Przyczyny popularności lecznictwa nie medycznego we współczesnych społeczeństwach i jego relacje z medycyna naukową.

Co to jest medycyna

alternatywna i z czego

wynika:

Większość wielkich systemów filozoficzno-religijnych jest

zgodna co do tego, że szczęście może człowiek odnaleźć tylko

wówczas gdy pozostaje w harmonii i równowadze zarówno z

samym sobą, jak i ze światem zewnętrznym. Tymczasem

równowaga i harmonia to stany, które coraz trudniej odnaleźć

we współczesnym świecie. Ciągły pośpiech, nieustanna pogoń i

wdzierająca się wszędzie rywalizacja stają się powodem

różnorodnych chorób oraz utraty kontaktu z Matką Naturą.

Wydaje się rzeczą zdumiewającą, że społeczeństwo końca XX-

tego wieku, wychowane na technologii komputerowej szuka

wiedzy, czy też może po prostu sposobu rozwiązania niektórych

problemów, w zamierzchłej przeszłości. Tak się dzieje w

przypadku metod leczenia tzw. medycyny alternatywnej,

opartych na systemach terapeutycznych, sięgających

początków starożytnych kultur (Chin, Indii, Egiptu itp.). Wbrew

pozorom nie są one jedynie ciekawostką historyczną. Pomimo

braku - w wielu wypadkach - naukowego uzasadnienia, zostały

uznane przez Światową Organizacje Zdrowia (WHO) jako

metody wspomagające konwencjonalną medycynę. Wydaje się

to tym dziwniejsze, że zachodzą tu często zjawiska, których

naukowe wyjaśnienie nie jest możliwe ani na podstawie

procesów morfofizjologicznych ani psychicznych.

Co to jest medycyna

alternatywna i z czego wynika:

c.d.

Fakt, że większość metod i sposobów doskonalenia i zachowania

zdrowia opartych na medycynie alternatywnej nie ma

dostatecznego uzasadnienia naukowego, zupełnie nie przeszkadza

w propagowaniu ich z pomocą sieci. Wręcz przeciwnie stanowi to

świetny interes. Strony dotyczące tego tematu nastawione są

przede wszystkim na komercje. Oznacza to, że znacznie łatwiej

znaleźć na nich informacje o organizowanych kursach i wykładach,

prowadzonych ośrodkach czy nawet nauczycielach tzw. Mistrzach,

którzy dokonują stosownych wtajemniczeń niż informacje

wyjaśniające czym są, skąd się wywodzą, i jak działają

poszczególne metody? Wytłumaczenie tego wydaje się proste.

Wszystkie orientalne systemy leczenia okryte są mgiełką tajemnicy

a tajemnica, to towar, który się świetnie sprzedaje. Nic więc

dziwnego, że i w tym przypadku dzieje się podobnie. Warto jednak

przejrzeć te strony, choćby po to, aby zorientować się, gdzie

możemy się zwrócić o pomoc, kiedy rodzima służba zdrowia okaże

się już całkiem bezsilna

Krótka i prosta definicja:

Medycyna niekonwencjonalna

, inaczej

paramedycyna

medycyna alternatywna

lub

medycyna

komplementarna

(pojęcie bardzo niejasne) zwana

czasami

medycyną naturalną

medycyną holistyczną

metody leczenia wcale lub słabo akceptowane przez

medycynę głównego nurtu opartą na badaniach

naukowych. Zalicza się do niej zarówno metody

leczenia, które w opinii większości lekarzy są

bezwartościowe (np. bioenergoterapia) jak i takie,

których pewne elementy zaadoptowano do medycyny

głównego nurtu (np. akwaterapia i fitoterapia). Część

metod leczenia zaliczanych do medycyny

niekonwencjonalnej ma swoje źródło w wielowiekowej

tradycji (np. akupunktura), a inne powstały stosunkowo

niedawno (np. homeopatia i bioenergoterapia).

Metody leczenia zaliczane

do medycyny

niekonwencjonalnej



Akupresura - leczenie uciskiem określonych miejsc ciała



Akupunktura - leczenie igłami wbijanymi w określone

miejsca na ciele



Apiterapia - leczenie produktami pszczelimi



Aromaterapia - leczenie zapachami



Bioenergoterapia - leczenie bioenergią



Fitoterapia - leczenie ziołami (ziołolecznictwo)



Hipnoterapia - leczenie hipnozą



Homeopatia - leczenie zdynamizowanymi roztworami

wodnymi czyli formą energetyczną danej substancji, która

jest najczęściej pochodzenia roślinnego lub mineralnego



Hydroterapia- leczenie wodą (wodolecznictwo)



Urynoterapia – leczenie moczem

Do czynników społeczno-

kulturowych zaliczyć

możemy:



Rolę komercyjnych mediów promujących ta atrakcyjne tematy,

jak alternatywna medycyna;



Zmiany stylu życia w społeczeństwach typu zachodniego,

związane z pojawieniem się nowej świadomości ekologicznej;



Narodzinami ruchu konsumenckiego



Modę na alternatywy;



Naturalny sposób życia, obejmujący nie tylko sposób ubierania

się, wybór ekologicznych środków komunikacji, zdrową dietę, ale

też preferencję dla naturalnych sposobów leczenia obejmujących

zarówno metody, jak i środki terapeutyczne;



Upowszechnianie się kultu zdrowego i pięknego ciała – apoteoza

młodości, ale jednocześnie popularyzacja naturalnych sposobów

osiągania tych subiektywnie ważnych dla współczesnego

człowieka celów. Omijanie „toksycznej medycyny”;



Obniżanie się prestiżu zawodu lekarza, co przy szybkim wzroście

ogólnej kultury zawodowej pacjentów powoduje, że interakcje

lekarz – pacjent ulegają daleko posuniętej demokratyzacji, zaś

zalecenia personelu lekarskiego przestrzegające np. przed

negatywnymi skutkami korzystania z leczniczych usług laików

bywają lekceważone i nie wpływają na decyzje wyboru

uzdrowiciela jako partnera w procesie walki z chorobą.



Prawne przyzwolenie na stosowanie takich praktyk

Do czynników związanych

ze zmianą systemu

medycznego zaliczyć

możemy:



Pojawienie się ideologii medycyny holistycznej co nawiązuje do

tradycji filozoficzno – leczniczych Orientu dopuszczających

koegzystencję różnych i równoprawnych systemów medycznych

„w leczeniu ciała i duszy” całego człowieka;



Tolerowanie niektórych niemedycznych sposobów „leczenia”

przez lekarzy – kwestie finansowe pacjentów;



Kolejnym powodem popularności jest fakt, że niektóre analizy

kliniczne przeprowadzone w latach 90. nad stopniem

skuteczności kilkudziesięciu metod praktykowanych poza

medycyna akademicką oraz analiza ewentualnych

niebezpieczeństw, jakie rodzi ich stosowanie, doprowadziły do

konkluzji, że znaczna część tych metod nie może pogorszyć stanu

zdrowia pacjenta (jeśli pominąć wymuszoną przez uzdrowiciela

rezygnację z konwencjonalnych, szpitalnych metod leczenia w

sytuacji dobrych dla danej choroby rokowań). Stwierdzono też, że

sukces terapeutyczny, jaki może być osiągany w efekcie terapii

niemedycznych, da się wyjaśnić raczej w kategoriach nauk o

zachowaniu (efekt placebo) niż w ramach paradygmatu

obowiązującego w naukach typu

science

Dlaczego pacjenci poddają

się niemedycznym

metodom leczenia:



„

Tradycje” rodzinne



Lęk przed proponowanymi przez lekarza lekami,

nieakceptowanie stosowanej przez lekarzy terapii

środkami farmakologicznymi, np. reakcją na

zastosowany antybiotyk, którego pacjent nie

akceptuje, jest ucieczka do stosowania leków

homeopatycznych



Obawa (lęk) przed stosowanymi metodami leczenia –

ocenianymi przez chorego zbyt radykalnie lub zbyt

inwazyjnie



Dostrzegana przez chorych niezdolność obiektywnej

(naukowej) medycyny do uporania się ze społecznymi

aspektami choroby (np. nierealizowana potrzeba

wsparcia w przypadku chorych terminalnych)



Niezadowolenie pacjenta z relacji z lekarzem

Z jakich źródeł ludzie

dowiadują się o

niemedycznych sposobach

leczenia:



Źródła publiczne:

-reklamy

-rekomendacje lekarza

-lokalne organizacje



Źródła prywatne:

przyjaciele/koledzy

krewni

Wśród form korzystania z

alternatywnej medycyny

wyróżnia się:



Próby zastosowania metod alternatywnych

medycyny w wyniku wejścia w konflikt z

lekarzem leczącym



Eksperymentowanie z metodami

proponowanymi przez medycynę alternatywną



Stałe i regularne korzystanie z form medycyny

alternatywnej



Ograniczone, selektywne stosowanie metod

alternatywnej medycyny tylko w odniesieniu

do jednej choroby

Kto głównie korzysta z

usług niekonwencjonalnych

terapeutów:



~4% polaków -1.3mln*



Mieszkańcy miast**



Kobiety częściej niż mężczyźni**



Osoby w wieku 45-70 lat częściej niż

młodzież**



Co 13. osoba miała wykształcenie wyższe**



Większość pacjentów stanowiły osoby

biologicznie zdrowe**

*(badania GUS z ostatnich lat)

**(badania J. Barańskiego 1998r)

Czy medycyna alternatywna

wywiera wpływ na medycynę

racjonalną:

Zwolennicy medycyny alternatywnej zwracają uwagę, że

wiele zmian w zwyczajach żywieniowych rodzin

następuje pod wpływem porad udzielanych przez

przedstawicieli jej medycyny, a często diety zalecane

najpierw przez alternatywną medycynę stają się z

czasem dietami propagowanymi przez inne źródła, np.

samych lekarzy, pisma paramedyczne, programy

promocji zdrowia. Przykładem takich zasad

wykreowanych przez medycynę alternatywną są m.in.,

zalecenia ograniczenia konsumpcji tłuszczów

zwierzęcych, zalecenie ruchu, używania technik

relaksacyjnych. Podobne zalecenia dotyczące zdrowia

jednostki lub całej jej rodziny pochodzić mogą zatem

zarówno od uznanych autorytetów medycznych, jak i od

przedstawicieli medycyny alternatywnej.

Medycyna akademicka a

medycyna

niekonwencjonalna:

Faktem jest ciągły postęp medycyny i jej wielkie osiągnięcia, postęp

warunkowany krytycyzmem i przenikliwością umysłów. Dzięki niej

znikło lub przestało być groźnych wiele chorób nękających

ludzkość, zawłaszcza zakaźnych a przeciętna długość życia

podwoiła się. O tym należy stale i bezwzględnie pamiętać.

Sukces wykuto w pracowniach naukowych gdzie panuje

eksperyment, wnikliwość, logika i krytycyzm a naukowość jest

traktowana jako kryterium prawdy. Lekarze po długich i

uciążliwych studiach w czasie, których uczyli się naukowego

poznawaniu przyrody i organizmu ludzkiego stają do pracy

otoczeni instytucjami, które nadal weryfikują jego działalność

według kryteriów nauki. Dlatego całkiem zrozumiałe jest ich

oburzenie stosowaniem medycyny ostemplowanej jako

nienaukowa i bezkrytyczna. Idąc za wpojonymi przekonaniami

widzi się ją jako szarlatanerię, oszustwo i obrazę rozumu (11,

25). Rozgoryczają dodatkowo powodzenie i doniesienia o

wielkich dochodach uzdrowicieli, zresztą najczęściej

nieprawdziwych. W tych warunkach nie łatwo zdobyć się na

refleksję i bliższe zapoznanie się z „szarlatanerią”.

Medycyna akademicka a

medycyna

niekonwencjonalna cd:

Wiele terapii alternatywnych poddaje się kontrolowanej próbie

terapeutycznej i te albo zostają zdezawuowane albo wejdą do

medycyny konwencjonalnej. Weryfikacja ziołolecznictwa juz w

znacznej części nastąpiła. Dwieście ziół z medycyny

alternatywnej uznano za aktywne terapeutycznie. Wynik

zformalizowano w tak zwanej Księdze E, ktora jest swego

rodzaju farmakopeą zielarską, opracowaną przez specjalną

akademicką Komisję Europejską. Gorzej z terapiami ułożonymi

w skomplikowane systemy diagnostyczno-terapeutyczne, lub

operującymi niesprawdzalnymi „energiami” i pojęciami

ezoterycznymi. Jako wstępną metodę oceny proponuje się w

tych przypadkach „serię najlepszych przypadków” pod kliniczną

obserwacją. Przydatne mogą tu być metody badań stosowane w

psychologii i socjologii, lecz one same stają nie rzadko pod

pręgierzem surowych ocen naukowych z biologicznego punktu

widzenia. Tymczasem opisano wiele faktów dotyczących

uzdrawiania, które trzeba racjonalnie i bezwzględnie szanować,

a których ciągle nie udaje się i prawdopodobnie nie można

wytestować.

Medycyna akademicka a

medycyna

niekonwencjonalna cd:

Medycyna naturalna, do początku lat 90 wyklęta z nauczania akademickiego,

obecnie wchodzi do uniwersytetów. Prawie wszystkie uczelnie medyczne USA i

wiele Europejskich wprowadziło taki przedmiot do swoich programów. Jest to

częściej nauczanie o niekonwencjonalnej medycynie niż nauczanie jej metod.

Metod niekonwencjonalnych nie da się nauczać jako jednego spójnego

przedmiotu. W oczekiwaniu na wyniki badań naukowych, aktualny akcent

zainteresowania przesunął się na bieżące problemy, takie jak stosunek lekarzy

do medycyny alternatywnej i na informowanie o niej pacjentów. Chodzi o

wypracowanie racjonalnej i etycznej postawy lekarskiej oraz o prowadzenie

słusznej polityki informacyjnej w stosunku do pacjentów. Ogromna większość

chorych udając się do uzdrowicieli nie ujawnia tego swemu lekarzowi, a często

stosuje leczenie konwencjonalne równocześnie z alternatywnym.

Wykazano , że może to mieć złe skutki np. w zakresie ziołolecznictwa. Niektóre

zioła, z reguły niestandaryzowane, zawierają substancje o znaczącym działaniu,

które mogą same przynieść szkody, jak i w toksycznej interakcji z lekami.

Stwierdzano także zainfekowanie ziół sprowadzanych z zagranicy zwłaszcza z

Azji.

Etycy uważają, że moralnym obowiązkiem medycyny i lekarzy jest obiektywne

badanie medycyny naturalnej a globalne traktowanie jej jako szarlatanerię

uznaje się za nieetyczne. Minister Zdrowia i Opieki Społecznej RP wydał w roku

1997 zarządzenie, w którym stwierdza dopuszczalność stosowania przez

lekarzy metod medycyny naturalnej, jeśli je dobrze znają i uważają, że mogą

przynieść korzystne rezultaty.

Artykuł M. Sobolewskiej:

Mądry mąż powinien wiedzieć, że jego zdrowie jest jego najcenniejszą

własnością i powinien uczyć się, jak sam może leczyć swoje choroby

[Hipokrates]

Wszystkie łąki i pastwiska, wszystkie lasy i góry są aptekami

[Paracelsus]

Współczesna medycyna potrafi dokonywać prawdziwych cudów, jeśli

chodzi o ratowanie zagrożonego życia. Chirurgia urazowa osiągnęła

poziom, który graniczy z magią. Niestety, są choroby, których lekarze

leczyć nie potrafią i długo jeszcze sobie z nimi nie poradzą, ponieważ

nie znają ich przyczyny. Szpitale pełne są cierpiących, których nie

tylko nie ubywa, ale wręcz przybywa. W tej sytuacji trudno mówić o

sukcesie. A jednak medycyna i lekarze cieszą się ogromnym

szacunkiem.

Usiłując wyleczyć niektóre choroby, lekarze okaleczają i mordują ludzi

w majestacie prawa, ale nikomu nie przyjdzie do głowy, żeby

zanegować założenia medycyny. Mówi się co najwyżej o bałaganie i

złej organizacji. Utrzymuje się nas w przekonaniu, że ci, którzy

zmarli pod troskliwą opieką medyków byli po prostu nieuleczalnie

chorzy i nie można im było pomóc. Dotyczy to szczególnie

środowiska onkologów, którzy słyną ze swej nienawiści do wszelkiej

"szarlatanerii" (jak sami nazywają ze złością wszystkich tych, którzy

leczą skutecznie i bez skutków ubocznych). Gdyby któryś z ich

pacjentów, skazanych przez medycynę na "nieuleczalność", w

odruchu desperacji i wiedziony instynktem samozachowawczym

poszedł np. do lekarza homeopaty, dowiedziałby się, że lansuje

szkodliwy zabobon oraz popełnia zbrodnię przeciwko swojemu

zdrowiu. Takie postępowanie wzbudza gwałtowny gniew

zdecydowanej większości szacownych profesorów, dla których nie ma

żadnego znaczenia fakt, że homeopata jest takim samym,

akademickim lekarzem jak oni.

Artykuł cd.:

Widocznie uważają, że doprowadzenie do śmierci pacjenta w

majestacie wielkiej akademickiej medycyny jest zasługą, a

uzdrowienie dokonane przez rzekomego "szarlatana" jest

zbrodnią.

Ja sama doświadczyłam na własnej skórze takiej nietolerancji, gdy

ośmieliłam się działać niekonwencjonalnie w obronie zdrowia

mojego dziecka.

U mojego, wówczas ok. 10-letniego synka, badanie USG,

przeprowadzone w Centrum Zdrowia Dziecka, wykazało

niewielki kamień w nerce. Oczywiście ta diagnoza wywołała

moje przerażenie, a gdy spytałam lekarkę, w jaki sposób można

się tego kamienia pozbyć, moje przerażenie wzrosło jeszcze

bardziej. Widząc moją minę pani doktor powiedziała, że ma

telefon do lekarza homeopaty i jeśli jestem zainteresowana

niekonwencjonalnymi metodami działania, to mogę spróbować

zadzwonić do niego i spytać, czy może mi pomóc. Zgodziłam się

z radością i już wkrótce siedziałam z dzieckiem w poczekalni.

Lekarz obejrzał wyniki badań, po czym zadał dziecku całą serię

dziwnych i nietypowych pytań, np. czy nerka bardziej boli gdy

się schyla, gdy stoi w pozycji pionowej, czy gdy się położy. Po

badaniu otrzymaliśmy kropelki i małe kuleczki do ssania. Po

jakimś czasie zgłosiliśmy się na badanie kontrolne. Syn znów

odpowiadał na dziwne pytania i znów otrzymał lekarstwa, tym

razem inne.

Artykuł cd.:

Po kilku miesiącach lekarz kazał zrobić kontrolne badanie USG. Udaliśmy się

więc ponownie do CZD. Poproszono nas o pokazanie wyników poprzedniego

badania, a dziecku kazano położyć się na leżance. Przeprowadzający

badanie lekarz sprawdzał kilkakrotnie kable, stukał w monitor i kręcił

głową ze zdziwieniem, po czym stwierdził, że chyba aparat się popsuł. Kazał

więc dziecku przejść do innego. Tam sytuacja się powtórzyła. Gdy i trzeci

aparat nie wykazał obecności kamienia, lekarz poczuł się sfrustrowany i

stwierdził, że kamienia nie ma, a więc musiało go nie być już przedtem i że

ktoś postawił złą diagnozę. Patrząc na nas ironicznym wzrokiem oświadczył

lekko pogardliwym tonem, że najprawdopodobniej poprzednie badanie było

przeprowadzone przez niewłaściwie przeszkoloną osobę, w gabinecie nie

posiadającym stosownych uprawnień i na niedobrym sprzęcie.

Bez słów pokazałam mu opis wykonany na papierze firmowym CZD i podpisany

nazwiskiem szanowanego specjalisty. Lekarza lekko zatkało, po czym spytał,

czy i ewentualnie w jaki sposób leczyliśmy naszego syna. Gdy

poinformowałam go, że jest to wynik stosowania leczenia homeopatycznego,

lekarz nie ukrywał wściekłości i po prostu wyrzucił nas brutalnie za drzwi.

Najwyraźniej był to bezkrytyczny i fanatyczny wyznawca prawd objawionych,

przekazanych mu przez jakiegoś sławnego, szanowanego i będącego wielkim

autorytetem nauczyciela akademickiego, dla którego medycyna

alternatywna była nie czym innym, jak tylko znienawidzoną szarlatanerią. I

cóż z tego, że pan doktor miał oto przed sobą niezbity dowód skuteczności

homeopatii i że mógł się dzięki temu czegoś dowiedzieć i nauczyć. Dla

dogmatyka obiektywna prawda się nie liczy. Jeśli dowody nie pasują do

świętej teorii, to trzeba ukryć dowody.

Bibliografia:

http://www.cyber.com.pl/archiwum/4/12.shtml

http://

pl.wikipedia.org/wik

Medycyna_niekonwencjonalna

http://

www.resmedica.pl

alternatywna.html

http://

www.mediweb.pl

alternative

index.php

http://

www.fit.pl

/zdrowie/akupresura,81,16,16,891,1624,0,0,0.html

http://www.astro.eco.pl/nauki5.html

http://

www.centrumdydaktyczne.ips.pl

/pub/File/

kurs_zywieniowy

Medycyna_natural.pdf

Tobiasz – Adamczyk B., Relacje lekarz – pacjent w

perspektywie socjologii, Kraków, 2002.

Baroński J., Piątkowski W., Zdrowie i choroba. Wybrane

problemy socjologii medycyny., Wrocławskie Wydawnictwo

Oświatowe, Wrocław 2002.

Document Outline