UKŁAD ROZRODCZY
UKŁAD ROZRODCZY
Życie zwierząt gospodarskich można podzielić
na następujące okresy związane z procesami
rozrodu.
1. Okresy płodowy i noworodkowy
/powstawanie i
różnicowanie/
2. Okres młodociany zakończony
osiągnięciem
dojrzałości płciowej /
gamety, zachowanie
/
3. Okres dojrzałości płciowej odznaczający
się
zdolnością do rozrodu
/cykle jajnikowe,
nasienie/
4. Okres przekwitania i starości /
obniżenie
wydajności i jej zanik/
Życie zwierząt gospodarskich można podzielić
na następujące okresy związane z procesami
rozrodu.
1.
Okresy płodowy i noworodkowy
,
2. Okres młodociany zakończony
osiągnięciem
dojrzałości płciowej
3. Okres dojrzałości płciowej odznaczający
się
zdolnością do rozrodu
4. Okres przekwitania i starości
Okres pre- i
postnatalny
SAMCE
spermatogonie
spermatydy
plemniki
DOJRZAŁOŚĆ
PŁCIOWA
S
P
E
R
M
A
T
O
G
E
N
E
Z
A
gonocyt
y
PORÓD
Geneza: endoderma pozazarodkowa szypuły pęcherzyka
żółtkowego
prespermatogon
ie
gonocyt
y
Narządy rozrodcze męskie
jądra
Najądrza
7%
nasieniowó
d
prącie
Cewka moczowa
Gruczoł opuszkowo
cewkowy
25%
Gruczoł
krokowy
5%
Gruczoł pęcherzykowy
50%
plemniki 14%
spermatognie
spermatydy
plemniki
S
P
E
R
M
A
T
O
G
E
N
E
Z
A
Czas trwania
spermatogenezy
Mężczyzna: 75
dni
Buhaj: 60 dni
Królik: 45 dni
Knur : 40 dni
Mysz: 35 dni
Regulacja procesów
rozrodczych
Regulacja rozrodu u samców ssaków jest procesem kompleksowym i
uczestniczy w niej wiele czynników. Ważną rolę w tej regulacji
odgrywają
układy
hormonalny
i
nerwowy
oraz
czynniki
środowiskowe.
GnRH
LH FSH
Androgeny wydzielane w komórkach śródmiąższowych
Testosteron wpływa na:
1.komórki płciowe w kanalikach nasiennych
2.wydzielanie gruczołów płciowych dodatkowych
3.regulację temperatury jąder
4.wykształcenie wtórnych cech płciowych
5.seksualny behawior u samców
6.anabolizm białkowy
7.wydzielanie samego siebie
oogonia
Oocyty I
rzędu
Oocyty I
rzędu
PORÓD
Okres pre- i
postnatalny
SAMICE
DOJRZAŁOŚĆ
PŁCIOWA
Oocyty I
rzędu
owulacja
Oocyty II
rzędu
Dojrzała komórka
jajowa
P
ie
rw
o
tn
y
p
ę
c
h
e
rz
y
k
ja
jn
ik
o
w
y
270tys
70tys
20tys
3tys
Otoczka
przejrzysta
Osłonka
zewnętrzna
Wieniec
promienisty
Osłonka
wewnętrzn
a
Błona ziarnista
Komórki ziarniste i
komórki osłonki wew.
– receptory dla LH i FSH
dojrzewanie pęcherzyków
jajnikowych
Receptory dla LH i
FSH
Receptory dla LH i FSH
Jama
pęcherzykowa
Błona ziarnista
Wzgórek jajonośny
Osłonka
wewnętrzn
a
Produkcja
testosteronu
produkcja estradiolu
Estrogeny
przedostają się do
krwi
RUJA
Narastający we krwi w miarę zaawansowania rozwoju pęcherzyka
jajnikowego, poziom estrogenów powoduje stopniowe przygotowanie
organizmu samicy, a w szczególności jej narządów rozrodczych do
aktu kopulacji, zapłodnienia i ciąży. Estrogeny krążące we krwi
powodują:
1.znaczy wzrost ukrwienia narządów rodnych
2.rozrost oraz wykształcenie urzęsienia komórek błony śluzowej
macicy
3.rozrost komórek błony mięśniowej macicy oraz wykształcenie w
niej receptorów dla oksytocyny
4.wykształcenie receptora dla progesteronu na błonie śluzowej i
mięśniowej macicy
5.rozbudowę i uczynnienie gruczołów błony śluzowej macicy i
jajowodów
6.rozrost przewodów mlecznych w gruczole mlekowym
7.zmiany w sposobie zachowania się samicy.
Owulacja
Szyjka
macicy
Błona śluzowa
Macicy
Jama
macicy
Lejek
jajowodu
jajnik
Pęcherzyk
jajnikowy
owulacja
Ciałko żółte
Ciałko żółte
progesteron
oksytocyna
wazopresyna
relaksyna
Cykl rujowy
• samice poliestralne: krowa, locha, królica, świnka morska,
niektóre gatunki małp i słonica indyjska.
•sezonowo poliestralne należą: klacz, owca, koza, kotka oraz
samice chomików, jeleni, niektórych gatunków małp i wielbłądów.
• monoestralne
• diestralne
KOPULACJA
Zespół odruchów prowadzących do wprowadzenia nasienia do dróg
rodnych samicy nosi nazwę kopulacji.
TRANSPORT GAMET I ZAPŁODNIENIE
Zapłodnienie, czyli połączenie się komórki jajowej z plemnikiem, jest
początkiem rozwoju zarodka i oznacza rozpoczęcie nowego życia.
DŁUGOŚĆ CIĄŻY
Gatunek
Dni ciąży
Kobieta
280
Krowa
280
Owca
150
Klacz
335