Materiały pochodzą z Platformy 

Edukacyjnej Portalu 

www.szkolnictwo.pl

Wszelkie  treści  i  zasoby  edukacyjne  publikowane  na  łamach  Portalu  www.szkolnictwo.pl    mogą  być  wykorzystywane  przez  jego 
Użytkowników 

wyłącznie 

w  zakresie  własnego  użytku  osobistego  oraz  do  użytku  w  szkołach  podczas  zajęć  dydaktycznych.  Kopiowanie,  wprowadzanie  zmian, 
przesyłanie, 

publiczne 

odtwarzanie 

i  wszelkie  wykorzystywanie  tych  treści  do  celów  komercyjnych  jest  niedozwolone.  Plik  można  dowolnie  modernizować  na  potrzeby 
własne 

oraz 

do 

wykorzystania 

w szkołach podczas zajęć dydaktycznych.

WIEDZA O 

SPOŁECZEŃSTWIE

Temat: Organy władzy Rzeczypospolitej 

Polskiej – Rada Ministrów

Spis treści

1. Rada Ministrów
2. Ustrojowa pozycja Rady Ministrów
3. Skład i organizacja
4. Powoływanie i odwoływanie
5. Uprawnienia Rady Ministrów
6. Administracja rządowa
7. Kompetencje Rady Ministrów
8. Korpus służby cywilnej
9. Struktura naczelnych władz Rzeczypospolitej 

Polskiej

Ustrojowa pozycja Rady 

Ministrów

W konstytucji RP umieszczono 

zapis:

Art. 146.1: Rada Ministrów 

prowadzi politykę 
wewnętrzną i zewnętrzną 
RP.

Rolą ustrojową Rady Ministrów 

jest

prowadzenie polityki państwa:

• zewnętrznej 
• wewnętrznej 

Siedziba Rady Ministrów  RP

Rada Ministrów 

Rada Ministrów (RM) składa się z:

•   Prezesa Rady Ministrów 
(premiera rządu),

•   wiceprezesów RM i ministrów,

•   przewodniczących określonych 
komitetów

Prezesa RM i pozostałych jej 
członków powołuje Prezydent RP.

Minister do kierowania swoim 
działem administracji państwowej 
wykorzystuje specjalną instytucję – 
ministerstwo.

Rada Ministrów (Rząd RP) jest konstytucyjnym organem władzy 
wykonawczej Rzeczypospolitej Polskiej, który działa kolegialnie.

Premier Donald Tusk

Skład i organizacja

W skład Rady Ministrów wchodzi premier i ministrowie.

Prezes Rady Ministrów (premier) stoi na czele rządu, kieruje i 
organizuje pracę rządu, koordynuje i kontroluje pracę członków rządu 
oraz kieruje pracą terenowych organów administracji.
Sprawuje także nadzór nad samorządem.

Minister to naczelny organ 
administracji rządowej. Do zadań  
ministra należy kierowanie 
określonymi działami 
administracji państwowej i 
wypełnianie zadań zleconych im 
przez premiera. 

Ministrowie dzielą się na 
kierujących pewnymi działami 
administracji oraz ministrów bez 
teki, którzy wypełniają zadania 
powierzone im przez premiera.

Jarosław Kaczyński. 

Premier (2006 - 2007

Powoływanie i odwoływanie

Rząd jest powoływany przez prezydenta. Najpierw  desygnuje on 
premiera, a następnie na jego wniosek powołuje członków Rady 
Ministrów. 

W ciągu 14 dni Rada Ministrów musi uzyskać wotum zaufania od 
parlamentu. Jeśli tak się nie stanie, sejm przystępuje do wyłonienia 
rządu w ciągu 14 dni bezwzględną większością głosów.

Gdyby sejm nie zdołał wyłonić 
rządu, robi to prezydent. Jeśli 
zaproponowany przez niego 
rząd nie uzyska  wotum 
zaufania, prezydent  skraca 
kadencję parlamentu.

Kazimierz Marcinkiewicz. 

Premier (2005 – 2006)

Powoływanie i odwoływanie

Rada Ministrów ustępuje w określonych 
sytuacjach, m.in. w chwili ukonstytuowania 
się nowego sejmu, rezygnacji premiera, 
nieuzyskania wotum zaufania, a także 
udzielenia jej wotum nieufności 
(konstruktywne wotum nieufności – 
wniosek złożony przez co najmniej 46 
posłów musi zawierać nazwisko nowego 
premiera).

Istnieje możliwość zmiany składu rządu, 
tzw. rekonstrukcja rządu. Przyczyną może 
być odwołanie ministra przez prezydenta na 
wniosek premiera (premier może swobodnie 
kształtować skład rządu), rezygnacja 
ministra lub udzielenie mu wotum 
nieufności przez sejm).

Marek Belka.

 Premier (2004 – 2005)

Uprawnienia Rady Ministrów

•  wykonywanie ustaw i prawo inicjatywy 
ustawodawczej,

•  wydawanie rozporządzeń,

•  kontrolowanie i koordynowanie prac 
organów administracji państwowej,

•  uchwalanie projektu budżetu i 
kierowanie jego wykonaniem,

•  ochrona interesów skarbu Państwa,

•  zapewnienie bezpieczeństwa 
wewnętrznego państwa oraz porządku 
publicznego,

• sprawowanie ogólnego kierownictwa w 
stosunkach z innymi państwami i 
organizacjami międzynarodowymi,

• zapewnienie bezpieczeństwa 
zewnętrznego kraju i ogólne kierowanie 
obronnością.

Leszek Miller. 

Premier (2001 – 2004)

Administracja rządowa

Na administrację  rządową składają się 
rząd i podległe jemu urzędy, zarówno 
centralne, jak i lokalne, za pomocą 
których rząd realizuje swoje zadania.
Na szczeblu lokalnym przedstawicielem 
rządu jest powołany przez premiera 
wojewoda. 
Do niego należy:

• wykonywanie zadań zleconych przez 
rząd,

• reprezentowanie rządu wobec 
samorządów,

• sprawowanie nadzoru nad 
samorządami.

Jerzy Buzek. 

Premier (1997 – 2001)

Administracja rządowa

Oprócz wojewody w województwach 
działają także organy administracji 
rządowej. Dzieli się je na:

• administrację zespoloną – organy 
podporządkowane bezpośrednio 
wojewodzie, np. straż wojewódzka,

• administracja niezespoloną – 
organy podlegające poszczególnym 
ministrom, np. urzędy skarbowe, 
komendy policji.

Włodzimierz Cimoszewicz. 

Premier (1996 – 1997)

Kompetencje Rady Ministrów

Polityka wewnętrzna Rady Ministrów 
polega na:

• koordynowaniu i kierowaniu pracami 
organów administracji rządowej,

• ochronie interesów Skarbu Państwa,

• kierowaniu wykonaniem budżetu 
państwa,

• uchwaleniu sprawozdania z wykonania 
budżetu,

• zapewnieniu bezpieczeństwa 
wewnętrznego  oraz porządku 
publicznego.

Józef Oleksy 

Premier (1995 – 1996)

Kompetencje Rady Ministrów

Polityka zagraniczna Rady Ministrów to:

• sprawowanie ogólnego kierownictwa 
w dziedzinie stosunków z innymi 
państwami i organizacjami 
międzynarodowymi,

• zawieranie umów międzynarodowych 
wymagających ratyfikacji,

• zatwierdzanie i wypowiadanie innych 
umów międzynarodowych,

• sprawowanie ogólnego kierownictwa 
w dziedzinie obronności kraju.

Waldemar Pawlak 

Premier (1993 – 1995)

Kompetencje Rady Ministrów

Do zadań prezesa Rady 
Ministrów należą:

• reprezentowanie i kierowanie 
pracami Rady Ministrów,

• wydawanie rozporządzeń,

• zapewnianie wykonywania 
polityki członków Rady 
Ministrów,

• sprawowanie nadzoru nad 
samorządem terytorialnym,

• wykonywanie zwierzchnictwa 
służbowego nad pracownikami 
administracji rządowej.

Hanna Suchocka

Premier (1992 – 1993)

Korpus służby cywilnej

Korpus służby cywilnej tworzą 
urzędnicy, których zadaniem 
jest rzetelne, bezstronne i 
apolityczne wykonywanie zadań 
administracji rządowej. 
Obejmuje ona urzędników w 
administracji rządowej na 
szczeblu centralnym i lokalnym 
(w Kancelarii Prezesa Rady 
Ministrów, ministerstwach, 
urzędach wojewódzkich).
Nadzór nad służbą cywilną 
sprawuje Prezes Rady Ministrów. 
W jego imieniu zadania z tego 
zakresu realizuje Szef Kancelarii 
Prezesa Rady Ministrów.

Jan Olszewski

Premier  1991 - 1992

Struktura naczelnych władz 

Rzeczypospolitej Polskiej

Władza 

ustawodawcza 

(legislatywa) 

Władza 

wykonawcza 

(egzekutywa)  

E L E K T O R A T

Parlament 

dwuizbowy

• Senat 

• Sejm 

Prezydent 

Zgromadzenie 

Narodowe

Premier 

Rząd 

Rada 

Gabinetow

a