Gorczański Park Narodowy

background image

Kilka słów na początek

Dziedzictwo przyrody

Dziedzictwo kulturowe

Humor góralski

GORCZAŃSK

GORCZAŃSK

I

I

PARK NARODOWY

PARK NARODOWY

Autor pracy:

Barbara Woźniak

background image

Nie sposób mówić o GORCACH, o ich pięknie

,

dziedzictwie kulturowym, nie oddając

pierwszeństwa

największemu piewcy tej ziemi –

Władysławowi

Orkanowi. Przed prawie stu laty tak je

opisywał:
„Naprzeciw TATR wspięło się pasmo GORCÓW.Samotnie stoją
nad wzgórzami, a wyżej jeszcze nosi głowę ociec ich rodu,
zasępiony TURBACZ.(-)”
„Drzewiej GORCE daleko czerniały lasem i dlugo hrube
dzrzewa nie widziały siekier. Gazdowały tu niedźwiedzie, wilki
i chowały się stada saren.(-)
A dziś? Wszystko się psuje i rozpada.(-)”
I chyba właśnie dlatego po długich staraniach, aby nie
zaprzepaścić tego co zostało 1.01.1981 roku powstał

GORCZAŃSKI PARK NARODOWY.

A jeśli ktoś zapyta dlaczego właśnie taki jest temat tej

prezentacji, no cóż – odpowiem krótko – ta góralska nuta,
wciąż mi w sercu gra.

Przejścia między slajdami odbywają się na kliknięcie

myszą, tak aby tempo pokazu dostosować do indywidualnych
potrzeb.

Zapraszam

background image

Dziedzictwo

przyrody

Góry w sercu

Beskidów

Piękno krajobrazu

Szata roślinna

Zbiorowiska

nieleśne

Zagrożenia

Świat zwierząt

Przyroda

nieożywiona

background image

W samym środku

Ciągnące się przez prawie

250 km Beskidy Zachodnie są

największym regionem polskich

Karpat.
W ich centrum, naprzeciw Tatr, leżą

Gorce. Pasmo to ma postać wału

górskiego, przeszło
40 km długiego, około 14 km

szerokiego i powierzchni 550 km

2

.

Naturalne granice Gorców stanowią

rzeki karpackie i ich dopływy.

W centralnej części wznosi się

TURBACZ (1310 m n.p.m.)
z nim sąsiadują najwyższe

gorczańskie szczyty: JAWORZYNA,

KICZORA, KUDŁOŃ, a także

oddalony od niego na wschód

GORC.

GORC
E

background image

Łańcuch Tatr, wynurzający się z podhalańskiego

morza mgieł, tajemnicze doliny zbudzone słońcem,

szałasy zagubione na wielobarwnym dywanie

polan,fantastyczne rzeźby z kamieni, głazów i pni

ożywione wodą potoków – to wszystko składa się na

niepowtarzalny krajobraz i tajemniczy urok Gorców,

które przez wielu są uznawane za jedne z

najpiękniejszych krajobrazowo polskich gór.
Wędrując przez Gorce możemy obserwować

zmieniające się panoramy Tatr, Babiej Góry, Pienin,

Spiszu, Beskidu Wyspowego i Sądeckiego.

background image

Szata roślinna

W Gorcach, podobnie jak w innych

obszarach górskich, w miarę wzrostu
wysokości nad poziom morza zmieniają
się warunki klimatyczne i glebowe, a
wraz z nimi skład gatunkowy flory i
fauny. Dominujące zbiorowiska roślinne
tworzą w krajobrazie strefy
wysokościowe, określane mianem pięter
roślinnych.

Gorczańskie lasy i hale leżą w

obrębie trzech pięter:

Pogórze

Regiel dolny

Regiel górny

background image

Piętro pogórza

zajmuje podnóża gór do wysokości 600-650m.

Dominują w nim pola
uprawne, łąki i
pastwiska. Skupia się
tutaj również cała strefa
osadnicza.

Lasy typowe dla pogórza
zachowały się jedynie wzdłuż
cieków wodnych. Są to łęgi z
olszyną górską.

background image

Regiel dolny

rozciąga się do wysokości ok. 1150m, zajmuje

blisko 60% powierzchni Gorców.

Zdecydowanie przeważają

tutaj lasy mieszane z

bukiem, jodłą i świerkiem.

Męskie i żeńskie

kwiaty buka.

background image

Regiel górny

Na najwyższych szczytach
rozwijają się bory
świerkowe.

W piętrze tym znajduje się
większość najbardziej
rozległych gorczańskich
polan, gdzie obok łąk z psią
trawką (zwaną potocznie w
Gorcach „psiarą”) spotyka
się traworośla z ciemiężycą
zieloną, a także ubogie
gatunkowo borówczyska,
mające tu główne centrum
występowania.

background image

Zbiorowiska

nieleśne

Na polanach głównym
zbiorowiskiem jest
kwiecista łąka
reglowa.Wiosną zakwita
tu szafran spiski, a
latem rdest wężownik.

Niezwykle
malowniczą grupę
zbiorowisk zielnych
tworzą ziołorośla z
omiegiem górskim.

Symbol górskich
polan i hal
dziewięćsił
bezłodygowy.

Pełnik

europejski-

gatunek

chroniony i

rzadki w parku.

background image

Przyroda nieożywiona

Do osobliwości rzeźby gorczańskiej zaliczane są
wychodnie skalne, szczególnie liczne na
północnych stokach Turbacza i Kudłonia.

„Kudłoński Baca” baszta
skalna o wysokości 16 m –
najwyższa wychodnia w
Gorcach.

U podnóży skał
zalegają rozwaliska
skalne z licznymi
jaskiniami –
największa z nich
to „Zbójecka
Jama”.

background image

Świat zwierząt

Gorczańska fauna ma charakter typowo beskidzki.

Najliczniejszą gatunkowo grupę stanowią bezkręgowce (725

gatunków, podgatunków lub odmian).Do najciekawszych

należą oawdy: chrząszcze, jętki, widelnice, chruściki i motyle.

Wśród kręgowców zachowała się większość gatunków typowych

dla pierwotnej puszczy karpackiej.

Z płazów na uwagę zasługują traszki: górska i karpacka,

salamandra plamista i najliczniej występująca żaba trawna.

Gady reprezentuje w Gorcach 5 gatunków, z których

najczęstszym są:

jaszczurka żyworodna

, żmija zygzakowata i

zaskroniec zwyczajny.

Na terenie parku stwierdzono około 130 gatunków

ptaków.

W Gorcach żyje blisko 50 gatunków ssaków. Należą do nich duże

drapieżniki, liczna jest populacja jelenia i sarny. Bogata i

niezwykle cenna jest fauna drobnych ssaków.

background image

W Parku licznie reprezentowane są chrząszcze, wśród
których najbogatsza gatunkowo jest rodzina
ryjkowcowatych. Do niej należy rozpucz
lepiężnikowiec, największy z polskich ryjkowców.

Jednym z
najpospolitszych
chrząszczy kózkowatych
jest rębacz pstry...

...zaś
najpiękniejszym,dość
rzadkim gatunkiem
związanym z lasami
iglastymi jest biegacz
złocistozielony.

background image

Gorczańskie polany

zachwycają...

...bogactwem motyli.
Obecnie na terenie
Parku stwierdzono ok..
50 gatunków motyli
dziennych.

Rzadko oglądane w

świetle dnia motyle

nocne – ćmy,

zdumiewają

bogactwem form i

barw.

Pawica

grabówka

Paź

królowej

Rusałka pawik

background image

Traszki...

... między sobą różnią się ubarwieniem

grzbietu. Są to garunki związane ze

środowiskiem lądowym, niemniej do

rozwoju wymagają wody z płytkich rowów,

zagłębień czy kałuż przydrożnych.

Traszka górska

Traszka karpacka

background image

Salamandra plamista

Symbol Gorczańskiego Parku
Narodowego –

największa z pośród płazów

ogoniastych.

Salamandra jest częsta w lasach regla
dolnego,gdzie za kryjówki służą jej kępy
mchu, nory ziemne i szczeliny skalne.

background image

Żaba trawna...

...jest jednym z 7 gatunków płazów
najliczniej występujących w Parku.W
pierwszych dniach wiosny masowo
zasiedla zastoiska wody i składa skrzek.

background image

Jaszczurka żyworodna...

...jest najpospolitszym z gadów
występujących na terenie Parku.Zajmuje
wilgotne lasy regla dolnego, a najliczniej
obrzeża polan, zwłaszcza leżące na nich
sterty kamieni,gdzie często wygrzewa się na
słońcu.

background image

Najpospolitszego

z krajowych węży

zaskrońca...

... łatwo rozpoznać po
charakterystycznych
żółtych plamach u
nasady głowy. Zajmuje
miejsca wilgotne w
sąsiedztwie wody, ale
lubi też wygrzewać się
na słońcu.

Wszystkie krajowe gady i płazy

podlegają ochronie gatunkowej.

background image

Wśród ptaków

dominują...

...gatunki o szerokim
zasięgu geograficznym,
zamieszkujące różne
środowiska

m.in.zięba.

Gatunek górski reprezentuje pluszcz,
nieodłączny mieszkaniec potoków.

Coraz
częstszym
gościem w
Gorcach jest
bocian czarny.

Gorczańskie
ostępy
zamieszkuje
też puszczyk
uralski.

Z borami
świerkowymi
związany jest
zaś dzięcioł
trojpalczasty.

background image

Duże drapieżniki...

...chętnie bytują na terenie Parku ze względu na
rozległe tereny leśne.

Niedźwiedź
brunatny coraz
częściej zagląda w
Gorce. W 1992/93 r.
zimował na terenie
Gorczańskiego
Parku.

Stali bywalcy
ostępów
leśnych;
wilk...

...są naturalnymi
selekcjonerami ograniczając
liczebność zwierząt
kopytnych.

...i ryś ...

background image

Spokojne i pełne...

...pożywienia lasy są
ostoją dla licznych
saren. Najłatwiej
zaobserwować je
wczesnym rankiem lub
późnym wieczorem,
kiedy żerują. Z
nastaniem zimy
przemieszczają się do
małych kompleksów
leśnych w strefie
pogórza.

Sarna zwyczajna

background image

Gryzonie...

..są najliczniejszymi pod względem ilościowym i
gatunkowym ssakami występującymi w Parku.

Wiewiórka występuje w Gorcach w dwóch rodzajach
ubarwienia; rudym głównie w lasach pogórza i regla
dolnego i czarno-brunatnym, dominującym w borach
świerkowych .

Popielica wyglądem przypomina
wiewiórkę z popielatym gęstym
futerkiem na grzbiecie i białym na
stronie brzusznej.

background image

Rozległe gorczańskie

lasy...

...od początków osadnictwa dostarczały drewna jako budulca na
budynki mieszkalne, szałasy, kościoły i kapliczki.

Kaplica Matki Bożej
Królowej Gorców
dedykowana Ojcu
Świętemu z okazji
pielgrzymki na Podhale w
1979 roku.

Popadające w ruinę
szałasy pasterskie na
polanach to
świadectwo
odchodzącego w
przeszłość sposobu
życia.

Kapliczka przy szlaku.

background image

Świerki...

...pozbawione
ochronnego
sąsiedztwa
współbraci, stały się
łatwy łypem kornika
drukarza.

Żerowisko
kornika
drukarza w
korze świerka.

background image

Humor góralski

Gazdowska rozmowa:

-Stasek, cy twój
konicek kurzy fajke?

-Nie.

-No to ci się sopa poli.

Jasiek opuszcza salę

sądową.

-Kielo ci dali?-pyta

kolega.

-Trzy niedziele.

-E, to malućko.

-Ale palmowe.

Policjant do górala w

mieście:

-Jesteście pijani.

-To moja rzec.

-Muszę was aresztować!

-O to już wasa rzec.


Document Outline


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Gorczański Park Narodowy (prezentacja)
Gorczański Park Narodowy
GORCZAŃSKI PARK NARODOWY
Gorczański Park Narodowy
Górczański Park Narodowy
Gorczański Park Narodowy, Dokumenty Textowe, Nauka
Gorczański Park Narodowy (prezentacja)
07 GORCZAŃSKI Park Narodowy
Gorczański Park Narodowy
Park Narodowy Salonga
Slowinski Park Narodowy (prezentacja)
Drawieński Park Narodowy(1)
Biebrzaski Park Narodowy
Park Narodowy Gór Stołowych (prezentacja)

więcej podobnych podstron