzenia zgonu
i jego przyczyny (Dz. U. z 
1969, nr 39, poz. 202)

background image

 

 

Inne zawody medyczne

• ustawa o zawodzie felczera

(Dz. U. z 2004, nr 53, poz. 531) 

• rozporządzenie  Ministra  Zdrowia  w  sprawie 

szczegółowych 

uprawnień 

zawodowych 

felczera
(Dz. U. z 2005, nr 45, poz. 434)

• ustawa  o izbach aptekarskich (Dz. U. z 2003, 

nr 9, poz. 108)

• ustawa o zawodach pielęgniarki

i położnej
(Dz. U. z 2001, nr 57, poz. 602)

• ustawa 

samorządzie 

pielęgniarek 

położnych
(Dz. U. z 1991, nr 41, poz. 178)

background image

 

 

Izby lekarskie

 

• Konstytucja RP -samorządy zawodów 

zaufania publicznego

• Ustawa o izbach lekarskich (Dz. U. z 

1989, nr 30, poz. 158)

• Organy OIL

• 1)

okręgowy zjazd lekarzy,

• 2)

okręgowa rada lekarska,

• 3)

okręgowa komisja rewizyjna,

• 4)

okręgowy sąd lekarski,

• 5)

okręgowy rzecznik 

odpowiedzialności zawodowej

background image

 

 

Inne akty prawne regulujące 
wykonywanie zawodu lekarza

• Ustawa o planowaniu rodziny, 

ochronie płodu ludzkiego i warunkach 

dopuszczalności przerywania ciąży
(Dz. U. z 1993, nr 17, poz. 78 ze zm.)

• rozporządzenie Ministra Zdrowia i 

Opieki Społecznej w sprawie 

kwalifikacji zawodowych lekarzy, 

uprawniających do dokonania 

przerwania ciąży oraz stwierdzania, 

że ciąża zagraża życiu lub zdrowiu 

kobiety lub wskazuje na duże 

prawdopodobieństwo ciężkiego i 

nieodwracalnego upośledzenia płodu 

albo nieuleczalnej choroby 

zagrażającej jego życiu. (Dz. U. z 

1997, nr 9, poz. 49)

background image

 

 

 

• Ustawa o pobieraniu, przechowywaniu 

i przeszczepianiu komórek, tkanek i 

narządów

(Dz. U. z 2005, nr 169, poz. 1411)

• Sprzeciw na pobranie wyraża się w 

formie:

1) wpisu w centralnym rejestrze 

sprzeciwów na pobranie komórek, 

tkanek i narządów ze zwłok ludzkich;

2) oświadczenia pisemnego 

zaopatrzonego we własnoręczny podpis;

3) oświadczenia ustnego złożonego 

w obecności co najmniej dwóch 

świadków, pisemnie przez nich 

potwierdzonego.

• Sprzeciw może być cofnięty w 

każdym czasie w tych trzech formach.

background image

 

 

 

• Rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki 

Społecznej
w sprawie warunków pobierania i 

przeszczepiania komórek, tkanek i 

narządów oraz sposobu stwierdzania 

spełniania tych warunków. (Dz. U. z 

1996, nr 151, poz. 718)

• Ustawa o ochronie zdrowia przed 

następstwami używania tytoniu i 

wyrobów tytoniowych (Dz. U. z 1996, nr 

10, poz. 55)

• Ustawa o publicznej służbie krwi.

(Dz. U. z 1997, nr 106, poz. 681)

• Rozporządzenie Ministra Zdrowia w 

sprawie recept lekarskich (Dz. U. z 2004, 

nr213, poz. 2164)

background image

 

 

ZA

SADY POWSZECHNEGO 

UBEZPIECZENIA 
ZDROWOTNEGO

• Ustawa z 27 sierpnia 2004 o 

świadczeniach opieki zdrowotnej 
finansowanych ze środków 
publicznych (Dz. U. nr 210, poz. 
2135)

• Rozporządzenie Ministra Zdrowia z 

20 października 2005 w sprawie 
zakresu zadań lekarza, pielęgniarki i 
położnej podstawowej opieki 
zdrowotnej (Dz. U. nr 214, poz. 
1816)

background image

 

 

 

Skierowanie nie jest wymagane do świadczeń:

1)

ginekologa i położnika;

2)

dentysty;

3)

dermatologa;

4)

wenerologa;

5)

onkologa;

6)

okulisty;

7)

psychiatry;

8)

dla osób chorych na gruźlicę;

9)

dla osób zakażonych 

wirusem 

HIV;

10)

dla inwalidów wojennych i 

osób represjonowanych;

11)

dla osób uzależnionych od 

alkoholu, środków 

odurzających  i 

substancji  psychotropowych - w 

zakresie lecznictwa 

odwykowego.

background image

 

 

Zakłady Opieki Zdrowotnej

• Ustawa z dnia 30 sierpnia 1991r. o 

zakładach opieki zdrowotnej
(Dz. U. z 1991, nr 91, poz. 408 ze 
zmianami)

background image

 

 

 

Zakład Opieki 

Zdrowotnej

zespół osób

zespół środków

majątkowych

utworzony i utrzymywany

w celu udzielania 

świadczeń zdrowotnych

i promocji zdrowia

background image

 

 

 

Zakłady Opieki 

Zdrowotnej

Publiczne Zakłady

Opieki Zdrowotnej

Niepubliczne Zakłady 

Opieki Zdrowotnej

background image

 

 

 

Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej

Minister lub centralny organ 

administracji rządowej

Wojewoda 

Jednostka samorządu terytorialnego

(gmina, powiat, województwo) 

Publiczna uczelnia medyczna

bądź publiczna uczelnia prowadząca działalność 

dydaktyczną i badawczą w dziedzinie nauk medycznych

Centrum Medyczne

Kształcenia Podyplomowego

background image

 

 

 

Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej

Kościół lub związek wyznaniowy

Pracodawca

Fundacja, związek zawodowy, 

samorząd zawodowy lub stowarzyszenie

Krajowa lub zagraniczna 

osoba prawna lub fizyczna

Spółka nie mająca osobowości prawnej

background image

 

 

 

• rozporządzenie Ministra 

Zdrowia z 22.06.2005r. w 

sprawie wymagań jakim 

powinny odpowiadać pod 

względem fachowym i 

sanitarnym pomieszczenia 

zakładu opieki zdrowotnej (Dz. 

U. nr 116, poz. 985 ze zm.)

• rozporządzenie Ministra 

Zdrowia z 17 maja 2000r. W 

sprawie wymagań jakimi 

powinny odpowiadać osoby na 

stanowiskach kierowniczych w 

zakładach opieki zdrowotnej 

określonego rodzaju (Dz. U. nr 

44,poz. 520).

background image

 

 

 

• ROZPORZĄDZENIE MINISTRA 

ZDROWIA
z 21 grudnia 2006 r. w sprawie 
rodzajów i zakresu 
dokumentacji medycznej w 
zakładach opieki zdrowotnej 
oraz sposobu jej 
przetwarzania

• Dz. U. nr 247, poz. 1819

background image

 

 

Odpowiedzialność karna

• Jej powstanie zależy od trzech 

elementów:

• a. popełnienie przez sprawcę czynu, 

który jest zabroniony pod groźbą 

kary, przez ustawę obowiązującą w 

czasie jego popełniania. Czyn musi 

być społecznie szkodliwy,

• b. istnienia związku przyczynowego 

między tym czynem a określoną 

zmianą w świecie zewnętrznym 

następującą po dopuszczeniu się 

tego czynu. Zmiana ta stypizowana 

jest jako skutek (w przypadku 

przestępstw skutkowych).

• c. istnienie po stronie sprawcy winy 

(zawinienia).

background image

 

 

 

Trzy typowe sytuacje, w 

których lekarz naraża się na 
odpowiedzialność karną:

• - gdy nie leczy, choć powinien,
• - gdy leczy nie tak, jak powinien
• - gdy leczy, choć nie powinien

background image

 

 

Wyłączenie odpowiedzialności- 
działanie w warunkach 
kontratypów

• Kontratypy są to okoliczności, 

które powodują wyłączenie 

bezprawności czynu w 

opisanych przez prawo 

przypadkach, w których 

zachodzi sytuacja kolizyjna, w 

ramach której dana osoba 

staje wobec wyboru między 

dwoma dobrami prawnymi, 

gdy ratowanie jednego 

oznaczać może konieczność 

poświęcenia innego.

background image

 

 

W sprawach lekarskich znaczenie mają 
następujące kontratypy:

• a. stan wyższej konieczności

zachodzi on wtedy gdy dana osoba 

działając w celu uchylenia 

bezpośredniego niebezpieczeństwa 

grożącego danemu dobru prawnemu 

poświęca to dobro dla ratowania 

innego, cenniejszego, gdy 

niebezpieczeństwa tego nie da się 

inaczej uniknąć. Uchylona jest 

bezprawność czynu gdy z ciążących 

na sprawcy obowiązków spełniony 

może być tylko jeden. Np. dwóch 

poszkodowanych-jeden lekarz.

background image

 

 

 

• W tym kontratypie okoliczności 

wyłączające winę to szczególne 

postaci stanu wyższej 

konieczności np. kolizja dóbr, 

sprawca ratując dobro mniej 

cenne, poświęca dla jego 

ratowania dobro bardziej cenne, 

pod warunkiem że dobro 

poświęcone (nie ratowane) nie 

przedstawia wartości oczywiście 

wyższej od dobra ratowanego. 

• Jednak zastosowanie tego 

przepisu w sprawach lekarskich 

będzie mało prawdopodobne. 

Takie działanie lekarza będzie 

miało z reguły przejaw tzw. 

błędu w sztuce.

background image

 

 

 

b. eksperyment

• eksperyment medyczny polega na 

tym, że lekarz podejmuje działanie 

nierutynowe w sytuacjach, gdy 

działania rutynowe nie rokują szans 

powodzenia lub w danym przypadku 

brakuje procedury działań 

rutynowych.

background image

 

 

 

c. błąd co do faktu

• działanie w ramach tego błędu 

wyklucza skazanie za przestępstwo 

umyślne wobec sprawcy, który 

działał pozostając w błędzie co do 

okoliczności stanowiącej znamię 

tego czynu zabronionego np. 

myśliwy-polowanie-naganiacz.

• W przypadku lekarzy nie będzie 

jednak miało to szerszego 

zastosowania gdyż specyfika działań 

lekarskich wyklucza raczej 

umyślność lekarza co do 

niekorzystnych dla pacjenta 

następstw zdrowotnych jego czynów.

background image

 

 

 

• Odpowiedzialność karna 

lekarza za nie umyślne 

przestępstwo skutkowe nie 

zależy od tego czy lekarz 

działał czy nie w błędzie co do 

znamion czynu zabronionego 

(każdy bowiem czyn ma u 

swych źródeł jakiś błąd np. 

diagnostyczny) lecz to czy 

błąd ten był usprawiedliwiony 

(tzn. nie był wynikiem 

nieostrożności) czy też był on 

nieusprawiedliwiony (był 

wynikiem nieostrożności).

background image

 

 

Odpowiedzialność cywilna

• Źródłem odpowiedzialności cywilnej 

lekarza może być;

• - istniejące pomiędzy stronami 

zobowiązanie, umowa pomiędzy 

prywatnie praktykującym lekarzem 

lub prywatnym szpitalem a 

pacjentem - powoduje 

odpowiedzialność kontraktową

ex contractu.

• - czyn niedozwolony, postępowanie 

sprzeczne z prawem, zasadami etyki 

lekarskiej lub zasadami współżycia 

społecznego, prowadzące do 

wyrządzenia pacjentowi szkody – 

powoduje odpowiedzialność 

deliktowąex delicto.

background image

 

 

 

• Dla powstania odpowiedzialności 

cywilnej muszą być spełnione 

następujące przesłanki:

• - zdarzenie wyrządzające szkodę, za 

które prawo czyni dłużnika 

odpowiedzialnym (niewykonanie lub 

nienależyte wykonanie zobowiązania 

albo czyn niedozwolony),

• - szkoda mająca charakter 

majątkowy (na osobie lub na mieniu) 

lub niemajątkowy (doznana 

krzywda),

• - związek przyczynowy pomiędzy 

tym zdarzeniem a szkodą.

background image

 

 

Przedawnienie roszczeń wobec lekarzy

• Najczęściej roszczenie ulega 

przedawnieniu z upływem 3 lat od dnia, 

w którym pacjent dowiedział się o 

szkodzie i lekarzu obowiązanym do jej 

naprawienia.

• W każdym przypadku roszczenie 

przedawnia się z upływem 10 lat od dnia, 

w którym nastąpiło zdarzenie 

wyrządzające szkodę.

• Jeżeli działanie lub zaniechanie lekarza 

wyrządzające szkodę nosiło znamię 

przestępstwa, roszczenie przedawnia się 

z upływem lat 10 od  dnia zdarzenia 

wyrządzającego szkodę.

• Jeżeli pacjenta łączyła z lekarzem umowa 

cywilnoprawna, przedawnienie następuje 

z upływem 10 lat od niewykonania lub 

nienależytego wykonania tej umowy.

background image

 

 

1. Ubezpieczenia od OC w służbie 
zdrowia

• Rodzaje ubezpieczeń:

• 1. Ubezpieczenie dobrowolne

(w praktyce obowiązkowe) od OC

• 2. Ubezpieczenie obowiązkowe od 

OC

• 3. Ubezpieczenie dobrowolne od OC

background image

 

 

Ubezpieczenie dobrowolne (w praktyce 
obowiązkowe) od OC

• Kontrakt z NFZ = wykupienie 

polisy

• Ubezpieczanie kontraktów 

z NFZ

• Rozporządzenie Ministra 

Zdrowia z 6 października 2005 
w sprawie szczególnych 
warunków umów o udzielanie 
świadczeń opieki zdrowotnej 
(Dz. U. nr 197, poz. 1643). 

background image

 

 

 

• Zgodnie z tymi warunkami umowa o 

udzielanie świadczeń opieki 

zdrowotnej określa następujący 

zakres świadczeń opieki zdrowotnej:

• - podstawowa opieka zdrowotne,

• - ambulatoryjne świadczenia 

specjalistyczne,

• - leczenie szpitalne,

• - programy zdrowotne,

• - opieka psychiatryczna i leczenie 

uzależnień,

• - rehabilitacja lecznicza,

• - opieka długoterminowa,

• - leczenie stomatologiczne,

• - leczenie uzdrowiskowe

• - pomoc doraźna i transport sanitarny,

• - profilaktyczne programy zdrowotne,

• - świadczenia odrębnie kontraktowane,

• - zaopatrzenie w sprzęt ortopedyczny, 

środki pomocnicze i lecznicze środki 

techniczne.

background image

 

 

 

• W załączniku do podanego 

rozporządzenia wskazano, że 

umowa o udzielanie świadczeń 

opieki zdrowotnej może 

zawierać zastrzeżenie o 

zobowiązaniu 

świadczeniodawcy do 

zawarcia umowy 

ubezpieczenia 

odpowiedzialności cywilnej za 

szkody wyrządzone w związku 

z udzieleniem świadczeń na 

okres obowiązywania umowy.

background image

 

 

 

• Zakres ubezpieczenia
• Z ogólnych warunków umów określonych 

przez ministra zdrowia wynika, że 

umowa ubezpieczenia ma obejmować:

• - szkody, które mogą powstać przy 

udzielaniu lub zaniechaniu udzielania 

świadczeń zdrowotnych (chodzi o 

szkody, jakie mogą powstać po stronie 

NFZ, jak i osób trzecich),

• - odpowiedzialność świadczeniodawcy za 

działania i zaniechania pracowników oraz 

wszystkich innych, którzy w imieniu tego 

świadczeniodawcy udzielają świadczeń 

zdrowotnych (np. za działania lekarzy, 

którzy mają podpisane kontrakty z ZOZ).

• Umowa ma obejmować całość 

zobowiązań świadczeniodawcy, jakie ten 

przyjmuje na siebie z racji podpisanej 

umowy na udzielanie świadczeń 

zdrowotnych.

background image

 

 

 

• Polisa
• Należy zwrócić uwagę jaki zakres 

ochrony proponuje zakład ubezpieczeń.

• Jeżeli wskazano, ze ubezpieczeniem 

objęte są tylko świadczenia 

wykonywane na podstawie kontraktu z 

NFZ, świadczenia niezakontraktowane 

nie podlegają ochronie.

• Należy wziąć pod uwagę przy 

wykonywaniu świadczeń zdrowotnych 

narzucone przez ministra zdrowia 

standardy ich udzielania:

• -obowiązek świadczeniodawcy 

zachowania należytej staranności,

• - zachowanie odpowiedniej jakości 

udzielanych świadczeń,

• - obowiązek stosowania się do norm 

etyki zawodowej,

• - przestrzegać praw pacjenta.

background image

 

 

 

• Ryzyko
• Umowa ubezpieczenia powinna obejmować 

odpowiedzialność cywilną z tytułu:

• - przeniesienia chorób zakaźnych i zakażeń, 

w tym zakażenia wirusem HIV i wirusami 

hepatotropowymi powodującymi WZW.

• Polisa nie gwarantuje ochrony w przypadku:
• - naruszania praw pacjenta,
• - nieterminowości wykonania świadczeń,
• - nałożenia na świadczeniodawcę kar 

umownych. (pieniężnych, grzywien)

• Kara umowna jest jednym z elementów 

odpowiedzialności cywilnej kontraktowej, 

ale ze względu na swoje specyficzne cechy, 

a zwłaszcza jej oderwanie od pojęcia 

szkody, jest traktowana jako ta, która 

wychodzi poza zakres przewidywany 

ochroną ubezpieczeniową.

background image

 

 

 

• Suma gwarancyjna

• Zawierając umowę ubezpieczenia OC, 

trzeba też pamiętać o wysokości 

minimalnej sumy gwarancyjnej 

ustalonej przez ministra zdrowia.

• Sumy gwarancyjne, które ustalił 

minister zdrowia, są identyczne z tymi, 

jakie są wymagane przy ubezpieczeniu 

obowiązkowym w służbie zdrowia. Ale 

to tylko zbieżność sum. Obowiązkowe 

ubezpieczenie OC nie daje bowiem 

zabezpieczenia dla kontraktów 

zawieranych z NFZ.

• Obowiązkowe OC dotyczy świadczeń 

udzielanych na podstawie art. 35 

ustawy o zakładach opieki zdrowotnej.

• Natomiast ubezpieczenie, które 

trzeba zawrzeć na potrzeby 

kontraktu z NFZ, jest 

ubezpieczeniem dobrowolnym.

• NFZ wymaga ubezpieczenia jeszcze 

przed podpisaniem kontraktu.

background image

 

 

 

• Minimalna suma gwarancyjna 

ubezpieczenia od 

odpowiedzialności cywilnej w 

odniesieniu do jednego 

zdarzenia, którego skutki objęte 

są umową ubezpieczenia,

• wynosi równowartość w złotych:

• - 46 tys. 500 euro w odniesieniu do:
• - zakładów opieki zdrowotnej,
• - osób wykonujących zawód 

medyczny w ramach indywidualnej 

praktyki lub indywidualnej 

specjalistycznej praktyki lekarskiej 

na zasadach określonych w 

odrębnych przepisach,

• - grupowej praktyki lekarskiej 

prowadzącej działalność na 

zasadach określonych w odrębnych 

przepisach;

background image

 

 

 

• - 25 tys. euro w odniesieniu do:

• - osób wykonujących zawód medyczny w 

ramach indywidualnej praktyki lub 

indywidualnej specjalistycznej praktyki 

pielęgniarek, położnych na zasadach 

określonych w odrębnych przepisach,

• - grupowej praktyki pielęgniarek, położnych 

prowadzących działalność na zasadach 

określonych w odrębnych przepisach;

• - 12 tys. euro w odniesieniu do:

• - osób legitymujących się nabyciem fachowych 

kwalifikacji do udzielania świadczeń 

zdrowotnych w określonym zakresie lub w 

określonej dziedzinie medycyny, które 

dysponują lokalem oraz aparaturą i sprzętem 

medycznym, odpowiadającym wymaganiom 

przewidzianym dla zakładów opieki 

zdrowotnej, oraz spełniają warunki określone w 

przepisach o swobodzie działalności 

gospodarczej,

• - podmiotów realizujących w ramach umów 

wyłącznie czynności z zakresu zaopatrzenia w 

środki pomocnicze i wyroby medyczne będące 

przedmiotami ortopedycznymi.

• Do przeliczenia należy wziąć średni kurs euro 

ogłoszony przez NBP pierwszy raz w roku, w 

którym umowa ubezpieczenia została zawarta.

background image

 

 

2. Ubezpieczenie obowiązkowe od OC

• Obowiązek wykupienia polisy 

ubezpieczenia w zakresie OC w 
przypadku wykonywania świadczeń 
zdrowotnych na zamówienie zakładu 
opieki zdrowotnej przyjmowane 
zgodnie z art. 35 ustawy o zakładach 
opieki zdrowotnej.

background image

 

 

 

• Zamawiający i świadczący usługi

• Zamawiającym może być:
• - organ założycielski publicznego ZOZ 

(np. jednostka samorządu 

terytorialnego),

• - publiczny ZOZ
• Przyjmującym zamówienie może być:
• - niepubliczny ZOZ
• - lekarz, pielęgniarka wykonujący 

samodzielną praktykę medyczną lub 

grupową praktykę lekarską, 

pielęgniarską,

• - inne podmioty, które posiadając 

odpowiedni sprzęt, aparaturę i właściwe 

kwalifikacje zawodowe, maja uprawnienia 

do wykonywania świadczeń zdrowotnych.

background image

 

 

 

• Warunki ubezpieczenia

• Rozporządzenie Ministra Finansów w 

sprawie obowiązkowego ubezpieczenia 

od odpowiedzialności cywilnej podmiotu 

przyjmującego zamówienie na 

świadczenia zdrowotne (Dz. U. z 2004, nr 

283, poz. 2825).

• Ubezpieczyć trzeba się najpóźniej w dniu 

poprzedzającym rozpoczęcie 

wykonywania zamówienia.

• Umowa ta nie wznawia się 

automatycznie.

• Najlepiej kupić polisę obejmującą 

ubezpieczeniem cały okres trwania 

zamówienia.

• Uwaga!

• Obowiązek ubezpieczenia dotyczy 

każdego zamówienia.

• Oznacza to, że jeżeli lekarz przyjmie 

więcej niż jedno zamówienie w trybie art. 

35 ustawy o ZOZ, na każde z nich musi 

mieć obowiązkowe ubezpieczenie OC z 

minimalną sumą gwarancyjną.

background image

 

 

 

• Zakres ubezpieczenia
• Nie ujęte są tym 

ubezpieczeniem szkody:

• - polegające na uszkodzeniu, 

zniszczeniu lub utracie mienia,

• - powstałe w wyniku nałożenia 

kar umownych,

• - powstałe wskutek działań 

wojennych, stanu wojennego, 
rozruchów, zamieszek, a także 
aktów terroru,

• - wyrządzone umyślnie.

background image

 

 

 

• Regres zakładu ubezpieczeń (żądanie 

zwrotu wypłaconej kwoty):

• - gdy szkoda został wyrządzona w 

następstwie rażącego niedbalstwa 

ubezpieczonego lub osób, za które ponosi 

odpowiedzialność,

• - jeżeli szkoda została wyrządzona przez 

ubezpieczonego lub osoby za które ponosi on 

odpowiedzialność, w stanie po użyciu 

alkoholu albo pod wpływem środków 

odurzających, substancji psychotropowych 

lub środków zastępczych w rozumieniu 

przepisów o przeciwdziałaniu narkomanii.

• Polisa chroni tylko od szkód 

wyrządzonych w związku z 

wykonywaniem zamówionych świadczeń 

zdrowotnych. Wykonywanie przez 

lekarza świadczeń medycznych poza 

kontraktem (praktyka lekarska) nie jest 

objęte ochroną.

background image

 

 

 

• Sumy gwarancyjne
• Minimalne sumy gwarancyjne:
• - 46 tys. 500 euro w odniesieniu 

do:

• - niepublicznych zakładów opieki 

zdrowotnej,

• - osób wykonujących zawód 

medyczny w ramach indywidualnej 

praktyki lub indywidualnej 

specjalistycznej praktyki lekarskiej na 

zasadach określonych w odrębnych 

przepisach,

• - grupowej praktyki lekarskiej 

prowadzącej działalność na zasadach 

określonych w odrębnych przepisach;

background image

 

 

3. Ubezpieczenie dobrowolne od OC

• Jest to ubezpieczenie dla 

lekarzy nie wykonujących 
świadczeń medycznych w 
ramach przyjętego 
zamówienia na nie lub w 
ramach umowy z NFZ.

• Obejmuje ono swoją ochroną 

OC lekarza świadczącego 
usługi medyczne w ramach 
własnej praktyki lub umowy o 
pracę.

background image

 

 

 

• Dla pracowników służby 

zdrowia

• Dla tych, którzy są 

pracownikami, OC to 

ubezpieczenie z tytułu 

wykonywania zawodu np. 

lekarza czy pielęgniarki.

• Ochroną ma ono objąć sferę 

odpowiedzialności 

pracowniczej, czyli tej 

wynikającej z art. 119 i 120 

kodeksu pracy.

• Art. 119 k. p. Odszkodowanie 

ustala się w wysokości 

wyrządzonej szkody, jednak 

nie może ono przewyższać 

kwoty trzymiesięcznego 

wynagrodzenia 

przysługującego pracownikowi 

w dniu wyrządzenia szkody.

background image

 

 

 

• Art. 120 k. p. § 1 W razie 

wyrządzenia przez pracownika 

przy wykonywaniu przez niego 

obowiązków pracowniczych 

szkody osobie trzeciej, 

zobowiązany do naprawienia 

szkody jest wyłącznie 

pracodawca.

• § 2 Wobec pracodawcy, który 

naprawił szkodę wyrządzoną 

osobie trzeciej, pracownik 

ponosi odpowiedzialność 

przewidzianą w przepisach 

niniejszego rozdziału.

• Możliwa jest ugoda, jeżeli 

jednak szkoda wyrządzona 

umyślnie- pracownik musi ja 

naprawić w pełnej wysokości.

background image

 

 

 

• Trzeba jednak pamiętać, że ta 

ochrona dotyczy szkód 

wyrządzonych nieumyślnie, a 

zakłady ubezpieczeń generalnie nie 

odpowiadają za szkody umyślne.

• Dobrowolna polisa dla pracowników 

służby zdrowia nie powinna się 

ograniczać tylko do 

odpowiedzialności pracowniczej.

• Lekarz jest zobligowany udzielać 

pomocy w nagłych wypadkach i ten 

zakres działania również należy 

objąć ochroną.

• Ponieważ jest to ubezpieczenie 

dobrowolne, to suma gwarancyjna 

zależy od ustalenia między 

ubezpieczającym a 

ubezpieczycielem.

• Wysokość sumy gwarancyjnej nie 

powinna sięgać tylko 3-krotności 

wynagrodzenia, określonej w art. 

119 k.p.

background image

 

 

 

• Sumy gwarancyjne w umowach 

ubezpieczenia OC ustala się:

• - do wyczerpania lub
• - na zdarzenie.
• Przyjęcie 3-krotności wynagrodzenia 

oznaczałoby ochronę tylko jednego 

zdarzenia, gdy umowa zostałaby 

zawarta z sumą do wyczerpania.

• Przy sumie na zdarzenie ustalona 

kwota stanowiłaby granicę 

odpowiedzialności ubezpieczyciela 

wobec jednego zdarzenia, 

niezależnie od tego, do ilu tych 

zdarzeń doszłoby w trakcie umowy.

background image

 

 

 

• Jeśli jednak lekarz wyrządziłby 

szkodę podczas udzielania pomocy 

poza pracą, wtedy suma na 

zdarzenie równa 3-krotnej jego 

pensji mogłaby się okazać za niska.

• W tej sytuacji ponosi on 

odpowiedzialność odszkodowawczą 

w takim zakresie, w jakim 

przewiduje to kodeks cywilny.

• W każdym więc wypadku, 

niezależnie od zastosowanego 

systemu sumy gwarancyjnej, 

bezpiecznej jest ją ustalić na 

poziomie wyższym, niż wynosi kwota 

odpowiedzialności pracowniczej.

background image

 

 

 

• W prywatnej praktyce

• Ci, którzy mają samodzielną 

praktykę lekarską powinni posiadać 

polisę bardziej rozbudowaną.

• U nich bowiem występuje nie tylko 

ryzyko wykonywania zawodu, ale 

także prowadzenia określonej 

działalności. Stąd ich ochrona OC 

powinna obejmować również 

elementy związane z posiadanym 

mieniem i aparaturą medyczną.

background image

 

 

 

• Ponadto oni sami są często 

pracodawcami dla personelu 

zatrudnianego we własnym 

gabinecie.

• Przy ustalaniu sumy gwarancyjnej 

trzeba więc to również 

uwzględnić, a także liczbę 

przyjmowanych pacjentów oraz 

rodzaj wykonywanych zabiegów.

• Polisa OC wykupiona przez lekarza 

powinna być deliktowo-

kontraktowa.

• Oczywiście żaden lekarz nie 

składa pacjentowi zobowiązania, 

że go wyleczy, ale musi się liczyć 

z roszczeniami dotyczącymi np. 

jakości udzielanych świadczeń 

zdrowotnych czy ich 

terminowości, a te mają charakter 

roszczeń kontraktowych.

background image

 

 

 

• Zdarzają się sytuacje, gdy 

lekarz odpowiada za skutki 
podejmowanych działań. 
Dotyczy to takich specjalności 
medycznych, jak: chirurgia 
plastyczna, medycyna 
estetyczna, stomatologia 
estetyczna.

• Tam brak oczekiwanego efektu 

estetycznego może być 
podłożem roszczeń pacjenta.

background image

 

 

Działalność gospodarcza

• rejestracja w urzędzie 

miasta (gminy)

• NIP
• Regon
• Zgłoszenie w ZUS
• Rejestracja w OIL

background image

 

 

„Nowa” definicja działalności 
gospodarczej:

• -W ustawie o podatku dochodowym od osób 

fizycznych (art. 5 b) zmodyfikowano definicję 

pozarolniczej działalności gospodarczej, 

wyłączając z jej zakresu przedmiotowego 

czynności, jeżeli łącznie spełnione są 

następujące warunki:

• odpowiedzialność wobec osób trzecich za 

rezultat tych czynności oraz ich wykonywanie, 

z wyłączeniem odpowiedzialności za 

popełnienie czynów niedozwolonych, ponosi 

zlecający wykonanie tych czynności, 

• są one wykonywane pod kierownictwem

oraz w miejscu i czasie wyznaczonym 

przez zlecającego te czynności, 

• wykonujący te czynności nie ponosi ryzyka 

gospodarczego związanego z prowadzoną 

działalnością.

background image

 

 

Umowa o pracę-kodeks 
pracy

• Stosunek pracy charakteryzuje 

się następującymi cechami: 

•   
• dobrowolnością zawarcia, 
• odpłatnością, 
• osobistym świadczeniem pracy, 
• określonym miejscem pracy, 
• określonym czasem pracy, 
• ryzykiem podmiotu zatrudniającego, 
• starannością działania, 
• podporządkowaniem pracownika w 

procesie pracy. 

background image

 

 

Ważne!

• zatrudnienie noszące 

cechy stosunku pracy, jest 
zatrudnieniem na 
podstawie umowy o 
pracę, bez względu na 
nazwę zawartej między 
stronami umowy. 

background image

 

 

Umowa zlecenie-kodeks 
cywilny

• Ważne cechy umowy zlecenia:
• brak podporządkowania 

pracodawcy, 

• pracę może świadczyć nie tylko 

osoba fizyczna, ale i podmiot 

gospodarczy (firma), 

• nie obejmuje jej ustawowe minimum 

wynagrodzenia i jest ono wypłacane 

z dołu (czyli po wykonaniu pracy), 

• nie ma ograniczeń w liczbie 

kolejnych takich umów, 

• zleceniodawca nie udziela urlopu, 

nie wypłaca odprawy, nie płaci za 

czas choroby.

background image

 

 

 

• Umowa zlecenie jest jedną z 

umów zawieranych na czas 

określonych, które dodatkowo 

oznaczają produkt czy usługę, 

którą pracownik musi 

wykonać. Umowa zlecenie 

została uregulowana w art. 

734 - 751 Kodeksu Cywilnego i 

według znajdującego się tam 

zapisu polega na tym, że 

przyjmujący zlecenie 

zobowiązuje się do dokonania 

określonych czynności dla 

dającego zlecenie, za których 

ostatecznie efekt nie jest 

odpowiedzialny (odmiennie od 

umowy o dzieło, która jest tzw. 

umową rezultatu).

background image

 

 

 

• Umowa zlecenie może być 

zależnie od woli stron, umową 

odpłatną lub nieodpłatną. 

Może się tak zdarzyć, iż ani z 

umowy, ani z okoliczności nie 

będzie jasno wynikało, że 

przyjmujący zlecenie ma je 

wykonać nieodpłatnie, wobec 

takiej sytuacji za wykonanie 

zlecenia należy się 

wynagrodzenie. 

• Zazwyczaj przyjmuje się, że 

wykonawca zlecenia musi 

wykonać czynność, do której 

się zobowiązał, osobiście. 

Jednakże tu, w odróżnieniu od 

umowy o prace dopuszcza się 

wykonania zlecenia przez 

osobę trzecią – zastępcę. 

background image

 

 

 

• Umowa zlecenia może być w 

każdej chwili wypowiedziana 

przez każdą ze stron. Jeżeli 

czyni to dający zlecenie 

powinien zwrócić poniesione 

przez drugą stronę wydatki, a 

w razie odpłatnego zlecenia 

uiścić odpowiednią część 

wynagrodzenia. Jeżeli umowę 

wypowiada przyjmujący 

zlecenie odpłatne, bez 

ważnego powodu, odpowiada 

wobec drugiej strony za 

powstałą z tego tytułu szkodę.

background image

 

 

Dziękuję 


Document Outline