Specyfika pracy z

dziećmi autystycznymi

Dominika Durczak

Aleksander Dobrowolski

Autyzm

Często przechodzimy obok tego cudu

jakim jest rozwój dziecka – to przecież

takie normalne. Doceniamy go wtedy,

gdy ten naturalny proces rozwoju

przestaje biec tak jak powinien. Kiedy

dziecko nie jest z nami, nie reaguje, nie

bawi się tak jak rówieśnicy, nie

porozumiewa się głosem, mową ani

gestem, zachowuje się dziwnie. Wtedy

mówimy, że „coś jest nie tak”.

To jest autyzm dziecięcy.

Autyzm jest zaburzeniem rozwojowym,
które najczęściej ujawnia się w ciągu
pierwszych trzech lat życia jako rezultat
zaburzenia neurologicznego, które
oddziałuje na funkcje pracy mózgu.
Autyzm występuje raz na 500 osób i
występuje cztery razy częściej u chłopców
niż u dziewczynek. Szacuje się, że
autyzmem w Polsce dotkniętych jest ok.50
tysięcy osób, w tym ok.10 tysięcy dzieci.
Tomografia u tych osób wykazuje
nieprawidłowości w budowie mózgu, z
wyraźnymi różnicami w rejonach
móżdżku. Autyzm nie jest chorobą
psychiczną. Autystyczne dzieci nie są
„niegrzeczne”. Autyzm nie jest
spowodowany złym wychowaniem.

Podstawowe przejawy

1. Trudności w relacjach społecznych.
2. Trudności w rozwoju zabawy i

wyobraźni.

3. Niechęć do zmiany przyzwyczajeń.
4. Słaba możliwość skupienia uwagi.
5. Mowa rozwija się słabo lub wcale.
6. Nadwrażliwość na dotyk, brak

reakcji na ból, wzrok, słuch, węch,
smak.

7. Nadpobudliwość lub otępienie.
8. Częste wybuchy złego humoru bez

powodu.

9. Przywiązanie do jednego

przedmiotu lub osoby.

10. Może okazywać agresję.

Brak kontaktu wzrokowego

Dziwaczne zachowania

Brak zabaw twórczych, opartych na

wyobraźni

Bezmyślne manipulowanie trzymanymi

w ręku przedmiotami lub wprawianie
ich w ruch obrotowy

Jednostronna aktywność

Manifestowanie obojętności

Nieadekwatny do sytuacji śmiech

Wyrażanie potrzeb przez używanie ręki

dorosłego

Przyłączanie się do innych tylko, wtedy,

gdy osoba dorosła je do tego nakłania i
mu towarzyszy

Powtarzanie słyszanych słów i dźwięków

bezpośrednio po ich usłyszeniu

Potrzeba niezmienności

Bezustanne mówienie tylko na jeden temat

Jednak różnice między dziećmi z
autyzmem są ogromne.
Niektóre, z mniejszym stopniem
autyzmu, mogą okazywać tylko
niewielkie opóźnienie mowy i
większe problemy w kontaktach
ze środowiskiem.Osoby z
autyzmem mogą w zupełnie inny
sposób reagować na te same
bodźce, wyrażać inne emocje i
uczucia.Osoby autystyczne mogą
mieć także inne choroby
związane z pracą mózgu,
np..padaczkę

, opóźnienie

umysłowe lub choroby
genetyczne.

Czynniki mogące wywołać

autyzm

• Zanieczyszczenie

środowiska

• Nadużywanie

antybiotyków

• Thimerosal zawarty

w szczepionkach i
ilość szczepień

• Predyspozycje

genetyczne

uszkodzenia

układu
nerwowego,
odpornościoweg
o i pokarmowego

Najczęściej występujące problemy

zdrowotne u osób z autyzmem

1. Zaburzenia trawienia – reakcja na gluten i

kazeinę

Dolegliwością, która jest powszechna jest tzw. „zespół

cieknącego jelita”, który objawia się biegunką bądź
zaparciami. Osoby z autyzmem najczęściej
niekompletnie trawią gluten i kazeinę co powoduje
zakłócanie pracy układu nerwowego. Polecane jest
stosowanie diety bezglutenowej i bezmlecznej.

2. Alergie i obniżona odporność immunologiczna

Osoby autystyczne bardziej niż przeciętna osoba są

podatne na alergie

.

Najprawdopodobniej jest to

spowodowane uszkodzeniem układu
odpornościowego

.

Badania wykazują, że u dzieci z

autyzmem występują przeciwciała skierowane przeciw
osłonce mielinowej komórek mózgowych.

3. Niedobory pierwiastków i witamin

Spowodowane to jest między innymi zaburzeniami układu
pokarmowego, a także skłonnością dzieci z autyzmem do
wybiórczego odżywiania się i ograniczania jadłospisu do
kilku potraw. Niedobory minerałów najczęściej dotyczą
Zn, Mg, Se, Cr, zaś z witamin- witaminy C, B6, B12, A, E,
kwasu foliowego.

4. Zaburzenia równowagi bakteryjnej w jelitach

Stosunkowo powszechnie występuje u osób z autyzmem

przerost drożdżaków (najczęściej Candida albicans) jako
skutek stosowania antybiotyków, które niszczą mikroflorę
antagonistyczną dla drożdżaków.

5. Osłabiona zdolność zwalczania wolnych

rodników

System, który zapobiega utlenianiu jest upośledzony na

wskutek niedoboru witamin, pierwiastków oraz enzymów.

6. Zatrucie pierwiastkami ciężkimi, szczególnie

rtęcią

Na wskutek osłabionej zdolności do detoksykacji dzieci z

autyzmem wykazują objawy zatrucia metalami ciężkimi.

Leczenie

• Stosowanie odpowiednio dobranych dawek

witamin, suplementów

• Prowadzenie diety, normalizacja pracy jelit
• Stosowanie probiotyków, leków antygrzybiczych,

przeciwpasożytniczych

• Stosowanie preparatów podnoszących odporność
• Chelatowanie z metali ciężkich

Autyzm jako zaburzenie rozwoju dzieci nie

powinien być w centrum zainteresowania jedynie

psychiatrów, psychologów i pedagogów. Autyzm

można leczyć, ale wymaga to współpracy lekarzy

wielu specjalności.

Czy autyzm jest uleczalny?

Chociaż jak dotąd nie można wyleczyć autyzmu, to

jednak można zrobić dużo, aby wspierać rozwój i poprawić
codzienne funkcjonowanie osób z autyzmem. Programy
edukacyjne i szkoleniowe dopasowane do indywidualnych
potrzeb mogą rozwijać możliwości uczenia się, komunikacji i
relacji z innymi, a jednocześnie ograniczać nasilenie i częstość
występowania zachowań destrukcyjnych.Najwięcej korzyści
daje jak najwcześniejsza interwencja.Terapeuci pracujący z
dziećmi mają im pomóc w rozwoju umiejętności językowych i
zachowań społecznych. Niezbędnym elementem jest opieka w
szkole, pracy, ośrodkach aktywności dlatego, też istnieje
potrzeba włączania w proces edukacji psychologicznej osób
bliskich, krewnych, nauczycieli i opiekunów osób z autyzmem.
Nie ma leków, które mogłyby leczyć przyczynowo lub
poprawiać stan osób z autyzmem, ale pomocne jest
stosowanie odpowiedniej terapii.

Przegląd metod terapii osób z autyzmem

• Terapia zaburzeń sensorycznych w autyzmie

Celem terapii jest oddziaływanie na zaburzone sfery i wyrobienie

u dziecka tolerancji na bodźce pochodzące z zewnątrz.

• Terapia „Holding”

Celem jej jest budowanie lub przywrócenie więzi emocjonalnej

pomiędzy matką i dzieckiem, poprzez wymuszanie bliskiego
kontaktu fizycznego.

• Zmodyfikowana forma metody dobrego startu

Głównym jej celem jest usprawnianie i harmonizowanie

współdziałania motoryki i psychiki przez korekcję i kompensację
zaburzonych funkcji.Zasadniczą część stanowią ćwiczenia ruchowe,
ruchowo – słuchowe i ćwiczenia ruchowo – słuchowo – wzrokowe.

• Terapia behawioralna

Dziecko uczy się w specjalnie dla niego przystosowanym

środowisku.

•

Model TEACCH

W programie TEACCH uznaje się użyteczność

terapii behawioralnej oraz terapii zaburzeń
sensorycznych. Akcentuje Się potrzebę
realizowania indywidualnego programu
edukacyjnego. Ważnym elementem jest
doskonalenie umiejętności rodziców w zakresie
pracy domowej z dzieckiem, pomoc w
zrozumieniu niepełnosprawności dziecka,
udzielanie wsparcia emocjonalnego.

„Bycie osobą autystyczną to jeden

ze sposobów istnienia. Nawet jeżeli

nie jest to „normalne” istnienie,

życie osoby autystycznej może być

równie pełne i szczęśliwe, jak życie

każdego człowieka”

(Angel Riviere)

Dziękujemy za

uwagę!