Prezentacja programu PowerPoint

Zaburzenia schizotypowe



Są to zaburzenia cechujące się ekscentrycznym zachowaniem oraz nieprawidło-
wościami myślenia i afektu przypominającymi te, które występują w schizofrenii, choć
w żadnym etapie nie nabierają one cech specyficznych i charakterystycznych dla
schizofrenii.



W tym schorzeniu nie obserwuje się zmian dominujących ani typowych lecz
występować może każde z n/wym. zaburzeń:

- niedostosowanie i ograniczony afekt (chłód uczuciowy i oddalenie);

- dziwne, ekscentryczne lub niezwykłe zachowanie;

- słaby kontakt otoczeniem i skłonność do społecznego wycofywania się;

- dziwne przekonania i magiczne myślenie wpływające na zachowanie i niespójne z

normami kulturowymi;

- podejrzliwość i nastawienie urojeniowe;

- natrętne ruminacje bez wewnętrznego oporu, często o treści dysmorfofobicznej,

seksualnej lub agresywnej;

- niezwykłe doświadczenia percepcyjne (iluzje somatosensoryczne, depresonalizacja i

derealizacja);

- myślenie stereotypowe, równoległe z dziwacznymi wypowiedziami;

- niekiedy przemijające epizody psychotyczne z nasilonymi iluzjami, omamami

słuchowymi oraz myślami podobnymi do urojeń.

W/wym. objawy ustępują w ciągu 6 m-cy i następnie poerót do normalnego

funkcjonowania

Zaburzenia schizotypowe

c.d.



Etiologia

Zaburzenie to jest b. pokrewne zaburzeniom nastroju niż

schizofrenii. Na ogół w tym zaburzeniu występuje więcej objawów

afektywnych, a rokowanie jest lepsze niż w schizofrenii.



Epidemiologia

Nie ma dokładnych danych. Zaburzenie występuje

prawdopodobnie dwa razy rzadziej niż schizofrenia.



Przebieg i rokowanie

Korzystnymi czynnikami rokowniczymi są:

- brak stępienia lub spłycenia afektu

- dobre funkcjonnowanie przedchorobowe

- splątanie i dezorientacja w ok. nasilonych objawów psychotycznych

- ostry początek i krótki czas trwania choroby

- wystąpienie objawów psychotycznych w ciągu 4 tyg. od pierwszych

zauważonych

zmian w zachowaniu.

Leczenie

Neuroleptyki.

Zaburzenia schizafektywne

Zaburzenia, w którym jednocześnie występują objawy schizofrenii i zaburzeń

afektywnych, a nie można rozpoznać żadnego z tych zaburzeń oddzielnie.

Kryteria diagnostyczne zaburzeń schizoafektywnych

Ciągły ok. trwania zaburzenia, w którym jednocześnie występuje epizod depresji,

epizod manii lub epizod mieszany wraz z objawami schizofrenii;

W tym samym okresie trwania zaburzenia przez 2 tyg. występowały urojenia i omamy

przy braku nasilonych objawów afektywnych;

Objawy, które spełniają kryteria epizodu zaburzeń nastroju, występują przez znaczną

część aktywnego i rezydualnego ok. choroby;

Zaburzenie nie jest spowodowane bezpośrednim fizjopatologicznym następstwem

użycia substancji psychoaktywnej, leku lub ch. somatycznej.

Należy określić typ:



Zab. schizoaf. Typ maniakalny

objawy schizotypowe i maniakalne wyk.

porównywalne nasilenie.



Zab. schizoaf. Typ depresyjny

objawy schizofreniczne i depresyjne wyk.

porównywalne nasilenie.



Zab. schizoaf. Typ mieszany

- objawy schizofreniczne współistnieją z

objawami mieszanymi dwubiegunowych zaburzeń afektywnych.

Zaburzenia schizafektywne

c.d.



Epidemiologia

Ryzyko zachorowania w ciągu życia wynosi > 1%, równie często chorują

mężczyźni i kobiety.



Etiologia

Istnieje ryzyko błędnego rozpoznania: u niektórych chorych występuje

schizofrenia z nasilonymi objawami afektywnymi lub zaburzenie afektywne z

intensywnymi objawami psychotycznymi. W rodzinach osób z zab.

schizoafektywnym częśtość występowania zaburzeń afektywnych jest większa

niż w populacji ogólnej, natomiast nie jest zwiększona częstość występowania

schizofrenii.



Przebieg i rokowanie

Rokowanie pogarszają:

- rodzinne obciążenie schizofrenią

- wczesny i powolny pocz. chor. bez czynn. wyzwalających

- przewaga objawów psychotycznych

Rokowanie lepsze niż w schizofrenii.



Leczenie:

W zależności od obrazu psychopatologicznego wskazane jest

stosowanie leków p/depresyjnych w t. depresyjnym, lub leków

p/maniakalnych w t. maniakalnym, a w razie ostrych objawów

psychotycznych – neuroleptyki. Można stosować terapię litem, którego

skuteczność jest wyższa niż w schizofrenii.

Zaburzenia urojeniowe



Zaburzenie, w którym podstawowym lub jedynym objawem jest utrwalone i

nie podlegające korekcie urojenia pozbawione cech dziwaczności.



Rozpoznanie i objawy:

urojenia trwają co najmniej 1 miesiąc i są dobrze usystematyzowane, a nie

dziwaczne i fragmentaryczne;

- reakcja emocjonalna p-ta na urojenia jest adekwatna do ich treści;

- osobowość p-ta ulega zaburzeniu lub jest upośledzona w niewielkim

stopniu;

- p-t jest często nadmiernie wrażliwy i nadmiernie podejrzliwy;

- w pewnych warunkach spokoju można nie zauważyć objawów zaburzeń

psychicznych.



Etiologia

Czynniki genetyczne

u krewnych 1 st. nie ma ryzyka zwiększonego

wystąpienia schizofrenii i zaburzeń afektywnych.

Czynniki biologiczne

mogą występować dyskretne zmiany w obrębie ukł.

limbicznego i jąder podstawy mózgu.

Czynniki psychospołeczne

duży stopień uwarunkowania czynnikami

psychospołecznymi (przemoc w rodzinie, wykorzystywanie dzieci przez

dorosłych, patologia w rodzinie).

Zaburzenia urojeniowe c.d.



Epidemiologia

Zachorowalność 0,7 – 3% populacji ogólnej, początek

zachorowania ok. 30 r.ż., występuje nieco częściej u kobiet.

Kryteria diagnostyczne zab. urojeniowych

Urojenia o treści niedziwacznej t.j. dotyczące syt. mogących się

zdarzyć rzeczywiście;

Zaburzenie nigdy nie spełnia kryteriów schizofrenii;

Poza wpływem urojeń lub ich następstw funkcjonowanie nie jest

w sposób istotny upośledzone, a zachowanie nie wykazuje cech

dziwaczności;

Jeżeli urojeniom towarzyszą zab. nastroju, to czas ich trwania jest

krótki;

Zaburzenia nie jest spowodowane bezpośrednim

fizjopatologicznym następstwem użycia substancji

psychoaktywnych, leku lub ch. somatycznej.

Zaburzenia urojeniowe c.d.

Typ zaburzeń:



typ erotomanii

– urojenie, że inna osoba, zwykle o wyższym statusie niż p-t jest w nim

zakochana;



typ wielkościowy

–

urojenie niezwykłej wiedzy, możliwości lub posiadania koneksji ze

znaczącymi osobami;



typ zazdrości

– urojenie niewiary, zdrady, w st. od partnera seksualnego;



typ prześladowczy

–

urojenie, że p-t lub bliska osoba jest wrogo traktowany przez

innych



typ mieszany

–

urojenia charakterystyczne dla różnych typów, bez dominującej tematyki.

Przebieg i rokowanie

–

przebieg przewlekły i u 30 – 50% p-tów nie występuje.

Reakcja na leczenie farmakologiczne słabsza niż w schizofrenii paranoidalnej i

zab. afektywnych. prowadzenie psychoterapii jest trudne ze względu na

nieufność p-tów.

Leczenie:

P-ci b. rzadko zgłaszają się dobrowolnie do leczenia. nawiązywanie kontaktu

terapeutycznego jest trudne ze względu na wrogość p-ta do otoczenia.

Pacjenci z reguły odmawiają przyjęcia leków. W st. pobudzenia neuroleptyki w

iniekcji. Niekiedy skuteczne postępowanie psychoterapeutyczne może poprawić

funkcjonowanie społeczne pomimo utrzymujących się przekonań urojeniowych.

Ostre i przemijające

zaburzenia psychotyczne

Objawy trwają od 1 dnia do 1 m-ca i są wywołane oczywistą

sytuacją stresową w życiu p-ta.



Rozpoznanie i objawy

Objawy są podobne do tych, jakie obserwuje się w innych

zaburzeniach psychotycznych, choć są b. burzliwe i zmienne

(labilność emocjonalna, splątanie, dezorientacja i objawy

afektywne).



Epidemiologia

brak dokładnych danych



Etiologia

Stresory psychospołeczne mogą wyzwalać objawy

psychotyczne, która jest reakcją obronną u osoby z

niewłaściwymi sposobami radzenia sobie.

Ostre i przemijające

zaburzenia psychotyczne c.d.

Kryteria diagnostyczne

Występowanie co najmniej jednego z n/wym. objawów:

- urojenia, omamy, dezorganizacja mowy

(np. niespójność

wypowiedzi).

Czas trwania zaburzenia co najmniej 1 dzień, ale krócej niż 1 m-c, po czym

następuje powrót do p/chorobowego poziomu funkcjonowania.

Zaburzenia nie można zaliczyć do zaburzenia afektywnego z objawami

psychotycznymi, zaburzenia schizoafektywnego lub schizofrenii i nie jest

ono wywołane bezpośrednim działaniem substancji psychoaktywnej, leku

lub ch. somatyczną.

Należy też wyjaśnić, czy występuje:

> z istotnymi czynnikami stresowymi (krótka psychoza reaktywna)

> bez istotnych czynników stresowych (objawy nie są odpowiedzią na to wydarzenie)

> z początkiem po porodzie (jeśli zaczyna się w ciągu 4 tyg. od porodu).

Leczenie:

niekiedy wskazana jest krótka hospitalizacja, nie zawsze konieczne jest

stosowanie neuroleptyków (objawy występują często same), jeśli neuroleptyki, to w

najniższych dawkach i jak najkrócej, b. istotna jest psychoterapia poruszająca rodzaj

i znaczenie syt. stresowej).

Indukowane zaburzenia urojeniowe

Wspólny system urojeniowy co najmniej 2 osób.

Rozpoznanie i objawy

najczęściej są to urojenia prześladowcze a

najważniejszym objawem jest współwystępowanie i bezkrytyczna

akceptacja urojeń przez dwoje ludzi. Może dojść do porozumienia

dotyczącego ewentualnych planów samobójstwa lub zabójstwa.

Epidemiologia:

Zaburzenie występuje rzadko, częściej u kobiet oraz u osób niesprawnych

fizycznie, zależnych od innych osób. Zaburzenie występuje z reguły u

członków rodziny (95% przypadków) .

Etiologia

Przyczyny są głównie natury psychologicznej, ale też nie można wykluczyć

roli czynników genetycznych.

Przebieg i rokowanie

Prawdopodobieństwo wyzdrowienia jest zróżnicowane (10-40%). Na ogół,

gdy osoba podporządkowana zostanie odizolowana od dominującej, to

objawy szybko ustępują.

Leczenie:

Izolacja partnerów (rozdzielenie).

Neuroleptyki są skuteczne u obu partnerów.

Psychoza poporodowa

Zaburzenie występuje po porodzie i charakteryzuje się głębokim

obniżeniem nastroju i urojeniami. Większość danych wskazuje na bliski

związek między psychozą poporodową, a zaburzeniami afektywnymi.



Rozpoznanie i objawy:

Przeważnie psychoza rozpoczyna się w 2-3 dni

po porodzie. Objawy początkowe to: bezsenność, niepokój, chwiejność

emocjonalna, które przechodzą w splątanie zachowanie irracjonalne,

urojenia i obsesyjne obawy o dziecko. Charakterystyczne są natrętne

myśli przed wyrządzeniem krzywdy sobie lub dziecku.



Epidemiologia

Zaburzenie to występuje z częstością 1-2 przyp. /1000

porodów. Większość przypadków ma miejsce u pierworódek



Etiologia

Psychoza poporodowa jest zwykle związana z obecnością

innego zaburzenia psychicznego np. schizofrenii lub zab. afektywnych

dwubieg. Może też wyzwolić objawy psychotyczne gwałtowna zmiana

stężenia hormonów po porodzie lub konflikty zw. z macierzyństwem

(niechciana ciąża, nieudane małżeństwo, lęk przed macierzyństwem).



Przebieg i rokowanie

U osób nieleczonych istnieje duże ryzyko

samobójstwa, dzieciobójstwa lub obu tych czynów. Wsparcie środowiska

i leczenie pozwala na b. dobre rokowanie.

Psychoza poporodowa c.d.



Leczenie

– W razie stwierdzenia myśli samobójczych należy

podjąć odpowiednie środki ostrożności. Nie należy

pozostawiać dziecka z matką, jeżeli występują u niej urojenia

lub uporczywe myśli na temat stanu zdrowia dziecka.



Farmakoterapia

Leczenie objawowe –

p/depresyjne, gdy występuje

depresja

p/lękowe przy pobudzeniu i bezsenności

p/psychotyczne w przypadku urojeń

Psychoterapia

w celu przezwyciężenia konfliktów

wewnątrzpsychicznych.

Psychoterapia indywidualna i małżeńska.

Document Outline