Pielęgniarstwo

Pielęgniarstwo

chirurgiczne

chirurgiczne

Dr n. med. Janina Książek

Dr n. med. Janina Książek

Samodzielna Pracownia

Samodzielna Pracownia

Pielęgniarstwa Chirurgicznego

Pielęgniarstwa Chirurgicznego

AMG

AMG

Kaszel

Kaszel



Jest czynnością fizjologiczną. Mechanizm

Jest czynnością fizjologiczną. Mechanizm

ochronny: forsowny wydech podczas

ochronny: forsowny wydech podczas

nagłego otwarcia szpary głośni – następuje

nagłego otwarcia szpary głośni – następuje

oczyszczenie dróg oddechowych

oczyszczenie dróg oddechowych



Przyczyny: podrażnienie zmianami

Przyczyny: podrażnienie zmianami

chorobowymi dróg oddechowych lub

chorobowymi dróg oddechowych lub

ciałem obcym w tchawicy, oskrzelach lub

ciałem obcym w tchawicy, oskrzelach lub

przełyku, pochodzenia sercowego,

przełyku, pochodzenia sercowego,

neurogennego lub psychogennego.

neurogennego lub psychogennego.

Rodzaje kaszlu

Rodzaje kaszlu



Kaszel suchy, np. Kaszel odruchowy,

Kaszel suchy, np. Kaszel odruchowy,

kaszel towarzyszący bólom, pokasływanie

kaszel towarzyszący bólom, pokasływanie

w przebiegu nerwicy,

w przebiegu nerwicy,



Kaszel z odksztuszaniem plwociny,

Kaszel z odksztuszaniem plwociny,



Kaszel zależny od położenia, występujący

Kaszel zależny od położenia, występujący

tylko w czasie leżenia lub w pozycji

tylko w czasie leżenia lub w pozycji

stojącej,

stojącej,



Kaszel zależny od pory dnie, np.. Kaszel

Kaszel zależny od pory dnie, np.. Kaszel

poranny u palaczy (przewlekły nieżyt

poranny u palaczy (przewlekły nieżyt

oskrzeli)

oskrzeli)

Pielęgnowanie chorego

Pielęgnowanie chorego

kaszlącego

kaszlącego



Ułożenie: jeżeli to możliwe, należy

Ułożenie: jeżeli to możliwe, należy

tułów chorego nieco unieść,

tułów chorego nieco unieść,



Nawilżanie powietrza,

Nawilżanie powietrza,



Gimnastyka oddechowa, opukiwanie

Gimnastyka oddechowa, opukiwanie

klatki piersiowej, oklepywanie,

klatki piersiowej, oklepywanie,



Zaleca się ciepłe płyny, łagodzące

Zaleca się ciepłe płyny, łagodzące

podrażnienie tabletki do ssania

podrażnienie tabletki do ssania

Pomoc podczas

Pomoc podczas

odkasływania

odkasływania



Nałożyć rękawiczki,

Nałożyć rękawiczki,



Ręce położyć na ranie,

Ręce położyć na ranie,



Przygotować pojemnik na plwocinę i

Przygotować pojemnik na plwocinę i

chusteczki,

chusteczki,



Inhalacje, leki rozluźniające

Inhalacje, leki rozluźniające

wydzielinę, ułatwiające

wydzielinę, ułatwiające

wykrztuszanie, przeciwkaszlowe,

wykrztuszanie, przeciwkaszlowe,

antybiotyki

antybiotyki

Działania niepożądane leków

Działania niepożądane leków

hamujących kaszel

hamujących kaszel



Depresja oddychania

Depresja oddychania



Zatrzymanie wydzieliny,

Zatrzymanie wydzieliny,



Przyćmienie świadomości

Przyćmienie świadomości



Zagrożenie nałogiem

Zagrożenie nałogiem

Powikłania

Powikłania



Wymioty,

Wymioty,



Nietrzymanie moczu,

Nietrzymanie moczu,



Rozejście się rany,

Rozejście się rany,



Zachłyśnięcie się,

Zachłyśnięcie się,



Zastój żylny,

Zastój żylny,



Skurcz oskrzelowo – krtaniowy,

Skurcz oskrzelowo – krtaniowy,



Odruchowe zatrzymanie oddechu,

Odruchowe zatrzymanie oddechu,



Przeniesienie drobnoustrojów

Przeniesienie drobnoustrojów



Przepuklina

Przepuklina



Odma opłucnej

Odma opłucnej

Odksztuszanie

Odksztuszanie



Cel: udrożnienie dróg oddechowych

Cel: udrożnienie dróg oddechowych



Postepowanie zapobiegające

Postepowanie zapobiegające

zapaleniu płuc, w przebiegu:

zapaleniu płuc, w przebiegu:

a)

a)

Wszystkich zabiegów operacyjnych,

Wszystkich zabiegów operacyjnych,

b)

b)

Zranień i operacji w obrębie klatki

Zranień i operacji w obrębie klatki

piersiowej,

piersiowej,

c)

c)

Chorób płuc, oskrzeli

Chorób płuc, oskrzeli

Przeprowadzenie

Przeprowadzenie



Choremu pozwolić na wykonanie kilku

Choremu pozwolić na wykonanie kilku

głębokich oddechów,

głębokich oddechów,



Chory podczas kaszlu ściska pośladki i

Chory podczas kaszlu ściska pośladki i

kolana,

kolana,



Pielęgniarka/Położna ściska klatkę

Pielęgniarka/Położna ściska klatkę

piersiową płasko ułożonymi dłońmi na

piersiową płasko ułożonymi dłońmi na

dolnych brzegach żeber, podczas każdego

dolnych brzegach żeber, podczas każdego

kolejnego zakaszlnięcia

kolejnego zakaszlnięcia



Wykasłaną z drzewa oskrzelowego

Wykasłaną z drzewa oskrzelowego

wydzielinę poleca się choremu wypluć

wydzielinę poleca się choremu wypluć

Uwaga

Uwaga



Po odksztuszaniu należy

Po odksztuszaniu należy

przeprowadzić pielęgnację jamy

przeprowadzić pielęgnację jamy

ustnej,

ustnej,



U chorego z drenami należy

U chorego z drenami należy

skontrolować dreny i pojemniki z

skontrolować dreny i pojemniki z

płynami,

płynami,



Ostrożnie postępować z chorymi po

Ostrożnie postępować z chorymi po

urazach i operacjach w obrębie klatki

urazach i operacjach w obrębie klatki

piersiowej

piersiowej

Opukiwanie

Opukiwanie



Cel: Mobilizacja wydzieliny z dróg

Cel: Mobilizacja wydzieliny z dróg

oddechowych za pomocą masażu

oddechowych za pomocą masażu

wibracyjnego

wibracyjnego



Uwaga!

Uwaga!

Wibracja powoduje rozluźnienie wydzieliny

Wibracja powoduje rozluźnienie wydzieliny

w drogach oddechowych

w drogach oddechowych

-

U kobiet nie opukuje się piersi

U kobiet nie opukuje się piersi

-

Podczas opukiwania chory powinien

Podczas opukiwania chory powinien

spokojnie oddychać, a wydech wykonywać

spokojnie oddychać, a wydech wykonywać

z oporem, np.. wzdychając

z oporem, np.. wzdychając

Plwocina

Plwocina



Wydzielina pochodząca z błon

Wydzielina pochodząca z błon

śluzowych dolnych dróg

śluzowych dolnych dróg

oddechowych,

oddechowych,



Stanowi przeszkodę w dobrym

Stanowi przeszkodę w dobrym

przewietrzeniu płuc,

przewietrzeniu płuc,



Jest źródłem zakażenia dla chorego i

Jest źródłem zakażenia dla chorego i

otoczenia

otoczenia

Ocena plwociny

Ocena plwociny



Przezroczysta,

Przezroczysta,

śluzowa

śluzowa



Żółtawa,

Żółtawa,

śluzowata,

śluzowata,



Rdzawobrunatna,

Rdzawobrunatna,

śluzowa, ropna

śluzowa, ropna

(zapach

(zapach

zróżnicowany)

zróżnicowany)



Choroby zapalne

Choroby zapalne

górnych dróg

górnych dróg

oddechowych,

oddechowych,



Zapalenie oskrzeli,

Zapalenie oskrzeli,



Zapalenie płuc

Zapalenie płuc

Ocena plwociny

Ocena plwociny



Jasnoczerwona,

Jasnoczerwona,

pienista,

pienista,



Żółtozielona,

Żółtozielona,

grudkowata, ropna

grudkowata, ropna

(zapach cuchnący,

(zapach cuchnący,

gnilny)

gnilny)



Obrzęk płuc,

Obrzęk płuc,



Gruźlica płuc

Gruźlica płuc

Ocena plwociny

Ocena plwociny



Żółta, brunatna,

Żółta, brunatna,

ropna (zapach

ropna (zapach

słodkawy, gnilny)

słodkawy, gnilny)



Szklista, ciągliwa,

Szklista, ciągliwa,



Przezroczysta:

Przezroczysta:

śluzowa, surowicza,

śluzowa, surowicza,

duże objętości (50

duże objętości (50

ml dz.) – zapach

ml dz.) – zapach

słodkawy, gnilny

słodkawy, gnilny



Ropień płuc,

Ropień płuc,



Dusznica

Dusznica

oskrzelowa,

oskrzelowa,



Rozstrzenie

Rozstrzenie

oskrzeli

oskrzeli

Niedrożność jelit i zapalenie

Niedrożność jelit i zapalenie

otrzewnej

otrzewnej



Mechaniczne zadzierzgnięcie lub

Mechaniczne zadzierzgnięcie lub

zatkanie jelita

zatkanie jelita



Niedrożność porażenna

Niedrożność porażenna

(adynamiczna) z zapaleniem

(adynamiczna) z zapaleniem

otrzewnej, występująca w przebiegu:

otrzewnej, występująca w przebiegu:

a) Bakteryjnego lub bezbakteryjnego

a) Bakteryjnego lub bezbakteryjnego

zapalenia w jamie otrzewnej lub w

zapalenia w jamie otrzewnej lub w

przestrzeni zaotrzewnowej

przestrzeni zaotrzewnowej

Niedrożność porażenna c.d

Niedrożność porażenna c.d

b) Schorzeń trzustki lub dróg

b) Schorzeń trzustki lub dróg

żółciowych,

żółciowych,

c) Niedrożności tętnicy lub żyły

c) Niedrożności tętnicy lub żyły

krezkowej,

krezkowej,

d) Krwawienia z przewodu

d) Krwawienia z przewodu

pokarmowego,

pokarmowego,

e) Śpiączki cukrzycowej, wątrobowej,

e) Śpiączki cukrzycowej, wątrobowej,

mocznicowej

mocznicowej

Samoistne powikłania

Samoistne powikłania



Wstrząs (hipowolemiczny,

Wstrząs (hipowolemiczny,

septycczny lub z obu tych przyczyn),

septycczny lub z obu tych przyczyn),



Ostre upośledzenie czynności nerek

Ostre upośledzenie czynności nerek

zagrażające ostrą ich niewydolnością,

zagrażające ostrą ich niewydolnością,



Ostre upośledzenie oddychania

Ostre upośledzenie oddychania

zagrażające wystąpieniem ARDS

zagrażające wystąpieniem ARDS

Rozpoznanie

Rozpoznanie



Niedrożność mechaniczna

Niedrożność mechaniczna



-kurczowe bóle i uporczywe kurczenie się

-kurczowe bóle i uporczywe kurczenie się

jelita dośrodkowe w stosunku do miejsca

jelita dośrodkowe w stosunku do miejsca

zatkania,

zatkania,



-Zależnie od umiejscowienia niedrożności

-Zależnie od umiejscowienia niedrożności

wcześnie występujące wymioty odruchowe

wcześnie występujące wymioty odruchowe

(zmiana leżąca proksymalnie) lub wczesne

(zmiana leżąca proksymalnie) lub wczesne

zatrzymanie stolca i gazów (zmiana leżąca

zatrzymanie stolca i gazów (zmiana leżąca

dystalnie),

dystalnie),



-tony jelitowe wzmożone, dźwięczne,

-tony jelitowe wzmożone, dźwięczne,

wysokotonalne,

wysokotonalne,



- wzdęcie brzucha z bębnicą

- wzdęcie brzucha z bębnicą

Ostre zapalenie otrzewnej -

Ostre zapalenie otrzewnej -

rozpoznanie

rozpoznanie



Deskowate napięcie mięśni brzucha,

Deskowate napięcie mięśni brzucha,



Ból otrzewnowy (bolesność uciskowa, ból

Ból otrzewnowy (bolesność uciskowa, ból

przy opukiwaniu, ból z odbicia, czyli objaw

przy opukiwaniu, ból z odbicia, czyli objaw

Blumberga),

Blumberga),



Brak tonów jelit,

Brak tonów jelit,



Wymioty,

Wymioty,



Płytkie i przyspieszone oddychanie,

Płytkie i przyspieszone oddychanie,



Zimne poty,

Zimne poty,



Szybki rozwój cech wstrząsu

Szybki rozwój cech wstrząsu

Diagnostyka

Diagnostyka



Puste RTG jamy brzusznej,

Puste RTG jamy brzusznej,



TK,

TK,



EKG,

EKG,



Angiografia (jeżeli istnieją szczególne

Angiografia (jeżeli istnieją szczególne

wskazania),

wskazania),



Doraźna laparoskopia lub

Doraźna laparoskopia lub

laparotomia zwiadowcza, jeśli nie

laparotomia zwiadowcza, jeśli nie

udaje się wykryć przyczyn innymi

udaje się wykryć przyczyn innymi

metodami

metodami

Rozpoznanie różnicowe

Rozpoznanie różnicowe



Niedrożność mechaniczna,

Niedrożność mechaniczna,



Zapalenie wyrostka robaczkowego,

Zapalenie wyrostka robaczkowego,



Ropnie śródbrzuszne i obecnośc gazu

Ropnie śródbrzuszne i obecnośc gazu

w jamie otrzewnej,

w jamie otrzewnej,



Perforacje,

Perforacje,



Krwotok śródbrzuszny

Krwotok śródbrzuszny

Uwaga!

Uwaga!



Rozpoznanie i różnicowanie jest

Rozpoznanie i różnicowanie jest

szczególnie trudne u chorych

szczególnie trudne u chorych

sztucznie wentylowanych,

sztucznie wentylowanych,

otrzymujących leki uspokajające lub

otrzymujących leki uspokajające lub

zwiotczające

zwiotczające