Zapalenia wątroby
Zapalenia wątroby
jako choroby przenoszone drogą
jako choroby przenoszone drogą
płciową
płciową
- profilaktyka, leczenie
- profilaktyka, leczenie
Dorota Dybowska
Dorota Dybowska
Katedra i Klinika Chorób Zakaźnych i Hepatologii
Katedra i Klinika Chorób Zakaźnych i Hepatologii
Collegium Medicum im. L.Rydygiera w Bydgoszczy
Collegium Medicum im. L.Rydygiera w Bydgoszczy
Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu
Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu
Występowanie HBV na świecie
Występowanie HBV na świecie
Częstość występowania HBsAg (%)
Częstość występowania HBsAg (%)
8:
8:
wysoka
wysoka
2-7:
2-7:
pośrednia
pośrednia
<2:
<2:
niska
niska
Zapalenie wątroby typu B
Zapalenie wątroby typu B
•
> 2 mld ludzi zakażonych na świecie
> 2 mld ludzi zakażonych na świecie
•
> 350 milionów jest nosicielami HBsAg
> 350 milionów jest nosicielami HBsAg
•
1 milion umiera z powodu marskości
1 milion umiera z powodu marskości
wątroby i HCC
wątroby i HCC
Każdego roku na całym świecie ulega
Każdego roku na całym świecie ulega
zakażeniu
zakażeniu
10-30 mln osób
10-30 mln osób
Zapalenie wątroby typu B
Zapalenie wątroby typu B
•
około 300 tys. osób w Polsce jest
około 300 tys. osób w Polsce jest
zakażonych HBV z groźbą rozwinięcia
zakażonych HBV z groźbą rozwinięcia
marskości wątroby i HCC
marskości wątroby i HCC
•
dzięki programowi szczepień zmniejszyła
dzięki programowi szczepień zmniejszyła
się liczba ostrych zapaleń wątroby typu B
się liczba ostrych zapaleń wątroby typu B
z 15 tys. w roku 1988 do 2 tys. w 2002
z 15 tys. w roku 1988 do 2 tys. w 2002
•
do około 55% zakażeń HBV w USA doszło
do około 55% zakażeń HBV w USA doszło
na drodze seksualnej
na drodze seksualnej
Zapalenie wątroby typu B
Zapalenie wątroby typu B
- diagnostyka
- diagnostyka
•
HBsAg
HBsAg
•
HBeAg
HBeAg
•
anty-HBe
anty-HBe
•
anty-HBc IgM
anty-HBc IgM
•
anty-HBc IgG lub
anty-HBc IgG lub
total
total
Zapalenie wątroby typu B
Zapalenie wątroby typu B
- zapobieganie
- zapobieganie
Zastosowanie immunoglobuliny
Zastosowanie immunoglobuliny
•
noworodki urodzone przez matki z HBsAg
noworodki urodzone przez matki z HBsAg
dodatnim razem z pierwszą dawką szczepionki
dodatnim razem z pierwszą dawką szczepionki
•
ekspozycja na zakażenie osób wcześniej nie
ekspozycja na zakażenie osób wcześniej nie
szczepionych lub z nieznanym stanem
szczepionych lub z nieznanym stanem
uodpornienia
uodpornienia
•
pacjenci po przeszczepie wątroby wcześniej
pacjenci po przeszczepie wątroby wcześniej
zakażeni HBV
zakażeni HBV
Zapadalność na wzw B w Polsce
Zapadalność na wzw B w Polsce
przed i po wprowadzeniu szczepień
przed i po wprowadzeniu szczepień
ochronnych
ochronnych
0
5
10
15
20
25
30
35
40
45
50
1979
1989
1993
1999
Z
a
p
a
d
a
ln
o
ść
n
a
1
0
0
t
ys
.
lu
d
n
o
śc
i
okres przed
wprowadzeniem
szczepień
stopniowe
wprowadzani
e szczepień
intensyfikacja
szczepień
Zapalenie wątroby typu B
Zapalenie wątroby typu B
- zapobieganie
- zapobieganie
Szczepienia
Szczepienia
•
HBsAg
HBsAg
•
schemat: 0, 1, 6 m-cy
schemat: 0, 1, 6 m-cy
•
ochronne miano przeciwciał > 10IU/l
ochronne miano przeciwciał > 10IU/l
Zapalenie wątroby typu B
Zapalenie wątroby typu B
- zapobieganie
- zapobieganie
Należy szczepić
Należy szczepić
•
pacjentów z STD w wywiadzie
pacjentów z STD w wywiadzie
•
pacjentów mających wielu partnerów seksualnych
pacjentów mających wielu partnerów seksualnych
•
pacjentów, których partner przyjmuje leki dożylne
pacjentów, których partner przyjmuje leki dożylne
•
aktywnych homoseksualistów
aktywnych homoseksualistów
•
współżyjących z partnerem zakażonym HBV
współżyjących z partnerem zakażonym HBV
Występowanie HCV na świecie
Występowanie HCV na świecie
<1%
1%–2.4%
2.5%–4.9%
5%–10%
>10%
brak danych
WHO. Wkly Epidemiol Rec.
2000
Zapalenie wątroby typu C
Zapalenie wątroby typu C
•
zakażonych jest 3% populacji świata
zakażonych jest 3% populacji świata
•
w Polsce zakażonych jest około 1,5%
w Polsce zakażonych jest około 1,5%
populacji
populacji
wg WHO
Zapalenie wątroby typu C
Zapalenie wątroby typu C
Osoby o większym ryzyku zakażenia HCV
Osoby o większym ryzyku zakażenia HCV
•
współżyjący z zakażonymi HCV
współżyjący z zakażonymi HCV
•
mający kontakty seksualne z licznymi
mający kontakty seksualne z licznymi
partnerami
partnerami
•
nie używający prezerwatyw
nie używający prezerwatyw
•
z STD w wywiadzie
z STD w wywiadzie
•
mającymi heteroseksualne kontakty z
mającymi heteroseksualne kontakty z
mężczyznami przyjmującymi leki i.v.
mężczyznami przyjmującymi leki i.v.
•
przejawiający aktywność seksualną
przejawiający aktywność seksualną
obejmującą urazy
obejmującą urazy
Zapalenie wątroby typu C
Zapalenie wątroby typu C
- diagnostyka
- diagnostyka
•
przeciwciała anty-HCV
przeciwciała anty-HCV
•
RT-PCR
RT-PCR
•
IFN alfa + rybawiryna
IFN alfa + rybawiryna
- leczenie
- leczenie
Zapalenie wątroby typu C
Zapalenie wątroby typu C
- zapobieganie
- zapobieganie
•
brak skutecznej szczepionki
brak skutecznej szczepionki
•
screening w kierunku ryzyka
screening w kierunku ryzyka
zakażenia HCV
zakażenia HCV
•
edukacja pacjenta
edukacja pacjenta
Zapalenie wątroby typu A
Zapalenie wątroby typu A
•
MSM – 10%
MSM – 10%
•
diagnostyka – badania serologiczne
diagnostyka – badania serologiczne
Zapalenie wątroby typu A
Zapalenie wątroby typu A
- zapobieganie
- zapobieganie
•
szczepionka przeciw HAV
szczepionka przeciw HAV
•
szczepionka przeciw HAV i HBV
szczepionka przeciw HAV i HBV
Zapalenie wątroby typu A
Zapalenie wątroby typu A
- zapobieganie
- zapobieganie
Należy szczepić
Należy szczepić
•
MSM
MSM
•
przyjmujących środki odurzające
przyjmujących środki odurzające
•
z przewlekłymi chorobami wątroby
z przewlekłymi chorobami wątroby
•
podróżujących na obszary endemiczne
podróżujących na obszary endemiczne
•
dzieci i młodzież
dzieci i młodzież
Zapalenie wątroby typu A
Zapalenie wątroby typu A
- profilaktyka poekspozycyjna
- profilaktyka poekspozycyjna
•
immunoglobulina – do 2 tygodni od
immunoglobulina – do 2 tygodni od
zarażenia
zarażenia
Zapalenie wątroby etiologii HSV
Zapalenie wątroby etiologii HSV
•
rzadkie (opisano 56 przypadków)
rzadkie (opisano 56 przypadków)
•
droga płciowa sprzyja uogólnieniu
droga płciowa sprzyja uogólnieniu
infekcji
infekcji
Zapalenie wątroby etiologii HSV
Zapalenie wątroby etiologii HSV
- diagnostyka
- diagnostyka
•
badania cytologiczne
badania cytologiczne
•
hodowla wirusa
hodowla wirusa
•
poszukiwanie antygenów
poszukiwanie antygenów
•
testy serologiczne
testy serologiczne
•
acyklowir
acyklowir
- leczenie
- leczenie
Cytomegalia
Cytomegalia
•
łagodne zapalenie wątroby
łagodne zapalenie wątroby
•
zespół mononukleozopodobny
zespół mononukleozopodobny
Cytomegalia
Cytomegalia
- diagnostyka
- diagnostyka
•
badania serologiczne
badania serologiczne
•
PCR
PCR
•
hodowla
hodowla
•
badania cytologiczne i histopatologiczne
badania cytologiczne i histopatologiczne
•
gancyklowir, acyklowir
gancyklowir, acyklowir
- leczenie
- leczenie
Kiła
Kiła
•
przebiega z cholestazą
przebiega z cholestazą
•
biopsja – niespecyficzne reaktywne
biopsja – niespecyficzne reaktywne
zapalenie
zapalenie